Eimreiðin - 01.09.1896, Blaðsíða 4

164
á þingmenn og embættismenn. Og áhrifin af veru þeirra hafa
stundum komið svo berlega i ljós, að það er til stórkostlegrar
minnkunar fyrir þingið og þjóðhöfðingja vora. Pá eru atkvæða-
svikin ekki góður vottur. Eins og menn vita, verða menn á öll-
um þingum, til þess að þingstörfin geti farið í nokkru lagi, opt
að vera búnir að koma sjer saman um það, áður en á þingfund
er gengið, hvernig menn ætli sjer að snúast við þvi og því máli.
Þetta gera menn líka á alþingi, en þar hefur það á seinni árum
sýnt sig, að menn fyrirverða sig ekki fyrir að svíkjast um að greiða
atkvæði eins og þeir hafa lofað fyrirfram, — ekki einungis frá
einum degi til annars, heldur jafnvel frá einni klukkustund til
annarar. Mest kveður að þessu við allar kosningar, einkum í
hinar þýðingarmestu nefndir þingsins t. d. í fjárlaganefnd. Þessi
alda er jafnvel farin að rísa svo hátt, að sumir þeirra, er skipa hin
efstu virðingarsæti þingsins, hafa ekki gætt betur sóma sins en
svo, að gera sig seka í þessari óhæfu. Og í einu máli kom það
fyrir á síðasta þingi, að rúmur þriðjungur deildarmanna í neðri
deild (7 þingmenn) svikust um að greiða atkvæði, eins og þeir höfðu
lofað fyrirfram. En þá átti líka einstakur maður í hlut, sem í það
sinn sat á áheyrandapalli, þótt hann aldrei hefði sjezt þar allan þing-
tímann áður, • nema þegar merafrumvarpið var á ferðinni, enda gekk
og meðferð þess honum að óskum. Sá skortur á siðferðislegu
þreki, sú ósjálfstæði og sá ódrengskapur, sem lýsir sjer í slíkri
meðferð á löggjafarmálum þjóðarinnar, er harla athugaverður, enda
hefur merkur maður sagt oss, að einmitt fyrir þær sakir hafi einn
hinn mesti hæfileikamaður landsins hrökklazt út úr þinginu (a: neit-
að að taka endurkosning), af því hann gat ekki átt í því, að eiga
að búa við sífeld svik.
»Samvizkulaus þingmaður er óttalegt orð«, sagði síra Einar
Jónsson í þingsetningarræðu sinni 1895, og þá setningu munu allir
þingmenn fúsir til að undirskrifa. En þær systurnar Theóría og
Praxis eiga nú ekki ætíð samleið í heiminum. Þær fara stundum sín
í hvora áttina. Að lofa að greiða atkvæði sitt svo og svo í jafn-
þýðingarmiklum málurn og þeim, sem eru til meðferðar á alþingi,
og svíkjast svo um það rjett á eptir verðum vjer einmitt að kalla
samvizkuleysi, og þyki mönnum slíkt fjarri sönnu, þá bendir það
óneitanlega á, að tilfinningin fyrir því, sem almennt er kallað sam-
vizkusemi, sje sannarlega farin að verða eitthvað geggjuð hjá þjóð-
inni. Og merkilegt er það, að ekkert af blöðunum minnist á