Heimskringla - 10.08.1949, Qupperneq 4

4. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 10. ÁGÚST 1949
líeimskringla
ÍSM)
Kemni út á hverjum miðvilrudegl
Eigendur: THE VIKING PRESS LTD.
853 og S55 Sargent Avenue, Winnipeg — Talsími 24 185
VerO blaOsins er $3.00 árgangurinn, borgist íyriríram.
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
ÖIl viOskiftabréf blaöinu aOlútandi sendist:
The Viking Press Limited, 853 Sargent Ave., Winmipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
LTtanáskrlft til ritstjorans:
EDITOR HEIMSKRINGLA, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Advertising Manager: P. S. PALSSON
“Heimskringla" is published by THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
853-855 Sargent Avenue, Wmnipeg, Man. — Telephone 24 185
Authorized as Second Class Mail—Post Office Dept., Ottawa
WINNIPEG, 10. ÁGÚST 1949
ÞORKELL JÓHANNESSON:
Avarp
flutt á íslendingadeginum 1. ágúst 1949 á Gimli
Góðir íslendingar:
Eg vil hefja mál mitt á því að þakka forgöngumönnum þessa un
móts fyrir þann sóma, er mér hefir sýndur verið, með því að bjóða
mér að taka hér til máls, og það tækifæri, sem mér hefir gefið verið
til þess að koma hér fram og ávarpa ykkur nokkrum orðum.
f leikritinu Gullna hliðið eftir skáldið Davíð Stefánsson, lætur
hann gömlu konuna hans Jóns komast svo að orði: “Það er löng
leið frá íslandi til Himnaríkis!” Mér flaug þetta í hug, þegar eg
leit á landabréfið og virti fyrir mér leiðina, sem eg átti fyrir hönd-
ararfi þjóðar vorrar. Sumir hafa
ef til vill haldið, að þetta gengi ^
af sjálfu sér, líkt og heima, aðrir
talið málið vonlaust. Nokkrir!
hafa talið, að aukin kynning og
gagnkvæmar heimsóknfr myndi
geta orðið að miklu liði í þjóð-
ræknisbaráttunni, sem sjálfsagt
er líka gott og gagnlegt. En hug-
Minni Islandí
Ræða flutt á sextugustu þjóðhátíð Vestur-lslendinga, að Gimli,
Manitoba, 1. ágúst 1949, af Andrew Danielson,
fyrv. ríkisþingmanni, Blaine, Wash.
Háttvirta samkoma:
Það eru margir þættir í sögu
myndin um kennarastól í íslenzk- fslands sem vert er að minnast,
um fræðum við Manitobanháskóla alt frá því er þeir Garðar, Hrafna-
er efalaust það stórkostlegasta flóki, Ingólfur og Hjörleifur
og gagnvænlegasta, sem unt var námu landið og bygð var reist.
að gera til þess að tryggja við- En í þessu stutta erindi verður
hald þekkingar í þessum efnum ekki víða við komið, heldur að-
meðal ókominna íslenzkra kyn- eins komið við á einum stað, og
slóða hér vestra. Og hún þýðir1 eitt eða tvö atriði tekin til íhug-
meira. Á síðustu áratugum hefir, unar. En þannig verður leitast
áhugi á fornum norrænum og ísl. við að láta söguna tala, og bera
fræðum farið vaxandi meðal vitni um það, hvort við, sem eig-
engilsaxneskra þjóða, og ef alt um ættir að rekja til frumherj-
fer með feldu munu þessar þjóðir anna, er á íslandi “reistu sér
halda áfram af meiri og meiri á-1 bygðir og bú, í blómguðu dalanna
huga að átta sig á því, sem er skauti”, höfum nokkurn rétt til
norrænt í uppruna þeirra, tungu,'' að finna til metnaðar af því að
menningu og sögu. Eg sagði áð- vera af þeirra kyni komnir.
an, að Winnipeg væri höfuðborg
Árið 930 er Alþingi stofnsett,
íslendinga hér í álfu. Með stofn- 0g um ieið var lýðstjórnar hug-
kennarastóls í íslenzkum rnyndin í raun og veru staðfest.
fræðum á hún að verða miðstöð ^ Til þess að fá skýrari skilning á
íslenzkra fræða í Norður-Ame- því sem hér var að gerast, skul-
ríku. Miðstöð sem ekki aðeins Um við skreppa til fslands í anda,
og nema staðar á hæð fyrir ofan
safnar til sín íslenzkum stúdent-
um og íslenzkum áheyrendum,
heldur einnig fræðimönnum ann-
ara þjóða, sem skilja nauðsyn
Lögréttu á Þingvöllum, og blasir
þá þetta fyrir hugarsjónum vor-
fræði og bókmentum og menn-
ingu vegna þeirra áhrifa, sem
þaðan verða rakin á þjóðmenn-
um, frá íslandi til Winnipeg, og eg mintist gamalla frásagna um Þess kynnast norrænni mál-
ferðir vesturfaranna í upphafi landnámsaldar íslendinga í Vestur-
heimi og allra þeirra þrauta og þrenginga, sem þeir urðu að þola,
áður en þeir komust alla leið til fyrirheitna landsins. Nú er þetta
einar tvær dagleiðir. þetta hefir heimurinn minkað, dregist saman
síðan á dögum afa okkar og ömmu, og að vísu mest um okkar eigin
daga, á síðustu árum. Og á það vildi eg minna nú þegar í upphafi
máls míns hér, að aldrei hefir skemmra verið milli íslendinga heima
og í Vesturálfu eins og nú í dag. Þetta er staðreynd. Eg hefi sjálfur
sannprófað þetta með því að fara frá Keflavík til Winnipeg á
tveimur dögum. Eg skal víkja að þessu Síðar.
Það er eðlilegt á slíkum degi
um:
Pallur, eða upphleðsla er á
miðju þingsviðinu, “Lögréttu”.
] Á honum stendur Úlfljótur lög-
. .... , . rl, r , sögumaður, sem undanfarin þrjú
íngu sjalfra þeirra. Her eru ís- . . .* c. , XT . *
, , . • . ... , . „ ar hafði venð yfir í Noregi að
lenzk þjoðernissamtok þvi að
vinna verk, sem hefir mjög yfir-
gripsmikla þýðingu, ekki aðeins
sem þessum, að minnast liðinna
tíma. Altaf verður bjart yfir end-
urminningunni um fyrsta íslend-
ingadag í Vesturheimi, 2. ágúst
1874. Mér virðist svo, að frá
þessum degi stafi birtu yfir alla
fslendingadaga síðan, líka þann,
sem hér er sérstaklega minst
dag. Þessi dagur táknar viðhorf
íslendingsins hér í álfu eins og
það var í upphafi og eins og það
er í innsta eðli mínu enn í dag.
Það er auðveldlega táknað með
iþremur orðum: Framtak, sam
heldni (og) þjóðrækni. 75 ár eru
liðin, síðan þetta merki var reist.
fullir tveir mannsaldrar. Eg er
að vísu gestur og framandi
þessu landi, en mér skilst, að enn
í dag sé þessi orð, þessi boðorð,
heiðri haldin meðal ykkar hér
ekki aðeins á hátíðisdegi eins og
þessum, heldur altaf og alstaðar
Um framtakið þarf ekki að ræða
Þess sjást nóg og glögg merki
hvar sem maður litast um í ís
lenzkum bygðum. Um samheldn
ina, sem annars er ekki að öllum
jöfnuði talin til íslenzkra þjóð
areinkenna^ er einnig margt til
vitnis. Það má engan villa, þót
okkur greini á um margt. Það er
misskilningur að halda, að deilur
og jafnvel flokkadrættir sé ein
tómt veikleikamerki. íslending-
ar hafa altaf átt í deilum, og það
er trú mín, að slíkt sé fyrst og
fremst vottur um andlegt fjör og
líf. Það er áreiðanlega ekki góðs
viti, ef íslendingar hætta að deila
í blöðum sínum eða á mannfund-
um, þar sem þjóðmál eru rædd
Þegar betur er að gáð, eru deil-
urnar oftast um leiðir, ekki um
sjálf markmiðin, kjarna málsins.
Þessu gleyma menn altof oft í
hita baráttunnar. Hugleiða það
of sjaldan, að mótstöðumennirn-
ir eiga sama markmið, og ef alt
fer með feldu, munum við allir
hittast við takmarkið, þótt við
förum sína leið hvor. Hér gilda
lög hinna gömlu Einherja, sem
höggvast hverjan dag, en sitja
meir of sáttir saman. Samheldn-
in birtist í trygð við sameiginleg
stefnumið. Og saga Vestur-ís-
lendinga er auðug af dæmum um
slíka samheldni. Og þá er komið
að þriðja boðorðinu, þjóðrækn-
inni. Um hana hefir margt verið
rætt og ritað og sitt sýnst hverj-
um. En um meginatriði hefir
yfirleitt öllum komið saman. —
Einnig hér eru nóg vitni og aug-
ljós og alkunn. Þessi veglega
samkoma í nafni íslands og ís-
lenzkrar þjóðrækni er út af fyrir
sig talandi tákn trygðar ykkar,
landar góðir, við þriðja boðorð
fyrsta íslenzka þjóðminningar-
dagsins fyrir 75 árum. Þótt margt
hafi breyst, hefir þetta ekki
breyst.
Áður en eg fór að heiman var
eg beðinn fyrir að flytja ykkur,
íslendingadeginum á Gimli, hug-
heilar árnaðaróskir og þakkar-
kveðjur frá mentamálaráðherra
íslands, Eysteini Jónssyni, og
rektor Háskóla íslands, dr. Alex-
ander Jóhannessyni. — Þessar
kveðjur ber eg fram fyrir ykkur
og þó eg sé hér á einkaerindum
og hafi ekkert umboð frá neinni
stofnun, flokk eða samtökum
semja lögin. Umhverfis þennan
pall voru sæti þingmannanna í
. , .... , Iþremur hringum. Á miðhringn-
fynr viðhald íslenzkrar þjoðern-! . .. . x .
. . , . , , . ~ um attu goðarnir sæti, en a ytri
ísvitundar meðal manna kynjaðra .... *
. , ,. , , , .. . i og ínnri hringunum satu með-
og Islandi, heldur og til ut- ° , . . , . .
b b 1 raðamenn þeirra úr heraði. Goð-
arnir voru þeir sem með atkvæð
in fóru. í fyrstu voru þeir 39 að
tölu, en síðar urðu þeir 48. Með
ráðamenn úr 'héraði voru 96, eða
tveir á móti hverjum goðanna.
til út-1
breiðslu á þekkingu á íslenzkri |
menningu, tungu og bókmentum
meðal landsins barna yfirleitt.
Fyrir þessa stóru hugsjón og
framkvæmd hennar hefir ís-
lenzka þjóðarbrotið hér enn á ný j>egar um vandamál var að ræða,
svarið sig í ættina. Meðan slíkuj settust goðarnir á ráðstefnu, hver
fer fram í íslenzkum bygðum^ með sínum tveimur ráðgjöfum úr
vestan hafs er íslenzku þjóðerni1 héraði. Þannig ræddu þeir málin
hér í álfu vel borið. | 0g brutu til mergjar, komust að
Eg mintist þess í upphafi máls niðurstöðu og afgreiddu um-
míns, að aldrei hafi skemmra ver- j ræðuefnin. Má ganga að því vísu
ið milli fslands og ykkar landar að áhrif héraðsmanna hafi átt
góðir eins og nú. Þetta er stað-! mikinn þátt í meðferð og af
reynd, sem byggist ekki einvörð-' greiðslu mála, en í því liggur að-
ungu á því, hvað margar mílur alkjarni lýðstjórnar stefnunnar
er hægt að fljúga á klukkustund sem hér var hafin. f þessu sam-
í góðum Skymaster. Hér kemur bandi ber að geta þess að með
miklu fleira til greina. Það hafa J ráðamenn goðanna tóku ekki em-
orðið stórkostlegar breytingar bætti sín að erfðum, heldur munu
heima á íslandi síðasta áratuginn.
Eins og jafnan á breytingatím-
um, kemur mönnum ekki altaf
saman um það, að allar breyting-
arnar sé til bóta. Eg legg ekki
þeir hafa verið kjörnir sökum
vitsmuna og annara mannkosta.
heima á íslandi, leyfi eg mérjúómáþað. En þessar breytingar,
samt fyrir hönd heimaþjóðar endurreisn lýðveldisins og upp-
vorrar að flytja ykkur heilla-
kveðjur frá gamla íslandi.
Eg drap á það í upphafi máls
vor sé ung, var hún arftaki fornr
ar menningar, sem bar sína dýr-
ustu ávexti í skjóli íslenzkra
f jalla. Þeim arfi höfum við aldrei
glatað. Hann er okkur í blóð bor-
inn. Það er sagt um tvo hina
merkustu fslendinga, Sæmund
fróða og Jón Eiríksson, að þeir
haf stórstígra tæknilegra fram-
fara hafa breytt viðhorfinu gagn-
vart viðfangsefnunum. Ef ísland
míns, að aldrei hefði styttra verið °g heimur vor yfirleitt á nokkra
milli fslandinga vestan hafs og' framtlð, fer nú í hönd á íslandi j hefði svo fast og lengi sótt fróð-
austan eins og nú. Þetta er stað-' gagngerð bylting á atvinnuveg-, leik og mentun með erlendum
reynd, sem felur í sér djúpa þýð-1 um> bylting sem orkar á þjóðina I þjóðum, að þeir hafi ekki getað
ingu fyrir framtíðina. Fyrir 75 eins og ny landnamsöld. Þið, mælt a íslenzku, er þeirra náms-
árum, fyrir 60 árum kvöddu menn sem heim komið, munuð finna, I tíma lauk, og Sæmundur jafnvell rej^jra atkvæða greiðir slíku
heima á íslandi vini og ættingja,: hjá okkur sé ýmsu annan veg, týnt nafni sínu. Þó urðu þessir frumvarpj já-yrði, er það orðið
sem vestur fóru, með þeim huga' farið en skyldi. En eitt munuð menn, hvor á sinn hátt og sinn á
og tilfinningu og þeir menn gera, Þ*Ú ekki efast um, og það er, að ^ hvorum tíma, hinir ágætustu syn-
sem kveðjast hinstu kveðju. Það j viðhorfið til viðfangsefnanna er j ir þjoðar sinnar. Annar mesti
er að sjálfsögðu örðugt að spá'hkara því sem þið vilduð sjálfir mentafrömuður þjóðarinnar, hinn
miklu um það, hvaða þýðingu það kosið hafa en ykkur myndi hafa skörungur um að endurreisa at-
Hins vegar átti þetta ekki æfin-
lega við um goðana, sem erfðu
umdæmi sín, eða fengu þau með
kaupum og sölum. Þar sem svo
stóð á mátti erfðaréttur og efna-
hagur sín oft meira en vitsmunir
og mannkostir. Má því telja lík-
legt að meðráðamenn goðanna
hafi ráðið mestu um úrslit mála í
Lögréttu.
Á samtíð vorri er mikið ritað
og rætt um frelsi einstaklingsins,
og það með réttu. Engum, sem
er kunn saga íslands getur dul-
ist að þungamiðja lýðræðishug-
sjónarinnar, eins og hún birtist í
hinni fyrstu löggjöf þjóðarinn-
ar var einmitt þetta: að vernda
rétt lítilmagnans andspænis hin-
um voldugu, fátæklinginn and-
spænis hinum ríka, hinn volaða
andspænis yfirgangsseggnum, og
þessari hugsjón var hrundið í
framkvæmd með því fyrirkomu-
lagi að meðráðamenn úr héraði
voru í meirihluta á Alþingi.
Af þessu er ljóst að hér er svo
um hnútana búið að alþýðan færí-
ekki halloka fyrir ofstopa og
yfirgangi þeirra sem hnefaréttin-
um vildu beita. Það, að goðarnir,
cg hinir vitrustu valdsmenn,
settu sjálfum sér þessar skorður,
og voru fúsir til hlýðni við. þær,
engu síður en hinir sem lægra
voru settir í mannvirðingastig-
anum sannar hversu rótgróin lýð-
stjórnar hugsjónin var. Hér var
vissulega gróðursettur sjálf-
stjórnar andinn, sem nú á seinni
árum er verið að reyna að eyði-
leggja. Sú kenning, að þeir sem
með völdin fara verði að sækja
þau til fólksins sem stjórnað er,
er grundvallar atriði í lýðræðis-
stjórn allra landa, og kemur það
mjög greinilega í ljós hjá þeim
þjóðum sem lengst eru komnar í
þroska þessa skipulags.
Til þess að sýna greinilega að
það er fólkið sem ræður, undir
lýðstjórnar fyrirkomulaginu,
skal dregið fram eitt dæmi:
Þegar þing í lýðræðislandi hef-
ir afgreitt lög, sem einstökum
áhrifamönnum, og almenningi,
eða einhverjum samtökum
manna, þykja vafasöm, og telja
ef til vill að löggjafarsamkoman
hafi þar gengið lengra en góðu
hófi gegnir, geta þeir skotið mál-
inu til almennra atkvæða. Þegar
atkvæðin eru greidd og talin er
síðasti úrskurður upp kveðinn;
það er hæsti réttur almennings-
álitsins. Honum verða háir og
lágir að lúta.
í þessu sambandi vil eg geta
þess að í mörgum ríkjum sunn-
an landamæralínunnar, (í Banda-
ríkjunum) er það lögum sam-
kvæmt að almennir borgarar
semji frumvarp til laga, og beri
þau síðan undir atkvæði við al-
mennar kosningar. Ef meiri hluti
geti haft fyrir þjóðræknisstarf-
ið og menningarsambandið milli
fslendinga beggja megin Atlants-
hafs, að vegalengdirnar hafa svo
grunað áður.
Eg ætla að það sé rétt, að ís-
lenzkt framtak hafi fyrst fengið
að njóta sín hér megin hafsins.
að segja horfið vegna tækni nú-; Og það er trú mín, að dæmi ykk-
tímans. En fullyrða má, að það ar íslendinga vestra hafi haft
hljóti að hafa mikla þýðingu. j djúpa þýðingu heima á íslandi.
Winnipeg-borg hefir verið
kölluð höfuðstaður fslendinga í
Vesturheimi og það með réttu.
Hið mikla átak þjóðræknissam-
takanna hér vestra til að koma
upp kennarastól í íslenzkum
i ræðum við Manitoba-háskólann
hefir vakið stórkostlega athygli
heima á fslandi. Okkur heima
hefir af eðlilegum ástæðum ekki
skilist það öllum jafnvel, við
'nvaða ástæður íslendingar hér
hafa átt að búa með tilliti til við-
halds íslenzkrar tungu og þekk-
ingar á sameiginlegum menning-
Nú þegar við höfum fengið
frjálsari hendur og tæki, sem
frjálsum mönnum hæfa, mun það
sannast, að við kunnum að beita
þeim engu síður en þið. Og þið
munuð kunna vel við það. Einnig
hér hefir bilið milli austurs og
vesturs minkað til stórra muna.
En alt þetta er þó fyrst og
fremst á yfirborðinu. Eg held
líka að bilið milli íslendinga
/estan hafs og austan hafi altaf
ærið mest á yfirborðinu, í þeim
:fnum, sem með tölum verða tal-
in og á vog vegin. Þótt þjóð
vinnuvegi landsins og fjárefni
þess. Báðir áttu þess kost að
neyta krafta sína í fremstu röð
meðal erlendra þjóða. En báðir
voru þegar til kom fyrst og
fremst synir þjóðar sinnar,
bundnir henni böndum blóðsins.
Og þau bönd gátu þeir ekki rof-
ið. Það má vel vera, að sá tími
komi, að íslenzk tunga verði lítt
töluð eða ekki hérna megin hafs-
ins. En bönd skyldleikans og
menningarerfðanna verða ekki
auðveldlega leyst. Og meðan þau
halda, búa íslendingar tveim
megin Atlantshafs. Hátíð þessa
dags og alt þjóðræknisstarf ykk-
ar, landar góðir, miðar að því að
styrkja þessi bönd.
Heill og hamingja fylgi þessu
starfi um alla framtíð.
Þorkell Jóhannesson
frumvarpi já-yrði, er það
að lögum, sem jafnvel sjálft lög-
gjafarþingið fær í engu breytt,
næstu tvö árin. Þetta er það sem
kallað er bein löggjöf. Enda þótt
að meðráðamenn í héraði, séu,
undir slíkum kringumstæðum fá-
ir, samanborið við fjöldann, fæ
eg ekki betur séð en að hér sé
sami lýðstjórnar andinn að verki
sem á íslandi forðum, en aðeins
kominn nokkru, lengra á þroska-
braut sinni.
Annað atriðið sem eg vil minn-
ast á, er þegar kristin trú var
tekin í lög á íslandi. En það tel
eg hin merkilegasta viðburð í
sögu Norðurlanda, og jafnvel í
sögu alls hins mentaða heims á
þeirri táð.
Vér erum enn stödd á Þing-
völlum, og það er auðséð á öllu
að hér eru mikilvæg mál að ræða. ^
Nýr siður er framkominn í land- j
inu; kristnin hefir haldið inn-^
reið sána. Heiðnir menn eru upp- (
vægir, og horfurnar eru ískyggi-
legar í mesta máta. Þess smá
! vænta að til bardaga leiði og
blóðsúíhellinga. Fólk streymir
að úr öllum landshlutum, svo að
aldrei hefir verið slíkt fjölmenni
á hinum “helga stað”.
Málin höfðu verið vandlega
' rædd um land alt af hinum vitr-
I ustu mönnum þeirrar tíðar. —
Heiðnir menn og kristnir höfðu
farið til Lögbergs, nefnt sér
votta, og sagt sig hver úr annars
lögum. Voru þá svo mikil óhljóð
að Lögbergi, að enginn nam ann-
ars mál. Loks gengu menn burt,
og þótti öllum komið í hið mesta
óefni.
Kristnir menn tóku sér Hall af
Síðu að leiðsögumanni, en Hall-.
ur gekk á fund Þorgeirs lögsögu-
manns frá Ljósavatni. Var það
þó ábyrgðarráð, þar sem hann
var maður heiðinn. Þorgeir tók
málið að sér, gekk í tjald sitt, og
breiddi feld yfir höfuð. Lá hann
þannig þann dag allan, að enginn
maður mátti við hann mæla.
En næsta dag gengu menn til
Lögbergs. Kvaddi Þorgeir sér þá
hljóðs og mælti:
“Svá líst mér að málum vorum
sé komit í ónýtt efni, ef vér skul-
um eigi hafa ein lög allir. En
ef sundurskift er lögum, þá mun
sundurskift friðnum, og mun eigi
mega við þat búa. Nú vil ek þess
spyrja heiðna menn og kristna
hvort þeir vilji hafa lög þau er
ek segi upp?”
Því játtu allir. Hann kvaðst
hafa svardaga af þeim og festu
' at halda. Þeir játtu þvá allir, og
tók hann af þeim festu. (Njála).
i Mikið traust báru þeir til Þor-
geirs, og væri betur ef þvílíkt
traust fyndist nú á vorri tíð með-
al einstaklinga og þjóða.
Svo sagði Þorgeirs upp gerð-
ina eða lögin:
“Þat er upphaf laga vorra”,
sagði hann, “at menn skulu allir
kristnir vera hér á landi, og trúa
á einn Guð, Föður Son og Anda
Heilagan.’”
j Eg hefi nú dregið fram þessi
tvö atriði úr sögu íslands sem eg
1 tel einna markverðust, og vel
þess verð að allir sem teljast til
iþjóðflokki vorum hafi í minni,
og gleymi þá heldur ekki út af
hvaða stofni þeir eru komnir.
Það, að ísland kom á fót þing-
bundinni stjórn 285 árum áður en
Jón Englands konungur undir-
ritaði Magna Carta, árið 1215,
virðist sanna þetta: Ef England
var móðir lýðstjórar fyrirkomu-
lagsins, eins og oft hefir verið
haldið fram, þá var ísland amma
þeirrar stefnu. Vér höfum þess-
vegna fullan rétt til þess að vera
stoltir af ætterni voru. En vér
verðum að gæta þess vel, hvernig
það stolt kemur fram. Ef hér er
um ættgöfgi að ræða, þá er því
meiri vandi vel með að fara. Vit
þarf til og vilja, að vera eigin
herra”. í þessu er fólgin hvöt til
vor íslendinga um að standa
framarlega í fylkingu þjóðanna,
eða þjóðarbrotanna. Vér megum
ekki gleyma því af hvaða bergi
vér erum brotnir, þessvegna er
vor vandi meiri en margra annara
sem eiga sér ekki éins glæsilega
fortíð og sögu. Oss ber skylda til
að vera góðir fslendingar, en um
leið verðum vér líka góðir borg-
arar í hvaða landi sem vér dvelj-
um. Um fram alt ber oss að kosta
kapps um að verða aldrei ættler-
ar.
Áður en eg lýk máli mínu, vil
eg minnast á Þorgeir aftur,
nokkrum orðum.
Hvílík feikna ábyrgð var það
ekki, sem hann tók sér á hendur!
Hann tók að sér að ráða fram úr
máli sem varðaði velferð heillar
þjóðar. Enginn maður í allri sög-
unni mun hafa afkastað öðru eins
þrekvirki sem hann. “Og hann
lagðist niður”, segir sagan, “í
tjald sitt, og breiddi feld yfir
höfuð sér, og lá þann dag allan,
svo að engi maður mælti við
ihann.”
Það er ljóst, að á þessari
stundu fann hann til vanmattar
siíns, að hann gat ekki einn og
óstuddur leitt til heillavænlegra
lykta það mál sem hann hafði