Morgunblaðið - 24.08.1994, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 24. ÁGÚST 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Beinhákarl
olli uppnámi
Þ AÐ VARÐ uppi fótur og fit í
fjörunni við Amarstapa á Snæ-
fellsnesi um helgina þegar bein-
hákarl kom skyndilega syndandi
og sveigði að fólki, sem var að
busla í fjöruborðinu. Steindór V.
Guðjónsson, sem vitni varð að
atburðinum, segist ekld telja
neinn vafa leika á að þama hafi
verið um hákarl að ræða. Hann
segir að skepnan hafi verið um
fimm metrar að lengd. Að sögn
Gunnars Jónssonar fiskifræðings
er beinhákarlinn meinlaus mönn-
um, en að sögn Steindórs gerðu
viðstaddir sér ekki grein fyrir
því, hvers konar hákarl væri
þarna á ferð.
„Við vomm þarna að njóta
náttúrufegurðar við Amarstapa
og gengum niður að hafnargarð-
inum þar sem við sáum að tvær
stelpur vora að kafa. Allt í einu
tókum við eftir horni eða ugga á
haffletinum sem stefndi rakleiðis
á stelpumar. Ég hljóp þá upp á
fyllinguna með myndavélina
vegna þess að ég taldi að þama
væri kannski háhyraingur á ferð.
Ég sá fljótlega að það gat ekki
verið því hann velti sér ekkert
heldur tók rólega stefnu beint á
stelpurnar. Þær forðuðu sér í
land skelfíngu lostnar áður en
hann kom að þeim. Hákarlinn
beygði þá með landinu og tók
stefnuna á tvo stráka sem vom
að kafa um 60 metra frá landi,
hinum megin við garðinn. Þeir
tóku ekkert eftir honum því að
þeir vom að horfa niður á botn.
Við horfðum þarna á hákarlinn
synda að þeim og áttum von á
að sjá blóðgusur og læti, en hann
synti að þeim og áfram og Iét þá
óáreitta," sagði Steindór.
Steindór sagði að það hefði
reynt á taugaraar að fylgjast með
ferðum hákarlsins. Fólk sem
fylgdist með hefði óttast mjög
um piltana úti í sjónum, ekki síst
þar sem engin leið hefði verið
að ná til þeirra á undan hákarlin-
um. Hann hefði sem betur fer
ekki verið svangur.
Steindór sagði að piltunum
hefði þótt miður að missa af þvi
að sjá hákarlinn, en þeir vom
einmitt að kafa til þess að taka
myndir af fjölbreyttu sjávarlifí
við Amarstapa.
Morgunblaðið/Steindór V. Guðjónsson
STÚLKURNAR vora kátar eftir að þær komust í land, en há-
karlinn var aðeins 2-3 metra frá þeim þegar þær skriðu á land.
HÁKARLINN var engin smásmíði. Sjónarvottar telja að hann hafí verið um 5 metrar á lengd.
Sjávarútvegsráðherra um veiðar úr stofnum sem ágreiningur er um
Réttur tíl að banna löndun
samkvæmt EES-samningi
EMBÆTTISMENN i Noregi kanna nú hvort möguleikar séu á að stöðva
landanir á fiski úr skipum sem ekki hafa kvóta í Barentshafi í aðildar-
löndum EES. Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra segir að íslending-
ar hafi tiyggt sér ótvíræðan rétt í samningnum um EES til að banna
löndun fisks úr skipum sem hafa veitt úr stofnum sem ágreiningur er
um skiptingu á en meira álitamál sé hvort lönd Evrópusambandsins
hafi sambærilegan rétt gagnvart íslenskum skipum.
Slysið í prammanum við Grandagarð
Talið að súrefni
hafi eyðst vegna
ryðmyndunar
VINNUEFTIRLIT ríkisins telur lík-
legast að mennirnir þrír sem misstu
meðvitund í iokuðu rými í dýpkun-
arpramma við Grandagarð í fyrra-
kvöld hafi orðið fyrir súrefnisskorti
vegna ryðmyndunar í jámi í pramm-
anum. Við ryðmyndunina hafi eyðst
allt súrefni í loftþéttu rýminu.
Fullnaðamiðurstöður lágu ekki
fyrir í gær enda pramminn kominn
á sjó en frekari mælingar áttu að
fara fram þegar hann kæmi í land
í gærkvöldi, að sögn Sigurbjargar
Sverrisdóttur vinnueftiriitsmanns.
Slysið varð um borð í vélarlausum
flotpramma og í því rými hans þar
sem eru vélar sem knýja glussa-
tjakka prammans. Sigurbjörg kvaðst
ekki þekkja dæmi um annað slys af
þessum völdum hér á landi.
Ingvar Grétarsson, slökkviliðs-
maður, missti meðvitund þegar hann
fór niður til mannanna tveggja sem
verið höfðu að vinna í prammanum
en misst meðvitund. Hann sagði við
Morgunblaðið að samkvæmt tilkynn-
ingu um slysið hefðu þeir átt von á
að mennimir hefðu slasast við fall
og því hefði hann ekki farið með
súrefnisgrímu ofan í prammann. Um
leið og hann hefði komið niður stig-
ann niður til mannanna, hefði hann
hins vegar liðið út af, fallið í gólfið
og misst meðvitund.
Ingvar kvaðst hins vegar aðeins
hafa verið meðvitundarlaus í
skamma stund þar sem félagar hans
hefðu komið niður með súrefnis-
grímu að vörmu sporí. Hann kvaðst
hafa jafnað sig fljótt en farið heim
af vaktinni og átti ekki von á að
verða fjarverandi frá vinnu lengur.
Ingvar kvaðst hafa heyrt eftir
slysið að þegar mennimir hefðu opn-
að loku að rýminu til að fara þangað
til vinnu hefði myndast sog þar inni
en sú staðreynd hefði átt að geta
gefið til kynna að eitthvað varhuga-
vert væri á seyði.
Að sögn Eiðs Guðnasonar, sendi-
herra íslands í Ósló, hefur komið
fram að verið sé að athuga í norska
sjávarútvegsráðuneytinu að fá sett
löndunarbann á afla úr skipum sem
ekki hafa kvóta í Barentshafi og í
gær var haft eftir formanni atvinnu-
málanefndar norska Stórþingsins,
sem er þingmaður Hægri flokksins,
í dagblaðinu Verdens Gang, að unnt
sé að banna löndun á físki sem veidd-
ur er á þessu svæði á grundvelli
ákvæða EES-samningsins.
„Við höfum í okkar samningi um
EES rétt til þess að banna skipum
löndun ef þau hafa verið að veiðum
í stofnum sem ágreiningur er um
skiptingu á. Okkar lög gera ráð fyr-
ir að við getum bæði bannað löndun
og viðskipti þegar þannig stendur á
en samningurinn við Evrópusam-
bandið um EES gerir hins vegar ein-
göngu ráð fyrir heimild til löndunar-
banns. Við lögðum mjög ríka áherslu
á að fá ákvæði af þessu tagi inn í
samninginn. Það er svo sjálfstætt
álitamál hvort Evrópusambandið
telst hafa sambærilegan rétt gagn-
vart okkur. Um það þori ég ekki að
fullyrða án þess að skoða það nánar
en við höfum þennan rétt gagnvart
skipum Evrópusambandsins. Það er
ótvírætt," sagði Þorsteinn.
28,4% vilja leyfa íslendingum
veiðar við Svalbarða
Heitar umræður urðu í umræðu-
þætti um Svalbarðadeilu Norðmanna
og íslendinga sem sendur var út á
besta útsendingartíma í Noregi á
sjónvarpsstöðinni TV2\ gærkvöldi. Á
meðan á útsendingu stóð fór fram
símakönnun meðal áhorfenda um það
hvort heimila ætti íslendingum veið-
ar á Svalbarðasvæðinu. 11.000
manns svöruðu og varð niðurstaðan
sú, að 71,6% voru á móti en 28,4%
vildu leyfa veiðar íslendinga.
Þorsteinn Már Baldvinsson, fram-
kvæmdastjóri Samheija, og Geir H.
Haarde alþingismaður tóku þátt í
umræðunum og héldu fram málstað
íslands en meðal þátttakenda voru
einnig Knut Vartdal útgerðarmaður,
Einar Hepsoe, forseti Norges Fiskar-
lag, Einar Bastesen, talsmaður
hrefnuveiðimanna, og Ivar Eskeland,
fyrrv. framkvæmdastjóri Norræna
hússins í Reykjavík.
Snörp orðaskipti
Að sögn Eiðs Guðnasonar sendi-
herra íslands í Ósló urðu oft snörp
orðaskipti í þættinum og deildu Norð-
mennimir hart á íslendinga. Voru
hafðar uppi hefðbundnar röksemdir
um að Norðmenn hefðu fullan rétt
til að stjórna veiðum á svæðinu um-
hverfis Svalbarða. Var því haldið
fram að Islendingar hefðu ofveitt
sína fiskistofna og væru þvi nú að
sækja í þá stofna sem Norðmenn
hefðu verið að byggja upp. Þorsteinn
Már og Geir svöruðu því m.a. til að
ástand fiskistofna við ísland væri
yfirleitt viðunandi og gott í mörgum
tilvikum, nema á þorskstofninum en
þar hefði farið saman fullmikil sókn
og að náttúrulegar aðstæður hefðu
verið okkur andstæðar mörg ár í
röð. Þorsteinn Már benti í þættinum
ítrekað á samning Norðmanna við
Grænlendinga um rækjuveiðar úr
sameiginlegum stofni Grænlands og
íslands og að ekkert samráð hefði
verið haft við íslendinga.
Geir H. Haarde lagði áherslu á
að siðmenntaðar þjóðir leystu úr
svona deilum með samningum. Sagði
hann að það væri eina færa leiðin í
þessu máli. Fékk það dræmar undir-
tektir og var því svarað að íslending-
ar hefðu tekið sér rétt á svæðinu og
ekki yrði samið við þá um veiðiheim-
ildir.
Eiður sagði greinilegt að margir
hefðu horft á þáttinn.
Þýska tryggingafé-
lagið Allianz
Villbjóða
líftrygg-
ingar hér
ÞÝSKA tryggingafyrirtækið
Allianz hefur áhuga á að bjóða
svokallaðar söfnunarlíftrygg-
ingar á íslandi en að sögn Atla
Eðvaldssonar, sem er tengiliður
fyrir tryggingafélagið hér á
landi, er Allianz eitt af þremur
stærstu tryggingafélögum á
þessu sviði í heiminum. Hefur
það sent Tryggingaeftirlitinu
tilkynningu þess efnis að það
hafi hug á að bjóða þjónustu
sína á íslenskum trygginga-
markaði en eftir er að ganga
frá ýmsum formsatriðum og
kanna lagaleg atriði áður en
félagið getur hafið starfsemi
hér á landi.
Atli sagði að fyrirtækið hefði
kynnt sér þá möguleika sem
bjóðast á tryggingamarkaðin-
um hérlendis að undanfömu en
félagið bjóði líftryggingar sem
óþekktar eru hér á landi. Eru
þær um leið lífeyristryggingar
þeirra sem tryggðir eru hjá fé-
laginu. Viðskiptavinirnir greiða
mánaðarlega iðgjöld í söfnunar-
sjóð félagsins í ákveðinn ára-
fjölda og njóta líftryggingar
sem fer hækkandi ár frá ári.
Ef ekkert kemur upp á fær sá
tryggði féð endurgreitt með
vöxtum í lok tryggingartíma-
bilsins sem lífeyri.
Borgin ít-
rekar fyrri
afstöðu
REYKJAVÍKURBORG hefur
ritað sænska fyrirtækinu
Electrolux bréf þar sem lýst er
yfir vilja til að ræða fyrra tilboð
fyrirtækisins um að það byggi,
eigi og reki íþróttahús í Laug-
ardal. Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, borgarstjóri, sagði að
borgin væri í þessu bréfi ein-
ungis að ítreka fyrri afstöðu í
þessu máli. Borgin væri og hafi
verið tilbúin til að ræða mögu-
leika á að Electrolux byggði og
ræki þetta hús, en væri ekki
tilbúin til að kaupa það á kaup-
leigu. Hún sagðist líta svo á að
boltinn væri nú hjá Electrolux.
Skákþingið
hafið
RÚNAR Sigurpálsson vann
Þröst Þórhallsson í fyrstu um-
ferð Skákþings íslands 1994 í
Vestmannaeyjum I gærkvöldi.
Jóhann Hjartarson vann Magn-
ús Pálma Örnólfsson, Sævar
Bjarnason vann Stefán Þór Sig-
uijónsson og Helgi Ólafsson
vann Jón G Viðarson. Hannes
Hlífar Stefánsson og Jameá
Burden gerðu jafntefli og skák
Guðmundar Halldórssonar og
Páls Agnars Þórarinssonar fór
í bið.
Lést í um-
ferðarslysi
MAÐURINN sem lést í umferð-
arslysi á Vesturlandsvegi í
fyrrakvöld hét Magnús Gríms-
son, 74 ára gamall útgerðar-
maður og skipstjóri, til heimilis
að Feijuvogi 21 í Reykjavík.
Magnús var fæddur 11.12.
1919. Hann var ekkjumaður en
lætur eftir sig sex uppkomin
börn.