Morgunblaðið - 25.08.1992, Síða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. ÁGÚST 1992
neytið hafí svarað þessari beiðni ját-
andi og skipað nefnd til að vinna
áfram að málinu á þessum grund-
velli. í nefndarálitinu er þess enn-
fremur getið (bls. 50) að vorið 1991
hafi ríkissjóður fest kaup á húseign
Sláturfélags Suðurlands í Laugamesi
fyrir listaskóla og sé ráð fyrir því
gert að þangað flytjist öll háskóla-
menntun í listgreinum. („Háskóla-
menntun í listum. Skýrsla nefndar á
vegum menntamálaráðuneytisins.
Menntamálaráðuneytið. Janúar
1992.“)
Ég tel mig vera einn í þeim fjöl-
menna hópi sem fagnar áformum
um stofnun Listaháskólans. Fyrir-
huguð breyting er tímabær og mun
ábyggilega styrkja enn frekar list-
menntun með þjóðinni. Hér er sem
sé á ferðinni hið besta mál sem ber
að styðja með ráðum og dáð.
Þjóðaruppeldið og áhrif
frá listgreinum
Æskilegra hefði þó verið að mínu
áliti að stofnun væntanlegs Listahá-
skóla hefði borið að með öðrum
hætti en raun varð á. Ég tel að
málið hefði þarfnast umfjöllunar og
umræðu í víðara samhengi og með
hliðsjón af heildarþróun háskóla-
stigsins íslenska.
Lengi hef ég verið sannfærður um
að þjóðaruppeldi á íslandi væri betur
borgið ef í það væri aukið fleiri þátt-
um frá listum og handverki. Skólar
á öllum stigum gegna lykilhlutverki
ef menntapólitík í þessum anda á að
vera annað og meira en orðin tóm.
Skólastarf með þessu sniði er yfir-
leitt kostnaðarsamt í framkvæmd.
Og þar liggur auðvitað hundurinn
grafinn. Af þessum ástæðum m.a.
hefur verk- og tæknimenntun alla
tíð verið vanrækt í íslenska mennta-
kerfínu — vanræksla sem skaðar
jafnt þjóðarhag sem heill einstakl-
inga.
Fátt er grunnskólakennurum að
mínu mati jafn gagnlegt í starfsund-
irbúningi sínum og mótandi viðhorf
frá handlistum, músík, söng, dansi
og myndverki. Einkum og sér í lagi
er þetta æskilegt fyrir kennara yngri
barna. En kennaramenntun með
þessu sniði eins og í skólastarfínu
sjálfu er erfíð í framkvæmd. Hún
krefst vinnuaðstæðna, einkum í hús-
næði, sem sjaldnast eru til staðar
og því fer víðsfjarri að svo sé í Kenn-
araháskóla íslands, þótt nokkuð hafí
þokað í rétta átt í þessu efni.
Fjölgreindur listaháskóli og
menntastofnun kennara sem væru
til húsa í byggingum er nánast stæðu
hlið við hlið myndu komast nærri því
að skapa ákjósanleg skilyrði í þessa
veru. Um slíka aðstöðu hefur mig
og marga fleiri sem sinna menntun
kennara, dreymt í áratugi.
Nýtt hús fyrir Listaháskóla
Tillaga mín er því sú (sem ég hefí
oft hreyft í viðræðum við samstarfs-
fólk) að Listaháskóli íslands verði
staðsettur á reit Kennaraháskólans
við Stakkahlíð og verði til húsa í
nýrri byggingu sem hönnuð yrði sér-
staklega undir starfsemi Listahá-
skólans. Einhver mun sjálfsagt segja
að þessi hugmynd sé of seint á ferð-
inni til að vera raunhæft innlegg í
umræðuna og geti jafnvel spillt fyrir
skjótri uppbyggingu Listaháskólans.
Það er samt einlæg von mín að þess-
ar vangaveltur verði hvorki til að
tefla stofnun Listaháskóla né draga
úr fjárveitingum til undirbúnings að
starfsemi hans. Hinu get ég ekki
neitað að stofnun Listaháskóla ís-
lands getur — eða hefði getað —
verið gott tækifæri til að stuðla að
markvissum og skipulegum tengslum
lista, uppeldis og kennslu; tengsla
sem ég er fullviss um að geta aðeins
orðið til góðs fyrir íslenskar listir og
þjóðlíf.
Löngu er tímabært að stofnuð
verði námsbraut fyrir arkitekta hér
á landi. Með því mætti vonandi draga
nokkuð úr þeim glundroða sem ríkir
hér í húsagerð og hjálpa til að móta
smátt og smátt stíl sem tæki meira
svip af veðráttu úthafseyjunnar og
mannlífi en verið hefur um sinn.
Væri ekki skynsamlegt að ætla skóla
eða námsbraut fyrir arkitekta frá
upphafí á stað í nánd við væntanlega
Listaháskóla íslands eða þá að slíkt
nám yrði beinlínis deild í þeim há-
skóla?
Háskólahverfi við
Stakkahlíð/Háteigsveg
Einhver kann að spytja hvort lóð-
arreitur Kennaraháskótóíís við
Stakkahlíð rúmi þær byggingar sem
hér er lagt til að þar verði reistar.
Kennaraháskólann vantar að vísu
mikið viðbótarhúsnæði fyrir vaxandi
starfsemi sína. Þar við bætist að
stjórnvöld hafa heimilað og látið reisa
stórhýsi á lóð skólans óviðkomandi
starfsemi hans. Sú ákvörðun sýnir
hreint ótrúlegt fyrirhyggjuleysi.
Arkitektar og skipulagsfræðingar
verða að meta hve mikið lóð Kenn-
araháskólans getur enn rúmað af
byggingum svo vel fari. Löngu er
tímabært að efna til hugmyndasam-
keppni um byggingar á þessum reit
en þá verður líka að vera til staðar
forsögn um stofnanir sem þar er
ætlaður staður og áætlun um hús-
næðisþörf þeirra.
Háskólahverfí (campus) mundi
sjálfkrafa verða til á lóðarreit KHÍ
við Stakkahlíð/Háteigsveg ef skóla-
stofnanir þær sem rætt hefur verið
um að framan færðust þangað. Sam-
eiginlegt skólasvæði myndi hafa
margvíslegt hagræði í för með sér
og sennilega fljótlega leiða beinlínis
til spamaðar í rekstri skólanna.
Ávinningurinn yrði þó mestur 1
menningarlegu og félagslegu tilliti
sem kæmi nemendum þessara skóla
örugglega til góða.
Sjómannaskólinn stendur á rúm-
góðri lóð við Háteigsveg og liggja
lóðarreitir hans og KHI sitthvoru
megin götunnar á alllöngum kafla.
Ég tel líklegt að Vélstjóraskólinn og
Stýrimannaskólinn (þessir skólar eru
til húsa í Sjómannaskólahúsinu) vildu
taka þátt í uppbyggingu sameigin-
legs skólahverfís og leggja sitt af
mörkum í því efni ef til kæmi.
Fagrar byggingar og smekklegt
umhverfí eru mikilvægur þáttur í
uppeldi og menntun fólks. Þetta á
ekki síður við um skóla en einkahí-
býli (sjá t.d. ritgerð Halldórs Lax-
ness: Híbýli og sálarfegurð). Það er
ábyggilega á .við nokkra fyrirlestra
árlega um uppeldi og kennslu að
kennaraefni stundi nám sitt í fallegu
umhverfi. Því miður hefur þessa of
sjaldan verið gætt þegar ný hús eru
reist yfír skóla og menningarstarf-
semi.
Einn háskóli — margar
stofnanir og útibú
Því lengur sem ég hugleiði mál-
efni háskólastigsins því skynsamlegri
virðist mér sú skipan að á íslandi
sé aðeins einn háskóli. Hins vegar
er jafn sjálfsagt að innan þessarar
háskólaheildar starfí margar og
mismunandi sjálfstæðar — kennslu-
og rannsóknastofnanir. Einnig sýnist
eðlilegt að aðalháskóli eða stofnanir
hans komi á fót háskólaútibúum á
landsbyggðinni eftir því sem hentugt
þykir. Starfsemi útibúanna mundi
tengjast atvinnulífí viðkomandi bæja
og byggðarlaga og m.a. felast í þjálf-
un til rannsóknarstarfa og margra
annarra verka (kennslu, hjúkrunar,
þjónustu og iðnaðar af ýmsu taj i,
o.s.frv.). Þessi tilhögun er að míiu
áliti líkleg til að styðja við og efm
atvinnulíf viðkomandi byggða, og
raunar miklu fremur en byrjendanám
fyrir stúdenta í einstökum fræði-
greinum en slíkt nám væri að mínu
mati allt eins heppilegt að reka sem
deildir við starfandi framhaldsskóla
í byggðarlaginu ef slíkt þætti af ein-
hveijum ástæðum æskilegt.
En hvaða skoðun sem menn hafa
á þessu síðastnefnda atriði er það
sannfæring mín að fátt sé nú brýnna
en efla og bæta skólastarf hvarvetna
á landinu, ekki síst á þéttbýlissvæð-
unum þar sem vandinn er stærstur.
Skipuleg tengsl og aukið samstarf
milli stofnana menntamála og lista
í landinu er ábyggilega skref í þá
átt. Læt ég svo lokið þessum pistli
sem virðist hvort sem er vera of seint
á ferðinni.
Höfundur er sálfræðingur og fyrr-
verandi rektor Kennaraháskólans.
Styrkir vegna norrænu
umhverfisrnnnsóknaáætlunarinnar
NorFA, Nordisk Forskerutdanningsakademi, gefur norrænum vísindamönnum
kost á að sækja um styrki til menntunar vegna norrænu umhverfisrannsókna-
áætlunarinnar fyrir árið 1993.
Þann 1. október 1992 rennur út frestur til að sækja um styrki vegna þátttöku
í vísindaráðstefnum/vinnuhópum og vegna annarra mála, sem greint er frá
í hinum almenna upplýsingabæklingi NorFA frá því í maí 1992.
Tengja ber starfsemina við eitthvert af þemum umhverfisrannsóknaáætlunar-
innar:
★ Rannsóknir í tengslum við loftslagsbreytingar.
★ Samvinna á sviði umhverfisrannsókna á Eystrasaltssvæðinu.
★ Samfélagslegar forsendur umhverfismálastefnu.
Umsóknarfrestur:
1. október 1992.
Upplýsingabækling með umsóknareyðublöðum er hægt að fá hjá
skrifstofu NorFA:
Nordisk
Forskerutdanningsakademi
Sandakerveien 99, N-0483 Oslo.
Sími: +47 2 15 70 12. Símbréf: +47 2 22 11 58.
NHiA
21
Stallahús í Setbergshlíð
Framkvæmdir eru hafnar við þessi nýstárlegu stallahús sem SH Verktakar
byggja í Setbergshlíð í Hafnarfirði. í hverju húsi eru 4 íbúðir með sér-
inngangi og fylgir bílskúr öllum íbúðum.
Verð í þús.kr.: tréverk fullbúin
4 herb. íbúð ásamt bílskúr samtals l60m2 10.390.- 12.430.-
5 herb. íbúð ásamt bílskúr samtals 180m2 11.340.- 13.550,-
Kynntu þér málið nánar á skrifstofu
okkar þar sem ýtarleg upplýsinga-
mappa um allt sem máli skiptir liggur
frammi eða haföu samband við okkur
í síma 652221.
Opið mán. - föstud. frá 9 til 18
SH VERKTAKAR
SKRIFSTOFA STAPAHRAUNI 4
HAFNARFIRÐI SÍMI 652221
S I r M I A I L I i N A N
F R A
m©
KX-T 2386 BE Veið kr. 12.332 stgr.
Sími meö slmsvara — Ljós I takkaboröi — Útfarandi skila-
boö upp í Vz min. — Hver móttekin skilaboö geta veriö
upp I 2Vz mln. — Lesa má inn eigin minnisatriði —
Gefur til kynna að 15 skilaboð hafa verið lesin inn —
Haegt að ákveða hvort stmsvarinn svari á 3 eða 5
hringingu — Tónval/púlsval — 15 minni, þar af 3
númer fyrir hraðval — Endurhringing — Hægt að
geyma viðmælanda — Stillanleg hringing —
Hljóðstillir fyrir hátalara — Veggfesting.
KX-T 2365 E Verð kr. 10.849 stgr.
Skjáslmi, sem sýnir klukku, simanúmer sem val-
ið er, timalengd sfmtals — Handfrjáls notkun —
28 beinvalsminni — Endurhringir sjálfkrafa 4
sinnum — Hægt að setja slmanúmer f skamm-
tlma endurvalsminni — Hægt að geyma við-
mælanda — Tónval — Stillanleg hringing —
Hægt að setja slmanúmer I minni á meðan
talað er — Veggfesting.
KX-T 2322 E
KX-T 2342 E Verð trá kr. 5.680 stgr.
KX-T 2342 E handfrjáls notkun — KX-T 2322 E hálf-
handfrjáls notkun — 26 númera minni, þar af 6
númer fyrir beinval — Endurhringing — Hægt er
að setja sföast valda númer I geymslu til endur-
hringingar, einnig er hægt að setja slmanúmer I
skammtima minni á meðan talað er — Tónval/
púlsval — Hljóðstillir fyrir hátalara — 3 stilling-
ar fyrir hringingu — Veggfesting.
PANAFAXUF121
Verð kr. 64.562 stgr.
Telefaxtæki með 10 númera skammvals-
minni — Allt frá stuttum orösendingum til
Ijósmynda — Sendir A4 slðu á aðeins 17
sekúndum — í fyrirtækið — Á heimiliö.
FARSIMI Vetð frá kr. 96.775 stgr.
Panasonic farslminn er léttur og meðfaerilegur,
vegur aðeins 4,9 kg. og er þá rafhlaðan meðtalin.
Hægt er að flytja tækið með sér, hvenær og hvert
sem er, en einnig em ótal möguleikar á að hafa
slmtækið fast I bllnum, bátnum eða sumarbú-
staðnum.
HEKLA
LAUGAVEGI 174
S. 695500/695550