Lögberg-Heimskringla - 19.11.1964, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 19. NÓVEMBER 1964
The Pasf Is But A Prologue
Sveinn Víkingur:
Spiritismmn
Framhald af bls. 1.
tions. While we come here
with sorrow, sympathy and
faith, all of which we share
with you, members of the
family, we also come with
deepfelt gratitude to God that
Lalah’s prologue, her life
among us, was such as we
knew it to be.
Lalah was a charming
woman. In a travelogue in
which she relates her experi-
ences and observations on one
of the trips she made to Ice-
land, she refers to Fru Dora
Thorhallsdottir, the recently
deceased wife of His Excel-
lency, the Pr'esident of Ice-
land, as “a lovable and charm-
ing lady.” Writing these
words, I am sure that she did
not suspect that they would
be used at her own funeral,
describing herself. But I do so
now without the slightest re-
servation. I had occasion to
see her and observe her de-
meanor in all kinds of places,
under widely different cirum-
stances: on hospital beds, on
speakers platforms, in elegant
banquet halls, in her own
lovely home, moving among
statesmen and dignitaries, or
speaking to ordinary pub-
licans and sinners. She was al-
ways equally magnanimous,
unaffected. a dignified and
gracious lady. In spite of a
severe handicap due to de-
teriorating health in the later
years she held her own in any
society and never lost her
poise or dignity.
Lalah was an inielligenl
woman. She was well informed
and always a very interesting
conversationalist. She wrote
many articles and delivered
numerous talks and addresses
on a variety of subjects. Most
of these remain in manu-
script form, but some have
been published. They reveal
a mastery of the subject at
hand, a good command of
language, unusual facility of
expression, keen powers of
observation — both of men
and of nature, but above all
goodwiH to all people regard-
less of color, race or creed.
Lalah was a gracious hos-
less. What Bessastaðir, the
home of the President of Ice-
land is to the Icelanders in
the old country, 76 Middle-
gate was to the Icelanders in
Manitoba, and a multitude of
other people of many national
origins. It was a little bit of
Iceland, at it best, as regards
hospitality and dignified
atmosphere. Although of non-
Icelandic extraction — she
was of Irish and French
origin, Lalah embraced the
national spirit and the tradi-
tions of Iceland to such a
degree that the President of
Iceland once referred to her
as “the adopted daughter of
Iceland.” And such she was,
in spirit and in truth. This
was not a matter of ac-
comodating herself to stand-
ards expected of her as the
wife of the Icelandic Consul
in the Prarie Provinces
of Canada, but it was a
matter of deeprooted con-
viction, based on study and
numerous contacts with our
people on both sides of the
Atlantic. Speaking to her
husband she could sincerely
say with Ruth of old, “Thy
people shall be my people.”
Lalah was a woman of
good works. Many people did
not know this, but those who
knew, blessed her name.
There is an ancient legend
about a demon, or an evil
spirit, who stole man’s divine
birthright; his ability to
believe in God, and his self
respect. Having stolen this
birthright the demon wonder-
ed how he could hide it. One
of his colleagues suggested
that he should bury it in the
ground. Another insisted that
it should be dropped into the
depths of the sea, but the third
and the wisest of them said,
“Take the birthright and
wrap it securely in the cloak
of selfishness, the garment of
passion and pride, and tie it
securely with the cords of
vanity. Then push the birth-
right into man’s own breast,
but at the same time confuse
his thinking, make him believe
that vice is virtue, that
weakness is strength, that
happiness consists of self-
indulgence and that arrogance
is humility.” And millions of
men and women lost their
precious birthright by these
means, and it could be found
only with the help of those
from the outside, who once
had lost their birthright, but
found it again by the grace
of God. For many years Lalah
went about quietly helping
people by personal contact
and counsel, to meét their
severe emotional probíems, to
find their lost birthright,
faith in God, faith in human
dignity, and faith in human
destiny under the providence
of God.
All that is past is but a
prologue. We thank God who
giveth us all things good and
beautiful. We thank God for
the lifé that has been lived
among us, for the services
which have been rendered,
and for the faith which
sustains us. Were she able to
speak, the departed would
also wish to thank you all for
the kindness which you have
shown her while she was
with you on the way, and for
your presence here today.
Most particularly, I am sure
she would wish to thank her
husband to whom she was
Dr. Sigurður Nordal skrif-
aði fyrir nokkrum árum at-
hyglisverða smásögu, sem
hann nefndi: Ferðin, sem
aldrei var farin. Hún gerist
á tímum Markúsar Átelíusar
keisara, hins mikla heimspek-
ings og mesta hugsuðar, sem
á slíkum valdastóli hefur set-
ið. Einn af nánustu vinum
keisarans, stórauðugur mað-
ur, sem látinn var fyrir
nokkru, þegar sagan gerðist,
átti son þann er Lucius hét.
Hann var glæsilegur maður
og gáfaður, og faðir hans
hafði ekkert til sparað að
kosta hann í þá beztu skóla,
sem völ var á. Svo fór þó, að
þessi glæsilegi maður tók að
eyða tíma sínum í dýrlegar
veizlur og svall, vín og fagrar
konur, og virtist meta þessi
gæði meira en allt annað,
enda var hann auðugur og
gat keypt sér hverja þá
skemmtun, sem föl var fyrir
fé.
Þessi orðrómur barst til
keisarans og þótti honum
mjög miður. Hann hugsaði
sitt ráð vandlega, hvað hin-
um unga manni mætti verða
helzt til bjargar og viðreisn-
ar. Að lokum ritaði hann unga
manninum bréf og sendi með
það einn af hirðgæðingum
sínum. í bréfi þessu tjáir
keisarinn hinum unga Luciusi,
að hann hafi útvalið hann til
þess að takast á hendur mjög
mikilvæga ferð í þágu ríkis-
ins. Þessi ferð verði farin í
kyrrþey og án fylgdarliðs eða
mikils heimanbúnaðar, og það
sem merkilegra er, að hann
geti ekki sagt það nú með
neinni vissu, hvenær Lucius
verði kallaður í ferðina. Það
geti orðið mjög stutt, en það
geti líka dregizt alllengi. En
það sé sín keisaralega ósk, að
hann verði jafnan viðbúinn
að leggja af stað, þegar kallað
verði á hann.
Þetta bréf keisarans íhug-
aði hinn ungi Lucius vand-
lega. Honum var öldungis
ljóst, að hann var skuldbund-
inn að hlýða boði hins mikla
einvalds. En jafnljóst varð
honum einnig hitt, að hann
var ekki undir það búinn að
fara í svo mikilvæga og langa
ferð fyrirvaralaust. Hann
varð að breyta gjörsamlega
um lífsháttu, hann varð að
koma ekki einu heldur ótal
mörgu í lag og í betra og rétt-
ara horf, áður en kallið kæmi.
Og til þess að gera nú langa
sögu stutta, þá varð þetta
married May 16th, 1933, for
his companionship, for the
loving kindness and tender
care which he bestowed upon
her, especially during the
years of her illness and in-
firmity. We thank God for a
beautiful prologue, we leave
the future story of this life
confidently in His hand.
bréf til þess að gjörbreyta
ekki aðeins líferni heldur
öllu lífsviðhorfi hins unga
Luciusar. Og það var þetta,
sem hinn vitri keisari ætlaðist
til. Árin liðu og Lucius var
ekki kallaður til ferðar. En á
þeim árum var hann orðinn
allur annar maður og fann
ljósara en fyrr ábyrgð og
skyldur síns eigin lífs. Og það
var ekki fyrr en svo var kom-
ið, að keisarinn kallaði hann
fyrir sig og tjáði honum, að
bréfið hefði hann skrifað til
þess eins að bjarga honum
frá auðn og tómleika þess
alvörulausa nautnalífs, sem
hann hefði af hugsunarleysi
fleygt sér út í. Ferðin, sem
hann hefði fyrirskipað, yrði
aldrei farin í þessu lífi.
Þannig er saga dr. Nordals.
En það er til enn í dag ennþá
voldugri keisari hér á jörð en
Markús Árelíus var. Og sá
keisari hefur þegar við fæð-
ingu okkar sent hverjum ein-
asta manni bréf um það, að
hann verði fyrr eða seinna
kallaður í mikilvæga og dul-
arfulla ferð. Og sú ferð verð-
ur farin. Hún er enginn fyrir-
sláttur. Því hinn mikli keisari
er Dauðinn sjálfur, hann
kallar alla til ferðar að lok-
um. Undan því kalli er ekki
hægt að víkjast.
En hefur þú, tilheyrandi
minn hér í kvöld, lesið bréfið
frá keisara þínum og íhugað
efni þess vandlega? Og hefur
sá lestur haft svipuð áhrif á
þig og hann hafði á hinn unga
Lucius? Ef hinn mikli keisari
Markús Árelíus hefði skrifað
Luciusi bréf að hætti sumra
heimspekinga þeirra tíða og
að hætti efnishyggjumanna
nútímans, og minnt hann
einungis á það, að lífið væri
stutt, og í dauðanum væri því
að fullu lokið, — ekkert tæki
þá við, þá mundi slíkt bréf
hafa orðið með öllu áhrifa-
laust eða beinlínis til hins
verra.
Sú skoðun, að ekkert líf sé
að baki þessu stopula og
stutta jarðlífi, hefur ætíð leitt
til eins konar lífsfyrirlitning-
ar og þess, að reyna að njóta
hinnar hverfulu, líðandi
stundar — njóta hennar á-
byrgðarlaust, freista að fylla
tómleika hennar með keypt-
um hávaða, augnabliksnautn
og gleymsku þess, hvað slíkt
líf er í senn bæði ranglátt og
tilgangslaust. „Etum og drekk-
um og verum glaðir, því á
morgun deyjum vér“, og
„Lífið er dýrt og dauðinn
þess borgun, drekkum í kvöld,
en iðrumst á morgun“.
Þetta er í stuttu máli það
lífsviðhorf, sem fullkomin
vöntun á trú og sannfæring
um líf eftir dauðann skapar.
Og það er á vissan hátt eðli-
Iegt og afsakanlegt, að svo
verði. Og mér er nær að
halda, að hin hóflausa ástríða
ungs fólks nú um allan hinn
menntaða heim til þess að
fylla ört vaxandi tómstundir
með taumlausum hávaða og
gargi eða deyfa þær með of-
nautn áfengra drykkja og
nætursvalli í stað þess að
verja þeim sjálfum sér til
göfgunar við lestur góðra
bóka eða íhugunar á alvöru-
málum lífsins og tilverunnar,
— mér er nær að halda, að
þetta eigi rót að rekja til
þverrandi trúar á lífið, bæði
hérna megin og handan graf-
arinnar, og til þess að menn
reyni með öllu móti að gleyma
því og draga athyglina frá
því, að heima hjá okkur öll-
um liggur bréfið frá hinum
volduga keisara dauðans, bíð-
ur þar til þess að verða lesið
með sömu athygli og íhugun
og með sama árangri og
Lucius las bréfið frá Markúsi
Árelíusi keisara.
Keisarinn kallaði Lucius til
ferðar, sem einhvern tíma
yrði farin. En hvað stendur í
bréfi því, sem við höfum öll
fengið frá dauðanum? Er
hann að kalla okkur til ferð-
ar inn í ókunnugt land að
loknu þessu jarðlífi, eða er
hann að kalla okkur til full-
kominnar slokknunar, til þess
tóms þar sem ekkert er,
hvorki Ijós né líf?
öll æðri trúarbrögð mann-
kynsins boða trú á framhald
lífs í einhverri mynd eftir
líkamsdauðann. Og margt í
fornleifarannsóknum bendir
á, að sú trú sé í rauninni jafn-
gömul mannkyninu og hafi
verið til þúsundum ára áður
en ritaðar heimildir koma til
sögunnar. Þessi trú hefur orð-
ið milljónum hjálp -og styrk-
ur og huggun í lífi og dauða,
og er það raunar enn þann
dag í dag. Og hún hefur breytt
mati manna á verðmætum
þessa lífs og tilgangi ekki
síður en bréf keisarans breytti
hugarstefnu hins unga Lucius-
ar.
En fyrir hinu þýðir ekki að
loka augunum, að vald trúar-
bragðanna í heiminum fer
þverrandi. Menn virðast
fremur kjósa að lifa í skoðun
en í trú, og í þeirri breytingu
hefur hin vísindalega þróun
og efnishyggjan átt sinn ríka
þátt. Trúin veitir fjölda
manns nú ekki þá huggun né
heldur þann siðferðilega og
andlega styrk, sem hún áður
gjörði. Fyrir það verða æ
fleiri og fleiri andlega vega-
lausir, ef svo mætti kalla, líð-
ur illa fyrir vikið, reyna að
drekkja sjálfstæðri hugsun í
skemmtun og stundamautn,
eða gleypa við skoðunum,
sem í þá er troðið með hinni
sívaxandi áróðurstækni nú-
tímans, en leggja sjálfstæða
íhugun og gaumgæfa, rólega
hugsun á hilluna. Þetta er eitt
af hinum ískyggilegu, and-
legu hrörnunarmerkjum nú-
tímans.
Spíritisminn, sem mig lang-
ar til að kynna ykkur með
Framhald & bls. 3.