Skírnir - 01.12.1911, Blaðsíða 25

Tungan.
329
veitt og oss ber að varðveita. Ræktarhugur vor til forn-
tungunnar verður að vera sama eðlis og ræktarhugur vor
til forfeðranna og foreldris vors. Eins og vér hvorki get-
um vakið forfeður vora til nýs lífs, né heldur hindrað
dauða foreldris vors, eða sjálfir verið hið sama og þeir,
eins getum vér ekki heldur kallað forntunguna til nýs
lífs, hversu fegnir sem vér vildum. Vér myndum ekki
einu sinni skilja hana, ef vér nú heyrðum forfeður vora
tala hana, eins og þeir töluðu hana á »gullöldinni«. Og
eins og oss nú mundi þykja ólíft við alla háttu gullaldar-
feðranna, og ekki geta komið oss saman við þá um nokkurn
hlut í daglegu lííi og umgengni, eins mundi tunga þeirra
verða oss með öllu ófullnægjandi. En þó er ættarbragðið
enn í dag hið sama. Það er samgróið eðli voru, það er
oss hjartfólgið, og það eigum vér að varðveita, auðga og
fegra; það er arfleifð, sem oss er fengin til þess að ávaxta
og starfa með, en ekki til þess, að færa til fornrar og
dauðrar líkingar, eða sníða eftir sálarlífi og hugsunarhætti
löngu dauðra kynslóða, er lifðu við gagnólík kjör, skipu-
lag, atvinnukjör og lífsskoðun því, er vér nú lifum við,—
Slíkt væri líkt og ef sá, er tekið hefði við föðurleifð sinui,.
ekki tímdi að rækta hana eftir nútíma reglum og þekk-
ingu, ekki tímdi að slétta, ryðja og girða túnið, vegna
þess, að hún fengi annan svip og útlit, vegna þess, að
gömlu bernsku leiksviðin í grasgrónum tóftum og skorn-
ingum, með viltu fjallblómaskrúði, yrðu að hverfa og
breytast í sléttan völl, vaxinn úrvals töðugresi. Vér skilj-
um að vísu vel söknuð mannsins og viðkvæmni gagnvart
æskuminningunum, og finnum til samhygðar með honum,
en eigi að síður mundum vér brosa að honum, ef hann
léti þetta hindra sig frá, að gera þær umbætur, er tíminn
og lifnaðarbættir vorir nú krefjast. Því vér vitum, að
hans bernskuminningar deyja og hverfa með honum, en
aðrar nýjar bernskuminningar nýrra kynslóða, barna hans
og afkomenda, taka við, og eru jafnréttmætar og rétthá-
ar, þótt þær séu bundnar við nýtt ástand og nýtt útlit
föðurleifðarinnar. Það sem vér því eigum að læra af