Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1951, Blaðsíða 145

147
gamla. „Enginn veit hennar fyrstu bygging", segir Jarðabókin 1711
og bætir við: „Eyðilagðist fyrir 13 árum eða þar um. Landskuld
minnir menn væri 60, síðar 40 álnir og 2 kvígildi. Kann ekki aftur
byggjast vegna ágangs af sandi og slægnaleysis“. Þrátt fyrir þessa
ömurlegu lýsingu og eyðing býlisins, byggðist hjáleigan þó aftur á
18. öld. En líklega nokkuð síðla á þeirri öld, því að 1733 er hún ekki
talin með öllum öðrum bæjum á Rangárvöllum. Algjörlega fór hjá-
leiga þessi í eyði 1786, og bjó þar síðast Þorsteinn sagnaritari Hall-
dórsson, Bjarnasonar á Víkingslæk. Eftir það bjó hann í Skarfanesi.
36. Draílaleysa I. Gervinafn þetta er gefið rúst nokkurri, sem
nú er aðeins grjótdreif með hellublöðum á gjörblásnum mel. Hún er
á lágum bala í líðandi halla móti ssa., fáa tugi faðma upp frá vegin-
um milli Hofs og Djúpadals, vestan við Hofsnes og nær því en
Rangárbrúnni. — Rúst þessa sá eg af veginum á flakki mínu um
eyðibýlin 1936, og veit ekki til þess, að neinn hafi veitt henni eftir-
tekt áður. Vestan við rústina og dálítið hærra sjást enn leifar af sand-
steinshrygg, sem mun vera mikið blásinn og hefir forðum daga verið
aflöng hæð til sv. á sléttum vellinum.
Hellublöðin og grjótið þarna er auðsjáanlega aðflutt, og þó að það
sé ekki svo mikið, að úr því einu hafi húsveggir verið hlaðnir að innan-
verðu, þá er það dreift svo vítt út í aðalrústinni, að mæling er þar
árangurslaus. Samskonar dreif, en minni, er þar lítið eitt norðaustar,
sennilega af fjósi (varla af smiðju, og því síður af ostabúri í Drafla-
leysu!).
Dreifar af litlum hellublöðum sjást nú til og frá á sandinum dálítið
vestar. Og munu þær vera leifar af hellunámi því, sem getið er um
á Hofi, en ekki aðflutt af mönnum og ekki af veikara afli en jökli ís-
aldar(?).
Sönnun fyrir því, að þarna hafi staðið bær, en ekki önnur hús, tel
eg vera m. a. lítilsháttar leifar af málmi, aðborna smásteina, nokkur
brot af brýnum (bæði úr hein og steini) og heilt brýni 12—15 sm.
Það eitt má fullyrða um býli þetta, að af sandfoki eða uppblæstri
hefir það eyðilagzt, en hversu snemma á öldum er jafnóvíst og hvað
það kann að hafa verið kallað. (Getgáta við næsta býli).
37. Draflaleysa II. Staður sá, er hér um ræðir, er nokkrum
hundruðum metra austar en hinn síðastnefndi, alveg á Hofsveginum,
í slakka norðan við steinstólpann í vesturhorni girðingar um Hofsnes.
Sjást þar nokkrir helluklumpar báðumegin við götuna, en engar aðrar
byggðarleifar, því að þetta er í lægð og hulið bæði af sandi og gróðri.
Get því ekki fullyrt, að þarna hafi verið bæjarstæði, en tek það þó í