Morgunblaðið - 26.06.1999, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 26. JÚNÍ 1999 25
ERLENT
Ákveða byggingu
minnisvarða
um helförina
Tillaga um minnisvarða hönnuð af
bandaríska arkitektinum Peter Eisen-
man varð fyrir valinu
Reuters
ÞYSKA þingið greiddi í gær atkvæði ura byggingu á minnisvarða í Berlín um helförina. Samkvæmt til-
lögunni sem samþykkt var verður minnisvarðinn á stærð við fjóra fótboltavelli.
Blair og Ahern í Belfast á N-frlandi til neyðarviðræðna
Tillögur Blairs falla
í grýttan jarðveg
London, Belfast. Reuters.
TONY Blair, forsætisráðherra Bret-
lands, gerði í gær heyrinkunnar hug-
myndir sínar um hvernig best sé að
leysa deilur um aívopnun öfgahópa á
Norður-írlandi áður en frestur, sem
stríðandi fylkingum var gefinn til _að
setja á laggirnar heimastjóm á N-ír-
landi, rennur út næstkomandi mið-
vikudag. Þykir fréttaskýrendum
ekki líklegt að tillögurnar muni
freista mjög Gerrys Adams, leiðtoga
Sinn Féin, stjómmálaarms Irska
lýðveldishersins (IRA), eða Davids
Trimbles, leiðtoga Sambandsflokks
Ulsters (UUP).
Blair ræddi við Bertie Ahern, for-
sætisráðherra Irlands, í London í
gærmorgun en þeir félagar héldu
síðan til Belfast til að leggja tillögur
að úrlausn deilnanna fram fyrir
stjórnmálaleiðtoga í héraðinu. Þeir
munu leyfa deilendum að ræða til-
lögurnar yfir helgina og snúa aftur
til Belfast á mánudag í lokahrinu
neyðartilrauna til að koma í veg fyrir
að friðarsamkomulagið frá því í fyrra
renni út í sandinn.
Blair skýrði hugmyndir sínar í
grein í The Times í gærmorgun en
skv. þeim fer hann fram á það við
Trimble að hann samþykki að setjast
í heimastjóm með fulltrúum Sinn
Féin gegn beinu loforði frá Adams
um að IRA muni afvopnast fyrir lok
maí á næsta ári.
Trimble var augsýnilega ekki ýkja
hrifinn af hugmyndum Blairs í gær
en Trimble, sem hlaut friðarverðlaun
Nóbels á síðasta ári fyrir störf sín í
þágu friðar á N-írlandi, hefur lagt
áherslu á að sambandssinnar muni
ekki setjast í stjórn með Sinn Féin
nema IRA sé í það minnsta byrjaður
að afvopnast.
Fréttaskýrendur The Times bentu
hins vegar á að verið sé að veifa ansi
álitlegri gulrót fyrir framan nefið á
Trimble; nefnilega loforði um að IRA
afhendi öll vopn sín innan tíu mánaða,
og svíki IRA þetta loforð yrði heima-
stjórnin ieyst upp, í það minnsta yrði
Sinn Féin vísað frá borði.
Taki Trimble gulrótina er að vísu
sennilegt að hópur flokksmanna í
UUP muni reyna að fella hann úr
leiðtogastóli þannig að Trimble yrði
að vera sannfærður um að hann gæti
staðið af sér slíkt áhlaup.
IRA líklegur til að afvopnast að
fullu á tíu mánuðum?
Að vísu hlýtur Trimble, eins og öll-
um öðrum sem fylgjast með málefn-
um N-írlands, að finnast harla ólík-
legt að IRA muni gefa slíkt loforð -
hvað þá standa við það. Liðsmenn
IRA líta í raun á afvopnun sem upp-
gjöf og samtökin hafa ítrekað lýst því
yfir að afvopnun sé hreinlega alls ekki
á döfinni. Loks hefur Gerry Adams
margoft sagt að hann geti einfaldlega
sagt IRA fyrir verkum og er því erfitt
að sjá hvernig Adams ætti að geta
samþykkt tillögur Blairs.
Það er til marks um þá spennu sem
nú er á N-írlandi að írska lögreglan
handtók tvo menn í Donegal-sýslu á
fimmtudag sem óku bifreið er full var
af sprengiefni. Að því er fram kemur í
The Irish Times er talið líklegt að
markmið mannanna - sem líklega eru
meðlimir klofningssamtaka úr IRA,
„framhalds-IRA“ - hafi verið að
koma sprengjunni fyrir í sama mund
og hópur mótmælendatrúaðra sam-
bandssinna hélt af stað í kröfugöngu
frá borginni Derry á fimmtudag. Með
þvi magni sprengiefnis sem var í bíl
mannanna hefði þeim verið unnt að
framkalla sprengingu sem orðið hefði
jafn öflug og sprengjan er sprakk í
Omagh í ágúst á síðasta ári, með þeim
afleiðingum að 29 létust.
Bonn, Berlín. Reuters, AP.
ÞÝSKA þingið greiddi i gær at-
kvæði um tillögu um byggingu
minnisvarða í Berlín um þær sex
milljónir gyðinga sem fórust í hel-
för nasista. Tillaga bandaríska
arkitektsins Peters Eisenman varð
fyrir valinu hjá þingmönnum en
bygging minnisvarðans hefur verið
umdeilt mál í Þýskalandi síðastlið-
inn tíu ár.
Samkvæmt tillögu Eisenmans
verður minnisvarðinn á að líta eins
og gríðarlega stór kirkjugarður en
hann verður á stærð við fjóra fót-
boltavelli með 2.600 minningar-
steinum á. Einnig samþykktu þing-
menn með 314 atkvæðum gegn 209
þá tillögu ríkisstjórnar Gerhards
Schröder, kanslara Þýskalands, um
að setja á laggirnar heimildarsafn
við minnisvarðann, sem verður
byggður skammt frá Brandenborg-
arhliðinu.
„Næsta skref er að reisa þennan
minnisvarða um þá gyðinga sem lét-
ust í Evrópu, í miðborg Berlínar
eins fljótt og unnt er,“ sagði Wolf-
gang Thierse, forseti þingsins, eftir
að niðurstaða þingmanna hafði ver-
ið kynnt.
Val þingmannanna stóð á milli til-
lögu Eisenmans og guðfræðingsins,
Richards Schröder frá Austur-
Þýskalandi. Tillaga Schröders var
heldur umfangsminni, en hún fól í
sér minningarstein með árituninni;
„Drepið ekki.“
Ottast að minnisvarðinn verði
fyrir skemmdum nýnasista
Michel Friedman, meðlimur í Að-
alráði gyðinga í Þýskalandi, sagðist
sáttur við ákvörðun þingmanna og
hvernig atkvæðin féllu þar sem það
endurspeglaði það hlutfall almenn-
ings sem hlynnt er byggingu minn-
isvarðans, en um fimmtungur þing-
manna greiddi atkvæði gegn tillög-
unni.
Efraim Zuroff, talsmaður Wies-
enthal-miðstöðvarinnar, sagði
minnisvarðann „skref í rétta átt“ og
nauðsynlega aðgerð ríkisins til að
hörmungar helfararinnar líði mönn-
um ekki úr minni.
Helmut Kohl, fyrrverandi kansl-
ari Þýskalands, átti upphaflega
hugmyndina að byggingu minnis-
varðans fyrir tíu árum. Hefur málið
verið tilefni deilna í landinu frá
þeim tíma og því fór það svo að mál-
ið var sett í hendur þingmanna.
Borgaryfirvöld í Berlín eru and-
víg tillögu Eisenmans og sagðist
Eberhard Diepgen, borgarstjóri,
óttast að nýnasistar í Þýskalandi
myndu ekki láta minnisvarðann óá-
reittan.
23.-26. JÚNÍ
/TIGF^
SLATTUVELAR
Útsölustaðir um allt land
Notendavænor
Morgnr gerðir
Landsþekkt
varahlutaþjónusta
VETRARSOL
HAMRABORG 1-3 • Sími 564 1864
Vertu með í gleðikasti!
Komdu í Kringluna, skoðaðu nýju
sumarvörurnar, gæddu þér á girnilegum réttum
og geröu gæðakaup á Kringlukasti.
Sérkjörin koma þér á óvart á hverjum degi.
Nokkrar verslanir og þjónustuaSilar veita dag
hvern 15 % viöbótarafslátt af
sérvaldri vöru eöa þjónustu
ofan á Kringlukastsafsláttinn.
í dag koma þessar verslanir þér á óvart:
VALMIKI
RR SKÓR
HAGKAUP
Komdu f Kringluna
og njóttu þess nýjasta
á sólskinsverdi.
laugardagur
NYJAR VORUR
með sérstökuin afslætti
20%-50%
Opiö alla laugardaga til kl. 18:00
Upplýsingar i síma 588 7788