Morgunblaðið - 27.08.1992, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. ÁGÚST 1992
21
Bandaríkin
Mesti vindur-
inn úr Andrési
en tjónið mikið
New York, New Orleans, Flórída. Frá Atla Steinarssyni fréttaritara Morgunbladsins. Reuter.
MESTI krafturinn var farinn úr fellibylnum Andrési í gær og um
kvöldmatarleyti hafði vindhraðinn farið úr 257 kílómetrum á klukku-
stund í 105 km/klst. Sagði bandaríska veðurstofan þá að ekki væri
lengur um fellibyl að ræða, heldur hitabeltisstorm. í gærkvöldi
stefndi óveðrið norður eftir Lousiana-ríki eftir að hafa valdið umtals-
verðu tjóni í strandhéruðum ríkisins.
Reuter
Norman Lamont, fjármálráðherra Bretlands, les yfirlýsingu fyrir
fréttmenn þar sem hann ítrekar að stefna bresku stjórnarinnar sé
óbreytt; gengi pundsins verði ekki fellt.
Andrés er orðinn mesti tjónvaldur
sem gengið hefur yfír Bandaríkin. í
fyrrinótt gekk hann inn yfir strönd
Lousianaríkis og olli gífurlegu eigna-
tjóni eins og hann gerði í Suður-
Flórída á mánudag. Hann feykti
burt þúsundum húsa og hjólhýsa,
stórskemmdi önnur, svipti þökum
af húsum, reif upp allan gróður,
braut rúður og olli tjóni á þúsundum
bifreiða og öðrum eignum.
Andrés breytti um stefnu síðla
nætur og tók því land nokkuð vestan
við New Orleans sem um tíma var
Okyrrð á alþjóðlegum gjaldeyrismörkuðum
Bresk stjórnvöld tal-
in íhuga vaxtahækkun
talin í mikilli hættu. Tjón varð þar
talsvert engu að síður bæði vegna
hvassviðris og af völdum flóða en
um fjögurra metra há flóðbylgja
gekk á land rétt áður en óveðrið
skall á.
Verst varð úti svæði á milli Ver-
millionflóa og Terrebonneflóa vestur
af New Orleans, í svonefndu Cajun-
héraði. Mikið tjón varð í borginni
Franklin á þessu svæði en einnig
varð mikið tjón í borgunum Laplace
og Lafayette en þangað höfðu marg-
ir tæplega tveggja milljóna íbúa
hættusvæða leitað skjóls undan
veðrinu þar sem lengi þótti sýnt að
þeir yrðu óhultir þar. Það breyttist
ekki fyrr en Andrés breytti um
stefnu í fyrrinótt.
í gærkvöldi var vitað um einn
mann sem beið bana af völdum óveð-
ursins í Lousiana og 75 slasaða.
Andrés hefur þá orðið 19 manns að
bana, svo vitað sé, þremur á Ba-
hamaeyjum, 15 í Flórída og einum
í Louisiana.
-------♦ ♦ «--------
London, Frankfurt. R«uter.
Fjármálaráðherra Bretlands, Norman Lamont, visaði í gær ein-
dregið á bug öllum hugmyndum um að gengi pundsins yrði lækkað
eða Bretland hætti þátttöku í gengissamstarfi (ERM) Evrópubanda-
lagsins. Fjármálasérfræðingar í Bretlandi telja líkur hafa aukist á
vaxtahækkun til að styrkja pundið. Þrátt fyrir yfirlýsingu Lamonts
og kaup Englandsbanka á pundum til að reyna að halda gengi þess
uppi féll það enn í verði í gær á alþjóðlegum gjaldeyrismörkuðum.
Það sem einkum dró úr gildi orða
Lamonts voru ummæli bankaráðs-
manns í þýska seðlabankanum er
gaf í skyn í handriti að ræðu sem
hann dreifði í gær að hægt væri
að breyta hlutföllum milli einstakra
gjaldmiðla í. gengissamstarfinu.
Spákaupmenn skildu þetta svo að
til greina kæmi veruleg gengisfell-
ing annarra gjaldmiðla en þýska
marksins, einkum breska pundsins,
þótt hún yrði dulbúin með því að
auka vægi þýska marksins i sam-
starfínu.
„Með það að markmiði að treysta
orðspor gengissamstarfsins hefur
sá takmarkaði möguleiki á breyt-
ingum á væginu og sambandinu
milli gjaldmiðlanna, sem samstarfíð
gerir þó ráð fyrir að hægt sé að
grípa til, ekki verið nýttur,“ sagði
í handriti ræðu, Reimut Jochimsen,
bankastjóra og formanns banka-
ráðs ríkisbankans í Nordrhein-
Westfalen, er einnig á sæti í stefnu-
mótandi ráði þýska seðlabankans.
Hann dreifði afritum af ræðunni á
ráðstefnu á vegum hlutabréfmark-
aða í Dusseldorf en sleppti þessum
ummælum hins vegar er hann flutti
ræðuna og sagði síðar að hann teldi
ekki brýna þörf á leiðtéttingu á
hlutfallinu milli gjaldmiðlanna
núna. Ástæða væri þó til að hafa
áhyggjur af stöðu breska pundsins
og ítölsku lírunnar. Þjóðveijar hafa
vísað kröfum um vaxtalækkun á
bug, sagt að þar með yrði verðbólgu
gefinn laus taumurinn og gaf Joc-
himsen í skyn að seðlabankinn
væri síðasta fyrirstaðan í þessum
efnum. Eftir ræðu Jochimsens sagði
talsmaður þýska seðlabankans að
ummælin um vægisbreytingu hefðu
ekki verið í lokahandriti ræðu Joc-
himsens. „Afstaða seðlabankans er
vel kunn. Hann hefur ekki farið
fram á að breytingar verði gerðar
á væginu,“ sagði talsmaðurinn.
Það sem einkum hefur valdið
ókyrrð á gjaldeyrismörkuðum síð-
ustu daga eru minnkandi líkur á
Vextir hækka á
N or ðurlöndum
efnahagslegum uppgangi í Banda-
ríkjunum og fall dollarans í fram-
haldi af því, einnig hafa vaxandi
líkur á því að Maastricht-samkomu-
lagið verði fellt í þjóðaratkvæða-
greiðslu í Frakklandi ekki aukið trú
á að efnahagslægðin grynnki senn.
Norman Lamont sagðist vilja
útrýma öllum grunsemdum um að
breytinga væri að vænta á stefnu
bresku stjórnarinnar í gengismálun-
um. Aðildin að ERM væri „kjarni
stefnunnar" og gengisfelling væri
útilokuð. Fjármálasérfræðingar
sögðust óttast að aðgerðir Eng-
landsbanka myndu ekki nægja til
að treysta pundið i sessi og ríkis-
stjórnin myndi neyðast til að hækka
enn vexti sem nú eru 10%. Kreppa
hefur verið í bresku efnahagslífi
undanfarin tvö ár og margir hafa
lagt hart að stjórn Johns Majors
að lækka vexti til að reyna að
hleypa fjöri í efnahagslífíð. Vaxta-
hækkun kæmi hart niður á húseig-
endum sem skulda margir meiri-
hlutann af húsverðinu. Einkaeign á
húsnæði er algengari í Bretlandi
en í flestum öðrum löndum enda
er það markviss stefna íhalds-
flokksins að sem flestir eigi hús-
næði sitt. Auk þess hefur verð á
húsnæði farið lækkandi og þess
vegna er talið að æ fleiri skuldi nú
meira en nemur raunvirði eignar-
innar.
Forrit gegn
tölvuvírusum
----------------- o-
Islenskt fyr-
irtæki meðal
þeirra bestu
Bandaríska tímaritið Business
Week birtir í nýjasta hefti sínu
lista yfir þau fyrirtæki sem selja
bestu forritin gegpi tölvuvírus-
um. Er byggt á niðurstöðum
könnunar sem fyrirtækið Nation-
al Computer Security Assistance
gerði á sextán forritum. Vekur
athygli að íslenskt fyrirtæki,
Frisk Software í Reykjavík, er
meðal þeirra sem talin eru upp.
Tímaritið segir að búast megi við
mun meiri usla af völdum tölvuvír-
usa á næstunni. Á tveimur árum
hafi flölda þekktra vírusa aukist
úr tvö hundruð í um fímmtán hundr-
uð.
Þetta hefur í för með sér að mun
meiri eftirspurn verður eftir forrit-
um sem vara við og vinna gegn
vírusum og meiri kröfur eru gerðir
til þeirra. Þess má geta að öll hin
fyrirtækin sem talin voru upp af
Business Week voru bandarísk að
íslenska fyrirtækinu og einu bresku
undanskildu.
Frakkar
hafna
Maastricht
Frakkar munu hafna Maas-
tricht-samkomulaginu íþjóðar-
atkvæðagreiðslu þann 20.
næsta mánaðar ef marka má
skoðanakönnun sem birt var í
gær. Er þetta önnur könnunin
í þessari viku sem sýnir fram
á meirihluta andstæðinga
samningsins. Samkvæmt
skoðanakönnuninni, sem var
gerð fyrir tímaritið Le Point,
ætla 51% Frakka að hafna
Maastricht en 49% að sam-
þykkja samkomulagið. Elisa-
bet Guigou Evrópumálaráð-
herra sagðist í gær vona að
þessar kannanir myndu hafa
áhrif rafmagnslosts á stuðn-
ingsmenn Maastricht og taldi
hún sig raunar sjá merki þess
að það væri þegar farið að
gerast.
Allen og
Farrow fresta
deilum
Leikararnir Woody Allen og
Mia Farrow áttu á þriðjudag
fyrsta fund sinn eftir að for-
ræðisdeilur þeirra hófust. Voru
þau boð látin út berast að lokn-
um fundinum að þau hefðu
ákveðið að hætta árásum hvort
á annað í fjölmiðlum þar sem
þau teldu deiluna vera farnar
að stefna sálarheill bama
þeirra í hættu. Fyrr um daginn
hafði lögmaður Farrow farið
fram á það, er forræðismál
þeirra hjóna var tekið fyrir í
dómstóli í New York, að beiðni
Allens um forræði yfír þremur
barnanna yrði hafnað þar sem
hann hefði tekið nektarmyndir
af fullorðinni fósturdóttur
Farrows. Dómarinn neitaði að
líta á myndirnar.
Fjöldagröf
finnst í
Mongólíu
Mongólskir sagnfræðingar
hafa fundið fjöldagröf þar sem
búddistamunkar er teknir voru
af lífi að skipan Jósefs Stalíns
í lok fjórða áratugarins eru
grafnir. Er hún í einungis
nokkurra kílómetra fjarlægð
frá svipaðri fjöldagröf er
fannst á síðasta ári. Munk-
hdalain Rinchin, sagnfræðing-
ur Mongólíuforseta, segir að
hann hafí í sumar haft yfirum-
sjón með uppgreftri grafarinn
ar og að í henni hafi fundist
um þúsund beinagrindur.
Sagði hann að svo virtist sem
munkarnir hefðu verið skotnir
einn og einn í einu að hinum
ásjáandi.
Stokkhólmi. Reuter.
SÆNSKI seðlabankinn hækkaði í gær útlánsvexti sína um þrjú pró-
sent eða í 16%. Varð þetta til þess að finnski seðlabankinn hækkaði
sína vexti um 1,5% í 17% nokkrum mínútum síðar og þrýstingur
jókst á norska seðlabankan að fara að þeirra dæmi.
Bengt Denni, seðlabankastjóri í
Svíþjóð, sagði að gjaldeyrisút-
streymi hefði verið ástæða vaxta-
hækkunarinnar. Veija yrði krónuna
og fastgengið og væri vaxtahækk-
un eina ráðið sem menn hefðu í því
sambandi.
Gjaldeyrismiðlarar í Stokkhólmi
sögðu að áhyggjur manna af því
að minnihlutastjórn hægrimanna
hefði ekki styrk til að koma efna-
hagsáætlunum sínum í verk væri
rót vandans og að þær áhyggjur
væru enn til staðar þrátt fyrir
vaxtahækkunina.
\ýtl skrifstofutækninám
Tölvuskóli Reykjavíkur gerir þér kleift að auka við
þekkingu þína og atvinnumöguleika á skjótan og
hagkvæman hátt.
Þú lærir bæði á Macintosh- og PC-tölvur, auk al-
mennrar skrifstofutækni, bókfærslu, tölvubókhalds,
verslunarreiknings og toll- og verðútreikninga.
Innritun stendur yfir.
Hringið og fáið sendan ókeypis bækling.
Tölvuskóli Revkiauíkur
Borgartúni 28, sími 91-687590
r~~~~ v~t~~í~*~"i