Morgunblaðið - 28.10.1990, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28. OKTÓBER 1990
SMmmwu
miBTSMIíM
Útlagastjórnin í Kúveit hefur komið sér fyrir á hótelum í vinveittum ríkjum, líkt og fulltrúar furstafjölskyldunnar.
IJÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR
HITTIR FULLTRÓA KÓVEISKU
FURST AF JÖLSK YLDUNN AR AD
MÁLIÁ HÓTELI í KAÍRÓ
eftir Jóhönnu Kristjónsdóttur
„VIÐ VORUM um kyrrt í 55
daga eftir að innrásin var gerð.
Palestínskir vinir földu ekkur
eftir fyrstu tvær vikurnar. Svo
það er hreint ekki rétt að Pa-
lestínumenn styðji allir Sadd-
am. En að því kom að við sáum
að þetta var orðið hættulegt
fyrir vini okkar því írakar leit-
uðu ákaft allra úr Sabahfjöl-
skyldunni og þá ákváðum við
að flýja,“ sagði Saleiman al
Sabah í löngu skrafi við mig á
hóteli í Kairó þar sem fjöl-
skyldan býr ásamt fjölda ann-
arra kúveiskra flóttamanna.
Áður hafði ég farið í Upplýs-
ingamiðstöð Kúveit og spurst
fyrir um hvort einhveijir úr
Sabah-fjölskyldunni væru hér
eða hvar ég gæti hitt einhveija
flóttamenn. Mér var tjáð að
Sabah-fjölskyldan veitti alls
ekki viðtöl núna en það sakaði
ekki að leggja inn umsókn,
inshallah í næstu viku eða
seinna.
Eg dæsti mæðulega þegar
út í bílinn kom og sagði
Ahmed mínar farir ekki
sléttar. Hann sagði að á
einu hóteli hér byggi fjöldi
Kúveita og það sakaði
ekki að reyna. Svo að við
brunuðum yfir eina Nílarbrúna og
keyrðum framhjá íraska sendiráð-
inu og var það aldeilis ótrúleg
gæsla.
Ég var að reika um hótelið og
gaf mig á tal við þekkileg hjón sem
komu aðvífandi með 3 börn sín. Jú,
þau voru frá Kúveit. Nei, þau vildu
ekki tala við mig. Af hverju? Ja,
það voru ástæður fyrir því. Með
leyfi, hveijar? Hann hikaði og sagði:
„Eg er úr Sabah-fjölskyldunni og
það er ekki heppilegt að við séum
að tjá okkur við blaðamenn."
„Nafnleynd,“ sagði ég. „Þið getið
verið Fatima og Mohammed frá
Kúveit mín vegna.“ Konan hans gaf
honum olnbogaskot. „Það er allt í
lagi ef hún birtir ekki nöfnin. Ég
vil tala við hana.“
Þau hafa 2ja herbergja íbúð á
hótelinu og auk þeirra 5 hafa syst-
ir Bernadettu, eiginkonu Saleimans,
og bróðir hans Mohammed búið.
þar. „Það er þröngt en við megum
þakka fyrir,“ sagði Bernadetta.
Ég spurði hvernig ástandið hefði
verið í Kúveit þegar þau fóru um
miðjan september. „Það versnaði
dag frá degi,“ sagði Saleiman. „í
fyrstu voru hermennirnir vingjarn-
legir og eiginlega steinhissa. Þeim
hafði verið sagt að þeir ættu að
æfa töku Kúveit en þeir héldu að
þetta væri allt í þykjustunni. Sumir
þessara manna voru illa búnir, þá
vantaði mat og vatn og bönkuðu
uppá og báðu fólk ásjár. Sumir
flýðu þegar þeir uppgötvuðu að
þetta var allt rammasta alvara.“
Suleiman sagði að fljótlega hefðu
komið til herskárri hermenn og
þeir hefðu verið grimmir og vægð-
arlausir. „Þeir stálu öllu steini létt-
ara,“ sagði Bemadetta, „tóku öll
tæki af sjúkrahúsunum m.a. af
gjörgæsludeildum og hjartadeildum
og fluttu til Bagdad. Þessa fyrstu
daga var útgöngubann að vísu en
ekki alvarlegra en svo að maður
lifði sæmilega eðlilegu lífi og ég
hélt þetta væri einhverskonar mar-
tröð sem tæki brátt enda. Pal-
estínskir vinir staðhæfðu að þetta
væri bara rugl, Saddam færi með
lið sitt í burtu eftir nokkra daga.
Dóttirin Anwar 11 ára blandaði
sér nú í samtalið, spurði „má ég
tala núna pínulítið. Viltu skrifa stór-
um stöfum í blaðið þitt að við verð-
um að fá landið okkar aftur. Leið
Saddams til Palestínu liggur ekki í
gegnum Kúveit." „Églíka,“ hrópaði
Ahmed kotroskinn 9 ára strákur.
Viltu biðja alla á íslandi að hjálpa
okkur. Eg sakna alls í Kúveit og
ég er alltaf svo dapur núna.“
Saleiman al Sabah lærði verslun-
arfræði í Kairó og stjórnaði eins
og fyrr kom fram einu af mörgum
olíufyrirtækjum fjölskyldunnar.
„Við lifum auðvitað ríkmannlega,“
sagði hann í hálfgerðum varnartón,
„en það höfðu allir Kúveitar og
aðrir það mjög gott. Sabah-fjöl-
skyldan hefur verið gagnrýnd fyrir
spillingu og auðsöfnun fyrir sjálfa
sig en þeir sem hafa komið til Kúv-
eit vita að gífurlegum upphæðum
hefur verið varið til að byggja upp
sannkallað velferðarþjóðfélag fyrir
alla. í Kúveit voru vísindarannsókn-
ir á háu stigi, heilsugæsla afbragðs
góð og æðri menntun á háu stigi
og síðast en ekki síst staða kvenna
gerólík því sem hún er í flestum
Arabaríkjum. Þetta geta allir borið
um. Og ekki má gleyma því að
Kúveit styrkti íraka með milljörðum
og aftur milljörðum dollara í
stríðinu við írani. Ög árlega voru
sendir milljarðar til Palestínumanna
á herteknu svæðunum. Hver gerir
það nú? Varla Saddam.
Þau sögðust að sjálfsögðu hafna
því sögulega tilkalli sem Saddam
segir að írakar eigi til Kúveit. „Það
er alveg fráleitt og þarf ekki nema
lesa mannkynssöguna. Auk þess er
skrítið ef Kúveit á að hafa verið
hluti af írak, af hveiju viðurkenndu
írakar þá landið sem sjálfstætt og
fullvalda og höfðu þar sendiráð.
Þetta kemur ekki heim og saman
við neitt.“
„Kúveit er lýðræðisríki númer
eitt tvö og þijú og ég elska það,“
sagði nú Ghada systir Bernadettu
sem var komin á vettvang. Þær
systur eru Palestínumenn og
Ghadavar flugfreyja hjá Kuveit Air-
ways. Hún var áíjáð í fasi og máli
og hélt heitar og tilfinningaþrungn-
ar ræður um elskuna sína á Kúveit
og hatur á Saddam. „Ef hann kæmi
hingað skyldi ég kyrkja hann í greip
minni,“ sagði hún hvað eftir annað.
Ég skaut inn að kúveiskt lýðræði
hefði þótt dálítið blendið og þegar
ég hefði verið í Kúveit fyrir tveimur
árum eða svo hefði t.d. furstinn
verið búinn að loka þinginu og reka
alla heim. Einnig hefði kúveiskum
blaðamönnum ofboðið ritskoðunin í
landinu.
Saleiman sem var sá eini þeirra
sem hélt stillingu sinni og lét vera
að gefa mjög íjálgar yfirlýsingar
eins og konurnar og börnin gerðu
óspart þegar líða tók á samtalið
sagði að hann teldi að „fjölskyldan
hefði verið of viðkvæm fyrir gagn-
rýni og þetta myndi breytast þegar
Kúveit yrði frelsað. „Það verða sett-
ar nýjar reglur um ýmislegt og
m.a. verður allri ritskoðun aflétt.
Kjörnum þingmönnum verður leyft
að segja hug sinn. Ég held að
Sabah-fjölskyldan hafi lært sína
lexíu en ég hefði kosið að það gerð-
ist með öðrum hætti.“
„Heyrðu viltu skrifa eitt,“ sagði
Ghada. „Viltu skrifa að það hafi
verið sagt að Sabah-fjölskyldan
hafi verið spillt og rotin. En veistu
hvað er opinbert leyndarmál? Ad
Saddam hafi komið undan 33 millj-
örðum dollara til erlendra banka
undir ýmsum nöfnum. Meira að
segja er á allra vitorði að peningar
sem hann fékk frá Kúveit í stríðinu
við írani runnu ekki nema að litlu
leyti til þess heldur sendi hann ein-
hverja undirsáta sína með peninga
til Sviss og meira að segja erkióvin-
arins Bandaríkjamanna og lét
leggja þessa peninga inn á reikn-
inga. Það kemur ekki til með að
væsa um hann þegar hann hrökkl-
ast frá — sem hann gerir. Ég vona
það svo innilega."
„Má ég núna?“ spurði Anwar
aftur ofur kurteislega. „Heimurinn
hefur nefnilega ekki efni á að eign-
ast tvo Hitlera á sömu öldinni. Og
Saddam er eins og Hitler sem tók
lönd af fólki sem bjó þar og vildi
fá að lifa í friði eins og við í Kúveit.“