Morgunblaðið - 28.04.1990, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. APRÍL 1990
25
Frumvarp um takmarkanir flárgreiðslna úr ríkissjóði:
Ríkisstjórnin treystir sér ekki til
að starfa á grundvelli frumvarpsins
- segir Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðistlokksins
UMRÆÐUR urðu í neðri deild Alþingis í gær vegna tafa á afgreiðslu
frumvarps fjárveitinganefiidarmarma úr öllum flokkum um takmarkan-
ir á fjárgreiðslum iir ríkissjóði, sem felur í sér bann við aukafjárveiting-
um. Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, sagði við umræð-
urnar, að núverandi ríkisstjórn treysti sér greinilega ekki til að starfa
á þeim grundvelli, sem gert væri ráð fyrir í frumvarpinu.
I
Mikið hættuástand skapaðist vegna slyss í kjarnorkuveri í Tsjerno-
byl í Sovétríkjunum fyrir fáum árum. Eiður Guðnason hefur lýst
yfír þeirri skoðun sinni á Alþingi, að íslendingar eigi að mótmæla
áformum Sovétmanna um kjarnorkutilraunir við Norður-lshaf.
Kjarnorkutilraunir í Norður-íshafinu;
Formleg* mót-
mæli mikilvæg
- segir Eiður Guðnason (A-Vl)
Frumvarpið var lagt fram í desem-
ber af öllum nefndarmönnum fjár-
veitinganefndar, sem sæti eiga í
neðri deild. Með frumvarpinu er
stefnt að því að koma í veg fyrir fjár-
greiðslur úr ríkissjóði, sem ekki eiga
sér stoð í fjárlögum eða fjáraukalög-
um. Fyrsta umræða um málið í neðri
deild fór fram í síðari hluta marsmán-
aðar og var því þá vísað til fjárhags-
og viðskiptanefndar deildarinnar.
Á fundi deildarinnar í gær vakti
Pálmi Jónsson (S/Nv) máls á af-
Tillögur forsætisráðherra gera
ráð fyrir því að umhverfisráðherra
leggi fram frumvarp á haustþingi
um umhverfisvernd og umhverfis-
verndarstofnun. í því skal ákveðið
skipulag mengunar- og geislavarna
á landi, í lofti og á sjó.
Þá gera tillögur forsætisráðherra
ráð fyrir að Landgræðsla ríkisins
greiðslu þessa frumvarps. Spurði
þingmaðurinn hvernig á því stæði,
að þetta mál, sem samkomulag hefði
verið um innan fjárveitinganefndar,
væri ekki tekið á dagskrá og hvað
tefði afgreiðslu fjárhags- og við-
skiptanefndar á því. Páll Pétursson
(F/Nv), formaður fjárhags- og við-
skiptanefndar svaraði á þann veg,
að ekki hefði unnist tími til þess að
ræða það til fulls í nefndinni, en
hann vonaðist til þess að það gæti
orðið i næstu viku. Lýsti hann því
og Skógrækt ríkisins skuli starfa
óbreytt þar til lög um þær stofnan-
ir hafa verið enduðskoðuð.
Ekki er samkomulag við stjórnar-
andstöðu um þessar breytingar,
frekar en frumvarpið sjálft. Ovíst
er, hvort verkefnafrumvarpið nær
fram að ganga á þessu þingi.
jafnframt yfir, að hann væri andvíg-
ur málinu.
Nokkrar umræður urðu um þetta
mál. Friðrik Sophusson (S/Rv), Ólaf-
ur Þ. Þórðarson (F/Vf) og fieiri
gagnrýndu tafir á afgreiðslu málsins
harðlega og Sighvatur Björgvinsson
(A/Vf), fyrsti flutningsmaður frum-
varpsins og fonnaður fjárveitinga-
nefndar, spurði hvort Alþingi væri
orðið svo máttlítið gagnvart fram-
kvæmdarvaldinu, að það gæti ekki
afgreitt frumvarp af þessu tagi.
Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, lagði áherslu á mik-
ilvægi þess að frumvarpið yrði sam-
þykkt. Hann sagði það fagnaðarefni,
að víðtæk pólitísk samstaða hefði
náðst um það á þingi, en hins vegar
væri ljóst, að núverandi ríkisstjórn
treysti sér ekki til að starfa á grund-
velli þeirra reglna, sem frumvarpið
kvæði á um.
FRUMVARP Svavars Gestssonar,
menntamálaráðherra, um Kvik-
myndastofiiun íslands var til ann-
arrar umræðu í neðri deild Al-
þingis í gær. Birgir ísleifúr Gunn-
arsson (S/Rv) sagði við umræð-
una, að lrumvarpið væri hroð-
virknislega unnið og bætti aðstöðu
kvikmyndagerðarinnar lítið.
Þingmaðurinn sagði meðal annars,
„HEFUR ríkissljórn íslands mót-
mælt þeim ráðagerðum Sovét-
ríkjanna að flytja tilraunir með
kjarnorkuvopn frá Mið-Asiu til
að átelja bæri menntamálaráðherra
fyrir að leggja fram jafn illa undir-
búið frumvarp og hér væri um að
ræða. Jafnfram hefðu vinnubrögð
menntamálanefndar neðri deildar
verið hroðvirknisleg við afgreiðslu
þess. Af þessum sökum væri ástæða
til að vísa málinu aftur til ríkisstjórn-
arinnar.
Novaja Zemlja í Noður-íshaf-
inu?“
Svo hljóðaði fyrirspum Eiðs
Guðnasonar (A-Vl) til utanríkisráð-
herra. Utanríkisráðherra sagði
Sovétmenn ekki hafa tekið ákvörð-
un um slíkar tilraunir í N-ísliafinu-jgt
Málið væri enn til umræðu í Æðsta
ráðinu. Norðmenn hafí komið
áhyggjum sínum á framfæri við
Sovétmenn. Finnska þingið hafi og
rætt málið. Sér væri ekki kunnugt
.um viðbrögð Dana eða Svía. Ut-
anríkisráðuneytið mun fylgjast vel
með framvindu málsins, sagði ráð-
herra, og lét að því liggja að málið
myndi jafnframt rætt á næsta ut-
anríkisráðherrafundi Norðurlanda.
Eiður Guðnason sagði það sína
skoðun að ríkisstjórnin ætti með
formlegum hætti að tilkynna sendi-
herra Sovétríkjanna á íslandi
áhyggjur sínar vegna þessara
áforma og fara eindregið fram á
að við þær verði hætt.
Verkefni umhverfísráðuneytis;
Forsætisráðherra flyt-
ur breytingartillögur
við stj órnarfrumvarp
Forsætisráðherra hefur lagt fram breytingartillögur við stjórnar-
frumvarp um verkefni umhverfisráðuneytis. Samkvæmt tillögunum
er gert ráð fyrir því að nokkrar frumvarpsgreinar (8. til og með
14. gr.) öðlist ekki gildi fyrr en að lokinni endurskoðun og eftir
samþykkt breytinga á lögum sem rakin er í ákvæðum til bráðabirgða.
Kvikmyndastofíiun:
Meðferð ft*umvarps-
ins hroðvirknisleg
- segir Birgir ísleifur Gunnarsson
Áætlun um uppsetningu
viðvörunarkerfis til 1992
ítalski hópurinn á Reykjavíkurflugvelli ellir að hann varð að snúa
við á rútu sinni á leið norður í land vegna ófærðar.
Italskir kennarar
heimsækja Island
Lentu í hrakningum í óveðrinu
HÉR Á landi eru staddir 60 ítalskir framhaldsskólakennarar frá
fagfélagi Ireda á Ítalíu. Þeir eru að halda sitt þriðja námsþing sem
fjallar um „Náttúrufar og mannlíf á íslandi".
Þingið var skjpulagt af Umhverf-
ismálastofnun Italíu, en formaður
hennar er prófessor Elio Abation,
í samvinnu við íslandsvinafélag ít-
alíu. Formaður þess er dr. Wladim-
iro Bombacci.
Hópurinn fer mjög víða, en til-
gangur ferðarinnar er að skoða
merki um eldvirkni og jarðhita á
íslandi og kynna sér muninn á eld-
virkni á Islandi og Ítalíu.
Leiðsögumaður og túlkur í ferð-
inni var Pétur M. Guðmundsson.
Allan undirbúning hefur innan-
landsdeild Samvinnuferða Landsýn-
ar séð um.
Þess má geta að hópurinþ fór
ekki varhluta af óveðrinu sem gékk
yfir landið í vikunni. Snúa varð við
rútu hópsins á norðurleið vegna
ófærðar og kom hópurinn aftur til
Reykjavíkur og var sendur með
flugvél til Akureyrar. Þótti ítölun-
um þessar hrakningar aðeins upp-
bót á mjög ánægjulega ferð.
Leiðrétting
í umfjöllun Daglegs lífs sl. föstu-
dag um íslenska tísku var ranglega
farið með nafn Önnu Gullu Rúnars-
dóttur fatahönnuðar. Morgunblaðið
biðst vejyirðingar á mistökunum.
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
eftirfarandi frá Guðjóni Petersen
framkvæmdastjóra Almanna-
varna ríkisins:
„í Morgunblaðinu 25. þ.m. erþað
haft eftir formanni fjárveitinga-
nefndar Alþingis, Sighvati Björg-
vinssyni, að hann kannist ekki við
tillögu frá Almannavörnum ríkisins
um fjárveitingar til frekari út-
breiðslu viðvörunarkerfis Almanna-
varna. Vegna þessa þykir rétt að
birta orðrétt þann hluta greinar-
gerðar Almannavarna ríkisins með
tillögum til fjárlaga 1990, sem fjall-
ar um viðvörunarmálefni.
„60103-Stofnkostnaður, fjar-
skipta- og viðvörunarkerfí 14.185
þús. kr., sjá eyðubl. 6-1:
Þegar lögum um almannavarnir
var breytt 1985, voru viðvörunar-
málefni lögð undir ríkissjóð, en við-
vörunarkerfi eiga að vera í öllum
þéttbýliskjörnum með 2.000 íbúa
eða fleiri, samkvæmt reglugerð. í
áliti þingkjörinnar nefndar um efl-
ingu almannavarna, sem fram kom
1984, og ofangreind lagabreyting
m.a. byggðist á, var sett fram áætl-
un um uppsetningu viðvörunarkerf-
is sem náði fram til 1992.
Almannavamir ríkisins hafa frá
því að álitið var sett fram og lögun-
um breytt, unnið að kostnaðaráætl-
un fyrir verkefnið í heild og leitað
tilboða í tæki og uppsetningar hjá
erlendum fyrirtækjum sem fram-
leiða viðvörunarkerfi, sem uppfylla
NATO-kröfur um tæknilegar út-
' færslur, sem íslendingar hafa sam-
þykkt. 12.010 þús. kr. eru af þess-
ari fjárhæð ætlaðar til að hefja
fyrsta áfanga í þessari 4 ára upp-
byggingu viðvömnarkerfis fyrir
landið, eýi inn í þá heildarmynd
kemur jafnframt breyting á kerfínu
í Reykjavík, sem yrði yfir 20 ára
gamalt þegar uppbyggingunni væri
lokið og því brýn endurnýjun á því.
Er með þessari áætlunartölu gert
ráð fyrir að 'A kerfisins yrði byggð-
ur.
Sá hluti viðvörunarkerfisins, sem
lagt er til að komið verði upp í
þessum fyrsta áfanga, er sem hér
segir:
Tvær viðvörunarflautur verði
settar upp í Reykjavík, vegna nýrr-
ar byggðar í Grafarvogi og Ártúns-
holti.
Ein ný viðvörunarflauta verði
sett upp vegna austurhluta Kópa-
vogs.
Sjö viðvörunarflautur verði settar
upp fyrir Garðabæ, Hafnarfjörð og
Álftanes.
Verði með þessari aðgerð haldið
í með viðvörunarkerfi fyrir nýbyggð
í Reykjavík og Kópavogi og þannig
fyrirbyggt að mismunun verði með-
al íbúa innan sama byggðarlags um
viðvörunarmöguleika gegn vá.
Einnig, sem ekki er síður mikil-
vægt, verður þá búið að tryggja
viðvörun til 133.286 manns eða 54%
íbúa landsins í einni „viðvörunar-
heild“. Þar sem hér er einnig um
að ræða nýtt kerfí er í þessum tölum
kostnaður við stýrikerfi sem nýtist
við „landsstýringu" kerfisins.
Með greinargerðinni er kort sem
sýnir áætlaða dreifíngu viðvörunar-
flauta um landið í byggðum með
yfir 2.000 íbúa.
Meginmunur er á því viðvörunar-
kerfi, sem hér um ræðir, og því sem
nú er t.d. rekið í Reykjavík. Felst
hann í því að í hinu nýja kerfi er
hægt að tala til íbúanna í gegnum
það og gefa þannig munnlegar leið-
beiningar jafnhliða viðvörun, ýmist
til ákveðinna svæða eða um al!iíK>
svæðið að vild. Sem dæmi má nefna
að verði efnaleki eða eitrun af öðr-
um toga, sem breiðist út undan'
vindi, má gangsetja tafarlaust við-
vörunarflautur innan þess afmark-
aða svæðis sem mengunin (eitrunin)
breiðist yfir og gefa fólki leiðbein-
ingar um hvað það eigi að gera til
að komast af.
Til áframhaldandi uppbyggingar
og styrkingar á því fjarskiptakerfi,
sem Almannavarnir hafa unnið við
að byggja upp, er svo lagt til að
veittar verði 2.175 þús. kr. og er
sú upphæð áætluð fyrir 3 nýjar
endurvarpsstöðvar að upphæð um
500 þús. kr. hver með uppsetningu
og 20 radíóstöðvar til þéttingar &
núverandi kerfi á Austur- og Norð-
austurlandi." (Tilvitnun lýkur.)
Þegar frumvarp til fjárlaga fyrir
yfirstandandi fjárlagaár lá fyrir al-
þingi sl. haust var ljóst að í því
voru ætlaðar 2.500 þús. kr. til þessa
málaflokks, en ekki er unnt að hefj-
ast handa með svo lága fjárhæð,
svo nýting hennar verður meira á
sviði fjarskiptakerfisins.
Vegna þess var sérstök greinar-
gerð send fjárveitinganefnd Alþing-
is í haust, þar sem eftirfarandi var
tekið fram varðandi viðvörunaj-r..
kerfið:
„3. Stofnkostnaður:
3.1. Viðvörunarkerfi: Til þessa
liðar var lagt til að veittar yrðu kr.
14.185 þús. til að halda áfram upp-
byggingu viðvörunarkerfa um
landið, en miðað við frumvarpið
verður ekkert að gert á því sviði. '
Er lagt til að nefndin endurskoði
þá ákvörðun."