Morgunblaðið - 17.04.1997, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTEIMDUR
ÚRVERINU
Kviknað hefur 32 sinnum í út frá sjónvarpi frá árinu 1988
Bruni út frá sjónvarpi
veldur miklum skaða
„ÞAÐ brenna ekkert fleiri sjónvörp
en ýmis önnur rafmagnstæki á
heimilum fólks“, segir Haukur Ár-
sælsson yfíreftirlitsmaður hjá Lög-
gildingastofu. „Frá árinu 1988 og
fram til síðustu áramóta hefur
kviknað í 32 útvarps- og sjónvarps-
tækjum. Á sama tíma hefur orðið
bruni útfrá 50 eldavélum og 51
þvottavél, þurrkara, ísskáp eða fry-
stikistu. Alls er um 510 skráða
bruna að ræða á þessu tímabili",
segir hann.
„Rafmagn er ósýnilegt, það er
lyktarlaust og hljóðlaust afl sem
getur verið hættulegt ef ekki er
farið varlega." Haukur segir að það
sem geri bruna útfrá sjónvarps-
tækjum meira áberandi en ef um
bruna frá öðrum rafmagnstækjum
er að ræða sé skaðinn sem af hlýst.
„Þegar sjónvarpstæki brennur verð-
ur skaðinn mikill. Myndlampinn
springur og logandi flyksur tætast
út um allt. Yfirleitt eru sjónvörp
nálægt gardínum, teppum og öðru
eldfimu sem jafnvel er úr gerviefn-
um og þau brenna með miklum
reyk og miklum hita.“
Haukur segir að um síðustu helgi
hafí kviknað í útfrá sjónvarpi en líka
kviknað í út frá uppþvottavél. Það
vakti ekki athygli því skaðinn varð
ekki nema á uppþvottavélinni sjálfri.
„Höfuðmálið er að skaðinn verður
mikill ef kviknar í út frá sjónvarps-
tæki og það vekur ugg hjá fólki.“
Sjónvarpið úr sambandi
- Er ráð að taka sjónvarpið alltaf
úr sambandi þegar ekki er verið
að horfa á það?
Skjótvirkur stíflueyóir
Eyðir stíflum
fljótt
• Tuskur
• Feiti
• Lífræn efni
• Hár
• Ðömubindi
• Sótthreinsar
einnig lagnir
One Shot fer
fljótt að stíflunni
af því að það er
tvisvar sinnum
þyngra en vatn.
Útsölustaðir:
Bensínstöðvar
og helstu ' '
byggingavöruverslanir.
Tilbúinn
stíflu
eyðii
Dreifing: Hringás ehf.,
Langholtsvegi 84, s. 533 1330.
Morgunblaðið/Kristinn
„Það borgar sig að taka öll raf-
magnstæki úr sambandi þegar ekki
er verið að nota þau og þá gildir
einu hvort verið er að tala um þurrk-
ara, sjónvarpið, kaffivélina eða
brauðristina.
Auðvitað verður fólk að passa sig
á að þetta fari ekki út í öfgar og
það fari að kippa ísskápnum og
frystikistunni úr sambandi og eyði-
leggja matvæli fýrir stórar fjárhæðir.
En það er um að gera að taka al-
geng rafmagnstæki á við þvottavél,
þurrkara og sjónvarp úr sambandi."
•Kveikið ekki á eldavélarhellu
nema þegar á að elda. Gætið
þess að börn fíkti ekki við
hellurofana.
•Takið laustengd tæki s.s.
brauðrist, straujárn og önnur
tæki úr sambandi við vegg-
tengil að lokinni notkun. Mun-
ið eftir að taka snúru hraðs-
uðuketilsins úr sambandi við
veggtengilinn og einnig úr
katlinum svo böm dragi hann
ekki niður af borðinu og skaði
sig á heitu vatninu.
•Slökkvið á sjónvarpstækjum
og öðrum rafeindatækjum að
iokinni notkun. Rjúfið straum
að slíkum tækjum ef íbúðin
er skilin eftir mannlaus um
tíma.
•Tæki með jarðtengdri kló
eiga að tengjast við jarðtengda
tengla. Ef notuð eru fjöltengi,
gætið þess að þau séu af réttri
gerð, svo jarðtengingin rofni
ekki.
•Gefíð gaum að merkingum
á lömpum. Notið perur af réttri
stærð og gerð fyrir hvem
lampa. Gefíð gaum að lág-
marksfjarlægð kastara frá
brennanlegu efni.
•Prófið lekastraumsrofann
nokkrum sinnum á ári. Með
árvekni og aðgæslu er hægt
að koma í veg fyrir flest raf-
magnsóhöpp á heimilum.
- Hvað með svokaliaðan sjón-
varpsslökkvara. Kemur hann að
góðum notum?
- „Ég mæli frekar með honum
en rétt er þó að taka fram að ég
hef ekki enn miklar upplýsingar um
hann.
Ég mæli líka með fjöltengli með
rofa og ljósi í svo gleymist ekki að
slökkva á tækinu."
- Er sjónvarpsslökkvarinn ör-
ugg leið til að slökkva á sjónvarp-
inu?
„Við höfum engin dæmi um að
hann hafí bilað eða sjónvarpið farið
í gang þegar búið er að slökkva á
því með þessum hætti.“
Ló úr þurrkara
Haukur segist vilja benda eigend-
um þurrkara á að tæma alltaf ló
með reglulegu millibili úr þeim. „Ég
sá nýlega vél sem í var um hálft
kíló af ló en hún getur valdið bruna
í þurrkara."
- Hvað með smátækin á heimil-
inu?
„Það sama á við um þau og stærri
tækin. Margir laga kaffi, hafa síðan
könnuna á uns kaffið er orðið
ódrekkandi. Það er ekki nógu gott
og langbest að setja kaffið nýlagað
á hitakönnu og slökkva á kaffivél-
inni. Öll þessi litlu tæki á að taka
úr sambandi þegar ekki er verið
að nota þau.“
- I hvaða tækjum er algengast
að kvikni?
„Þegar ég lít á tölur um bruna
af völdum rafmagnstækja virðast
það vera eldavélar, þvottavélar og
þurrkarar sem tíðast valda bruna
og þá ekki síst að fólk gleymir að
slökkva á eldavélarhellu þegar búið
er að nota hana.“
- Af hverju kviknar í ísskápum
og frystikistum sem alltaf þurfa að
vera í sambandi?
„Það er einna helst vegna ryk-
myndunar í kringum búnaðinn.
Neistamyndun verður og kviknar í
rykinu."
Sj ónvarpsslökkvari
Skúli Magnússon hjá
Radíómiðun hafði
samband og vildi í
kjölfar bruna um síð-
ustu helgi benda á
sérstaka sjónvarps-
slökkvara sem hann
er að selja. „Sjón-
varpsslökkvararnir
eru norskir og hafa
verið notaðir á hin-
um Norðurlöndunum
um tíma. Þetta er lít-
ill kassi. Raf-
magnssnúrunni á
sjónvarpinu er
stungið í hann og sið-
an er rafmagnssnúra úr kass- verslunum
anum tengd í vegg-
inn. Það er allt sem
þarf að gera,“ segir
Skúli. Að sögn Skúla
rofnar allur straum-
ur 20 sekúndum eftir
að slökkt er á sjón-
varpinu. Sofni fólk
út frá dagskránni
eða fari frá sjónvarp-
inu og snerti ekkert
fjarstýringuna í tvo
og hálfan tíma rýfur
tækið strauminn.
Sjónvarpsslökkvar-
inn kostar 5.900
krónur og fæst í
sem selja sjónvörp.
IS verður áfram
á Kamtsjatka
Starfsmenn fluttir í eigin skrifstofu
SÆMUNDUR Guðmundsson, að-
stoðarforstjóri íslenskra sjávaraf-
urða hf., segir það vera ljóst að
fyrirtækið muni starfa áfram á
Kamtsjatka þrátt fyrir að UTFR
hafi sagt samstarfssamningi sínum
við ÍS upp á dögunum.
„Við erum búnir að setja upp
eigin skrifstofu ytra, erum komnir
með okkar fólk þangað og erum
því ekki lengur inni í húsnæði
UTFR. Við höfðum reyndar alltaf
hugsað okkur það að enda í eigin
húsnæði. Það er eðlilegt framhald
á því að vera að vinna á svona
stað því auðvitað höfum við alltaf
haft, óháð vinnu með UTFR,
áhuga fyrir því að horfa í kringum
okkur með fleiri möguleika á
Kamtsjatka. Það er mun auðveld-
ara að gera það út frá eigin skrif-
stofu."
Sæmundur segir að þessa dag-
ana sé verið að ganga frá upp-
gjöri á þeim samningi sem gerður
var milli ÍS og UTFR og það færi
að sjá fyrir endann á þeirri vinnu.
Eins og fram hefur komið í frétt-
um, var samningnum sagt upp af
hálfu UTFR. „Við mótmæltum
því, en eðlilega urðum við að taka
uppsögnina alvarlega. Okkar
næsta skref var því að fara í það
að gera upp okkar reikninga gagn-
vart þeirh og fá afurðir á móti því
sem við vorum sjálfir búnir að
leggja út fyrir. Hvað framhaldið
ber svo í skauti sér, er ekki gott
að segja til um að svo stöddu, en
ljóst er að við verðum á Kamt-
sjatka áfram.“
Að sögn Sæmundar er enn ekki
ljóst hvort ÍS verða sjálfstætt
starfandi á Kamtsjatka í náinni
framtíð eða í samstarfi við önnur
þarlend fyrirtæki. „Næsta skref
verður að plana framhaldið," sagði
hann.
Ekkert sumarfólk
ráðið hjá Granda
Lokað í ágústmánuði vegna sumarleyfa
segir að álagið hafí einkum verið
á vinnslunni í maí og júní í fyrra
og frystihúsið hafi því verið yfir-
mannað seinni hluta sumarsis. Þá
voru á tímabili fjórir ísfisktogarar
á úthafskarfaveiðum.
Veiði á úthafskarfa er nú bund-
in aflamarki og verður Ottó N. •
Þorláksson RE eina skip Granda á
veiðunum í ár og segir Brynjólfur
að þannig dreifist vinnslan meira j
yfir sumarið og kvótinn nýtist bet-
ur.
Skotar vilja minni
innflutning á fiski
Segja hann halda niðri fiskverðinu
FRYSTIHÚS Granda hf. verður
lokað í ágústmánuði vegna sumar-
leyfa. Ekki verður ráðið sumar-
afleysingafólk eins og mörg
undanfarin ár, m.a. vegna þess að
aðeins mun einn ísfisktogari fyrir-
tækisins stunda úthafskarfaveiðar
í sumar.
Síðustu ár hefur Grandi hf. ráð-
ið á milli 80 og 90 manns í sumar-
afleysingastörf, að stærstum hluta
vegna úthafskarfaveiðanna. Brynj-
ólfur Bjarnason framkvæmdastjóri
TVENN samtök skoskra sjómanna
hafa krafist þess, að innflutningur
á ísfíski verði takmarkaður. Kenna
þau honum um verulegt verðfall á
þorski og ýsu fyrir páska en aðal-
lega er um að ræða fisk frá Færeyj-
um en einnig frá íslandi, Noregi
og Rússlandi.
Kröfurnar um minni innflutning
settu svip sinn á fund samtakanna
um síðustu mánaðamót og var
ákveðið að skipa sérstaka nefnd,
sem kannaði áhrif innflutningsins
á fiskverð í Skotlandi og Hjalt-
landseyjum og kæmi með tillögur
um aðgerðir.
John Goodlad, framkvæmda-
stjóri sjómannasamtakanna á
Hjaltlandseyjum, sagði, að nefndin
ætti að afla upplýsinga um umfang
innflutningsins og tolla á honum
og meta áhrif hans á markaðsverð-
ið í Skotlandi. Yrði niðurstaðan
síðan lögð fyrir stjórnvöld ásamt
tillögum um aðgerðir til að koma
á jafnvægi í verðlagsmálunum.
Framhjá viðmiðunarverði?
Alex Smith, formaður skosku
samtakanna, segir, að taka þurfi
innflutninginn á ísfisknum til end-
urskoðunar og sérstaklega viðmið-
unarverðið, sem hann telur, að
ekki sé staðið við. „Við skiljum
ekki hvernig Færeyingar geta selt
allan þennan fisk hér í landi á
viðmiðunarverði eða rúmlega það
þegar hafður er í huga flutnings-
kostnaður og ýmiss annar kostnað-
ur. Við vitum raunar, að það er
hægt að komast framhjá viðmiðun-
arverðinu með ýmsu móti og því
þarf að skoða allt þetta kerfi frá
grunni,“ sagði Smith.
Smith sagði, að fyrstu þrír mán- '
uðir ársins hefðu verið mjög erfið-
ir skoskum sjómönnum en hann
viðurkenndi, að skoski fiskurinn
væri smærri en sá innflutti og sam-
keppnisstaðan því enn erfiðari en
ella.
Hátt gengi á pundinu freistar
Breska sjávarútvegsblaðið Fish- '
ing News sagði í leiðara í síðustu j
viku, að tollfijáls innflutningur á |
ísfíski frá löndum utan Evrópu-
sambandsins væri augljóslega
kominn úr böndunum auk þess sem
skipulagsleysi í löndunum breskra
fiskiskipa gerði illt verra. Lagði
blaðið til, að sjávarútvegurinn
reyndi að samræma landanirnar,
það væri á hans valdi en innflutn-
ingurinn ekki. |
Blaðið minnir á, að eftirspurn
eftir „hvítum“ fiski sé fremur slök J
í Bandaríkjunum nú um stundir >
og því freisti breski markaðurinn,
ekki síst hátt gengi á pundinu.