Morgunblaðið - 28.01.1999, Blaðsíða 50

50 FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Hjálmar Bjarni
Kristjánsson
fæddist á Flateyri 2.
desember 1917.
Hann lést á Land-
spitalanum 22. janú-
ar síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin Kristján
Marías Guðnason, f.
á Firði í Súðavíkur-
hreppi 19.11. 1895,
d. 21.4. 1959, og
Rögnvaldína Karit-
as Hjálmarsdóttir,
f. á Fremri-Bakka í
Langadal 16.8.
1890, d. 16.6. 1962. Hjálmar átti
þrjú systkini og tvö fóstursystk-
ini, en þau voru: Ragnheiður, f.
29.8. 1912, d. 20.7. 1985; Ásgeir,
f. 3.5. 1914, d. 27.10. 1934; Fil-
ippía, f. 16.10. 1921; Geira
Helgadóttir, f. 21.1. 1934;
Hjálmar Sigurðsson, f. 3.5.
1945.
Hinn 16.11. 1946 kvæntist
Hjálmar eftirlifandi eiginkonu
sinni Sigríði Aðalheiði Péturs-
dóttur, f. í Hnífsdal 15.9. 1915.
Hjálmar Kristjánson frá Flateyri,
kær tengdafaðir og vinur í tæp 40
ár, er nú látinn og komin kveðju-
stund.
Minningar streyma fram, en eiga
flestar bara erindi við þá allra nán-
ustu.
Hér koma fáein minningabrot:
Ég man vestfírskan strák, á aldr-
inum 43 til 81 árs - grannan, beinan
í baki, léttan á fæti, hressan í tali,
hreinskilinn og traustan.
Ég man Siggu og Hjalla, er komu
til Kaupmannahafnar vorið 1963.
Nýbökuð amman og afinn voru í
sínu fyrsta fríi, að undanskilinni
brúðkaupsferðinni í Bjarkarlund
1947, og í fyrsta skipti í útlöndum.
Þau leiddust og voru glöð.
Ég man að í Kaupmannahöfn
hófst ferli sem hélt áfram æ síðan:
Bamabam elskað og dekrað, og for-
eldrunum sagt til. Sigga elskaði
okkur öll og dekraði, í þess orðs
bestu merkingu, og Hjalli líka, en
hann sá um leiðsögnina!
Ég man hve afí Hjalli, en þann
titil hlaut hann um þær mundir, var
undrandi á fótaferðartíma Reykvík-
inga og fleiru, fyrst eftir að hann
flutti suður 1964. Smám saman varð
hann þó líka borgarbúi og svaf jafn-
vel „út“ fram yfir kl. níu um helgar.
Ég man eftir söngnum hans
Hjalla og sérlega þeirra Siggu
tveggja saman. Það má segja að þau
hafí „sungið sig saman“, í kór og á
leiksviði, vestur á Flateyri fyrir
tæplega 55 árum. Sjálfur söng hann
í kómm samfellt í 60 ár. Hennar
kórferill var skemmri, en söngrödd-
in svo fógur, að vel hefði dugað at-
vinnusöngvara.
Ég man, ekki hvað síst, eftir
Hjalla dansandi við ýmis tækifæri.
Bæði var gaman að dansa við hann
og að horfa á hann á dansgólfmu.
Eg man jarðfræðiáhuga hans og
mikla þekkingu á því sviði; man
steinasafnið, skrautsteinaslípunina -
og einnig tréskurðinn.
Svona má áfram telja, og flest
enn ósagt. Samt verður hér staðar
numið og Hjálmari, að lokum, þökk-
uð samfylgdin, ástin, tryggðin og
hjálpin við okkur öll.
Hlédfs Guðmundsdóttir.
Nú er Hjalli bróðir farinn og laus
við þjáningar vegna sjúkdóms sem
herjaði á hann síðasta hálfa árið.
Hann var næstyngstur af okkur
fjórum systkinunum og var nálægð
okkar alltaf mikil alla tíð.
Hann bjó ásamt Sigríði konu
sinni í næsta húsi á Flateyri, þar
sem við vorum fædd og uppalin. Þar
bjuggu einnig foreldrar okkar.
Bömin mín voru mjög hænd að hon-
um og Siggu mágkonu og voru ófá-
ar ferðimar sem þau skmppu yfir
og nutu umhyggju þeirra og vin-
semdar.
Átti hún soninn Ás-
geir Guðnason, f.
6.6. 1940, sem
Hjálmar gekk í föð-
ur stað. Börn Ás-
geirs og fyrrv. konu
hans Hlédísar Guð-
mundsdóttur, f.
21.11. 1941, eru:
Sigríður Liba, f.
13.1. 1963; Guð-
mundur, f. 3.10.
1967; og Embla Dís,
f. 7.3. 1969. Langa-
fabörnin eru sex.
Sambýliskona Ás-
geirs er Sveinfríður
Ragnarsdóttir, f. 17.1. 1949.
Fyrir vestan stundaði Hjálm-
ar sjómennsku og annaðist vél-
gæslu til sjós og lands, m.a. á
Djúpuvík og við Rafstöðina á
Flateyri. Eftir flutnng til
Reykjavíkur árið 1964 starfaði
hann hjá Hansa hf. og sem um-
sjónarmaður við fþróttahús Há-
skólans.
_ Utför Hjálmars fer fram frá
Áskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Á þeim ámm var fjölskyldan stór
og líf og fjör í báðum húsunum. Átti
Hjalli bróðir ekki hvað síst þátt í
því. Hann hafði mjög gaman af söng
og allri tónlist og notaði hvert tæki-
færi til að taka lagið. Söngurinn var
honum í brjóst borinn og var hann í
hvers konar kómm meira og minna
allt sitt líf, allt fram á síðasta ár.
Hjalli bróðir var glaður og spaug-
samur mjög og hafði gaman af því
að koma fólki til. Hann var hrókur
alls fagnaðar ef svo bar undir. I
gamla daga brá hann sér á leiksvið-
ið og tók þá sérstaklega þátt í söng-
leikjum heima í samkomuhúsinu á
Flateyri. Þá langaði hann mikið til
að læra að dansa og kenndum ég og
vinkona mín honum að dansa það
sem við kunnum og var spilað á
trekktan gamlan „grammófón“ sem
Ranka systir lánaði okkur. Uppá-
haldsdansinn hjá honum var tangó.
Hjalla bróður var margt til lista
lagt. Hann skar fallega út og em
t.d. margar mjög fallegar gesta-
bækur til eftir hann. Hann slípaði
einnig steina og bjó til úr þeim
skartgripi. Þá lá garðræktin ekki
síður íyrir honum og ræktaði hann
sinn garð allt fram á síðasta sumar.
Ég kveð kæran bróður og þakka
fyrir samfýlgdina. Við syngjum
saman seinna þegar við hittumst á
ný.
Kær kveðja.
Filipía systir.
Mágur minn, Hjálmar Bjami Krist-
jánsson, frá Flateyri, er látinn. Þar
er genginn góður drengur og ljúf-
menni. Hjálmar fæddist á Flateyri
og bjó þar sín bestu æviár.
Mín fyrstu kynni af Hjálmari
vora þau að hann leyfði mér að sitja
í bílnum hjá sér eina ferð, en hann
var þá bílstjóri á eins og hálfs tonns
Ford sem föðurbróðir hans, Ásgeir
Guðnason kaupmaður, átti. Að fá að
sitja í bíl smástund var mikið ævin-
týri í þá daga fyrir lítinn strák-
hnokka. Síðar eignaðist hann sinn
eigin vömbíl sem oft kom við sögu
hjá okkur unga fólkinu ef fara þurfti
í ferðalag, t.d. á héraðsmót að Núpi,
eða annað álíka.
Svo kom að því að Hjálmar
kvæntist Sigríði systur minni, sem
var mér raunar fremur móðir en
systir. Það kom eins og af sjálfu sér
að ég átti heimili hjá þeim um nokk-
urra ára skeið. Syni Sigríðar, Ás-
geiri Guðnasyni, gekk hann í föður-
stað. Þau Sigríður eignuðust ekki
barn saman.
Hjálmar lagði gjörva hönd á
margt á sinni löngu ævi. Ungur afl-
aði hann sér vélstjóraréttinda og
var eftir það vélstjóri á ýmsum bát-
um frá Flateyri og mörg sumur var
hann vélgæslumaður í síldarverk-
smiðjunni á Djúpuvík. Þá var hann
einnig um árabil vélstjóri hjá Raf-
veitu Flateyrar. Eftir að þau Sigríð-
ur fluttu suður til Reykjavíkur
starfaði hann hjá Hansa h/f við
smíðar og síðustu árin í starfi var
hann umsjónarmaður í íþróttahúsi
Háskólans. Hvarvetna var hann
vinsæll af samstarfsmönnum sínum.
Hjálmar hafði alla tíð mjög gaman
af hvers konar útivist, þótti gaman
að renna íyrir fisk bæði í sjó og
vötnum. Ógleymanlegar era berja-
ferðimar með þeim hjónum og Ás-
geiri. Þá var ekki verið að skjótast í
berjamó milli mjalta og messu,
heldur var legið við í tjaldi nokkra
daga í senn. Slíkar samverustundir
verða ógleymanlegar. Þau hjónin
höfðu bæði góða söngrödd og sungu
í kirkjukór Flateyrarkirkju alla tíð
meðan þau bjuggu vestra. Auk þess
tóku þau þátt í alls konar samkom-
um þar sem söngur var viðhafður.
Eftir að þau fluttu suður sungu þau
með kór eldri borgara auk þess sem
Hjálmar söng um árabil í kór Ás-
kirkju. Það var draumur Hjálmars
að komast í Kanadaferð söngfélaga
sinna á síðastliðnu vori, en veikindi
hans urðu þess valdandi að sá
draumur rættist ekki.
Afabömin hans og börnin þeirra
veittu honum margar gleðistundir,
ekki síst eftir að hann var hættur að
sækja vinnu og sestur í helgan
stein. Þau hafa nú misst góðan vin
og afa.
Það er ljúft að minnast samferða-
manna eins og Hjálmars Kristjáns-
sonar. Systur minni og öðram að-
standendum hans votta ég mína
dýpstu samúð.
Oskar Magnússon.
Elsku afi. Nú er sú stundin runn-
in upp að við kveðjum þig í síðasta
sinn. Þetta em mikil tímamót, því
með þér kveðjum við stóran hluta
lífs okkar og hefða. Heimilið ykkar
ömmu á Langholtsveginum var
okkur systkinunum alltaf örugg,
lygn höfn þegar við þörfnuðumst
staðfastrar og blíðrar nærveru ykk-
ar. Og þið voruð alltaf stöðugur
punktur í heimi sem stundum virtist
okkur hverfull og skelfílegur.
Öll eigum við okkar minningar
um atvik sem mögulega gætu skýrt
út mikilvægi afa og gildi, en þau
virðast öll hverfast um þinn ein-
stæða persónuleika sem áfram mun
lifa með okkur. Heill heimur dular-
fullrar fortíðar á goðsagnakenndum
stað sem hét Flateyri, en gekk und-
ir nafninu „Heima“, holdgervðist í
afa okkar; heimur sem var jafn
raunverulegur og óhagganlegur og
hann var með öllu horfínn inn í sögu
þjóðarinnar og sögurnar hans afa.
Við tilheyrðum öll þinni óhaggan-
legu heimsmynd og þótt hún væri
oft fjarskalega ólík hugmyndum
okkar og viðhorfum til lífsins áttum
við það mikilvægasta sameiginlegt:
gagnkvæma virðingu, ást og hlýju.
Það var okkur systkinunum mikil
blessun að þið amma skylduð búa
ykkur heimili svo stutt frá heimili
okkar. Sama hvað á gekk í stríðinu
við að vera barn og vaxa úr grasi,
þurftum við aldrei annað en ganga
þessa fáu metra upp á Langholts-
veg til að stíga inn í hlýjan og
stöðugan heim ykkar ömmu. Þang-
að fylgdi okkur svo nýtt fólk í gegn-
um árin, makar sem smám saman
lærðu að meta hann og bömin okk-
ar sem alltaf kunnu það.
Það hvarflaði ekki að okkur sem
börnum að sá heimur væri hverfull,
hyrfí einn daginn og kæmi aldrei til
baka. Það var raunar ekki íyrr en
nú rétt fyrir jólin að við fundum
hrikta í stoðum hans í fyrsta sinn og
svo fengum við ekki að hitta þig og
drekka súkkulaðið þitt með þér á
jóladag eins og alltaf áður. Og nú,
svo skömmu síðar, ert þú farinn.
En við vitum hvert þú fórst. Þín
Paradís er umkringd undarlegum
steinum, kubbum og spýtum sem þú
tínir, lagar til, festir saman og skap-
ar með þín yndislegu listaverk: ein-
staka skartgripi, ógurlega dreka og
undarlegar rósir. Við vitum að þeg-
ar þú lítur upp úr handverkinu
verður þú aftur strákur sem ólmast
um í hættulegum leikjum niðri í
fjömnni við Flateyri, stelur harð-
fiski úr hjöllum og rófum úr görð-
um. Og það er alltaf fískur með
mörfloti í matinn, ekki þessu drasli
sem þeir selja núna, heldur alvöm
mörfloti eins og það var gert heima.
Þar svífa trúlega engir englar með
hörpur og geislabauga, en þai- verða
kórar sem þú syngur í, leikhús sem
þú leikur í og hljómfagrar litlar
trillur sem þú stýrir út á spegilslétt-
an Önundarfjörðinn sem er að
grænka í vorblíðunni. Og síðan
ferðu að moka upp físki, rólegur,
hamingjusamur og alltaf hraustur.
Afí, elskulegi ljúfí karlinn okkar.
Við kveðjum þig með hjörtu full af
söknuði og trega, en huga fyllta
dýrmætustu minningum um þig.
Eins mun minningin um afa Hjalla,
þennan góða mann sem var jafn ör-
látur á athygli, blíðu og nammi,
íylgja langafabörnunum þínum sex
inn í nýja tíma sem engan órar fyr-
ir.
Sigríður Líba, Guðmundur
og Embla Dís.
Hjálmar móðurbróðir minn er
horfinn úr þessum heimi. Við sem
áttum honum svo mikið að þakka
erum full hiyggðar og saknaðar.
Þótt æviárin væra orðin mörg var
hann ekki gamall maður í okkar
huga.
Að vísu var síðasta ár honum
erfítt. En hann var ekki tilbúinn að
leggja hendur í skaut þótt erfiður
sjúkdómur herjaði á hann og þegar
smáhlé varð á hans veikindum stóð
ekki á því að hann tæki fram út-
skurðaráhöldin sín og hæfist handa
við tréskurðinn.
Hugurinn reikar til bernskuára
minna á Flateyri þar sem ég fædd-
ist í húsi Kristjáns afa míns og
Rögnvaldínu ömmu minnar. Þar var
Hjalli til heimilis fyrstu æviár mín.
Söngelskur var hann mjög og kom
það berlega í ljós þegar hann
kenndi mér, smábarninu, sönglög
og hafði gaman af.
Nokkmm árum seinna hófst hann
handa við að breyta húsi afa og
ömmu að Bárugötu 3. Hann giftist
Sigríði Pétursdóttur og hófu þau
þar búskap ásamt Ásgeiri syni
hennar, frænda okkar. Þar stóð
heimili þeirra öll þau ár sem þau
bjuggu á Flateyri.
Stutt var á milli húsanna að
Grandarstíg 9, heimili foreldra
minna, og Báragötu 3, enda mikill
samgangur milli heimilanna. Hjalli
eignaðist snemma vörubíl og það
þótti nú aldeilis gaman hjá okkur
krökkunum að fá far með honum en
þá vora ekki bílar á hverju heimili
eins og nú er.
Margar ferðirnar vora farnar á
Traðanesið í Breiðadal í heyskap,
þar átti afi tún, en á þeim tíma var
smábúskapur stundaður við mörg
heimili á Flateyri. Einnig voru
margar berjaferðimar famar með
Hjalla.
Árin líða og bernskan að baki, ég
stofna heimili í Reykjavík og
lengra verður milli samfunda. Svo
kemur að því að Hjalli og Sigga
flytja suður. Mikið var ég þeim
þakklát á þeim árum að geta leitað
til þeirra og notið samvista við þau
þar sem mín fjölskylda var þá enn
búsett fyrir vestan. Milli okkar
Hjalla voru sterk bönd vináttu og
tryggðar sem aldrei verður full-
þakkað.
Við áttum mörg sameiginleg
áhugamál. Gaman var að taka með
honum lagið á góðum stundum,
enda lagði hann mörgum kórum lið
um ævina með sinni björtu tenór-
rödd.
Fyrir nokkrum árum þurftum
við Jón á smiði að halda við sumar-
húsið okkar. Leituðum við þá til
Hjalla. Minnist Jón þess hve hagur
hann var við smíðarnar og ánægju-
legt fannst honum að njóta hans
léttu lundar.
Sigga, Ásgeir og fjölskylda. Við
Jón biðjum góðan guð að styrkja
ykkur og varðveita á þessum erfíða
tíma sorgar og saknuðar.
Elsku Hjalli, hafðu þökk fyrir allt
sem þú gafst okkur með tilveru
þinni.
Ásbjörg fvarsddttir.
í dag fylgjum við móðurbróður
mínum, honum Hjalla frænda, til
HJALMAR BJARNI
KRIS TJÁNSSON
grafar. Mig langar að minnast hans
í fáum orðum.
Einar fyrstu minningar mínar
tengjast honum og eftirlifandi eigin-
konu hans, henni Siggu. Það voru fá
spor milli okkar húss og þeirra við
Grandarstíginn á Flateyri. Þangað
var alltaf gott að koma, kíkja á páfa-
gaukinn, athuga hvort kúluspilið
væri ekki á sínum stað undir stofu-
skápnum, spjalla smá og fá svo
nesti með sér heim alla þessa leið.
Trukkurinn hans var augnayndi
fyrir mig, breskur herbíll úr stríð-
inu, tneð festingum fyrir byssur og
allt. Ég fékk stundum að stýra, einu
sinni fór ekki vel með aksturinn, þá
náðist ekki einhver beygja, það
brotnaði úr húsvegg, Hjalli varð
reiður, en það stóð stutt og lítið sá á
trukknum. Svo fluttu Hjalli og
Sigga burt til Reykjavíkur og hann
fór að vinna í Hansa. Þá fékk ég að
vita hvað Hansa-hillur voru. Þær
hlutu allar að vera smíðaðar af
Hjalla. Þau komu oft vestur í heim-
sókn, eitt sinn fékk ég að vera sam-
ferða þeim til Reykjavíkur í baka-
leiðinni. Þá átti hann Willys-jeppa
með tréhúsi, ég fínn ennþá sæta
bensínlyktina inni í honum.
Svo kom að því að við fluttum
líka suður, og þá voru fleiri skref
milli húsa og sjaldnar farið á milli
en á Flateyri. Samt leit maður
stundum inn á Langholtsveginum.
Þar var alltaf allt í föstum skorðum,
spjallað í stofunni og Sigga tók
fram kökur með kaffinu, það þýddi
ekki að afþakka það, og alltaf var
kúluspilið á sínum stað undir stofu-
skápnum, mín börn fengu líka að
spreyta sig á því. Á leiðinni út var
komið við í kompunni þar sem
steinaslípunin og síðar útskurður-
inn fóru fram, og litið á það sem
hann var að gera í það og það skipt-
ið. Svo var það garðurinn og gróð-
urhúsið, þar varð líka að koma við
og líta á plönturnar sem hann var
að rækta og hlúa að.
Þar sem hann er nú trúi ég að
hann þurfi ekki gróðurhús yfir
plönturnar sínar. Ég þakka fyrir að
hafa átt svona frænda og vitna í orð
Nóbelsskáldsins sem sagði ein-
hvers staðar að veraleikinn fengi
ekki meiningu fyrr en í endurminn-
ingunni.
Elsku Sigga og fjölskylda, ég
votta ykkur alla mína samúð.
Jóhannes Einarsson.
Árin 1917, 1918 og 1919 komum
við þrír strákar í þennan heim á
Flateyri, Isafirði og Álftafírði og
allir hlutum við nafnið Hjálmar,
skírðir í höfuðið á afa okkar
Hjálmari Hafliðasyni. Sá yngsti
okkar Hjálmar Hafliðason sem
fæddist í Álftafirði lést í október
sl. og nú 22. janúar lést Hjálmar
Kristjánsson, sem elstur var okkar
nafnanna, og ég vil minnast með
þakklæti samfylgdar, tryggðar og
vinsemdar hans. Tengsl okkar
voru reyndar sáralítil í bernsku,
því að þá var langur vegur og
fáfarinn á milli ísafjarðar og Flat-
eyrar enda voru þá engin Vest-
fjarðagöng. Þótt vegir okkar hafí
síðar á ævinni legið til ýmissa átta
bæði hér á landi og erlendis, hafa
ættartengslin átt sinn ríka þátt í
því, að við á síðari æviárum höfum
tengst vináttuböndum, sem hafa
eflst með aldrinum.
Þeir nafnar mínir tveir, sem nú
hafa báðir kvatt þennan heim,
unnu saman að því að halda til
haga og gefa út í einkaútgáfu fyrir
fjölskylduna æviminningabók
Hjálmars Hafliðasonar, afa okkar,
en hann var bæði sérlega vel rit-
fær og ágætlega hagmæltur. Þar
er auk kvæðasafns afa samantek-
inn mikill fróðleikur um búskap
þeirra hjóna, Hjálmars afa og
ömmu okkar Arndísar Maríu Sig-
urðardóttur á Fremri Bakka í
Langadal, afdali við botn ísafjarð-
ardjúps. Þau hættu búskap 1918
og fluttu til Isafjarðar. Þau eign-
uðust 7 börn og meðal afkomenda
þeirra eru fleiri, auk okkar
þriggja, sem hlutu nafn Hjálmars
afa.
Hjálmar Kristjánsson fæddist
og ólst upp á Flateyri, en starfaði
síðari hluta ævi sinnar í Reykjavík,