Morgunblaðið - 03.11.1996, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. NÓVEMBER 1996 23
Fyrsta íslenska sérleyf iskedjan er
í burðarlidnum, Pizza 67, og fyrsti
staðurinn var opnaður á Ráðhú-
storginu í Kaupmannahöfn um síð-
ustu helgi.
skemmri tíma en Danimir ætla.
Þó þeir Gísli og Einar geti nýtt
sér eigin sérþekkingu hafa þeir þurft
að kaupa lögfræði- og endurskoðun-
arþjónustu og áttu í fyrstu ekki orð
yfir þeim töxtum, sem þar gilda.
„Það opnaði nýjar víddir," segir Gísli
og er greinilega ekki enn búinn að
ná sér. „Það er fjarri því að við hefð-
um getað ráðið okkur lögfræðing til
að sjá um okkar mál hér. Hér tíðk-
ast það nefnilega að þeir verðleggi
þjónustu sína, til dæmis við samn-
ingagerð, eftir þeim verðmætum,
sem þeir telja að vinna þeirra skapi.
Fundur með lögfræðingi, nokkur
símtöl hans og reikningurinn er kom-
inn í rúmlega 500 þúsund danskar.
Endurskoðandi tekur um 70 þúsund
íslenskar fyrir að senda reikningana
áfram.“ En þeir Einar og Gísli eru
sammála um að kannski ættu ís-
lenskir lögmenn og aðrir að vinna
fyrir færri, en þá betur og taka held-
ur meira fyrir það. Á íslandi sé of
algengt að menn spari sér kannski
tíu þúsund fyrir að láta lesa yfir fyr-
ir sig samning, sem kostar svo sjötíu
þúsund þegar allt er komið í steik.
í veganesti frá íslenska pizzu-
staðarekstrinum höfðu þeir Gísli og
Einar víðtæka undirbúningsvinnu, til
dæmis staðla að pizzunum og mat-
seðlana, en undanfarna mánuði hafa
þeir síðan látið vinna að því að staðla
útlit staðanna. íslensku staðimir
hafa ekki verið staðlaðir í útliti hing-
að til, en verða það líklega þegar
fram í sækir. Sá sem hyggur á stofn-
un Pizza 67 staðar fær allt sem til
þarf, veggfóður, lampa og annað til
innréttinga, auk matseðla og pizzu-
staðlanna.
Þó veitingastaðurinn Pizza 67 á
Ráðhústorginu, fyrsti staðurinn er-
lendis, sé í eigu hlutafélagsins Pizza
67 Danmark A/S er ekki ætlunin
að reka staði, heldur selja sérleyfin.
Eftir opnun fyrsta staðarins er ætl-
unin að einbeita sér að sölu sérleyf-
anna. Átta til tiu aðilar hafa þegar
viðrað áhuga sinn og um helgina var
skrifað undir samninga við íslend-
inga, sem vildu tryggja sér svæði í
Noregi, Gautaborg og Suður-Svíþjóð.
Allt eru þetta aðilar, sem hafa
reynslu af fyrirtækjarekstri. Ef verð-
ur af opnun staða í Noregi og Sví-
þjóð er ætlunin að fylgja því eftir
með opnun sænsks og norsks dóttur-
fyrirtækis.
Einar undirstrikar að það sé sér-
leyfissalan, sem sé megintilgangur
fyrirtækisins, ekki veitingarekstur-
inn sem slíkur, þó ekki sé útilokað
að þeir opni einn stað í hveiju landi
til að koma keðjunni á framfæri eða
eigi hluta í stöðunum. Sérleyfissala
er að sögn Gísla þróað viðskiptaform,
sem tíðkast æ víðar, ekki aðeins í
veitingarekstri, heldur einnig í búða-
rekstri, bílaleigu og þvottahúsa-
rekstri svo eitthvað sé nefnt.
Sérleyfisgjaldið er sex prósent af
heildarveltunni. Gísli segir fimm
milljónir íslenskra króna ekki óhóf-
lega áætlaða mánaðarveltu pizza-
staðar, sem þýði 300 þúsund krónur
til eignarhaldsfyrirtækisins íslenska.
„Það er ekki slæm fjárfesting, því
það þarf fasteign upp á 20-30 millj-
ónir til að skila 300 þúsundum í leigu-
tekjur. En gjaldið er beggja hagur,
því á móti fær sá sem kaupir sérleyf-
ið aðstoð, sem getur hæglega sparað
honum meira heldur en þau sex pró-
sent sem gjaldið er. Hann fær ódýr
tæki, tilbúið hráefni og sambönd við
birgja, aðstoð við uppsetningu og
bankaviðskipti og þrautreyndan mat-
seðil, svo eitthvað sé nefnt. Ef illa
gengur getum við og birgjar eins og
gosfyrirtækin gripið inn í strax, gef-
ið ráð, auglýst í nágrenninu og fleira
í þeim dúr.“
Einar segir íslendinga taka heim
keðjur, en honum sé ekki kunnugt
um að til íslands renni neinar sérleyf-
istekjur, svo fyrstu tekjurnar af Pizza
67 verði væntanlega um leið fyrstu
íslensku sérleyfistekjumar.
„Þetta er útflutningur, sem íslend-
ingar ættu að huga að. Það eru
margir að gera góða hluti í tölvu-
bransanum og ættu þá að huga að
sérleyfismöguleikum. Lönd eins og
Lúxemborg og Danmörk era ekki rík
að hráefnum, en hafa látið til sín
taka í útflutningi hugvits. íslending-
ar ættu að hafa þetta í huga.“
Hingað til era það íslendingar sem
hafa sýnt áhuga á opnun Pizza 67
staða og þeir Gísli og Einar era
stundum spurðir af hveiju þeir skipti
bara við Islendinga. Gísli segir það
í sjálfu sér ekkert keppikefli að stað-
imir verði reknir af Islendingum, en
það hafi bara æxlast svona, enda
þekki íslendingar staðina að heiman.
„íslendingar hafa forgang, en við
höfum líka hugsað okkur að hafa
samband við þá sem reka pizzustaði
til dæmis í Kaupmannahöfn og bjóða
þeim að skipta yfír í okkar hug-
mynd. Eigendum staðanna býðst af-
sláttarkerfi, sem felur í sér að þeir
kaupa ekki bara gosið ódýrar, heldur
fá þeir ávísanir upp á spamaðinn á
þriggja mánaða fresti og sjá því svart
á hvítu hvað þeir spara. Ég held að
það skipti Danina máli.“
Erlendum keðjum hefur gengið
misvel að festa sig í sessi í Dan-
mörku og í nágrannalöndunum. Ein-
ar álítur að hluti af skýringunni sé
að keðjurnar, sem séu flestar banda-
rískar, séu fullþróaðar þar. „Við er-
um að þróa okkar hugmyndir hér á
staðnum, tökum mið af aðstæðum
og getum verið snöggir að taka
ákvarðanir, meðan bandarísku keðj-
urnar eru ósveigjanlegar og stjóm-
endur þeirra langt í burtu. Helsti
keppinautur okkar hér er fyrirtæki,
sem á einn pizzustað hér en fjórtán
í Noregi. Það fyrirtæki rekur alla
staðina sjálft og er því þungt í vöf-
um. Þannig urðu þeir nýlega að loka
stað hér og eiga því aðeins einn eft-
ir.“
Ekki bara vinna heldur gaman
Einar hefur búið í Danmörku síðan
í vor en Gísli farið á milli, þó hann
hafi nýlega flutt lögheimili sitt til
Danmerkur til að uppfylla öll forms-
atriði fyrirtækisins þar. Þeir tóku
strax á Ieigu litla íbúð í Boltens
Gárd í hjarta Kaupmannahafnar,
steinsnar frá Kóngsins nýja torgi og
hafa þar bæði skrifstofu og híbýli
sín, þar sem þeir leggja dýnur á
gólfin, þegar þeir skjóta skjólshúsi
yfir vini og vandamenn. Og sem þeir
sitja þarna geislar af þeim áhuginn
og vinnugleðin, enda segjast þeir
ekki líta á þetta sem vinnu heldur
gaman, jafnvel þó þeir þurfi að vinna
24 tíma sólarhrings.
Einar segist hafa lært meira á fjór-
um mánuðum heldur en í fjögurra
ára háskólanámi og Gísli hefur feng-
ið tækifæri til að spreyta sig á fjöl-
breyttari lagastörfum en hann átti
kost á sem venjulegur íslenskur lög-
fræðingur. Hann er þó enn í tveimur
störfum á íslenska vísu, því hann
hefur ekki sleppt_ hendinni af lög-
mannsstörfum á íslandi. í framtíð-
inni gætu þau þó orðið að víkja, ef
keðjureksturinn vindur upp á sig.
Meðan á undirbúningi stóð þurfti að
halda hjólunum gangandi heima við,
en þegar og ef keðjan grípur um sig
er ljóst að reksturinn verður mestur
erlendis, þó sérleyfistekjurnar renni
eftir sem áður til íslands.
íbúðin er ekki stór á íslenskan
mælikvarða og hluthafafénu hefur
greinilega ekki verið eytt i pijál,
heldur eru innviðir aðeins hinir nauð-
synlegustu á danskan mælikvarða,
ekki með íslenskum stórkarlastæl.
Vísast hafa þeir félagar séð meira
hvor af öðram undanfarna mánuði
en gerist í bestu hjónaböndum, en
þeir eru ekkert á því að þeir séu
orðnir þreyttir hvor á öðrum. Einar
segir kíminn að hann losni líka að-
eins við Gísla stöku sinnum, þegar
hann fari til íslands. Sá granur læð-
ist að spyijandanum að ef pizzudæm-
ið gengur nú upp, pizzurnar ná að
höfða til bragðlauka Dana og fleiri
þjóða og reksturinn kemst á fast þá
eigi þeir Gísli og Einar síðar meir
eftir að hugsa með söknuði til hins
ákafa undirbúningstíma í litlu íbúð-
inni í Boltens Gárd, þegar ævintýrið
var aðeins á fyrsta versi...
Tilboðsverð í növember:
2.700.-
fi'á 1.
n
Jón Múli Ámason, einhver vinsælasti útvarpsmaður þjóðar-
innar, hefur skráð endumninningar sínar. Þetta er bókin um
það sem barfyrir augu og eyru þjóðsagnaþularins þegar
hljóðneminn heyrði ekki til. Hér má lesa baeði kímilegar og
dularfullar útvarpssögur frá liðinni tíð, ævintýri af tónlistar-
mönnum, sögur úr síldinni, minningar um Áma frá Múla og
Rönku í Brennu og þeirra samferðafólk og frásagnir af því
þegar enn var slegist um pólitík.
Jón Múli Ámason kanri þá dýrmætu list að gæða
frásögnina leiftrandi húmor og hjartahlýju - enginn unnandi
góðra endurminningabóka ætti að láta þetta verk framhjá
sér fara.
f æ st í n «x3s stu bókabúd
O G M E N N I N G
IVl A