Skírnir - 01.08.1912, Page 91

Ritfregnir.
281
maður semur að öllu leyti, og er þar að auki svo lengi að koma út,
að surnt sem var gott og gilt, þegar það var í prentun, er orðið
úrelt, þegar bókin er fullprentuð. Þó eru ýmsar leiðróttingar á
þesskonar atriðum.
Eg hefi ekki fundið margt af villum, þar sem eg get dæmfr
um. Það sem eg vildi helzt benda á, er þetta: Það er sagt, sam-
kvæmt eldri sjókortum, (I. bls. 84) að 100 faðma d/pi só í Hval-
firði út undan Brekku (o: Hvammsdjúpi), en þetta djúp var kann-
að á »Thor« 1904 og af mór 1909, og fanst hvergi meira en 60 m.
(Bbr. rannsóknaskýrslu mína 1909-10). Nyjasta sjókortið svnir þar
57 m. (sjáifsagt eftir mælingum á Beskytteren 1909). — Nafnið
Dalatangi er haft á einum stað (II., bls. 263) í staðinn fyrir Skála-
nesbjarg, — Á bls. 454 (II.) er sagt að hvergi sóu tóur eins
margar og á Reykjanesskaga. Nú er það breytt, því að þeim hefir
verið útrýmt þar að mestu á síðari árum.
Fuligula cristata (II. bls. 210) verpur nú bæði við
Mývatn (þar nefnd s k ú f ö ri d) og í Flóa. Fuglarnir P r o c e 1-
laria pelagica og Leachii (II., bls. 512). eru nefndir 1 i 11 a
og stóra sæsvala í Vestmannaeyjum. Það er víst mjög
vafasamt, að nafnið »drúði« eigi við þá fugla, þótt Mohr álíti svo
Um þorskinn er sagt (II., bls. 557) að hann haldi sig oftast
í miðjum sjó eða uppi við yfirborð til að ná í æti, loðuu, síld,
trönusíli (eg mundi heldur segja: sandsíli) og krabbadýr. Með þessu
er óbeinlínis sagt, að hann só sjaldnast við botninn, en aðallega
er hann þó botnfiskur, sem fer upp í sjó annað veifið, þegar ætis-
ins er að leita þar; það sýna veiðiaðferðirnar, t. d. bornvörpuveið-
arnar glögt, og er líka gamalkunnugt. — Á næstu síðu er sagt,
að 4—5 fyrstu árin lifi þorskurínn ekki dýpra en á 40 fðm; það
er r e g 1 a n, en undantekningarnar verða víst margar. — Höf.
nefnir (II., bls. 538, neðanmáls) r e k s e i ð i »ungviði fiska nýKom-
in úr eggi (pelagisk Yngel), sem ekki geta ráðið hreyfingu sinni, en
berast með öldum og straumi«. Þetta er of þröng merking í »pela-
gisk Yngel«, t>: seiði, sem lifa uppi um sjó, því að fiskaseiði fá
allfljótt vald yfir hreyfingum sínum, o: fara fljótt að synda, en lifa
oft eftir það mánuðum saman uppi um sjó, fjarri eða nærri yfir-
borði, enda þótt þau berist með straumum, fremur af því að þau
lifa á fæðu, sem straumarnir bera með sór (ýmiskonar svifdýrum1),
‘) Svifdýr nefni eg það sem höf. nefnir dýrarek (Zooplankton) og
svifjurtir það sem hann nefnir jurtarek (phytoplankton). Eg hefi nefnt
það svifverur sem á visindamáli er nefnt “plankton,, (planktonorgan-