Morgunblaðið - 26.08.1999, Blaðsíða 34

34 FIMMTUDAGUR 26. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Nám gefur óvænta hluti
A VORDOGUM,
nánar tiltekið í maí sl.,
lauk ég 16 vikna námi í
Menntasmiðju kvenna
á Akureyri. Áður en
ég hóf námið hafði ég
ekki mikla hugmynd
um um hvað þetta nám
snerist nema aðeins að
það myndi gera mér
eitthvað gott. Ég hafði
þó heyrt að kennd
væri sjálfsstyrking,
eitthvað um tölvur og
einnig einhvers konar
handverk eða list-
vinna.
Þar sem ég hafði
unnið undanfarin níu
ár fulla vinnu sem leikskólakennari
fannst mér ég vera farin að staðna,
þ.e.a.s. ég sjálf sat á hakanum ein-
hvers staðar langt í burtu og mig
langaði að gera eitthvað eingöngu
fyrir mig, helst læra eitthvað
meira. Langskólanám kom ekki til
greina af ýmsum ástæðum, m.a.
fjárhagslegum. Ég þurfti að fínna
eitthvert styttra nám sem mundi
þó nýtast mér vel. Aðstæðurnar
höguðu því svo þannig að ég fékk
tækifæri nú í janúar sl. til að hefja
nám í Menntasmiðjunni.
Væntingar
í upphafi hafði ég miklar vænt-
ingar til námsins, ég ætlaði að not-
færa mér allt sem þar væri boðið
uppá. Væntingarnar brugðust mér
aldeilis ekki. Strax á fyrsta degi
lofaði allt góðu. Ég mætti til leiks
spennt og full tilhlökkunar. Auk
mín voru þama um tuttugu konur
og flestum leið þeim eins og mér
leið þá stundina. Sumar hugsuðu
með sér: „Ætli ég geti nokkuð eða
kunni, hinar eru örugglega betri en
ég.“ Margar okkar voru með van-
metakennd og óöruggar en flestar
ætluðu að gera sitt besta. Hópur-
inn sem ég var hluti af var úr ýms-
um áttum og á ýmsum aldri, en það
hvað nemendahópurinn er fjöl-
breyttur er einmitt eitt af því sem
gerir Menntasmiðjuna svo sér-
staka.
Að læra fyrir sjálfan sig
Aðstæður þeirra sem fara í
Menntasmiðjuna eru margvíslegar.
Oft eru konurnar atvinnulausar og
býðst þeim þá að fara í námið með-
an þær eru á atvinnuleysisbótum
og oft leiðir námið til þess að þessar
konur fá vinnu eða fara jafnvel í
skóla að því loknu. Aðrar eru „bara
heimavinnandi" og finnst þær þurfa
á uppörvun að halda til að komast í
snertingu við lífíð utan heimilis.
Enn aðrar eru hættar í einni vinnu
og ókomnar í aðra og viija nota
tækifærið á þeim tímamótum.
Flestar koma af því þær hafa áhuga
á að læra eitthvað fýrir sig sjálfar.
Hólmfríður
Hermannsdóttir
Sjálfsstyrking
Það sem mér fannst
frábærast í Mennta-
smiðjunni, fyrir utan
frábæra kennara, sem
voru lifandi og mjög
gefandi og tókst svo
sannarlega að hrífa
mig með sér, var hvað
ég lærði mikið um
sjálfa mig. í Mennta-
smiðjunni megum við
vera við sjálfar, þurf-
um ekki að keppa við
neinn, nema þá okkur
sjálfar, megum gera
mistök og þurfum ekki
að geta eða kunna allt.
Ég komst sem sagt að því að það
er kennd sjálfsstyrking í Mennta-
smiðjunni með ýmsu móti. Fyrst
og fremst þó í því sem þær verk-
efnisfreyjur kalla „Lífsvefinn" og
er sjálfsstyrkingarnámskeið sem
byggist á ýmsum þáttum, s.s.
sjálfsþekkingu og samskiptum,
sögu, hlutverkum og stöðu kvenna,
heilsu og tilfinningum kvenna,
draumum og goðsögnum, fyrir-
myndum, fordómum og skoðunum.
Með þessu námskeiði er unnið að
Mennt
í Menntasmiðjunni,
segir Hólmfríður
Hermannsdóttir, meg-
um við vera við sjálfar.
þvi að styrkja sjálfsmynd og auka
sjálfsstyrk þátttakenda og hjálpa
okkur að þekkja eigin þarfir og
sterku og veiku hliðarnar okkar.
Allt þetta gerir það að verkum að
við kynnumst sjálfum okkur betur,
verðum sjálfsöruggari og líður bet-
ur í öllu lífinu.
Margvísleg
þekking
í Menntasmiðjunni er líka tölvu-
kennsla sem hentar öllum nemend-
um, enskukennsla sem sniðin er að
getu hverrar og einnar, heilsa
kvenna/heilbrigt hf, handverk,
myndlist, skapandi skrif, saga
kvenna og heimspeki, spuni, „Pen-
ingarnir og lífið“ sem er námsþátt-
ur um fjölmargt sem tengist fjár-
málum, frá sparisjóðsbókinni til
skattskýrslunnar og erfðaskrárinn-
ar. Einnig var námskeið í starfs-
leit, okkur kennt hvernig best sé að
bera sig að við það ferli sem felst í
að leita að atvinnu og sækja um.
Segja má að í raun sé námið þrí-
þætt:
- sjálfsstyrking og samskipti,
- hagnýt fög, bókleg og verkleg
sköpun, tjáning, menning
kvenna.
Á vorönninni vorum við nemend-
urnir í starfsskiptum í tvær vikur,
og skiptum við þá við starfsfólk frá
skólum, leikskólum og öldrunar-
þjónustu bæjarins. Meðan starfs-
fólkið fór á námskeið unnum við
fyrir það.
Konurnar
blómstruðu
Mér fannst sérhver dagur jafn
skemmtilegur, alltaf jafn gaman á
hverjum degi og leiddist aldrei,
enda var ég frá upphafi ákveðin í
að fá sem mest út úr þessum vik-
um. Það var frábært að vera hluti
af því þegar ólíkir einstaklingar
verða að nánum hópi og hvemig
allar konurnar bókstaflega
blómstruðu eftir því sem leið á tím-
ann. Sumt sem kennt var í
Menntasmiðjunni olli kvíða hjá
sumum konunum, s.s. spuni og
skapandi skrif. Margar þorðu ekki
að sleppa fram af sér beislinu í
spunanum fyrr en langt var liðið á
námið, en þess vegna var það líka
dásamlegt þegar þær virkilega
þorðu og líðanin var í samræmi við
það. Við konur erum líka svo
bundnar af því hvernig á að haga
sér að það tekur tíma íyrir okkur
að breyta því, en svo þegar það
gerist, að við högum okkur á eigin
ábyrgð, þá felst í því mikill sigur.
Eins var það með skapandi skrif,
sumar voru hræddar og héldu að
nú ættu þær að semja skáldsögu
eða Ijóðaflokk, og héldu að hlegið
yrði að þeim. En raunin varð önn-
ur. Það er engin okkar þvinguð til
neins sem hún ekki vill, en mikið er
góð tilfinning að ögra sjálfri sér
svolítið, gera aðeins meira en mað-
ur heldur að maður geti. Það er
líka sigur. Flestar okkar sem vor-
um í Menntasmiðjunni gerðum að-
eins meira, og sumar reyndar
miklu meira, en við héldum að við
gætum.
Að þekkja sjálfan sig
Ég held að þessar vikur sem ég
var í Menntasmiðjunni hafi verið
alveg mátulega langur tími fyrir
mig. Ég hafði tekið inn svo mikið,
lært margt nýtt og því var gott að
fá tíma til að melta og tileinka mér
ýmislegt sem ég hafði lært. Ég
verð alltaf þakklát fyrir að hafa
fengið þetta tækifæri til að fara í
Menntasmiðjuna því svo sannar-
lega gaf það mér ótrúlega mikið, en
fyrst og fremst nýja sýn á mig
sjálfa, takmarkanir mínar og getu.
Ég ráðlegg því öllum konum sem
hafa möguleika á að prófa nám í
Menntasmiðju kvenna eða öðrum
sambærilegum stöðum. Þær sjá
aldrei eftir því.
Höfundur er leikskólakennari.
Fangafram-
leiðsla fram-
tíðarinnar
ÞAÐ ER kenning
mín og trú að íslenskt
samfélag sé enn og aft-
ur með seinagangi og
sinnuleysi að framleiða
fanga framtíðarinnar.
Framleiðslan byggist
nú á þeim aðgerðum
eða öllu heldur aðgerð-
arleysi sem yfirvöld
hafa viðhaft undan-
farna mánuði. Þar má
nefna fækkun í liði lög-
reglunnar og að ekki
hefur ennþá verið
ákveðin staðsetning
meðferðarheimilis fyrir
unglinga sem hefði átt
að vera komið á fót um
leið og sjálfræðisaldrinum var
breytt úr 16 í 18 ára. Þetta gerist
þrátt fyrir fjármagn frá hendi ríkis-
stjórnar og að aðilar víða um land
séu tilbúnir til að taka reksturinn að
sér.
Fyrir nokkrum vikum kom í ljós
að endar náðu ekki saman hjá lög-
reglunni í Reykjavík. Af þeim sök-
Unglingavandi
Það er alveg ljóst og
ég hef áttað mig á því
sem unglingaráðgjafi,
segir Davíð Bergmann
Davíðsson, að ein
besta leiðin til að fram-
leiða afbrotamenn er
einmitt seinagangur
og sinnuleysi.
um var gripið til þess ráðs að fækka
í lögregluliðinu um þrjá tugi lög-
reglumanna. Rök lögreglustjórans í
Reykjavík voru þau að fækkunin
ætti sínar eðlilegu skýringar að um
árlegan viðburð væri að ræða vegna
þess að lögreglunemar hverfi aftur
til náms. En staðreyndin er sú að
hér er um augljósa fækkun að ræða,
því alltaf hefur verið ráðið í þessar
stöður að hluta til. Annaðhvort er
verið að hafa fólk að fíflum eða
þetta er bara enn einn brandarinn.
Viðbrögð Lögreglufélags Reykja-
víkur við þessum aðgerðum voru af-
gerandi og sáu félagsmenn ekki
ástæðu til annars en að mótmæla
opinberlega því það gefur auga leið
að álagið eykst hjá þeim lögreglu-
mönnum sem eftir verða og eru
Davíð Bergmann
Davíðsson
*
1
Símenntun
byggingariðnaði
Laugardagurinn 28.
ágúst hefur verið helg-
aður símenntun í
byggingariðnaði. Fjöl-
margar menntastofn-
anir og fagfélög á
þessu sviði munu
leggja sitt af mörkum
til að gera daginn sem
veglegastan.
Rannsóknastofnun
byggingariðnaðarins
hefur opið hús kl.
10-17 þennan dag. Þar
gefst öllum sem áhuga
hafa kostur á að íylgj-
ast með handverks- (jli Hilmar
mönnum leika listir Jónsson
sínar. Hægt verður að
sjá byggingarannsóknir í gangi þar
sem gluggarúða verður prófuð í SA
20 m/s með tilheyrandi
slagregni, á 30 mín-
útna fresti. Þá gefst
mönnum kostur á að fá
ókeypis ráðgjöf um allt
er að húsbyggingum
lýtur, t.d. viðhaldi o.fl.
Éinnig verður boðið
upp á röð af fræðandi
fyrirlestrum frá kl. 13.
Menntun
og simenntun
Sumir segja að
menntun sé það sem
eftir stendur þegar
maður hefur gleymt
öllu hinu. Það er nokk-
uð til í því en hitt er
staðreynd að í þjóðfélagi okkar er
nauðsynlegt að halda við kunnáttu
Rannsóknastofnun byggingariðnaðarins á Keldnaholti.
Mennt
Mönnum gefst kostur
á, segir Oli Hilmar
Jónsson, að fá ókeypis
ráðgjöf um allt er að
húsbyggingum lýtur.
sinni og þekkingu, ekki síst á bygg-
ingarsviði.
Rannsóknastofnun byggingar-
iðnaðarins hefur í áratugi stundað
rannsóknir öllum landsmönnum til
hagsbóta og þjóðinni til velfarnað-
ar. Þar má nefna rannsóknir sem
hafa leitt til betri steypufram-
leiðslu, bættra vega og sparnaðar í
viðhaldi. Allar niðurstöður eru fá-
anlegar á tækniblöðum, í bækling-
urn eða skýrslum.
Áhugafólk um mannvirkjagerð
og húsbyggingar er velkomið að
Keldnaholti laugardaginn 28.
ágúst!
Höfundur er arkitekt og deildar-
stjórí á Rb.
verkefnin ærin fyrir.
Það eru einfaldlega allt
of fáir lögreglumenn að
sinna löggæslu í dag.
Það er staðreynd að
á íslandi eru að meðal-
tali 4000 börn í árgangi
og að minnsta kosti 2%
af þeim eiga við veru-
leg geðræn og hegðun-
arvandkvæði að stríða
og þyrftu á hjálp að
halda helst sem fýrst.
Fagfólk getur greint
böm á aldrinum 5-6
ára sem án stuðnings
gætu átt erfitt upp-
dráttar. I Ijósi þessara
upplýsinga væri áhuga-
vert að skoða afbrotamenn í dag og
fortíð þeirra. Skyldu þessir einstak-
lingar hafa átt við sértæka námserf-
iðleika að stríða eða geðræna sjúk-
dóma og voru kannski umhverfisað-
stæður þannig að óumflýjanlegt var
að þeir veldu sér neikvæðan lífsstíl?
Yfirvöld hafa ákveðið að hunsa
þessar upplýsingar og nota ekki
tækifærið sem gefst með slíkum
rannsóknum til þess að byrgja
bmnninn. Það er því engin furða,
miðað við hvernig tekið hefur verið
á þessum málaflokki, að hér á landi
hefur verið að vaxa úr grasi önnur
kynslóð afbrotamanna.
Eins og margoft hefur komið
fram í fjölmiðlum er löng bið eftir
meðferð og greiningu á bæði BUGL
og Stuðlum. Kaldhæðnin í þessu er,
að ríkisstjómin samþykkti á ríkis-
stjórnarfundi ekki alls fyrir löngu að
Bamavemdarstofa og BUGL
skyldu fá aukafjárveitingu til þess
að mæta þeiiri þörf sem skapast
hefur. í beinu framhaldi af þessari
samþykkt kom auglýsing frá félags-
málaráðuneytinu snemma í sumar
þar sem óskað var eftir rekstrarað-
ila til að reka meðferðarheimili úti á
landi. Umsóknarfresturinn rann út
16. júlí, og höfðu þá allavega nokkrir
fullfærir aðilar lagt inn umsókn.
Ekkert bólar ennþá á ákvörðunar-
töku um meðferðarúrræði fyrir ung-
linga. Ég veit að forstjóri Barna-
vemdarstofu sendi fyrir nokkmrn
vikum félagsmálaráðuneytinu bréf
þar sem hann óskaði eftir að hefja
viðræður við umsækjendur. En ein-
hverra hluta vegna hefur ráðuneytið
ekki gefið barnavemdarstofu það
leyfi. Em það undarleg vinnubrögð
vegna þess að Bamavemdarstofa er
fagaðili félagsmálaráðuneytisins í
þessum málaflokki. Eftir hverju er
félagsmálaráðherra að bíða? Hann
gaf út þá yfirlýsingu á fréttamanna-
fundi að það stæði til að opna með-
ferðarheimili í skóla í hans kjör-
dæmi. Er hann að að bíða eftir að
geta mannað þá byggingu? Ef svo
er, er það siðlaust því val á meðferð-
arheimili á að snúast um staðsetn-
ingu og þá áhöfn sem er til taks, en
ekki um hvort meðferðarheimilið sé
í hans kjördæmi. Að ekki skuli vera
búið að veita bamavemdarstofu
heimild til viðræðna verður að telj-
asttil tíðinda.
Ég furða mig á þvi hvemig staðið
hefur verið að þessum málum að
undanförnu. Vegna seinagangs og
sinnuleysis fer allt fyrir ofan garð
og neðan sem bitnar á þeim sem
minnst mega sín. Það eiga ekki að
vera til biðlistar og þekktir eitur-
lyfjabarónar eiga ekki að ganga
lausir, hér er um sjálfsagða þjón-
ustu að ræða, nema búið sé að gera
ráð fyrir því að þessi böm eigi að
verða fangar framtíðarinnar.
Það er alveg ljóst og ég hef áttað
mig á því sem unglingaráðgjafi að
ein besta leiðin til að framleiða af-
brotamenn er einmitt seinagangur
og sinnuleysi. Því lengur sem beðið
er með að takast á við vandann því
erfiðara verður við hann að eiga.
Höfundur er unglingaráðgjafi.