Morgunblaðið - 21.10.2000, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
LAUGARDAGUR 21. OKTÓBER 2000 39
Sælkerabúðin á Suðurlandsbraut
tekur breytingum
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Eigendur Sælkerabúðarinnar, Bjarni Óskarsson
og Hrafnhildur Ingimarsdóttir.
Risarækjur, truffl-
ur og sítrónugras
í VIKUNNI var Sælkerabúðin á
Suðurlandsbraut 6 opnuð á ný eftir
miklar breytingar. Að sögn Bjama
Óskarssonar, annars eiganda versl-
unarinnar, fást í búðinni matvörur
frá löndum eins og Asíu, Kína, Ind-
landi Malasíu, Taílandi, Japan og
Kóreu. „Að undanfnmu höfum við
verið að baeta inn matvöram frá
Frakklandi, Ítalíu, Spáni og Ástralíu.
Það má segja að stór hluti af evrópsku
hráefni sem við seljum sé ætlaður til
bræðings matargerðar eins og t.d. til-
búnar sósur frá merkjum eins og Thai
choice og TigerTiger."
Bjami bendir á að nú sé einnig
hægt að fá erlenda osta í versluninni
og hráefni í „tapas“-rétti auk úrvals
af hráefni sem þarf í aðra spánska
og einnig ítalska matargerð.
Risarækjur og kolkrabbi
,gVuk þess eram við með ýmsar
aðrar vörur til matargerðar eins og
krydd, núðlur, sósur, hrísgrjón, ol-
íur, súpur og sojasósur. Þá flytur
verslunin inn um 30-40 ferskar
grænmetistegundir með flugi.
Þetta era aðallega grænmetis-
tegundir sem fást ekki í öðram
verslunum og henta til austur-
lenskrar matargerðar eins og sítr-
ónugras, ýmisskonar chiliafbrigði og
sítrónulauf."
Bjami segir að nú sé einnig á boð-
stólum frosinn fiskur og þá áhersla
lögð á framandi tegundir eins og
risarækjur, humar, túnfisk, smokk-
fisk og kolkrabba. Þá hefur verslun-
in sérhæft sig í sölu á hráefni til
sushi-gerðar eins og t.d. hrísgijón-
um, hrísgrjónaediki, noriblöðum,
sushiengifer, „wasabi", sem er pip-
arrótarsinnep, marineraðum makríl
og reyktum ál. Auk þess era til
frosnir tilbúnir toppar á sushi og
einnig tilbúið ferskt og frosið sushi.
Fagmaður veitir ráðleggingar
Hann segii- að ítalska kaffið Illy sé
einnig á boðstólum en það þykir að
hans sögn eift fínasta og besta kaffi í
heimi.
Bjami telur að þessi verslun sé
kærkomin þeim sem vilja prófa sig
áfram í matargerð og segir að stór
hluti viðskiptavinanna sé nýbúar
sem fá nú hráefni hjá þeim sem þeir
hafa annars ekki haft aðgang að.
Bjarni leggur áherslu á að það sé
ætíð fagmaður í versluninni sem gefi
fólki ráðleggingar með hráefni til
matargerðar og bendi á spennandi
rétti til að prófa.
Regnfatnaður inniheldur PVC-plast
Framleiðsla og förgun
getur skapað vanda
FYRR Á þessu ári var sett reglu-
gerð um takmörkun á framleiðslu,
innflutningi og dreifingu leikfanga
fyrir böm þriggja ára og yngri sem
innihalda ákveðin þalöt sem mýk-
ingarefni. Þessi efni geta tO dæmis
verið krabbameinsvaldandi og
skaðleg íyrir umhverfið.
Þessi sömu þalöt eru notuð í
regnfatnað úr PVC-plasti.
„Það era engar reglur í gildi
hvorki hér á landi né erlendis sem
lúta að nptkun þalata í PVC-plasti í
fatnaði. Ástæðan fyrir því að notk-
un þalata í leikfongum fyrir ung
böm er bönnuð er sú að hætta er á
að börnin fái í sig mikið magn af
þalötum þar sem þau setja gjarnan
hlutina í munninn. Munnvatn getur
leyst upp þalötin og í sumum lönd-
um gildir bann við að notuð séu þal-
öt í vöra sem fyrst og fremst er ætl-
uð til að naga eða sjúga,“ segir
Níels Breiðfjörð Jónsson, efna-
fræðingur á eiturefnasviði Holl-
ustuvemdar ríkisins, og bætir við
að vitað sé að viss þalöt séu talin
vera varasamari en önnur.
Hættan hverfandi
Hættan fyrir neytendur sem eiga
regnfatnað með PVC-plasti er að
sögn Níelsar hverfandi því það þarf
að setja efnið upp í munninn og
tyggja vel til að ná þalötunum út.
„PVC-plast er í sjálfu sér ekki
eitrað en það er illa þokkað því vin-
ylklóríð, sem er grunneining þess,
er eitrað og framleiðsla PVC-plasts
er því vandmeðfarin. Það þarf lítið
út af að bera til að það mengi um-
hverfið."
Til eru margar tegundir af PVC-
plasti að sögn Níelsar og notuð mis-
jöfn efni við framleiðslu þeirra.
„Gagnvart notandanum er erfitt að
sjá fram á einhverja heilsufars-
hættu við notkun á PVC en það er
framleiðsla efnisins og förgunin
sem getur skapað vandamál."
Sé PVC-plast brennt þá myndast
við brunann saltsýra, díoxín og
fleiri lífræn klórsambönd. Þetta er
ástæða fyrir því að menn vilja losna
við PVC úr sorpi, í það minnsta að
Morgunblaðið/Golli
flokka það frá öðra brennanlegu
sorpi.
„Danir brenna til dæmis mikið af
sorpi sínu. Umræður era nú í gangi
í Danmörku um að setja á sérstaka
gjaldtöku fyrir PVC,“ segir Níels
og bætir við að hér á landi sé ekki
mikið um að sorp sé brennt heldur
mest urðað og þetta sé því ekki jafn
mikið vandamál.
Hættulausir regngallar
„Umhverfissamtökin Grön infor-
mation vilja meina að polyuretan-
plast eða PU, sem er skilt PVC-
plasti, sé efni sem komi til með að
leysa PVC af hólmi. Ég tel líklegt
að PVC-plastið sé á útleið vegna
þess að það eru einfaldlega að koma
betri efni á markað. Vandamálið við
PVC-plast er að það er rakaþétt en
nýju efnin anda og eru þar af leið-
andi betri.
„Ég tel ekki ástæðu til að beina
fólki frá því að kaupa regngalla sem
eru með PVC-plasti enda tel ég að
framleiðendur séu búnir að ná góð-
um tökum á umhverfisvænum
framleiðsluaðferðum en förgunin
mætti vera betri.“
Hættuleg efni fjarlægð
Sjóklæðagerðin hf. sérhæfir sig
meðal annars í regnfatnaði fyrir
börn og er stærsti hluti framleiðsl-
unnar framleiddur úr hinum svo-
nefndu PVC-plastefnum (polyvin-
ylklóríð) sem era mest notuðu
regnfataefnin í heiminum í dag að
sögn Þórarins Elmars Jenssen,
framkvæmdastjóra Sjóklæðagerð-
arinnar hf.
„Öll efni sem við flytjum inn í
þessum flokkum eru framleidd í
Vestur-Evrópu fyrir vestur-
evrópskan markað og þau væru
ekki leyfð í sölu ef það væri ekki í
lagi með þau. PVC-plastefni eru
samsett úr mörgum efnum en þau
efni sem hafa hingað til verið talin
hættuleg hafa verið fjarlægð úr
efnunum sem við flytjum inn og var
það gert fyrir nokkrum árum.“ Að
sögn Þórarins eru þetta efni eins og
kadmíum, formaldehíð, olíubaserað
lökk (solvents), blýefni og einnig
sterk efni eins og aceton og aðrir
sterkir þynnar. „Þá má geta þess að
engin PVC-efni eða PU-efni sem
við framleiðum í regnfatnað inni-
halda efnið latex.“
Stefna að gæðastaðli
Þórarinn segir Sjóklæðagerðina
vera að stefna að svokölluðum
ökotex-staðli sem Þýskaland gerir
kröfur til í þessum efnum og er
ákveðinn gæðastaðall.
„Við kaupum öll okkar efni frá
Svíþjóð, Noregi, Þýskalandi og
Belgíu en þetta eru allt lönd þar
sem ströngustu kröfur era gerðar í
þessum efnum.“
Um þessar mundir er verið að
undirbúa framleiðslu úr svokölluð-
um PU-regnfataefnum í Sjóklæða-
gerðinni hf. „Við höfum framleitt úr
þeim til reynslu en um er að ræða
efni sem eru léttari og liprari en
PVC-efnin en á móti era þau ekki
eins slitsterk né endingargóð."
Að sögn Þórarins eiga PU-efnin
þó eftir að verða talsvert dýrari í
framleiðslu vegna þess að þau
munu mæta enn frekari kröfum
markaðsins um gæði. „Við erum í
harðri samkeppni á íslenskum
markaði við innfluttan regnfatnað
frá Austur-Asíu en staðreyndin er
sú að við erum aðeins að nota efni til
framleiðslunnar frá ofangreindum
vestur-evrópskum löndum gæð-
annavegna."
Mottu
30-50 %
afsláttur
tilboð
HÚSASMIÐJAN
Sími 525 3000 • www.husa.is

Dekor
Bæjarlind 4
200 Kópavogur
Sími 544 4420
UTSALA
ÁGLERSKÁPUM

Dekor
Opið:
Laugardag 10-16
Sunnudag 13-16
Verð áður:
49.000
Verð nú
39.900
Verð áður:
35.000
Verð nú:
29.000
Full búð af nýjum vörum, ótrúleg verð !!!!!!
Sjón er sögu ríkari!!!!!
WWW.EGODEKOR.IS