Morgunblaðið - 25.02.1997, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1997 47
sonar, föður Baldvins Einarssonar
sem gaf út tímaritið Ármann á Al-
þingi á öndverðri 19. öld, en eins
og alþjóð veit, var hann einn af
vormönnum íslands þeirra tíma en
lést um aldur fram, aðeins 27 ára
gamall.
Hraun í Fljótum var eitt kunn-
asta býli, ekki aðeins í Skagafjarð-
arsýslu, heldur á öllu landinu á 19.
öld. Var það mikil hlunnindajörð
með æðarvarpi og reka, útræði og
útgerð til þorskveiða en einkum og
sér í lagi til hákarlaveiða. Voru
Hraunsbændur jafnan í forystu
meðal héraðsbænda.
Stefán átti því til dugmikils fólks
að telja og fékk hann úr föðurhús-
um gott veganesti til lífsbaráttunn-
ar. Brást henn ekki þeim vonum
er við hann voru bundnar, enda
ávaxtaði hann pund sitt vel.
Að loknu kandidatsprófí í læknis-
fræði 1943 lá leið hans vestur um
haf til sérnáms í háls-, nef- og
eyrnalækningum og starfaði hann
m.a. um fjögurra ára skeið við hina
heimsfrægu Mayo Clinic í Banda-
ríkjunum og var því heim kominn,
í febrúar 1948, sérlega vel mennt-
aður læknir í sérgrein sinni. Hann
tók við kennslu læknanema úr hendi
föður síns árið 1951 og stjórnaði
henni allt til ársins 1987 og gerði
það, að áliti þeirra er til þekktu,
með miklum myndarbrag. Dósent
varð hann í þessum fræðum við
Háskóla íslands frá október 1959
og til ársins 1977, er hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir.
Við Stefán áttum náið samstarf
innan Læknadeildar Háskólans,
einkum er varðar kennslu lækna-
nema, ég sem aðstoðarmaður, stað-
gengill og síðan sem eftirmaður.
Þar var ég oftast þiggjandi en Stef-
án veitandi, enda hann umfram mig
reynslunni ríkari í faginu. Aldrei
bar skugga á það samstarf, enda
var Stefán einkar þægilegur maður
í allri viðkynningu, glaður og
skemmtinn í viðræðum, laus við
hroka og valdsmannssvip, en þó
fastur fyrir ef því var að skipta. í
mínum augum var hann dæmigerð-
ur séntilmaður.
Þegar ég nú lít yfír farinn veg
eru mér ofarlega í huga sameigin-
legar ferðir okkar hjóna með frú
Kolbrúnu og Stefáni á ýmsar ráð-
stefnur á erlendri grund. Eru þær
minningar eins og aðrar einkar ljúf-
ar og skemmtilegar og leita á hug-
ann nú á þessari skilnaðarstundu.
Nú þegar Stefán Ólafsson er all-
ur vil ég að lokum færa frú Kol-
brúnu, börnum þeirra og öðrum
ættingjum mínar og minna innileg-
ustu samúðarkveðjur. Við sam-
starfslæknar Stefáns kveðjum
mætan og góðan félaga með þökk
og virðingu í huga. í Guðs friði.
Stefán Skaftason.
Eg m í Jesú nafni.
í Jesú naftii eg dey.
Þó heiisa og líf mér hafni,
hræðist eg dauðann ei.
Dauði, eg óttast eigi
afl þitt né valdið gilt.
I Kristí krafti eg segi:
Kom þú sæll, þá þú vilt.
(Hallgr. Pét.)
Afi minn, hér skiljast víst leiðir
og með trega kveð ég þig. Þú varst
mér svo óendanlega mikils virði að
orð fá því ekki lýst. Takk fyrir allar
stundirnar sem við áttum saman
og alla gleðina sem þú gafst mér.
Megi guð geyma þig en minninguna
um yndislegan afa geymi ég um
aldur og ævi.
Anna Margrét.
„Nú fer þessu að ljúka,“ sagði
Stefán Ólafsson við mig eftir að
hafa hreinsað eyru mín á liðnu ári,
komið heyminni í lag eins og hann
hafði gert nánast árlega í aldar-
fjórðung. Hann bar samt engin
merki uppgjafar og léttur og lipur
í spori fylgdi hann mér til dyra á
Víðimelnum. Fyrir skömmu hitti ég
hann og Kolbrúnu í verslun og sem
fyrr í okkar samskiptum leiftraði
hann af birtu og blíðu. Hann kvaddi
mig innilega og nú kveð ég hann í
síðasta sinn.
Fólk á miðjum aldri á oft erfítt
með að ná sambandi við unglinga,
hvað þá ærslafulla menntaskóla-
pilta. Þetta var ekki vandamál hjá
Stefáni sem þvert á móti gerði sér
far um að kynnast okkur skóla-
bræðrum sonarins Ólafs, tók á
móti okkur fagnandi, var oft sem
einn í hópnum og sló á létta strengi.
Hann var okkar maður sem var
örugglega ekki á margra færi.
Hús þeirra Kolbrúnar við Hring-
brautina stóð okkur ávallt opið. Það
var okkar Lækjartorg og var margt
brallað í skrifstofu læknisins. Þetta
var virðulegt menningarheimili og
þangað sóttum við mikla visku. Oft
á tíðum höfðu menn um allt annað
að hugsa en heimalærdóminn en til
að friða samviskuna voru töskurnar
með skólabókunum geymdar næt-
urlangt á skrifstofu Stefáns í þeim
tilgangi að lært yrði í þær eins og
haft var á orði. Aldrei ömuðust
hjónin út í þessa vitleysu okkar
frekar en önnur uppátæki.
Stefán var læknir fólksins í orðs-
ins fyllstu merkingu. Alltaf gaf
hann sér tíma til að lina þjáningar
þó utan hefðbundins vinnutíma
væri og heimsóknir til hans voru
skemmtistundir í afslöppuðu um-
hverfí. Eyrnaverkurinn hvarf og frá
honum fór ég alltaf endurnærður á
sál og líkama. Ég þakka honum
samferðina og sendi Kolbrúnu Ól-
afsdóttur og fjölskyldu innilegustu
samúðarkveðjur.
Steinþór Guðbjartsson.
Stefán Ólafsson læknir er látinn.
Hans verður saknað af mörgum og
er það að vonum, jafnmarga kosti
góða og hann hafði til að bera.
Hann var Reykvíkingur. Afi hans,
Þorsteinn Tómasson, keypti járn-
smiðju Teits Finnbogasonar að
Lækjarkoti. Hann kvæntist Val-
gerði, dóttur Ólafs síðasta ábúanda
Lækjarkots, sem lengi var bæjar-
fulltrúi. Reisti hann íbúðarhús þar
á lóðinni, og stendur það enn á
horni Skólabrúar og Lækjargötu.
Dóttir hans bjó þar til æviloka.
Ólafur sonur Þorsteins fór í skóla
og nam læknisfræði. Að því námi
loknu fór hann utan og lagði stund
á þrönga sérgrein, einn af fyrstu
íslendingum sem það gerðu, fyrst
í Kaupmannahöfn, en síðan í Berlín
og Múnchen. Þegar heim kom
byggði hann sér hús á Lækjarkots-
lóðinni við Skólabrú og bjó þar alla
ævi. Standa bæði hús þeirra feðga
enn og sýnast jafngóð og þegar þau
voru ný.
Þetta var traust fólk, sem ekki
hraktist fyrir misvindum tísku, það
treysti á sjálft sig, gaf lítið um laus-
ung málskrafsmanna, og tjaldaði
ekki til einnar nætur. Þetta var jarð-
vegur sá sem Stefán var sprottinn
úr og umhverfi það sem hann ólst
upp í. Hann var prúðmenni, hæglát-
ur, hógvær og hófsamur, en kunni
vel að gleðjast á góðri stund, þó
aldrei ofsakátur og notaði ekki stór-
yrði.
Eftir að hafa lokið læknisnámi
við Háskólann hugðist hann taka
fyrir háls-, nef- og eyrnasjúkdóma
eins og faðir hans hafði gert.
í upphafi aldarinnar sóttu íslend-
ingar framhaldsnám til Evrópu,
þeir sem áttu þess kost, og leituðu
læknar og verkfræðingar helst til
Þýskalands. Þegar leið á öldina fóru
læknar að leggja leið sína til Banda-
ríkja Ameríku. Mér hefír skilist á
fróðum mönnum að íslendingar
hafí ætíð farið þangað sem fróð-
leiksloginn brann glaðast, og mig
minnir að Halldór Laxness segi ein-
hvers staðar, að þegar Evrópa lá
lágt á miðöldum hafi þeir farið á
bak við Evrópu, til Býsanz, sem þá
var glæsilegust borga.
Stefán tók sérnám sitt við Mayo
Clinic í Rochester, Minnesota, og
þóttu ekki aðrir staðir betri þá til
náms, og fáir jafngóðir í veröld-
inni. Hann settist að í Reykjavík
1948 og varð fljótt vinsæll læknir
og eftirsóttur. Hann tók við kennslu
í sérgrein sinni við Háskóla íslands
1951 og annaðist hana þar til 1987
að hann varð sjötugur. Faðir hans,
Ólafur Þorsteinsson, hafði sinnt
þessari kennslu frá því Háskólinn
var stofnaður og þar til hann náði
sjötugsaldri, og verið ráðunautur
Landspítala í sinni grein frá því sá
spítali tók til starfa.
Ég tel, að það sé fágætt að tveir
feðgar sitji á sama kennarastóli í
háskóla hvor eftir annan í fulla
þijá aldarfjórðunga, og lýsir báðum,
en þó Stefáni meira, því þá var fleiri
manna völ. Hann var góður kenn-
ari og vel látinn af nemendum sín-
um. Kennslan var skýr, byggð á
staðgóðri þekkingu, sett fram á
látlausu máli og af glöggum skiln-
ingi á því á hvað bar að leggja
áherslu þann takmarkaða tíma sem
kennslunni var ætlaður.
Þeir feðgar lögðu sjúklinga sína
í Landakotsspítala. Þó þeir væru
tengdir Landspítala stunduðu þeir
þar aðeins þá sjúklinga sem þar
lágu af öðrum orsökum. Á þeim
fjörutíu árum sem ég vann í Landa-
koti átti ég þess kost að kynnast
báðum, og þó Stefáni því meira sem
hann var nær mér í aldri. Hann var
dáður af sjúklingum sínum, vel lát-
inn af starfsfólki og virtur af kolleg-
um. Aldrei vissi ég til að kastaðist
í kekki með honum og nokkrum
manni þar.
Hann var hamingjumaður í
einkalífí sínu. Kona hans er hóglát
hefðarkona, sem bjó honum og
börnum þeirra þremur friðsælt
menningarheimili. Gestum þeirra
var hún góður gestgjafi, veitul og
glaðsinna, en kætin var tempruð
af meðfæddri hæversku, svo öllum
leið vel í návist hennar. Var það
sama að segja um þau hjón bæði.
Ég hygg þau hafí verið vel sæmd
hvort af öðru.
Ég trúi, að margir yrðu til þess
að gráta Stefán úr helju, ef þess
væri kostur nú.
Bjarni Jónsson.
Við vinir Stefáns Ólafssonar,
sumir allt frá skólaárum, höfum f
hálfa öld átt ánægjustundir með
Stefáni. Við höfum þá mætt í morg-
unkaffí áður en gengið hefur verið
til daglegra starfa. Hafa þá ýmsir
okkar, eins og Stefán, verið búnir
að fá sér sundsprett. Við söknum
eðlilega vinar í stað. Hann prýddi
það sem prýðir góðan dreng. Hann
var mannkostamaður í bak og fyrir
og sannur vinur vina sinna. Við-
ræðugóður var hann og lagði sitt
til málanna er við spjölluðum um
dægurmálin yfír kaffinu. Ekki voru
það endilega þungavigtarumræður,
en í senn upplýsandi og skemmti-
legar, með hæfilegu húmorívafí.
Það var lærdómsríkt að kynnast
æðruleysi Stefáns. Þegar veikindi
hans spurðust og allt til hinsta fund-
ar okkar með honum, um 10 dögum
fyrir lát hans, var svo sannarlega
varla nokkum bilbug á honum að
finna. Hann tók þá eins og ótal
aðra morgna virkan þátt í spjalli
okkar og kvaddi brosleitur að
vanda.
Samfylgd okkar með Stefáni
verður ekki lengri. Yfir minning-
unni um hann verður hinn hressi
blær. Svo mun ætíð verða í hugum
okkar og hinna fjölmörgu vina hans,
og þeirra annarra er höfðu af hon-
um meiri eða minni kynni sem lækni
hér í borginni áratugum saman,
vegna þægilegrar framkomu hans
og yfírlætisleysis.
Fjölskyldu Stefáns og öðrum
ættingjum sendum við innilegar
samúðarkveðjur.
Kaffifélagar í hálfa öld,
í Austurstræti, Morgun-
blaðshúsinu og Suður-
landsbraut.
tö^uíii flþ omiu! íid íjá um
tMINMWM
JIÓTÍL ÓOÍC
IttSUIlltSKT • (flft
Upplýsingar í s: 551 1247
t
Elskuleg eiginkona mín,
NINNA NIELSEN
(KRISTÍN SIGURBJÖRNSDÓTTIR),
andaðist 20. febrúar á sjúkrahúsi
í Kaupmannahöfn.
Holger W. Nielsen.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
INGVELDUR LÁRA KRISTJÁNSDÓTTIR,
Aðalgötu 14,
Stykkishólmi,
lést á St. Franciskusspítalanum í Stykkishólmi hinn 23. febrúar sl.
Erla Guðný Sigurðardóttir, Þórólfur Danfelsson,
Gyða Sigurðardóttir, Jóhannes Þórðarson,
Jóhanna Kristfn Sigurðardóttir, Sigurberg Árnason,
Gerður Ruth Sigurðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Eiginmaður minn,
JÓN DAL ÞÓRARINSSON,
Árskógum 6,
Reykjavík,
andaðist á Sjúkrahúsi Reykjavíkur
23. febrúar.
Sigurveig Jóhannesdóttir.
t
Móðir okkar,
SIGRÍÐUR FRIÐFINNSDÓTTIR,
Drápuhlfð 42,
verður jarðsett frá Fossvogskapellu miðvikudaginn 26. febrúar
kl. 15.00.
Asa Jónsdóttir,
Ásgeir Jónsson,
Þorvaldur Jónsson,
Margrét Ásta Jónsdóttir.
t Elskulegur faðir okkar,
ÞÓRÐUR ELLERT GUÐBRANDSSON,
fyrrv. verkstjóri 1 v 1
hjá Olfuverslun Islands,
áður Sporðagrunni 2,
lést á Droplaugarstöðum 21. febrúar.
Jarðarförin veröur auglýst síðar.
Börnin.
t
Innilegar þakkir færum við öllum sem
sýndu okkur samúð og hlýhug við and-
lát og útför móður okkar, tengdamóð-
ur, ömmu, langömmu, langalangömmu
og systur,
ÁRNÝJU SVEINBJÖRGU
ÞORGILSDÓTTUR,
Leifsgötu 24,
Reykjavfk.
Ósk Valdimarsdóttir,
Sigurveig Valdimarsdóttir, Friðrik Andrésson,
Guðbjörg Bjarnadóttir, Benedikt Gunnarsson,
barnabörn, barnabarnabörn og systur hinnar látnu.
t
Innilegar þakkir til þeirra sem sýndu okkur hlýhug og samúð
við fráfall föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
GUÐSVEINS BJÖRGVINS ÞORBJÖRNSSONAR,
Sólvangi,
Hafnarfirði.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Sólvangs og Knattspyrnufé-
laginu Haukum, Hafnarfirði.
Gunnar Guðsveinsson, Heiga Þ. Guðmundsdóttir,
Oddrún Guðsveinsdóttir, Gestur Guðnason,
barnabörn og barnabarnabörn.
i \