Heimskringla - 25.12.1902, Blaðsíða 2

I
2
HEIMSKRINÍtLA 25. DESEMBER lí)02.
Ueiniskringla.
PUBLISHBD B Y
The Beimskringla News 4 Pablishing Co.
Verð blaðsins i CanadaojrBandar $2.00
am árið (fyrir fram borgað). Sent til
íslands (fyrir fram borgað af kaupend-
um blaðsins hér) $1.50,
Peningar sendist í P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávísanir á aðrabankaení
Winnipeg e.ð eins teknar með afföllum.
K. L. BaldwinMon,
Kditor & Manager.
Oifice : 219 McDermot Ave.
P o. BOX 12»:«.
Gleðileg jól.
Með óskum árs og friðar, sendir
útgáfunefnd Heimskringlu hér rrieð
jólablað með myndum “íslenzkra
lögfræðinga í Ameriku.” Þeir
eru 10 að tölu. Vera rná að enn
séu þrfr útlærðir íslenzkir lögfræð-
ingar f Bandaríkjunum, sem blaðið
flytur ekki myndir af og æfiágrip í
þetta sinn; en ekki er það skuld
útgefenda, sem gert hafa alt, sem í
þeirra valdi hefir staðið til að út-
vega sér myndir og æfiágrip allra
íslenzkrii lögfræðinga vestan hafs.
Á rnyndum þessum gefur lesend-
uin að lfta þiinn flokk manna, sem
sérstaklega hefir aflað sér þeirrar
þekkingar, sem álíta má lykilinn
að völdum og vegsemd f landinu,
þegar þeim er réttilega beitt; og
víst er friimtfðar vegsemd Islend-
inga f Amerfku ekki lftillega kom-
in undir þvf, hvernig þessir og aðr-
ir mentamenn meðal þjóðflokks
vors, beita liæfileikum sínum og
mentalegri þekkingu í framtíðinni.
En víst má vænta hins bezta f því
efni af þessum mönnum. Æfiágrip
þeirra sýna að allir hiifii þeir vcrið
fátækra bændasynir, synir miinna.
sem fyrir fáum árum fluttu hingað
vestur gersiimlega eignalausir og
með þeirrieinu sjáanlegri hugsun
að leggjii með atorku og starfsemi
traustan grundvöll undir framtíð
barna sinna hér.
Sumir þessara lögfræðinga hafa
enda verið munaðiir- og umkomu-
lausir einstæðingar er þeir komu
h'r til lands. sem nieð stakri ástund-
un og árvekni hafa aflað Sér
fullkominnar lögfræðisþekkingar
og háskólamentunar. Að þessir
menn hafi þegar sýnt það og
sannað iið hæfileikar þeirríi og
dugriaður gefi von um heillavæn-
legt framtíðarstarf til hagsmuna
fyrir Vestur-Islendinga á komandi
árum. þhrf ekki að efa.
Þá er saga herra G. A. Dal-
manns f þessu blaði í fylsta máta
boðleg f hvert jólablað. Vér höf-
um lesið ýmsar sögur í jólaútgáf-
um blaða og tímarita f ár. og get-
um ekki betur séð en að saga hra.
Dalmanns lieri “eins og gull af
eiri” af hinum öllum. Hún er
þjóðernisleg að blæ, vel valin að
efni, flytur heilsusamlegar og göfg
andi kenningar, hugsunin er ljós
og pennadrættimir skfrir og sterkir.
Efnið, og það sem sagan kennir,
gengur eins og leiftur gegnum hold
og blóð lesandans, glæðir liinar
beztu tilfinningar og göfgar hug-
sjónalíf hvers heilbrigðs manns.
Hitt annað efni blaðsins er eins
gott og föng voru á að fá það.
Nokkru minna er af kvæðum f
þessu en síðasta jólablaði, þvf að
skáldin hafa ýmsra orsaka vegna
ekki átt kost á að senda oss þau f
tæka tfð. en sú er handhæg hugg-
un að lesendur fái sfðar að sjá þau
verk þeirra, sem vér annars hefð-
um kosið að geta flutt í þessu blaði.
Annað eða meira þýðir ekki að
segja um innihald þessa blaðs.
Utgáfunefndin þakkar innilega
öllum þeim, sem lagt hafa skerf
í efni þess og innihald, og færir
kaupendum og lesendum einlægar
lukkuóskir sínar á þessum .jólum
og öðrum komandi.
Jólanóttin
HJÁ NES-HJÓNUNUM.
Sérstaklega skrifad fvrir jólablað
Heirnskrinirlu 1902. '
Af: G. A. Dalmann.
Gísli Bjarnarson hafði búið nær-
felt fjörutfu ár á Nesi þegar saga
vor byrjar. Hann var búhöldur
mikill, hirtinn og sparsamur, en þó
höfðinglyndur og drengur hinn
bezti. Hann var því að makleg-
leikum virtur og elskaður af iillum
sem þektu hann. Gfsli var fremur
íálátur, en gat þó verið skemtinn
þegar þvf var að skifta, enda var
maðurinn þaullesinn, og bar þvf
góð kensl á sögu Norðurlanda og
aldarfar sinnar tfðar. Nokkrir
voru þeir, er álitu Gfsla bónda ein-
kennilegan mann, en sérstaklega
voru einkennilegheit hans í þvf
innifalin að enginn virtist hafa
neitt illt um hann að segja; en það
kom sör illa í þeirri sv.eit og var
svo leiðinlega frábrugðið sveitar-
siðnum. Gfsli var hnfginn á hinn
efri aldur. 8njór og kuldi sextíu
ára höfðu eftir skilið hin þögulu
en skíru för tfmans, hann var hvít-
ur fyrir hærum og lotinn f herðum,
en í barmi lians brann enn hin
sama óslökkvandi þrá að vera sveit
sinni fyrst og fremst og þar næst
hinum íslenzka bændalýð til gagns
og sóma; en samt var hann farinn
að gefa sig, kjarkurinn var farinn
að bila í hinu erfiða strfði fyrir til-
verunni og baráttunni við hina ó-
blíðu íslenzku náttúru. Yinir
hans sögðu: “það er von að hon-
um sé farið að hnigna, hann er
raunamaður,” þeir vissu að í
kyrkjugarðinum voru þrjú leiði er
bændaöldungurinn hafði oft vökv-
að með þögulum brennandi tárum.
Undir einu þeirra hvfldi konan
hans, sem verið hafði honum alt í
öllu um þrjátfu ára sambúð, hin
tvö leiðin voru leiði tveggja barna,
er dáið höfðu um dagmál æfinnar
og þess utan hvfldu tveir synir
hans f sjónum, þeírdruknuðu báðir
af sama skipinu, á bezta aldri, góðir
og efnilegustu menn. Eini ást-
vinurinn sem var eftirlifandi hjá
Gfsla, í byrjun sögu vorrar. var
ein dóttir, tuttugu og þriggja ára, er
Guðrún hét, hún var frfð sýnum
og að öllu leyti vel gefin til sálar
og líkama, blíðlynd og góðlynd.
Það var því eðlilegt að hinn aldur-
hnigni og beygði faðir elskaði
þetta ástúðlega barn af öllum þeim
hita er hans kulnuðu tilfinningar
gátu framleitt, með því lfka hún
var honum eftirlát og sýndi það í
hvfvetna að hún elskaði hann og
virti; húri vlrtist hugsa um það,
vakandi og sofandi, að gera houm
lffið sem ánægjulegast, hin sfðustu
orð hinnar deyjamli móður voru:
“Vertu blið og eftirlát við föður
þinn” og svo hafði hún ætlað að
segja eftthvað meira en mátturinn
þvarr—það voru seinustu orðin er
hún talaði af rænu, en þau brendu
sig inn f sál hinnar ungu og sak-
lausu stúlku, hún gleymdi þeim
aldrei.
Guðrún Gfsladóttir var að alira
dómi hinn bezti kvenkostur í hrepn-
um, og þó vfðar væri leitað, þess
utan var hún við góð efni, þvf eins
og áður er sagt,. hún var eindbimi,
en faðir hennar átti jörðina Nes,
laglegt bú. var alveg skuldlaus, en
átti, að kunnugra manna dómi,
smá uppiiæðir hjá hinum og fiðr-
um. Það vrr þvf í eðlilegu sam-
ræmi við náttúrulögmálið og æfa-
gamla siðvenju sveitarinnar að
ungir menn leituðu til vináttu við
Nesmæðginin; en samt liðu árin
hvert af öðru, að ekkert gerðist,
engin breyting varð á f Nesi. Það
horfði til vandræða meðal sveita-
skáldanna, þvf þar var margur hag-
yrðingur, eins og raunar í allflest-
um héruðum Islands, en sá var þó
munurinn að f niörgum öðrum
sveitum var fólk það er mest and-
legt atgerfi sýndi í þvf að tala illa
um saklaust fólk og ófrægja allra
orð og gerðir, kallaðir slúður-
berar eða ýmsum öðrum leið-
inda nöfnum; en í sveit þeirri, sem
vér höfum tekið til fhugunar var
fólk lengra á veg komið f siðfágun
og málfegurð. þar voru menn og
konur sem fremstir stóðu í ill-
mælgi og í því að búa til leiðinda
sögur og ranglátar getsakir um
saklaust fólk, hafðir f heiðri og
sýnd sérstök virðing og velvild af
sveitarstjórninni og ýmsum öðrum
lieldri mönnum, og í daglegu tali
kölluð sveitaskáld, til viðurkenn-
ingar um þeirra markverðu hlut
töku í ýmsum óþverramálum
hreppsins og heimilislífsins.
Sveitaskáldin voru f verulegum
vandræðum með Guðrúnu á Nesi
eins og föður hennar. Því giftist
hún ekki? Var það mögulegt að
hún þættist of góð öllum þeim pilt-
um er henni stæðu til boða? Ein
gömul kona talaði af mikilli anda-
gift með hrífandi áhérzlum og
bendingum. Hú sagðist vita fyrir
vfst, að um fermingaraldur hefði
þeim verið vel saman bláeyga
stráknum á Hálsi, honum Helga, og
Nes Gunnu. En svo var nú ekki
eðlilegt að gamli Gísli gæfi eftir
slíkan ráðahag. Þvf Helgi ætti
ekkert. og væri af ódr&ttarfólki
kominn, helzt í báðar ættir. Hún
sagðist ekkert skilja í því fólki
sem væri að hlaða hrósi á Helga
þenna, auðvitað hefði hann unnið
fyrir móður sinni sfðan hann var
sextán ára gamall svo hún þyrfti
ekki að fara á hreppinn, en flestir
mundu nú raunar hafa gert það
sama í líkum kringumstæðum, enda
hefði nú nuirgur orðið til að hjálpa
þvf hyski án reiknings. Nei hún
sagðist ekki geta iáð Gísla það, þó
hann fyrirbyði Gunnu að líta við
öðrum eins náúnga, enda ekkert
líkara en hann hefði gert það, hann
læddist nú að blessaður þó sumir
sveitungar hans álitu hann val-
menni, en svo var nú farið að síga
á seinnihlutan fyrir honum sauðn-
um og þá gæti Nes Gunna tekið
þann í hreiðrið til sín er henni lfk-
aði, þvf ekki vantaði efnin á Nesi.
Margar ræður af llkri tegund sú
sem að framan er rituð voru haldn-
ar af hinum smœrri sveitaskáldum
eftir messu á helgidögum og <iðr-
um mannfundum. En sem sagna-
rifari getum vér ekki lengur dval-
ið við það efni; þó oss sár langi
til að draga skíra mynd af íslenzku
sveitalítí, svo nákvæma að hinir
eldri lesendur vorir hef'ðu þekt
sveita braginn, en ætlunarverk vort
er alt annað. Það eru að eins við-
burðir úr lffi fárra einstaklinga sem
oss er leyft að skrásetja. Sagna-
gyðjan er ströng f kröfum sínum,
hún leyfir oss að eins að rita það,
sem hún vill og hefir þegar grafið á
söguspjöld liðinna ára. Hún hirð-
ir ekkert um tár vor eða bænir, vér
höfum gengið á vald hennar og hún
krefst hlýðni skilmálalaust.
BXJSKAPURINN. Eimm ár
eru liðin sfðan vér skildum við
vina vorra á Nesi. Það hefir jafn-
an verið sagt, að sveitalíf á Islandi
væri breytingalftið, sem að öllum
lfkindum er rétt ályktað. þ<*gar það
er 1 >ori ð saman við stórborgalff
annara þjóða, en samt hefir niikil
breyting orðið á í Nesi. Bænda.öld-
ungurinn er dáinn og Guðrún er
gift kona og tveggja bama móðir,
Fyrir fjóum og hálfu ári kom
nýr niaður fram á leiksvið hinnar
kyrlátu sveitar. Hann hét Olafur
Einarsson, óblandaður Þingeying-
ur, fríður, vel greindur og framúr-
skarandi fyndinn og orðheppinn
og yfir höfuð drengur hinn bezti.
Þar við bættist að hann var sigld-
ur, útlærður smiður. Eftir 2 mán-
aða dvöl á kyrkjustaðnum var hann
orðinn óskabam allrarsveitarinnar.
Allir ungir menn reyndu að ná
hans göngulagi; þeir leituðust við
að fylgja lionum f klæðaburði, en
þstð var flestum ervitt og suinum
ómfigulegt, þvf föt hans voru öll
sniðin og saumuð utanlands, og
voru því laus við hinn þunglama-
lega og smekklausa svip, er grúfði
yfir allri fslenzkri klæðagerð þeirra
tíma, Það hófust brátt miklir
kærleikar milli Olafs smiðs og Guð
rúnar á Nesi. Farand konur sögðu
að hún Gnnna hefði ekki beðið til
einkis, þvf aldrei hefðu tva*r jkt-
sónur verið betur saman valdar.En
gamli Gfsli talaði fátt. Hann vissi
að Olafur var ekki frf við þanrr löst
sem verið hefir lands og lýða 'tjón.
Hann hafði oftar en einu sinni séð
hann undir áhrifum vfns, og þess
utan hafði hann þá skoðun, að Olaf
vantaði þá iðni og ástundun, er
honum virtist eina skilyrðið fyrir
því að geta verið dugandi bóndi á
Islandi. En svo sögðu vinir gamla
mannsins honum, að Olafur hefði
bergt af þeim vísdómslindum, sem
streyma um hinn mentaða heim,
en ná ekki til íslands, að viðmót
hans og siðfágun bæri vott nm
mentun af betra kyni, en svona al-
ment væri þekt á voru norðlæga
föðurlandi. Hvaða ályktun bænda
öldungurinn hefir gert fyrir sjálf-
um s<*r, veit enginn. því hann var
maður dulur, en þó virtist vinum
hans, að hann vera fremur daprari
f brúðkaupi dóttur sinnar, en líkur
voru til. En við einn eða fleiri af
vinuin sfnum hafði hann getið
þess, að hann væri ekki vel frískur
Enda lagðist hann litlu seinna og
dó eftir fárra vikna legu, og var
lagður f hina liinstu hvílu við lilið
hinnar ástúðlegu konu, er til hvíld
ar hafði gengið á undan honum f
gamla kyrkjugarðinum. Og marg
ir voru þeir sem sögðu, að nú væri
það skarð höggvið í bændaflokkinn,
sem seint mundi fyllast, Og enn
aðrir sögðu að gott væri að ganga
til hvfldar að áfloknu vel-unnu
dagsverki.
Vér hefðum helzt óskað að mega
breiða hinaógagnsæju gleymskunn
ar blæju yfir hina einstaklingana,
sem þegar hafa verið nefndir, en
vér höfum heitið sögudfsinni trygð
og hollustu og þau heiti viljum vér
leitast við að efna eftir ýtrustu
kröftum. Vér erum því, lesari góð-
ur, neyddir til að fara með þig inn
i hjónahúsið á Nesi. Húsið var í
vesturenda baðstofunnar, með stór
um stafnglugga móti vestri, er að
mestu stóð opinn, svo geislar hinn-
ar lækkandi Agústmánaðar-sólar
streymdu óbnndnir inn í húsið,
samfara ylm af þurkuðu heyi, er
sætað var á túninu. Tvö rúm voru
f húsinu, sitt undir hvorri hlið. I
öðru þeirra svaf Ólafur og hraut
ákaflega, og þá var klukkan tæp-
lega sex, og þess utan sunnudags-
kvöld. Andlitið sneri fram ogvar
þrútið og rautt. Var húsbóndinn
veikur, eða hvað? Nei, ekki eins
og það orð er alment skilið; en
hann var dauðadrukkinn.
Til annarar hliðar við borð, sem
stóð undir glugganum, var lagleg-
ur hægindastólh I honum sat
Guðrún Gísladóttir með sofandi
ungbarn f kjöltunni. Hún starði
á annað barn, sem var að Ieika s<r
að barnaglingri á gólfinu. Hún
var fölari og enn þá alvarlegri en
hún hafði verið fyrir 5 árum og
því er það, að oss sýndist hún feg-
urri en nokkru sinni áður, og vér
geturn ekki gert að þvf að virða
hana fyrir oss mjög nákvæmlega.
En það er eins og hún verði þess
vör, þvf hún lítur til hins hrjót-
andi ektamaka, um leið cjg angur-
blftt andvarp steig frá hennar elsk
andi hjarta. Það var eins og fín-
gerður krampatitringur færi yfir
rSjóstið og h<*rðarnar. Það leit «t
fyrir að hana lirylti við sjóninni
eða útlitinu á manninum, er hún
unni hugástum- Henni hafði
aldrei sýnst drykkjuskapurinn eins
viðbjóðslegur og á þessu, augnabliki
Hún skildi það nú, að þessi eini
hræðilegi löstur bórida hennar var
að eyðileggja þau fjármunalega og
siðferðislega. Heimilið, sem faðir
hennar hafði með elju og ástund-
un bygt henni til hnnda, var óðum
að tapa áliti og tiltrú hinna betri
manna. Hún mintist þess, að á
sfðari árum föður hennar hafði
hann verið heimsóttur af beztu
mönnum sveitarinnar og enda úr
fjærliggjandi héruðum. Hún hafð
haft marga ánægjustund af því að
hlusta á þessa öldunga. Þeir töl-
uðu um búskapog framfarir hins
verklega heims. Enn fremur um
hin andstæðu öfl, er heija strfð f
heimi hugsananna, samfara vfs-
indalegum rannsóknum og fram-
þroskun þjóðanna. En nú komu
þangað vart aðrir en ribbaldar og
drykkjurútar. og það var sannar-
lega enginn andlegur gróði f þvf
að hlusta á þann félágsskap, því af
vörum þeirra flutu varla nema
hryllilegustu blótsyrði og viðbjóðs
legustu sögur og kvæði úf hyldýpi
spillingar inannkynsins. Hvílfk
umskifti á að eins 5 árum. Hvað
mun'du nástu 5 ár fela í skauti
sfnu? Það fór grófari titringur
yfir líkamann; brjóstið reis og
féll af ihnvortis strfði, sem náði
sér frairi í stórum táruiri, er duttu
ofan á ábreiðuna, sem huldi litla
barnið. Hún sá í anda að innan
5 ára yrðu þau komin á hreppinn,
og þk aúðvitað smáð og fyrirlitin
af íillilm. Jörðin þi-irra vay íiú
veðsett og kaupstaðarskuldir fóru
einlægt vaxandi.og búið einlægtað
gangasaman, ogþó höfðu litlar sem
engar umbætur verið gerðar sfðan
þau tóku við búinu. Bóndi hennar
hafði eytt 4 dögum f útreiðar og
drykkjuskap, og nú var hann út-
taugaður. Það mundi þvf taka tvo
til þrjá daga fyrir hann að jafna
sig, og þetta var um hábjargræðis-
tímann, þegar hver dagur er bónd-
anum svo dýrmætur. Hvað gat
hún gert? Bóndi hennar var hinn
ástúðlegasti maður. Hann var
henni ætíð góður. Hún var sann-
færð um að inst í sálu hans elsk-
aði hann liana .og virti. En þvf
gat hann þá ekki látið að orðum
hennar og hætt við drykkjuskap-
inn? Hún vissi það ekki, en
reynslan var nú búin að kenna
henni að <">11 hans loforð f þá átt
voru sem á sand væru rituð; hin
fyrsta freistirigagola, sem blés,
hreyfði sandinn, og heitin hurfu
eins og visnað blóm fyrir haust-
vindi. Hún mundi það vel þegar
hún gaf honum hðnd sina og
hjarta, þá hét hann við alt það sem
helgast er f mannssálinni, að bragða
aldrei vfn. En það loforð entist
að eins fáar vikur, þvf við útför
föður hennar varð hann ölvaður.
Hún var alveg hætt að finna að
drykkjuskap lians, þvf hún áleit
það þýðingarlaust, svo lengi sem
þau væru f því bygðarlagi. Hún
vissi að í sveitinni voru margir
drykkjumenn miklu forhertari en
maður hennar, er allir virtust hafa
gengið f drykkjuskapar fóstbræðra
lag. 11 ún skildi það svo, að bóndi
hennar væri raunar yngsti með-
limur Þessa bræðralags. Hún
skyldi nú betur en nokkru sinni
áður sannindin í gamla orðtækinu:
“Lfkur sækir líkan heim“.
Barnið vaknaði og opnaði augun
himinblá og horfði með barnslegri
einlægni í augu móður sinnar.
Tárin byrjuðu aftur að renna, því
henni flaug í hug annað gamalt
orðtæki: “Syndir feðranna koma
fram á börnunum“. En var það
réttlátt? eða var það f nánu sam-
ræmi við órjúfandi miskunarlaust
náttúru lögmál? Hún gat enga
fasta ályktun gert f því eíni, enda
fór litla barnið að gráta, svo at-
hygli hennar var bent að hinum
móðurlegu störfum.
VESTURFERÐIN. Nokkrum
dögum sfðar en þeir viðburðir
skeðu, sem skýrt er frá f síðasta
kafla, var Guðrún ein heima með
bömin, því alt fólkið var við hey-
vinnu, það varsíðari hluta dags og
börnin sváfu, Guðrún var eitthvað
úti við. Hún sá einn af sveitung-
um sínum rfða í hlaðið, utn leið og
hann heilsar henni s<>gir Hariri:
“Eg kom á bréfhirðingastaðinn og
sá þetta brfef til þín og tók það með
mfer, af því ég sá það var frá útlönd-
um.” Guðrún tók við brfefinu, sem
auðvitað var engin sferstök nýlunda,
en er hún leit á utanáskriftina,
flögraði léttur roði yfir andlit henn-
ar, hún þekti rithönd Helga frá
Hálsi, sem farið hafði til Amerfku
fyrir fjórum árum, og varað mestu
ef ekki öllu gleymdur henni, hvað
gat hann verið að skrifa henni?
Það var satt þeim kom vel saman
þegar þau gengu til spurninga, má
vera þau hafi dreymt sæla drauma
á morgni æskunnar. eins og svo
marga unglinga hefir dreymt, eitt
er vfst, að bréfið vakti ýmsar end-
urminningar frá æskuáranum, þeg-
ar hún var áliyggjulaus, þegar
framtfðin virtist liggja framundan
henni eins og spegilfagur hafflöt-
ur er engin andviðri ókyrra.
Hvort Guðrún hefir dvalið langa
eða skamma stuud við hinar sælu
endurminningar hins liðna, veit
enginn, en eitt var víst, að þegar
hún kom til sjálfrar sín, var bréf-
berinn horfinn. Hún fann til
blygðunar yfir þvf að hafa ekki
boðið manninum beina. En nú
var komið sem komið var, hún
gekk þvf til herbergis sfns, þar
sem bíirnin sváfu áhyggjulaus og
að henni sýndist yndisfögur. Hún
braut upp bréfið og las það með
athygli aftur og ujrp aftur, en af
því það er að eins niðurlag bréfs-
ing sern nokkra verulega þýðingu
hefir fyrir frásögu vora, þá ritum
vér það orðrétt, en sleppum fyrri
parti þess, því hann var svo
nákvæmlega líkur flestum þeim
bréfum sem rituð eru til íslands
héðan að vestan, dags daglega.
“Eftir þriggia ára dvöl í þessari
nýlendu hef ég sannfærst um að
hér er björt framtíð fyrir hvern
þann sem hefir heilsu og nennir
að vinna. Letingjar hafa hing-
að ekkert að gera. Fyrir þrem-
ur árutn áttum við hjónin því
sem nær ekkert annað en sam-
eiginlegan vilja að bjarga okkur,
og óbifandi trú á landinu og
sjálfum okkur. Erfiði okkar hefir
blessast langt fram yfir beztu von-
ir. Eg er nybúinn að kaupa land
er liggur fast við mitt land, mað-
urinn, sem það átti var letingi
og liafði enga trú á framtfð bygð-
arinnar,svo nú er land mitt að
stærð <320 ekrur, sem ég vildi
ekki skifta að jöfnu við nokkra
jörð er ég þekki á íslandi:
Eg vildi þið kæmuð hingað, þvf
enn er hér gnægð af ágœtu landi
sem hægt er að fá fyrir ekkert,
og svo gæti bóndi þinn haft
vinnu hér hjá oss nær þvf árið
um kring, því okkur vantar góð.
an trésmið hér í nýlenduijni. Ég
skal lofa þvf og lfka efna, að ef
þið komið skal ég leiðbeina ykk-
ut* alt sem ég get, þú og faðir
þinn hjálpuðuð mér þegar ég átti
bágt heima.
Að endingu vil ég geta þess að
mér virðist landar hér yfirleitt
gæða fólk, friður og eining er hér
á meðal vor, hver hjálpar öðrum
með bróðurhug þegar á þarf að
halda; og enn er einn aðalkostur,
í það minsta að mínu áliti, hér
er ekkert áfengi brúkað, þvf það
er ekki selt f þvf kauptúni þar
sem nýlendubúar reka verzlan
sína.”
Þegar Guðrún hefir lesið þetta
niðurlag margsinnis brýtur hún
bréfið saman ogsitur hreyfingarlaus,
það er eins og vonarbjarma bregði
fyrir á svip hennar, það var eins
og hún hefði komist að einhverri
ákveðinni stefnu; en Þá vaknaði
annað barnið grátandi. Hún tek-
ur upp bamið, kyssir það og segir
eins og liún væri að tala við það:
“Með guðs hjálp förum við til
Ameríku á næsta vori. Eg er bú-
in að skoða málið frá öllum hlið-
um. Engar fortölur skulu koma
mér til að breyta því áformi. Ég
get verið stíf þegar því er að skifta
og f þessu tilfelli skal ég aldrei
undan láta—nei aldrei.
LANDNÁMIÐ. Kæri lesari, ég
skal ekki þreyta þig á öllu þvf
vafstri og umsvifum, sem þvf er
samfara að bregða búi, og koma
hinum litlu fjármunUm í peninga,
þegar flvtja skal til Amerfkn. Þér
er ef til vill kunnugt um að landar
vorir heima reyna alla mögulega
vegi til að féfletta vesturfarann;
það er eins og þeir álíti að um leið
og meðbróðir þeirra hefir fastá-
kveðið að flytja til Ameríku, þá
hafi sá hinn sami sagt sig úr öllu
mannlegu félagi og fyrirgert öllum
kröfum til ráðvandlegra viðskifta.
Má vera að rangt sé að lá löndum
vorum heima þó þeir grípi hið sfð-
asta tækifæri að féfletta vesalings
vestnrfarann, því sú hugsjón virð-
ist yfirskyggja allar aðrar liugsjón-
ir vorra daga, að fá eitthvað fyrir
ekkert, að uppskera það sem ann-
ar sáði.
Þeim hjónum gekk ferðin eins
vel og hægt er að vonast eftir fyrir
fátæka innflytjendur. Helgi Hin-
riksson frá Hálsi var á járnbraut-
arstöðvunum að taka á móti fom-
vinum sfnum. Hann gekk nú
undir nafninu H. Hall, af einskær-
um brjóstgæðum við enskuinæl-’
andi menn sem gekk fremur illa að
nefna Hinriksson; fyrsta veturinn,
sein hann var hér vestra, kyntist
hann fslenzkum unglingi, er geng-
ið hafði einn vetur á barnaskóla og
lært svo mikið 1 ensku að hann
fékk sterkan viðbjóð á hinum fornu
og lúalegu fslenzku nöfnum, svo
bar hann f hjarta sfnu brennandi
kærleik til enskumælandi manna
að hann breytti auðvitað nafni
sinu f enskt meiningarlaust gjálfur,
og sýndi vini yorum Helga fram á
það, að Hinriksson væri sama sem
Hall, nema hvað Hall væri svo
miklu fegurra og hefði þann óneit-
anlega kost að Amerfkaninn gæti
nefnt það án þ<*ss að stofna radd-
færunum f voða. Helgi tók því