Morgunblaðið - 27.04.1999, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999 41
__________________MENNTUN________
„Þegar ég var níu ára vildi
ég ekki fara oftar í skólann“
FÁFNIR Árnason er fæddur árið
1982 en var ekki greindur með
dyslexíu fyrr en árið 1995. Skyn-
truflun hans veldur hömlun við
lestur, skrift og stærðfræði (töl-
ur). Hann er einnig ljósfælinn og
sér liti við texta þegar hann les.
Niðurstöður greindarprófunar
benda til-góðrar meðalgreindar.
Sjálfsálit hans byrjaði að minnka
þegar hann hóf skólagönguna.
„Þegar ég var níu ára vildi ég
ekki fara oftar í skólann," segir
hann, „ég fínn ennþá fyrir kvíða
við að fara í skólann. Ef maður
skilur ekki eitthvað sem á að
vera mjög einfalt og allir aðrir
grípa strax líður mér illa.“
Hann segir að fáir viti hvað
dyslexía er, enda sé þetta ósýni-
legur galli. Móðir hans, Helga
Björk Grétudóttir tónlistarkenn-
ari, segir að dyslexían sé ættlæg
í hans tilfelli. „Ég verð fljótt
þreyttur á að lesa,“ segir hann
og nefnir að hvítur pappir sé
honum sérlega illur viðureignar
og oft gangi honum betur að
leggja glært litaspjald yfir blað-
síðurnar.
Fáfnir segir að hljóðsnældur
hafi hjálpað honum mikið og að
Blindrabókasafnið hafi staðið sig
vel í að útvega efni. Skólar eiga
hins vegar yfirleitt ekkert til í
fórum sínum til hjálpar. „Skóla-
gangan hefur reynst honum erf-
ið,“ segir Helga Björk og að þau
hafi oft rekið sig á skilningsleysi.
Hún telur því brýnt að kynna eðli
þessarar skyntruflunar í skólum
og að allir öðlist innsýn í vand-
ann.
Fáfnir leggur núna stund á
nám við Kvennaskólann í Reykja-
vík en gekk fremur illa í prófun-
um á haustönn nema í stærð-
fræði. Skólar fá ekki fé til að
styðja við bakið á nemendum
með lestrarörðugleika og verða
þeir að kaupa sér þjónustu utan
þeirra. Hannes Hilmarsson
kenndi honuin vikulega stærð-
fræði með því að ræða um hana.
„Ég fann fljótt að Fáfnir er mjög
klár og ég er viss um að hann
fengi háar einkunnir ef hann
fengi viðeigandi hjálp," segir
Hannes.
Fáfnir var í Tjarnarskóla tvö
síðustu árin í grunnskóla og fékk
í samræmdu prófunum að hafa
próftúlk með sér og reyndist það
mjög vel. „Það sýnir ef til vill
hversu vanmáttugt skólakerfið
er, að ráðleggja nemendum í
skólaskyldu að fara i einkaskóla
vegna erfiðleika sinna og sem
kostar heimilið 170 þúsund auka-
Iega á ári,“ segir móðir hans.
Henni finnst einnig fyrir neðan
allar hellur að ef skólakerfið hef-
ur engin úrræði fyrir nemendur
með dyslexíu þurfi heimilin að
greiða alla aukakennslu sjálf.
Hún nefnir að það væri mikil
hjálp ef skólar gætu t.d. útvegað
þeim fartölvu. „Ég er fljótur að
vélrita," segir Fáfnir og að hann
gæti þannig auðveldlega tekið
niður glósur.
Nemendur með dyslexíu
hrökklast oft úr bóknámsskólum
og leita í verklegar greinar.
Hannes vann árið 1994-97 í
Menntaskólanum í Reykjavík að
úrræðum fyrir nemendur með
dyslexíu og í ljós kom að 6-8% af
þijú hundruð nýnemum þar eiga
við hana að stríða. Hannes segir
að almennt hafi bóknámsskólar
ekki staðið sig vel gagnvart þess-
um nemendahópi. I Iðnskólanum
hefur hins vegar verið komið
betur til móts við þá, t.d. með
námsefninu „Lestu betur“. Iðn-
skólinn er þó ekki leið fyrir alla
þessa nemendur.
Helga Björk segir að Fáfnir
hafi farið í hópgreiningu í Lestr-
armiðstöðina, en það er greining
sem foreldrar greiða fyrir. Hún
hafi einnig keypt nákvæma
greiningu hjá taugasálfræðingi,
sem hafi einnig farið á fund
skóiastjóra og kennara til að
gera þeim ljósa grein fyrir vand-
anum. Engar umönnunarbætur
hafi hins vegar fengist fyrir börn
með dyslexíu.
Fáfnir segir að tónlistarnám
sitt hafi veitt sér mikinn styrk.
Hann hafi lært með Suzuki-að-
ferðinni, sem felst í því að læra
eftir heyrn en ekki nótum. Hann
hafi einnig fengið það staðfest í
einkatimum hjá Hannesi að
hljóðrænt nám henti honum nyög
vel.
Hannes segir að skóla vanti
sárlega fleiri ráðgjafa og í þeim
sé til dæmis enginn starfandi sál-
fræðingur. Þessir nemendur
þurfi ekki endilega mikla aðstoð,
heldur aðeins markvissa og
stöðuga en ekki tilfallandi. Hann
spyr: „Hvað eiga prófin í skólun-
um að kanna? 1) Þekkingu,
greind og færni? eða 2) Veikleika
og styrkleika í skynjun? Hægt er
að búa til tvö sambærilega próf
fyrir Fáfni en í öðru myndi hann
fá tvo og í hinu, sem tekur tillit
til dyslexíunnar, átta. Þetta er
hægt að gera með því að prófa
hann um eyrun en ekki augun
eða hafa stafina stærri á lituðum
pappír. „Mér finnst best að fá
prófin Iesin upphátt fyrir mig,“
segir Fáfnir.
Móðir hans segir móttökurnar
í skólunum vera lykilatriði. Til-
hneigingin sé aftur á móti að vísa
vandanum frá og gefa til kynna
að eitthvað sé að á heimilum
fólks. „Þessi börn eiga ekki að
fara í grunnskólann nema stuðn-
ingur sé vís,“ segir hún, „einfald-
lega vegna þess að sjálfstraustið
brotnar og þau einangrast fé-
lagslega." Það sé töluvert seint
að greina nemendur ekki fyrr en
undir lok grunnskóla eða ekki
fyrr en í framhaldsskóla og jafn-
vel ekki fyrr en í háskóla.
Reynsla Helgu Bjarkar er að
fáir hafi viljað taka ábyrgðina og
sofandaliáttur hafi ríkt um þessi
mál hjá stjórnvöldum. Börnunum
hafi á hinn bóginn liðið illa 1 úr-
ræðaleysinu og komist að þeirri
niðurstöðu að þau sjálf væru
heimsk. Raunin er fremur að um-
hverfið bregst rangt við þeim.
Upplýsinga-
skrifstofur um
Evrópumál
FRAMLEIÐENDUM margmiðl-
unarefnis í Evrópu er boðið að taka
þátt í Euro-Prix evrópsku marg-
miðlunarverð-
laununum.
Leitað er eftir
verkefnum í
eftirfarandi
flokkum:
Þekking og uppgvötvanir, evrópsk
menning í rafrænum heimi, stuðn-
ingur við markaðssetningu lítilla
og meðalstórra fyrirtækja, bætt
lýðræði með margmiðlun, þjónusta
við margtyngda Evrópu, fyrstu
skrefin í margmiðlun.
Auk þess verða sérstök verðlaun
fyrir bestu nemaverkin á sviði
margmiðlunai-. Nánari upplýsingar
hjá MIDAS-NET skrifstofunni s.
511 5568, netslóð:
http://www.midas.is
ARIANE bókmenntaáætlun
Evrópusambandsins
Eini skilafrestur umsókna fyrir
árið 1999 er 7. maí nk. Umsóknar-
gögn og nánari upplýsingar fást á
skrifstofu upplýsingaþjónustunnar,
Hallveigarstöðum, Túngötu 14,101
Reykjavík, s.: 562 6388, fax: 562
7171, netfang: culturalcontact-
point@centrum.is
skólar/námskeið
__________ýmislegt
■ Tréskurdarnámskeið
Nokkur laus pláss í maí.
Hannes Flosason, sími 5540123.
CBBHneO
VARAHLUTIR
AUKAHLUTIR
Hjálmar, barnastólar,
griftlur, blikkljós, bjöllur,
hraðamælar, brúsar, töskur,
slöngur, skítbretti, Ijós,
bögglaberar, standarar,
demparagafflar,
stýrisendar, dekk,
hjólafestingar á bíla
og margt fleira.
FULL BÚÐ AF HJÓLUM
Á FRÁBÆRU VERÐI
ITALTRIKE- þríhjól, vönduð og ending-
argóð, margar gerðir með og án skúffu.
Lucy 10" kr. 4.900, stgr. 4.655.
Lucy 12” kr. 5.400, stgr. 5.130.
ITALTRIKE- þríhjól með skúffu.
Verð frá kr. 4.750, stgr. 4.512.
Transporter kr. 5.500, stgr. 5.225.
Safari kr. 5.500, stgr. 5.225.
VIVI- barnahjól með hjálpardekkjum og fót-
bremsu. Létt, sterk og meðfærileg barna-
hjól. Frá 3 ára 12,5” kr. 9.600, stgr. 9.120.
Frá 4 ára 14" kr. 11.400, stgr. 10.830.
EUROSTAR 26" 7 gíra fjallahjól með
fótbremsu frá V-Þýskalandi. Shimano
Nexus-gírar, álgjaröir, keðjuhlíf, glit og
standari. Verð kr. 34.900, stgr. 33.155.
Með plastbrettum og álbögglabera
kr. 38.900, stgr. 36.955.
BRONCO PRO SHOCK 26” 21 gíra
fjallahjól á mjög góðu verði. Suntour-
demparagaffall, Shimano-gírar með
Grip-shift, V-bremsur, álgjarðir, brúsi,
standari, glit, gírhlíf og keðjuhlíf.
Verð kr. 29.900, stgr. 28.405.
DIAMOND ADVENTURE 24” OG 26" 21
gíra fjallahjól með skítbrettum og
bögglabera á frábæru verði. Shimano-
gírar, álgjarðir, V-bremsur, brúsi, stand-
ari, glit, gírhlíf og keðjuhlíf.
24” Verö kr. 25.900, stgr. 24.605.
26” Verð kr. 26.900, stgr. 25.555.
BRONCO PRO TRACK 24” og 26” 21 gíra
fjallahjól á mjög góðu verði. Gírar Shimano
með Grip-shift, V-bremsur, álgjarðir, brúsi,
standari, glit, gírhlíf og keðjuhlíf. Herra
dökkblátt og dömu dökkrautt. 24” Verð kr.
23.900, stgr. 22.705. 26” Verð kr. 24.900,
stgr. 23.655.
DIAMOND 16” og 20” fjallahjól barna
með fótbremsu, skítbrettum, standara,
bögglabera, keðjuhlíf og gliti.
Stráka- og stelpu stell.
Frá 5 ára 16” kr. 11.500, stgr. 10.925.
Frá 6 ára 20” kr. 12.500, stgr. 11.875.
DIAMOND 20” 6 gíra með Shimano gír-
um og Grip-Shift. V-bremsur, álgjaröir,
standari, brúsi, glit, gírhlíf og tvöfaldri
keöjuhlíf. Bæði stráka- og stelpustell.
Verð kr. 18.900, stgr. 17.005.
Með brettum og bögglabera, kr. 20.600,
stgr. 19.570.
SCOTT TIMBER 26” Vandaö 21 gíra
fjallahjól með Shimano-gírum, CrMo-
stelli, V-bremsum, álgjörðum, keðjuhlíf
og gliti. Bæði herra- og dömustell.
Verð kr. 27.900, stgr. 26.505.
SCOTT OAKLAND 26” 21 gíra dömu-
fjallahjól með Shimano Acera-gírum,
átaksbremsum, álgjörðum, brettum,
bögglabera, Ijósum, keðjuhlíf, standara
og gliti. Tilboð kr. 31.500, stgr. 29.925,
verð áöur kr. 34.900.
GIANT BOULDER SHOCK 26” 21 gíra,
Demparagaffall, Shimano Acera-gírar,
CrMo-stell, álgjarðir, V-bremsur, keðju-
hlíf, gírhlíf og glit.
Verð kr. 39.900, stgr. 37.905.
Viðurkenndir reiðhjólahjálmar frá BRANCALE
og HAMAX. Auðvelt að stilla stærð með still-
anlegu bandi aftur fyrir hnakka. Mjög léttir
og meðfærilegir. Brancale, barna frá kr.
2.300 og fullorðins frá kr. 2.600. Hamax,
hjálmar, tilboð kr. 1.990, áður kr. 2.990.
HAMAX- barnastólar, verð frá kr. 3.500.
Símar 553 5320
GIANT BOULDER 520 26” 24 gíra,
Shimano Alivio- gírar, CrMo- stell,
álgjarðir, V-bremsur, stýrisendar,
keðjuhlíf, gírhlíf og glit.
Verð kr. 34.500, stgr. 32.775.
5%
staðgreiðsluafsláttur
Upplýsingar um raðgreiðsl-
ur veittar i versluninni
568 8860
Ármúla 40
Hjólin eru afhent tilbúin til notkunar, samsett og stillt a fullkomnu reiðhjólaverkstæði.
Árs ábyrgð og frí upphersla eftir einn mánuð. Vandið valið og verslið í sérverslun.
Ein stærsta sportvöruverslun landsins
|i/@rsiunin^^^
7M4RKID