Morgunblaðið - 31.12.2000, Blaðsíða 4

I SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 2000
FRETTIR
MORGUNB LAÐIÐ
VIKAN 23/12-31/12
► FJÖRUTÍU og níu ein-
staklingar létust í 37 slys-
um á árinu, 35 karlar og
14 konur. Það eru sextán
fleiri en dóu í slysum á
árinu 1999, en þá létust
33. Flestir létust í umferð-
arslysum, eða þrjátíu og
fjórir. Sex létust í sjóslys-
um, Qórir í flugslysum og
fimm létust í öðrum slys-
um á yfírstandandi ári en
falla undir ofangreinda
flokkun.
► METVIÐSKIPTI voru á
Verðbréfaþingi íslands á
föstudag. Heildarvið-
skiptin námu rúmum
12.500 milljónum króna.
Áður höfðu dagleg heiid-
arviðskipti verið mest fyr-
ir tæpar 11.200 milljónir
króna 31. desember 1998.
► ELDSNEYTISVERÐ
lækkar um rúmar fjórar
krónur á lítra um áramót-
in. Ástæða lækunarinnar
er að sögn talsmanna ol-
íufyrirtækjanna lækkað
heimsmarkaðsverð.
► LOFTMENGUN á höf-
uðborgarsvæðinu var
langt yfir meðailagi í vik-
unni. Við áramót getur
ekki síður hvimleið meng-
un bæst við, þ.e. af flug-
eldum og brennum.
► BÆJARSTJÓRN
Hveragerðis hefur sam-
þykkt að banna hunda- og
kattahald í bænum en eig-
endur þessara dýra geta
sótt um undanþágur og
verða þá að greiða leyf-
isgjald.
► ÁFORMAÐ hefur verið
að skipa sendiherra ís-
lands í Mósambík sem
jafnframt hafi aðsetur
þar.
Vala Flosaddttir
íþróttamaður
ársins 2000
VALA Flosadóttir, frjálsíþróttakona
úr ÍR, var kjörin íþróttamaður ársins
2000 af Samtökum íþróttafrétta-
manna. Vala vann glæsilegt afrek á
Ólympíuleikunum í Sydney, þar sem
hún komst á verðlaunapall fyrst ís-
lenskra kvenna á ÓL - varð í þriðja
sæti í stangarstökki. Bætti hún árang-
ur sinn um 14 sentímetra, stökk 4,50
metra og setti nýtt Islands- og Norð-
urlandamet. Annar í kjörinu um
íþróttamann ársins varð Örn Arnar-
son sundmaður og Guðrún Arnardótt-
ir frjálsíþróttamaður varð þriðja.
Sumir sóttu aldrei
um tekjutryggingu
TALIÐ ER að nokkur hluti öryrkja,
sem eiga samkvæmt dómi Hæstarétt-
ar rétt á fullri tekjutryggingu hafi
aldrei sótt um tekjutryggingu, m.a.
vegna þess að þeir hafi gert sér grein
fyrir að miðað við gildandi reglur ættu
þeir ekki rétt á bótunum. Einnig ligg-
ur fyrir að verulegir tækniörðugleikar
eru við að kalla fram upplýsingar úr
tölvukerfi Tryggingastofnunar um
greiðslu bóta sjö ár aftur í tímann.
Tafír í afgreiðslu
íslandspósts
TAFIR urðu á afgreiðslu bögglasend-
inga hjá íslandspósti fyrir jólin og
tókst ekki að afhenda nokkuð á annað
þúsund sendingar. Sturla Böðvarsson
samgönguráðherra hefur óskað eftir
að forstjóri og stjórn félagsins skili
greinagerð þar sem fram komi hvað
farið hafi úrskeiðis og hvað sé til ráða
svo hægt sé að fyrirbyggja sams konar
vandræði í bögglasendingum fyrir
næstu jól. Ekki verið tekin ákvörðun
um hvort opinber rannsókn fari fram.
Reynt að semja
í Mið-Austurlöndum
MIKLAR vonir voru í vikunni bundnar
við að nýjar málamiðlunartillögur Bills
Clintons Bandaríkjaforseta í deilu
Israela og Palestínumanna myndu
skila árangri, en þær vonir dvínuðu á
ný eftir að fulltrúar Palestínumanna
höfnuðu þeim í raun. Boðuðum leið-
togafundi þeirra Ehuds Baraks, for-
sætisráðherra ísraels, og Yassers Ara-
fats, leiðtoga Palestínumanna, í
Sharm-el-Sheikh í Egyptalandi var af-
lýst aðfaranótt fimmtudags, fáeinum
stundum áður en hann átti að hefjast.
Astæðan var fyrst og fremst andstaða
samningafulltrúa Palestínumanna við
tillögur þær sem lágu fyrir, á þeim for-
sendum að þær væru of almennar. Þeir
vildu „samning um smáatriðin", enga
almenna yfirlýsingu um grundvallarat-
riði samkomulags við ísrael. Sögðust
þeir þó á föstudag enn vera reiðubúnir
til að ræða við samningamenn ísraels
um friðartillögur Clintons þótt ágrein-
ingur væri mikill. Bill Clinton sagði að
Israelar og Palestínumenn væru nú
nær friðarsamkomulagi en nokkru
sinni fyrr og kvaðst ætla að bíða eftir
formlegu svari Palestínumanna við til-
lögum sínum. Skoðanakönnun sem birt
var á föstudag bendir hins vegar til að
vel yfir helmingur ísraelskra borgara,
58%, sé andvígur því að Barak undirriti
friðarsamning við Palestínumenn fyrir
þing- og forsætisráðherrakosningarn-
ar hinn 6. febrúar nk.
Erjur og óeirðir héldu áfram á sjálf-
stjómarsvæðum Palestínumanna og í
ísrael. Tveir ísraelar létust og að
minnsta kosti 15 særðust í sprengju-
tilræðum í Tel Aviv og á Gaza-svæðinu
á fimmtudag. Palestínskur lögreglu-
maður beið bana og 17 Palestínumenn
særðust í átökum við ísraelska her-
menn við landamærin að Gaza-svæðinu
á föstudag. Að minnsta kosti 346 manns
hafa beðið bana í átökunum síðustu
þijá mánuði, þar af305 Palestínumenn.
► GEORGE W. Bush, verð-
andi forseti Bandaríkj-
anna, tilnefndi á fimmtu-
dag Donald Rumsfeld í
embætti vamarmálaráð-
herra Bandaríkjanna.
Stjúmarskipti verða í
Bandarfkjunum íþriðju
janúarvikunni.
► ÚTVARPS- og sjún-
varpsráð Tékklands fyr-
irskipaði á fimmtudag að
útscndingar rfkissjún-
varpsins skyldu hefjast að
nýju, tæpum súlarhring eft-
ir að nýskipaður sjúnvarps-
stjúri, Jiri Hodac, stöðvaði
útsendingu til að mútmæla
uppreisn fréttamanna
stöðvarinnar. Þeir höfðu
lagt undir sig fréttastofuna
til að mútmæla ráðningu
hans. Saka fréttamennimir
nýja Hodac um að ganga
fiokkspúlitfskra erinda.
► SERBNESKIR embætt-
ismenn skoruðu f vikunni á
almenning að spara raf-
magn með öllu múti vegna
orkukreppunnar í landinu
en tilkynnt hefur verið, að
landsmenn verði án raf-
magns f sex klukkustundir
á súlarhring á næstunni.
► HINN 42 ára gamli tölv-
unarfræðingur Michael
McDermott skaut til bana
sjö samstarfsmenn sína í
netþjúnustufyrirtæki í
bænum Wakefield í
Massachusettsríki í Banda-
rílg'unum á miðvikudag. Er
ástæða morðæðis mannsins
rakin til skattaskuldar sem
launadeild fyrirtækisins
hafði tilkynnt McDermott
að yrði dregin af launum
hans eftir áramútin.
Gísli Sigurðsson lætur af störfum
á Morgunblaðinu eftir áratugastarf
Minnisstæðust eru
samskiptin við skáldin
Morgunblaðið/Porkell
Gísli Sigurösson fer yfir prúfarkir af Lesbúkinni á sfðasta vinnudegi sín-
um á Morgunblaðinu. Með honum er Sigurbjörg Arnardúttir.
GÍSLI Sigurðsson, ritstjúri Les-
búkar, lætur af störfum um þessi
áramút eftir áratugastarf á Morg-
unblaðinu.
Gísli húf störf á Morgunblaðinu
árið 1966. „Ég hafði um átta ára
skeið verið ritstjúri Vikunnar. Á
árinu 1966 skrifaði ég samtal við
Matthías Johannessen um ljúðlist
og þá kviknaði sú hugmynd að ég
kæmi til Lesbúkarinnar. Hvort
tveggja var ég orðinn leiður á því
efni sem þurfti að vera í Vikunni
og á Lesbúk hafði orðið mjög eld-
fimt ástand eins og Sigurður A.
Magnússon er margoft búinn að
gera frægt.“
Lesbókin gengið í gegn
um ýmsar sveiflur
Gísli starfaði fyrst um sinn með
Siguröi og hjúnunum Júni Hnefli
Aðalsteinssyni og Svövu Jakobs-
dúttur en í mars 1967 gerðist
hann „einyrki“, eins og hann
orðar það. „Lesbúkin hefur geng-
ið í gegnum ýmsar sveiflur. Hún
hafði í langan tíma, undir stjúrn
Árna Óla, verið einkum með þjúð-
legan frúðleik en á stuttu tímabili
eftir 1962 var henni gjörbreytt.
Hún varð að fjölbreyttara og nú-
tímalegra tímariti, en í tíð Sig-
urðar fengu búkmenntirnar aukið
vægi á kostnað annars. Með mér
hefur áreiðanlega orðið sú breyt-
ing að myndlist og sjúnlistir hafa
fengið aukið vægi, auk þess sem
byggingarlist hafði lengi verið
áhugamál mitt. Síðan varð ég
einn um það að skrifa um arki-
tektúr í íslensk blöð og hef haldið
þeim þræði allt til þessa."
Mikill munur
á kynslóðum
Gísli segir að minnisstæðust séu
samskiptin við skáldin. Þann fjöl-
menna húp sem á Morgunblaðið
hefur komið með kveðskap sinn.
„Það er eftirtektarvert hvað mik-
ill munur er á kynslúðunum. Unga
fúlkið tekur þetta ekki eins alvar-
lega. Dæmi eru um að menn hafi
komið beint úr gleðskap síðustu
nætur með kvæði, jafnvel það
fyrsta sem ort hefur verið um
dagana, og viljað fá það birt. Á
hinn búginn eru skúffuskáldin.
Oftast eldra fúlk sem hefur ort
árum og áratugum saman en ekki
sýnt það nokkrum lifandi manni,
ekki einu sinni sínum nánustu.
Það er mjög viðkvæm stund þegar
kemur að því að sýna þetta blá-
úkunnugum manni með birtingu í
huga. Mest af þessu er alþýðu-
skáldskapur okkar tíma og ein-
hvers staðar þarf vettvangur fyrir
hann að vera. Ég hef líka litið á
það sem hlutverk blaðsins að örva
áhuga yngra fúlksins í þeirri von
að Eyjúlfur hressist."
Gísli segir þá breytingu merkj-
anlega að alþýðufræðimenn séu
nánast horfnir af sjúnarsviðinu.
„Á fyrri árum mínum hér létu al-
þýðufræðimenn meira að sér
kveða. Stúrmerkilegir menn eins
og Benedikt frá Hofteigi, Helgi á
Hrafnkelsstöðum, Sigurður í Hvít-
árholti og fleiri sem skrifuðu
einkum um Islendingasögur og
höfðu til dæmis sínar kenningar
um höfund Njálu. í seinni tíð ber
minna á þessu en því meira á sér-
fræðingum, til dæmis sagnfræð-
ingum, en Lesbúkin er í sambandi
við afar gúðan húp manna sem
heldur áreiðanlega áfram að
vinna fyrir hana.“
Þegar Gísli kom til starfa á Les-
búk túk hann upp þá nýjung að
teikna upp útlit blaðsins. „Þá var
unnið í blýi og útlitsteikning var
úþekkt. Ég hélt þessu áfram þar
til sérstök deild útlitshönnuða var
sett á laggirnar hér á Morgun-
blaðinu."
En hvað tekur við hjá Gísla?
„Ég fer beint í aðra vinnu. Við
búkaskriftir. Fyrst mun ég vinna
myndabúk um hús og mannvirki
víða um land en síðan byrja ég á
búkaflokki um öndvegisjarðir í
sögu og samtíð. Þar vinn ég jöfn-
um höndum við myndir og texta.
Ég byrja á sunnanverðu landinu
og held siðan áfram eftir því sem
kraftur leyfir.“
Hann ætlar líka að herða rúð-
urinn við myndlistina, en fyr-
irhuguð er sýning í Listasafni
Kúpavogs í september á næsta
ári.
Svo er það golfið. „Golfið verð-
ur eins og áður viðfangsefni til
hressingar og skemmtunar. Nú
reynir maður að viðhalda getunni
en það er nægilega erfitt þegar
aldurinn færist yfir.“
Gísli gerði ráð fyrir að verða
mikið á ferðinni erlendis, þegar
þessu timabili i lífi hans lyki. „Ég
er síður viss um það nú vegna
þess að mér finnst ekkert taka því
fram að ferðast um Island, þá
einkanlega um hálendið. Þar á ég
margt úkannað. Ég hef alltaf haft
mikinn áhuga á öræfunum og þau
hafa haldið sínu taki - frekar hert
á því!“
Fríverslun
við Kanada
í LEIÐARA Morgunblaðsins í gær
er staðhæft að á árinu sem er að líða
hafi tekizt fríverslunarsamningar
milli Fríverslunarbandalags Evrópu
EFTA og Kanada.
Þetta er ekki rétt, þótt náðst hafi
verulegir og góðir áfangar að þessum
samningum á árinu. Enn eru nokkur
útistandandi atriði i samningnum,
sem komið hafa í veg fyrir að hann
yrði undirritaður. Þessi atriði bíða
frekari fundarhalda á næstunni.
Það sem ófrágengið er, eru atriði
er varða skipasmíðar og lúta ekki að
Islandi sérstaklega, heldur miklu
fremur Noregi. í öðru lagi óskuðu
Kanadamenn eftir frestun viðræðna
fram yfir kosningar í Kanada, sem
haldnar voru nú í desember. Því má
búast við því að viðræður verði tekn-
ar upp að nýju nú á næstunni.
Morgunblaðið biðst afsökunar á
rangherminu í blaðinu í gær.
Gleðilegt ór
Opið í d( 9:00 -1 ig frá 2:00
Nýkaup og Hogkaup með opið 9:00-14:00
' KriHt PRR 5 E ÆVt J fl R T fl B SLIER