Morgunblaðið - 04.06.2000, Qupperneq 24

24 SUNNUDAGUR 4. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Grasagarður Reykjavíkur í Laugardal hefur fengið nýjan forstöðumann
Fugl á grein, blóm á
gægjum, angan í
lofti. Gróðurinn í
Grasagarði Reykja-
víkur í Laugardal er
að skrýðast sumar-
*
skrúða. Anna G. 01-
afsdóttir rölti um
garðinn í fylgd Evu
Guðnýjar Þorvalds-
dóttur, nýráðins for-
stöðumanns, undir
fögrum fuglasöng
árla morguns fyrir
skemmstu. Grasa-
garðurinn hefur að
geyma yfír 4.000
tegundir af plöntum,
innlendum og er-
lendum á um 2,5 ha
svæði í hjarta ____
Laugardalsins.
Morgunblaðið/Þorkell
Lysthúsið í Grasagarðinum hefur yfir sér ævintýranlegan blæ.
Bí, BÍ, BÍ, tístir farfugl
á grein og reynir að
töfra til sín aðra ferða-
langa. Nokkir sumar-
starfsmenn með heyrn-
artól í báðum eyrum róta ósnortnir
í moldinni. Að öðru leyti ræður
kyrrðin ríkjum og vakir yfir við-
kvæmum plöntunum, flestum milli
svefns og vöku, því enn eru nokkr-
ar vikur þar til Grasagarður
Reykjavíkur stendur í fullum
blóma. Eva Guðný Þorvaldsdóttir,
nýráðinn forstöðumaður Grasa-
garðsins, vekur athygli á því að
starísmennirnir geti ekki veitt sér
þann munað þvi mestu annirnar
séu á vorin. Hvergi megi draga af
sér þegar undirbúningur fyrir
blómgunartímann sé annars vegar.
Engu að síður gefur hún sér góðan
tíma til að taka á móti gestinum og
fræða hann um hina ýmsustu
leyndardóma í sögu garðsins.
Garðyrkjukandidat
með meiru
Fyrst þykir hins vegar við hæfi
að forvitnast aðeins um forstöðu-
manninn sjálfan. Með kaffibolla í
hönd byrjar Eva á því að rifja upp
að hafa útskrifast úr líffræði frá
Háskóla íslands árið 1980. Eftir út-
skriftina kenndi hún líffræði og
efnafræði við Kvennaskólann í
Reykjavík í fimm ár. Kennarinn
settist því næst sjálfur á skólabekk
og stundaði nám í garðyrkju við
landbúnaðarháskólann í Asi í Nor-
egi.
Með titilinn garðyrkjukandidat
gerðist Eva kennari og endur-
menntunarstjóri við Garðyrkju-
skóla ríkisins í Ölfusi um skeið eða
þar til stefnan var tekin til höfuð-
borgarinnar á ný. Hún segist hafa
verið farin að gera sér grein fyrir
því að hún gæti ekki þrifist án
plantna og því hafi ekki verið um
auðugan garð að gresja í borginni.
Endirinn varð sá að hún hóf störf
við gróðurkortagerð við Náttúru-
fræðistofnun íslands. Þar starfaði
Eva þar til hún tók við starfi for-
stöðumanns Grasagarðsins í mars
síðastliðinn.
Eva segist hafa unnið undir
stjórn Sigurðar Aiberts Jónssonar,
fyrrverandi forstöðumanns, í
Grasagarðinum sumarið 1986. Af
honum hafi hún tekið við mjög
góðu búi. Sigurður hafði verið for-
stöðumaður alveg frá upphafi.
„Höfðingleg gjöf hjónanna Katrín-
ar Viðar og Jóns Sigurðssonar,
skólastjóra, til Reykjavíkurborgar
varð upphafið að garðinum á sínum
I fögrum
fuglasöng
Eva með samstarfskonum sínum í Grasagarðinum. F.v. Dóra Jakobsdótt-
ir grasafræðingpir, Auður Óskarsdóttir garðyrkjufræðingur, Jóhanna G.
Þormar yfirverkstjóri og Jakobína B. Kristjánsdóttir, garðyrkjufræð-
ingur. Fjarverandi var Ingunn Óskarsdóttir garðyrkjufræðingur.
tíma. Gjöfin fólst í safni 200 villtra
íslenskra plantna og myndaði
kjarna Grasagarðsins við formlega
stofnun garðsins á afmælisdegi
Reykjavíkurborgar þann 18. ágúst
árið 1961. Beðið með safni hjón-
anna er, undir yfirskriftinni Flóra
íslands, orðið ein af safndeildum
garðsins því Grasagarðurinn skilur
sig aðeins frá öðrum söfnum að því
leyti að safngripirnir eru lifandi
plöntur.“
Ráðherrafrú og
annar rabarbari
Flóra íslands hefur að geyma
safn um 350 íslenskra háplantna,
blómplantna og byrkninga, og allt-
af bætist við þar sem skipuleg
söfnun á fræjum og plöntum fer
fram út um allt land. Á hinn bóginn
ber minna á lágplöntum á borð við
mosa og fléttur.
Önnur deild, undir yfirskriftinni
Fjölærar jurtir, hefur að geyma
um 1.500 tegundir villtra og rækt-
aðra sýnishorna víðs vegar að úr
heiminum. Þriðja deildin ber latn-
eska heitið Arboretum og er vax-
andi trjásafn í yngsta hluta Gra-
sagarðsins. Steinhæðin blasir við
þegar komið er inn um aðalinngang
garðsins. Þar er fjölbreytt safn af
lágvöxnum fjallaplöntum frá öllum
heimsálfum.
„Við megum ekki gleyma garð-
Garðskriðnablómið hefur vakn-
að af vetrardvala og skartar
sínu fegursta í sumarsólinni.
skálanum. Sumar plöntur þola illa
íslenska veðráttu og verða þar af
leiðandi að vera undir gleri,“ segir
Eva og tekur fram að um sé að
ræða á bilinu 100 til 130 plöntuteg-
undir, aðallega tré, runna og klifur-
plöntur. „I garðskálanum er hægt
að setjast niður í Café Flóru til að
gæða sér á góðgæti og njóta um-
hverfisins. Aðrir velja að koma
með nesti og gæða sér á því við eða
í Lystihúsinu framan við garðskál-
ann. Lystihúsið var byggt eftir
teikningu Einars Erlendssonar og
stóð lengst af á lóð Borgarbóka-
safnsins við Þingholtsstræti."
Nýjasta safndeildin er j
nytjajurtagarður austan við aðal-
innganginn. Garðyrkjuskóli ríkisins
hefur stutt framtakið með því að
gefa ýmsar smáplöntur af krydd-
jurtum og káltegundum. „Auk þess
má finna þar ýmis yrki af berja-
runnum og i-abarbara,“ segir Eva
og blaðamaður hváir. „Jóhann
Pálsson, garðyrkjustjóri, bjó til
orðið yrki yfir ný ræktunarafbrigði
sem búin eru til eða valin af mönn-
um. Dæmi um það er rabarbarinn
Ráðherrafrú, kenndur við eigin- i
konu Ingólfs Jónssonar fyrrverandi
landbúnaðarráðherra frá Hellu.
Annað dæmi er tvíraða bygg sem
er árangur af kynbótastarfi Rann-
sóknastofnunar landbúnaðarins."
Fræ á fleygiferð
Veigamikið hlutverk Grasa-
garðsins felst í því að safna plöntu-
tegundum víðs vegar að úr heimin-
um. „Við erum aðilar að sérstökum
sáttmála grasagarða út um allan
heim. Sáttmálinn felur í sér að gra-
sagarðarnir skiptast á fræi án end-
urgjalds. Grasagarðurinn gefur út
frælista ár hvert og talsverð eftir-
spurn er eftir fræi héðan, t.d. höf-
um við afgreitt um 2000 pantanir
frá því í febrúar. Erlendu grasaga-
rðarnir hafa bæði áhuga á erlend-
um fjallaplöntum og íslenskum teg-
undum sem safnað er úti í villtri
náttúrunni. Á síðari árum höfum .
við verið að sérhæfa okkur í fjalla-
plöntum frá mismunandi heims-
hornum, t.d. Ölpunum, Norður-
Ameríku, Kína, Japan og Nýja
Sjálandi," segir Eva og er spurð að
því hvort almenningur geti nálgast
fræ í garðinum. „Nei, því miður,“
segir hún. „Grasagarðar láta aðeins
fræ af hendi rakna til annarra gra-
sagarða. Fólk verður auðvitað oft
fyrir vonbrigðum því erfitt getur
reynst að fá fræin annars staðar á ;
landinu. Algengustu plönturnar er
hægt að fá í gróðrastöðvum."