Lögberg-Heimskringla - 19.11.1964, Blaðsíða 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 19. NÓVEMBER 1964
5

//
AlitGAHAL
IWCNNA
Frú Sigriður Thorlacius:
Þótt þú langförull legðir"
Fréttir fró íslandi
„Faðir minn segir oft við
okkur mömmu, að hann öfundi
okkur af því að vera af ís-
lenzkum ættum. Við séum svo
miklu ríkari vegna þess
frændgarðs, sem við vitum
standa að baki okkar, heldur
en hann, sem bara sé ættað-
ur frá Englandi."
Unga stúlkan, sem sagði
þetta, heitir þó alensku nafni,
Madelyn Rawlinson, en móð-
ir hennar heitir Ethel Rósa
Stephansson, dóttir Guð-
mundar, sonar Stephans G.
Stephanssonar skálds. Hún
hefur víða ferðast, en gistir
nú ísland í fyrsta sinn.
„Ég er að nota mér tæki-
færi, sem ef til vill gefst aldrei
framar á ævinni. Ég ætla að
skipta um starf og er því um
sinn með öllu óbundin, tek
mér tíma til að hugsa mitt ráð
og skoða meira af heiminum
áður en ég tek aftur til við
nám og starf, eins og ég hef
gert undanfarin ár. Og ís-
land hef ég alltaf ætlað mér
að sjá.“
„Ert þú kanadísk eða banda-
rísk, Madelyn?“
„Ég er bandarísk, fædd og
uppalin í Idaho. Foreldrar
mínir kynntust í háskólanum
í Edmonton í Kanada, þar
nam móðir mín hjúkrun, en
faðir minn læknisfræði. En
læknisstörfin hóf hann í Idaho
og þar búa þau enn. Mömmu
hefur alltaf langað til að koma
til íslands og kannski lætur
hún það eftir sér þegar hún
fer að minnka við sig hjúkr-
unarstörfin.“
„Hvernig er það umhverfi,
sem þú ólst upp í?“
„Það er þrjú þúsund manna
smábær í dal þar sem stund-
uð er grænmetis- og ávaxta-
rækt, auk annars landbúnað-
ar. Þar er heitt og þurrviðra-
samt á sumrum, en á veturna
er hægt að fara á skíðum í
fjöllunum uppaf dalnum.
Þegar ég var sautján ára
varð ég að fara að heiman til
frekara náms og fór fyrst í
kvennaskóla í Missouri, sem
heitir Stephens College. Þar
kunni ég ekki vel við mig, ég
saknaði vesturríkjanna, svo
ég fór næst í Kaliforníuhá-
skólann í Los Angeles. Þar
lauk ég „Bachelor of Science“
prófi í kennslu afbrigðilegra
barna, sem þjást af málgöllum
eða heyrnardeyfu. En mér
fannst alltof margt fólk í
Kaliforníu, svo að ég fór það-
an til Seattle og þar kann ég
vel við mig. Þar eru um þús-
und manns af íslenzkum ætt-
um og þar eru vötn, sjór og
fjöll, sem hægt er að ferðast
um frjáls og í næði“.
„Hvaða atvinnu hefurðu
stundað þar?“
„Kennslu. Fyrstu tvö árin
kenndi ég heilbrigðum börn-
um og stundaði jafnframt
nám í háskólanum á kvöldin
og bjó mig undir að kenna
heilalömuðum börnum. Síð-
ustu tvö árin hef ég kennt
börnum, sem fötluð eru á
þann hátt.“
„Eru þau í sérskóla?“
„Nei, þau eru í sérdeild við
venjulegan skóla og geta num-
ið í sömu stofnun til átján
ára aldurs. Ef þau geta þá
taka þau þátt í námi með heil-
brigðum börnum og fá aðeins
sérkennslu í því, sem þörf
krefur.“
„Njóta kennarar, sem kenna
afbrigðilegum börnum, betri
launa eða annarra hlunninda
í Seattle?“
„Einu hlunnindin, sem þeir
njóta eru þau, að færri nem-
endur eru í bekkjum hjá þeim.
Launin eru þau sömu, enda
finnst mér, að ekki væri æski-
legt að egna fyrir fólk með
hærri launum til að snúa sér
að slíkri kennslu. Engin get-
ur leyst hana vel af hendi
nema sá, sem hefur sérstakan
áhuga fyrir starfinu, því það
er alltaf mikið þolinmæðis-
verk að kenna börnum, sem
fötluð eru viðlíka og þau, sem
fengið hafa heilalömun“.
„En nú ætlar þú að skipta
um starfssvið?“
„Já, ég ætla að kenna heil-
brigðum börnum um tíma á
meðan ég er að læra kennslu
heyrnardaufra barna. Það
tekur allan tíma manns að
kenna og nema í senn.“
„Þú nefndir áðan, að auk
þess sem þú hefðir ferðast um
Evrópu með foreldrum þínum,
þá hefðir þú farið til Japan
og starfað þar í alþjóðlegum
vinnubúðum. Hvernig féll þér
það?“
„Það var á margan hátt
merkileg reynsla. Við unnum
saman í sjö vikur í Japan,
fólk frá ellefu löndum á veg-
um alþjóðlegs félags friðar-
vina. Segja mátti, að starfað
væri á tveim ólíkum sviðum.
Við unnum líkamlega vinnu
og kynntumst því, hve góður
félagsskapur getur breytt leið-
indaverkum í ánægjulegt
starf, en auk þess voru um-
ræðufundir haldnir um gildi
mannsins í hinu vélvædda
þjóðfélagi. Það var ekki sízt
forvitnilegt að kynnast hug-
myndum Asíumanna, sem
sprottnar eru úr menningu og
atvinnuháttum ólíkum okkar.
Þegar dvölinni í Japan lauk,
ferðaðist ég um suð-austur
Asíu, fór til Taiwan, Hong
Kong, Filippseyja, Thailands
og víðar.“
„Nú ber sambúðarvanda-
mál svartra manna og hvítra í
Bandaríkjunum víða á góma.
Verður þú nokkuð vör við
það í Seattle?"
„Seattle er fremur frjáls-
lynd borg, enda eru ekki
nema tíu hundraðshlutar íbú-
anna þar blökkumenn. Þar er
því ekki við svipuð vandamál
að eiga og í Suðurríkjunum.
Margir vitrir menn vilja
sporna við því eftir megna, að
í Seattle geti skapazt fátækra-
hverfi blökkumanna og nú
hafa menn um allt land verið
vaktir til vitundar um, að
sambúðarvandamálið verður
að leysa, svo að vonandi fá
þeir vitru að ráða. En því mið-
ur eigum við enn langa leið
ófarna til að skapa blökku-
mönnum jafnréttisaðstöðu í
landi okkar. í mínum augum
er það siðlaust að neita
blökkumönnum um jafnrétti,
enda er ein bezta vinkona mín
af þeim kynstofni."
„En víkjum að öðru. Hefur
þú hitt nokkur skyldmenni
þín hér á landi?“
„Ég hef hitt eina frænku
mína, og veit ekki hvort ég á
hér fleiri ættingja. Ég hafði
lítið samband við íslenzkt
fólk fyrr en ég kom til Seattle,
en þar er ég heimagangur hjá
frú Jakobínu Johnson, sem er
óþreytandi að fræða mig um
Island og það, sem íslenzkt
er“.
„Hefur þú lesið kvæði
Stephans langafa þíns?“
„Aðeins þau sem Jakobína
hefur þýtt. Ég talaði við ung-
an pilt hér á landi, sem sagði
mér, að jafnvel ungt fólk hér
læsi kvæði hans með aðdáun.
Það er dásamlegt að vera þess
megnugur að eftirláta kom-
andi kynslóðum slíka andans
auðlegð“.
Það er ánægjulegt að tala
við þennan unga afkomanda
Stephans G. Stephanssonar,
Þó að hún kunni ekki stefin í
„Erfðaskránni“ eftir langafa
sinn virðist hún hafa tileinkað
sér hugsun þeirra:
Að fljóta ei sem straumhrakin
dreif gegnum drif
öll dægur með sofandi geði,
að snúa ei angri í ómegins lyf,
né eitra sér lífsstundar gleði.
Að rýna ei svo fast á allt
svipljótt og svart,
að sökkvi hvert ljósbrot í
móðu,
en una við sólskin og
sumarloft bjart
og sálirnar háfleygu og góðu.
Tíminn 3. okt.
Gjöf iil Bessastaðakirkju
Á aldarafmæli Erlends óð-
alsbónda Björnssonar á
Breiðabólstað á Álftanesi,
hinn 3. nóv. 1964, afhenti dr.
ing. Jón E. Vestdal og kona
hans Bessastaðakirkju Guð-
brandarbiblíu að gjöf. Þetta
eintak er kjörgripur, í góðu
standi, fögru bandi og með
silfurspennum.
Tóku forseti íslands og pró-
fasturinn á móti gjöfinni með
þakklæti og virðingarorðum
um Erlend óðalsbónda.
Auk gefenda voru önnur
börn Erlends viðstödd kirkju-
athöfnina, og að henni lokinni
var gengið til stofu á Bessa-
stöðum.
(Skrifstofa Forseta íslands).
☆
Forsætisráðherra í ísrael
Dr. Bjarni Benediktsson,
forsætisráðherra, og kona
hans fóru í dag til Israel í boði
ríkisstjórnarinnar til þess að
endurgjalda heimsókn David
Ben-Gurion, þáverandi for-
sætisráðherra, og frúar hans
hingað til lands árið 1962.
Forsætis ráðherrahjónin
munu koma aftur 10. nóvem-
ber.
Forsætisráðuneytið, 30. okt-
óber 1964.
☆
Fundur skógræktarfélaganna
Laugardaginn 31. október
hélt stjórn Skógræktarfélags
íslands fund á Hvolsvelli á
Rangárvöllum, með stjórnum
skógræktarfélaganna á Suður-
landi. Fundinn sátu nær allir
stjórnarnefndarmenn þessara
félaga, alls 30 manns.
Hákon Guðmundsson for-
maður Skógræktarfélags ís-
lands setti fundinn og stjórn-
aði honum.
Á fundinum voru ýmiss mál
rædd, einkum þau er vörðuðu
stefnur í skógrækt á Suður-
landi og reifaði Hákon Bjarna-
son þau mál í framsöguerindi
í byrjun fundar. Einar G. E.
Sæmundsen skógarvörður
ræddi um ræktun skjólbelta
og skýrði frá tilraunum, og
Snorri Sigurðsson skógfræð-
ingur hafði framsögu um fé-
lagsmál.
Tíminn 7. nóv.
☆
Bókagjöf frá Johnson
Hinn 16. sept. 1963 kom þá-
verandi varáforseti Banda-
ríkjanna, Lyndon B. Johnson
í opinbera heimsókn í Há-
skóla íslands. Varaforsetinn
skýrði frá því, að hann myndi
gefa Raunvísindastofnun Há-
skólans nokkur rit í raunvís-
indum, sem gætu orðið fyrsti
vísir að bókasafni stofnunar-
innar, en um val bóka færi
eftir ósk forráðamanna henn-
ar.
Bókagjöf forsetans hefir nú
verið afhent að mestu, og er
þar um að ræða milli 60 og
70 rit í eðlisfræði, efnafræði,
jarðeðlisfræði og stærðfræði,
öll gefin út í Bandaríkjunum.
Eru þetta höfurit hvert á
sínu sviði, og er þessi bóka-
gjöf mikilvæg fyrir Raunvís-
indastofnunina. Metur Há-
skóli íslands mikils þessa á-
gætu bókagjöf.
☆
Fjarlægur íslendingur
Ýmsir af lesendum ferða-
bókar minnar „Umhverfis
jörðina“ minnast þar frásagn-
ar á bls. 155—158, um ís-
lending, er ég sagði dálítið
frá, sem ég fann vestur á
Hawaii, þegar ég dvaldi þar
fyrir nokkrum árum. Síðan þá
veit ég um 3 ísl. sem verið
hafa á ferð í Honolulu, er
fundið hafa þennan íslending
þar, eftir minni fyrirsögn,
seinast einn nú í haust. —
Kristján Gísli Snæbjörnsson
er nú kominn á efri aldur og
er einsamall einstæðingur þar
úti á hinum fögru rómantísku
eyjum.
Frá ýmsum ættingjum hans
og gömlum kunningjum, hér
heima á íslandi, hef ég fengið
óskir um, að þá langaði til að
fá adr. hans vestra. En svör
mín þar um munu hafa fallið
í gleymsku og dá. Væri
K.G.S. áreiðanlega fengur að
fá jólakveðju um næstu jól
frá ættjörðinni. Vegna þessa
bið ég Tímann fyrir adr. hans,
á eftir nafni hans. Hún er:
Lanikai P. O. 1214
via Honolulu
Hawaii.
Kristján Gísli er ísl. ríkis-
borgari ennþá. Sagði hann
mér, að hann hefði aldrei haft
geð í sér í þau 60 ár, sem hann
hefur dvalið í ýmsum lönd-
um erlendis, að taka þar rík-
isborgararétt. Móðurmálinu
ísl. héldi hann mest við með
því að flytja á því stutta ræðu,
vanalega á hverju kvöldi áð-
ur en hann sofnaði. V.G.
Tíminn 12. nóv.
☆
Ónæmari fyrir krabbameini
Niðurstöður rannsókna
erfðafræðinga í Kaupmanna-
höfn hafa komið mörgum á
óvart. Hinir dönsku sérfræð-
ingar þykjast hafa komizt á
snoðir um, að fólk með maga-
sár og stöðugt lungnakvef
(bronkitis) er af einhverjum
óþekktum ástæðum yfirleitt
ónæmara fyrir krabbameini
en aðrir.
Áður hafði ekki verið bent
á slíkt í læknaritum. En ein-
mitt um líkt leyti og dönsku
vísindamennirnir komust að
þessari niðurstöðu kom út
nýtt tölublað af tímaritinu
Nordisk Medicin, en þar var
grein eftir Norðmanninn dr.
Holstad þar sem fjallað var
um sama efni.
Hann hafði tekið eftir því,
að krabbameinstilfellum fjölg-
aði talsvert meðal þeirra
magasjúklinga, sem maginn
hafði verið tekinn úr.
Framhald k bls. 8.