Morgunblaðið - 06.08.1998, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 6. ÁGÚST 1998
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
FALSSPAMENN
Á 20. ÖLD
MORGUNBLAÐIÐ birti í gær predikun Sigurbjörns biskups
Einarssonar, sem flutt var í Þingvallakirkju síðastliðinn
sunnudag. Predikunin hefur yfirskriftina „Varist falsspámenn" í
samræmi við guðspjall dagsins (Matt. 7, 15-23). Biskupinn fjallar
m.a. um falsspámenn á 20. öldinni. Hann fer nokkrum orðum um
Krishnamurti en sagði síðan: „Hinir guðdómarnir sem öldin hef-
ur dýrkað urðu að sama skapi voldugri sem þeir voru verri. Stór-
um fasmestir þegar ég var ungur og lengi síðan voru þeir, sem
trúðu á Stalín sem frelsara heimsins. Sem frelsara heimsins.
Þetta eru engar ýkjur. Eg veit hvað ég segi. Eg lifði þessa tíma,
ég mætti þessari trú eins og æðandi báli í brjóstum manna. Og
rétt í kjölfarið komu þeir sem trúðu á Hitler af sama glóandi
æði. Enn síðar kom Maó með kverið sitt fræga og sitt himneska
stjórnarfar. Voldugir guðdómar allir þrír. Engir guðdómar hafa
áður heimtað og fengið þvílíkar fórnir, engir skilið eftir annan
eins feril. Af ávöxtunum skuluð þér þekkja þá ...“
Biskupinn spyr: „Læra menn af beiskri reynslu"? Og svarar:
„Mig uggir að því fari fjarri... Hinn menntaði nútímamaður hef-
ur reynzt fram úr hófi berskjalda fyrir sefjun seiðmanna, fyrir
órum um fullkomið mannfélag, fyrir skrumi um andleg ofur-
menni, meistara, sjáendur, kraftajötna í andlegum íþróttum."
Bætir síðan við: „Ef trúarþörfin, þessi grunnþörf mannsins, lífs-
þörfin, leit hjartans að sjálfu sér, að Guði sínum, er afvegaleidd,
þá fer illa. Það er ekkert verra til en vond trú. Aðvörun Jesú er
tímabær.“
I niðurlagsorðum biskups í predikuninni segir: „Þeir ábyrgir
menn sem eru að tala um að þjóðkirkjan eigi ekki rétt á sér leng-
ur ættu að hugleiða hvort það sé óeðlilegt með tilliti til almanna-
heilla, að hið opinbera reyni að stuðla að heilbrigðu trúarlífi, því
heilbrigt trúarlíf er sterkasta vörnin gegn sjúklegum fyrirbær-
um, sóttheitu einsýni, grillum og sjónhverfingum. Það þurfa þeir
að athuga sem stjórna menntakerfi þjóðarinnar. Og allir, sem
vilja þjóðinni vel...“
Við þessi orð Sigurbjörns biskups er engu að bæta. Þegar
hann talar hlustar þjóðin.
PRÓFSTEINN Á
HIÐ NÝJA NATO?
STRIÐIÐ í Kosovo-héraði í Júgóslavíu er að komast á það stig
að ríki Vesturlanda þurfa að fara að fylgja eftir með áþreif-
anlegum hætti orðum sínum um að ofbeldi Serba gagnvart al-
bönskum íbúum héraðsins verði ekki liðið. Serbar hafa haft að
engu skilyrði þau, sem hinn svokallaði tengslahópur sex vest-
rænna ríkja setti þeim í júní, um að árásum á óbreytta borgara
yrði hætt, aðgangur hjálparstofnana að svæðinu tryggður og að
erlendum sendimönnum yrði leyft, óáreittum, að hafa eftirlit
með ástandinu. Flóttamannastraumurinn vex stöðugt, heimili
fólks eru brennd þúsundum saman og vísbendingar eru um að
fjöldamorð hafi verið framin á óbreyttum borgurum, þótt þær
fregnir hafi ekki fengizt staðfestar með óyggjandi hætti.
Augu manna beinast nú ekki sízt að Átlantshafsbandalaginu
og aðildarríkjum þess. NATO hefur á undanförnum árum lagt
ríka áherzlu á að hið nýja hlutverk bandalagsins væri m.a. að
beita hervaldi til að stilla til friðar í þjóðernisdeilum eins og
þeirri, sem nú á sér stað í Kosovo. NATO er nú þegar vel á veg
komið að semja áætlanir um hernaðaríhlutun í Kosovo. Margir
líta því svo á að Kosovo-deilan sé prófsteinn á hið nýja NATO;
geti bandalagið ekki beitt sér í henni með áhrifaríkum hætti sé
þetta nýja hlutverk þess fremur í orði en á borði.
Að ýmsu er hins vegar að hyggja í þessu máli. I fyrsta lagi er
varla við því að búast að NATO beiti sér í Kosovo nema að feng-
inni beiðni Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna, til að tryggja víð-
tækan stuðning við slíka íhlutun. Ekki er ólíklegt að Rússar
hindri, eða tefji að minnsta kosti, að slík beiðni verði send
bandalaginu.
í öðru lagi eru margir kostir varðandi hernaðaríhlutun og ekki
allir góðir. NATO gæti tekið þann kost að reyna að koma í veg
fyrir að átökin breiddust út, með því að senda friðargæzlulið til
Albaníu og Makedóníu. Það myndi hins vegar ekki breyta miklu
fyrir almenning í Kosovo. Að hefja loftárásir á stöðvar Serba er
ekki einfalt, vegna þess hversu óskipulagður hernaðurinn í
Kosovo virðist vera. Að senda herlið inn í Kosovo án samþykkis
stjórnvalda í Belgrad er ekki heldur góður kostur; gæti einfald-
lega leitt til þess að átökin færðust enn í aukana og mannfall
yrði mikið. Flest bendir því til að fara verði þá leið að reyna að
fá Serba til að fallast á að NATO sendi friðargæzlulið til Kosovo.
Það flækir svo enn málið að markmið NATO-ríkjanna og ann-
arra vestrænna ríkja annars vegar og Kosovo-Albana hins vegar
fara ekki saman. Kosovo-Albanir vilja sjálfstætt ríki. Það verður
að reyna til þrautar að ná pólitísku samkomulagi um að Kosovo
fái að njóta sjálfsstjórnar innan Júgóslavneska sambandsríkisins
og að Albanir og Serbar geti búið þar saman í sæmilegri sátt.
Skútum sem hafa viðdvöl eða eiga leið um íslenskar hafnir fjölg;
Kynnast náttúrunni í st
að sjá hana í sjónvar
ÁHÖFN skútunnar Passage Basel, Gitte Pospischil, Uta Doll, Till 1
SKIPSTJÓRINN á Mephisto, Klaus Hölscher.
FRAKKARNIR þrír á Oneiros, Didier Breguin, Yves Friant og Maryse
La Greve.
Sjófarendur á skútum
leggja leið sína æ oftar á
norðlægar slóðir með
viðkomu í íslenskum
---------7-------------
höfnum. I Reykjavíkur-
höfn lágu sex skútur.
Blaðamaður fór um borð
í þrjár þeirra og spurði
skipverjana um ferðir
þeirra og áhuga á skútu-
siglingum.
RÍR Frakkar á skútunni
Oneiros voru búnir að sigla
meðfram Islandsströndum
og ætluðu að spóka sig í
höfðuborginni í nokkra daga áður en
haldið yrði heim á leið, þýski skip-
stjórinn á Mephisto var að sigla
skútunni til nýs eiganda í Halifax og
fólkið á Passage Basel var að leggja
upp í ferð meðfram ströndum Is-
lands.
Á skrífstofu hafnsöguvaktarinnar
í Reykjavík fengust þær upplýsingar
að fjölmargar skútur eigi leið um
höfnina sem og aðrar hafnir landsins
og þeim virðist fjölga með hverju
sumrinu, þær séu nú orðnir fasta-
gestir eins og farfuglarnir. Sumir
komi reglulega á skútum sínum og
stundum komi það fýrir að fólk sem
komi síðla sumars, skilji skútur sínar
eftir á Islandi yfir veturinn og haldi
ferð sinni áfram næsta vor.
Ekkert liggur á
Skútan Passage Basel var smíðuð
sem keppnisbátur, en núverandi eig-
andi, Till Lincke, er búinn að breyta
henni og koma fyrir ýmsum þægind-
um svo hægt sé að ferðast á henni.
Með Lincke, sem er svissneskur,
voru þýskir vinir hans, en áhöfnin er
ekki sú sama alla leið, að sögn
Lincke. Lincke lagði af stað frá
Hollandi fyrir rúmum mánuði og
hefur stoppað í Noregi og Færeyj-
um og á næstu tveimur vikum er
stefnt að því að sigla til Seyðisfjarð-
ar um vestur- og norðurströndina og
þaðan til Færeyja og Skotlands og
svo aftur til Hollands.
Þegar þau eru spurð hvað heilli
þau mest við siglingarnar segir
Lincke það vera nokkuð flókið mál.
„Eg skil vel að þjóð sem hefur þurft
að lifa af fiskveiðum, af því að
stunda sjóinn eins og Islendingar,
eigi erfitt með að skilja að fólk vilji
eyða sumarleyfinu á skútu og leggja
á sig óþarfa erfiði við það. En þið
hafið erfiða náttúru allt í kringum
ykkur. Við lifum í mildara loftslagi
og við auðveldari aðstæður. Þetta er
útrás fyrir einhverja þrá, það er
ögrun að kynnast náttúrunni af eig-
in raun og þurfa að bjarga sér í stað
þess að horfa á hana í sjónvarpinu.
Eg er samt ekki að bera þessi ferða-
lög okkar á sjónum saman við þær
aðstæður sem sjómenn bjuggu við
áður fyrr. Við erum með alskyns
þægindi og tækni og ráðum okkur
sjálf. Ef veður er vont förum við
hvergi, okkur liggur ekki á. Þetta er
ekki neitt hættuspil, en við lítum
samt ekki á sjóinn sem eitthvert
leiksvæði. Það er góð tilfínning að fá
að reyna sig og koma sér sjálfur á
milli staða í stað þess að setjast upp
í næstu flugvél," segir Lincke og
bætir við að þau kynnist fólkinu í
landinu betur með þessum ferða-
máta, það komi til að skoða skúturn-
ar og spyrja ferðalangana. Hann
segir að það líki þeim vel og þau hafí
mætt mikilli gestrisni og hjálpsemi í
Reyk,javíkurhöfn, en þau eru búin
að dvelja þar í nokkra daga. Hann
segir mikinn tíma fara í að stjórna
bátnum þegar verið er úti á sjó, en
þau séu yfirleitt fljót í ferðum og
meiri tíma sé eytt í höfnum en úti á
sjó.
Bubbi vekur áhuga
á íslenskri tungu
Þau segjast vera í fyi-sta skipti á
svo norðlægum slóðum og séu mjög
hrifin af því sem þau hafi séð. Þau
láta vel af lífinu um borð, þau hafi
ýmis þægindi, sturtu, kæli og hengi-
rúm, sem þau segja afar þægileg.
Lincke segist ákveðinn í því að
koma aftur á næsta ári því nú átti
hann sig betur á svo mörgu sem
hann langi að sjá. Á borði í skútunni
má sjá þýsk-íslenska/íslensk-þýska
orðabók. Þau segja áhuga sinn á því
að skilja íslensku hafa vaknað á tón-
leikum sem þau fóru á með Bubba
Morthens eitt kvöldið. Þau sögðust
auðvitað ekki hafa skilið neitt en
hefðu fengið það á tilfinninguna að
söngvaranum lægi mikið á hjarta og
vert væri að skilja boðskapinn. Að
ári er Lincke ákveðinn í að skilja
meira og skoða meira.
Að ráða sér sjálfur
Frakkarnir þrír á skútunni
Oneiros segja ferðalög á skútum