Lögberg-Heimskringla - 19.11.1964, Qupperneq 4

4
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 19. NÓVEMBER 1964
——————1———■
Lögberg-Heimskringla
Published every Thursday by
NORTH AMERICAN PUBLISHING CO. LTD.
Printed by
WALLINGFORD PRESS LTD.
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Man.
Editor: INGIBJÖRG JÓNSSON
EDITORIAL BOARD
Rev. Philip M. Pétursson. Vancouver: Dr. S. E. Bjömsson.
Colorado: Áskell Löve. Minneapolis: Valdimar Bjömsson.
Grand Forks: Richard Beck. Reykjavík: Birgir Thorlacius.
Winnipeg: Dr. P. H. T. Thorlakson, chairman, Haraldur Bessa-
son, Rev. Valdimar J. Eylands, Caroline Gunnarsson, Jóhann
G. Jóhannson, Thorvaldur Johnson, Jakob F. Kristjánsson,
Akureyri: Steindór Steindórsson. London: Dr. Karl Strand.
Subscription $6.00 per year—payable in advance.
TELEPHONE WH. 3-9931
Autt>öriz«d os second class moil by the Post Office Deportment, Ottowa,
and for payment of Postaoe in cosh.
Kjördóttir íslands
Á föstudaginn 13. nóvember var kvödd hinstu kveðju í
Firstu lútersku kirkju í Winnipeg frú Lalah Johannson,
kona Grettis Leós, ræðismanns íslands í sléttufylkjum
Canada. Kirkjan var þéttsetinn af fólki af mörgum þjóð-
ernum og af fólki úr flestum stéttum mannfélagsins —
fylkisstjóranum, þingmönnum, ræðismönnum, embættis-
mönnum, daglaunamönnum og vinum eldri og yngri. Óvenju-
mikið af blómum hafði borist frá vinum nær og fjær — þar
á meðal frá ríkisstjórn íslands, vottur um virðingu fyrir
minningu hinnar látnu og samúðar með eiginmanni hennar.
Kirkjukórinn söng útfararsálmanna og Mrs. Pearl John-
son, einsöng, „Beautiful Dreamer“, lag sem frú Lalah hafði
mætur á. — Kistuna báru til grafar, Dr. P. H. T. Thorlakson,
Dr. T. A. Pincock, séra Philip M. Pétursson, Norman S.
Bergman, Ed Johnson og Ragnar Swanson.
Auk eiginmanns hennar syrgja hana dóttir hennar, Mrs.
Haroldine Casselman og dótturbörn, William og Lalah
Diane. Foreldra sína og öll fimm systkini sín hafði hún
misst.
Dr. Valdimar J. Eylands lét blaðinu í té hina fögru út-
fararræðu sína að tilmælum ritstjórans og erum við honum
þakklát fyrir það; ekkert er þar ofmælt að dómi þeirra sem
til þekkja, en margt vel og maklega sagt.
Þegar séra Valdimar vék að því að frú Lalah hefði verið
nefnd kjördóttir Islands minntist ég sumarins 1946, þegar
ritstjórar íslenzku blaðanna og ræðismaðurinn heimsóttu
ísland ásamt konum sínum í boði ríkisstjórnarinnar og Þjóð-
ræknisfélags íslands. Mér er í minni hve frú Lalah var
skemmtilegur ferðafélagi, ávalt broshýr, með snjöll gaman-
yrði á vörum þegar við átti; hve hún varð hrifin af hinni
einkennilegu og dulrænu fegurð landsins — af hraunmynd-
unum, fossum og fjöllum og litfegurðinni til lands og sjávar.
Hún fann með sjálfri sér hvernig þjóðsögur um álfa og tröll
gátu skapast í slíku umhverfi og áhugi almennings fyrir
dulrænum efnum. Hennar eigin ímyndun fékk byr undir
vængi.
Hún var og gædd skarpri athyglisgáfu og hafði nautn
af því að skoða forna minjagripi og kynnast sögu þeirra.
Hún hafði og sérstaklega mikla ánægju af því að skoða
kirkjur landsins ekki einungis vegna sögu þeirra eða þeirra
forngripa er þær höfðu að geyma, heldur einnig vegna þess
að þetta voru guðshús; hún var í eðli sínu trúhneigð kona
og fann í kirkjunum það andrúmsloft sem átti vel við hana.
Hún fékk slíka ást á landinu og þjóðinni að ekki hefði
sú ást orðið meiri þótt hún hefði verið þaðan upprunnin.
Þetta leyndi sér ekki í mörgum tækifærisræðum hennar í
þessari ferð og eins þegar vestur kom. Hún var ágætlega
máli farin og þeir sem á hana hlýddu fundu að hún mælti
af heilum hug.
Það var ekki að ástæðulausu að í kaffiboði á Bessastöð-
um gaf forseti Islands, hr. Sveinn Björnsson henni heitið,
„kjördóttir Islands."
Já, Lalah var mikill íslendingur og var manni sínum
samhennt í öllu hans ræðismannsstarfi og vildi ávalt, eins
og hann, veg íslands sem mestan og virðulegastann. Undur-
samlegt fannst okkur stundum, hve þolinmóð hún var, þegar
hún sat í samkvæmum Islendinga og hlýddi tímunum sam-
an á íslenzkar ræður og lét ekki á neinu bera þótt hún
skyldi ekki allt sem fram fór — var ávalt jafn brosmild og
ljúf í viðmóti.
Fegurðar tilfinning hennar var næm; hún átti fallega
íslenzka þjóðbúninga og þótti henni mikill sómi að því að
bera þá, einkanlega þegar góða gesti frá fslandi bar að
garði og vildi hún þannig sína virðingu sína fyrir þeim og
Islandi.
Frú Lalah kunni ekki ein-
ungis að meta það sem fag-
urt var, hún skapaði fegurð í
sínu umhverfi. Þau hjónin
teiknuðu í sameiningu upp-
dráttinn að hinu fallega
heimili sínu að 76 Middlegate
og prýddu það svo smekkvís-
lega að af bar. Lalah hafði
mikla nautn af að rækta
blóm og hlúa að þeim. Hún
fékk að lifa eitt fegursta
haust, sem Manitobabúar
muna eftir; hún hafði rétt
lokið við að taka inn sum
blómin sín og að hlúa að
öðrum undir veturinn þegar
kallið kom og samtímis syrti
í veðri og haustaði að í hug-
um vina hennar.
Frú Lalah hafði lengi verið
heilsuveil; hún varð hættu-
lega veik fyrir átta árum og
gekk aldrei heil til skógar síð-
an, en hún bar þann kross
með slíkri hetjulund og með
slíkri rósemi hugans, að hún
vilti oft fyrir vinum sínum í
þessum efnum og jafnvel sín-
um nánustu og þessvegna
kom þeim andlát hennar svo
óvænt.
Hún stóð við hlið eigin-
manns síns í blíðu og stríðu
fram til hins síðasta, trygg-
lynd og sterk. Hún skapaði
með honum heimili sem ís-
lendingum verður ógleyman-
legt vegna fegurðar þess, al-
úðar og höfðingsskapar. Með
frú Lalah Johannson er til
grafar gengin mikilhæf og
göfug kona.
Björn Jónasson óH-ræður
Sunnudaginn 18. október
var gestkvæmt að heimili
Björns Jónasson við Silver
Bay, Manitoba. Þann dag
höfðu börn og tengdabörn
Björns „At Home“ í tilefni af
áttræðis afmæli hans, 20. okt-
óber. Eftir miðdegi streymdi
fólk að úr öllum áttum —
yfir 100 vinir skrifuðu nöfn
sín í gestabók og treystu
gömul vinabönd.
Silver Bay er vík við aust-
urströnd Manitoba vatns, 12
mílur vestur frá Ashern. Á
fyrri árum var þar pósthús, er
nefnt var Silver Bay; nú
sækja allir póst til Ashern.
Björn var fyrsti landnemi á
þessu svæði — hér nam hann
land og reisti bú á vatnsbakk-
anum. Hann býr enn í fyrsta
húsinu sem hann byggði og
bætti við þrem árum síðar.
Gamla húsið, nýmálað í sum-
ar, sómir sér vel meðal nýrri
húsa. Á sumrum er mjög fag-
urt við Silver Bay — vatnið,
bjart og hreint — upp frá
vatninu er breið fjara með
mjúkum og hreinum sandi —
upp frá sandinum er bakkinn
hár og skógi vaxinn. Hingað
streymir fólk á sumrum til að
njóta fegurðarinnar. Á fyrri
árum var það föst venja, að
allir sem komu að vatninu,
komu heim til Björns og
Kristjönu (Bjössa og Stjönu)
og drukku kaffi. Seinni árin
hefur fólksstraumurinn aukist
mjög — nú hafa margir
Ashern búar reist sumar-
heimili við vatnið í landar-
eign Bjöms. Aldrei hefur
Björn heimtað neitt endur-
gjald frá þeim sem hafa kom-
ið að vatninu, eða þeim sem
hann hefur leyft að reisa
sumarbústað við vatnið, og
mun slíkt sjaldgæft.
Björn er fæddur í Mývatns-
sveit á íslandi. Foreldrar
hans, hjónin Þorlákur Jónas-
son frá Grænavatni og Krist-
rún Pétursdóttir frá Reykja-
hlíð; fluttust þau með fjöl-
skyldu sína til Argyle 1893.
Þar ólst Björn upp í foreldra-
húsum til fullorðinsára. Árið
1908 giftist Björn Kristjönu,
dóttur Sigurgeirs Péturssonar
frá Reykjahlíð. Þau hjón
reistu bú við Silver Bay og
þar býr Björn enn. Krisfjana
dó árið 1958, skömmu eftir að
þau hjón héldu gullbrúðkaup
sitt. Tvö börn Björns og Krist-
jönu eru á lífi — Kristján
bóndi við Silver Bay hefur
reist hús við hlið á húsi föður
síns — María — Mrs. Jón
Sigurdson, býr í þriggja mílna
fjarlægð.
Björn hefur tekið mjög virk-
an þátt í öllum félagsmálum
— safnaðar-, lestrarfélags-, og
skólamálum. Hann átti sæti í
stjórn Siglunessveitar í 43 ár
— síðustu 12 árin sem odd-
viti. Þegar hann lét af því
starfi, 1962, hélt sveitastjórn
Siglunes honum veglegt sam-
sæti og þakkaði honum vel-
unnið starf.
Björn á marga vini og komu
þeir sem gátu, til að sam-
gleðjast honum á þessum
tímamótum. Fyrir mörgum
rifjaði það upp gamlar end-
urminningar þegar allir sem
komu að Silver Bay komu inn
í hús til Bjössa og Stjönu og
drukku þar kaffi — en nú
stóð Stjana ekki lengur við
eldastóna að skenkja kaffi.
En þar stóðu ungar konur og
skenktu af mikilli rausn að
vanda.
Mörg heillaskeyti bárust
Birni frá fjarverandi vinum.
Frá vinum og frændum á ís-
landi komu þrjú símskeyti og
hljómplata. Allir vinir Björns
fjær og nær óska honum til
heilla á þessum tímamótum.
Jónas Th. Jónasson.
Þarf góða heilsu
Sigurður gamli var orðinn
háaldraður, en hélt þó áfram
að stunda sjóinn. — Nágrann-
ar undruðust úthald karlsins
og spurðu hann hverju þetta
sætti.
— Það er rétt, ég er orðinn
talsvert lasburða, en það þarf
líka góða heilsu til að hætta!
Autumn
The lane rose before me.
How beautiful to see
The autumn leaves falling
From the old maple tree.
Colors so brilliant,
And then, some so bright
Combined to amuse me
On this late summer night.
I looked up . . . and then,
There in the tree,
Was a little brown wren
Looking down at me.
He cocked his head
As if trying to say,
Are you a friend?
Or should I fly away?
He decided on the latter
Much to my concern
For the night was growing
lonely
And for company did I yearn.
The lane, once so pretty
When the sun’s rays shone,
Now became eerie
With shadows here and there.
And I was all alone.
The sun had gone down,
And I was all alone . . .
OMA
Formaður meirihóttar
nefndar í
Bandaríkjunum
Dr. Richard Beck, prófessor
í Norburlandamálum og bók-
menntum við Ríkisháskólann
í Norður-Dakota (Univ. of
North Dakota), hefir verið
valinn formaður nefndar
þeirrar í Bandaríkjunum
(„National Screening Com-
mittee“), sem velur úr hópi
umsækjenda um Fulbright-
styrk, þá, er veittur verður
slíkur styrkur til framhalds-
náms á Norðurlöndum, að Is-
landi meðtöldu, fyrir árið
1965—66.
Dr. Beck tókst á hendur
formennsku í umræddri nefnd
fyrir sérstök tilmæli dr.
Kenneth Holland, forseta „The
Institute of International Edu-
cation“ í New York, en sú
víðkunna menntastofnun hef-
ir umsjón með árlegum um-
sóknum um styrki úr Ful-
bright-sjóði, og vali styrk-
þega, fyrir hönd Utanríkis-
ráðuneytis Bandaríkjanna.
Ásamt með dr. Beck eiga
sæti í nefndinni aðrir sér-
fræðingar í Norðurlandamál-
um og bókmenntum, og sér-
fróðir menn á öðrum sviðum
varðandi Norðurlönd. Að lokn-
um bréflegum undirbúningi,
heldur nefndin fund með full-
trúum „The Institute of In-
ternational Education“ í
Chicago þ. 13. jan. 1965, þar
sem Fulbright-styrkþegar til
Norðurlanda fyrir ofannefnt
ár verða valdir.