Eimreiðin - 01.05.1903, Blaðsíða 40

120
undir það, að því er þetta snertir, sem hér er talað um, af því
þeir hafa ekkert lært sjálfir og hvergi getað lært heima á íslandi,
þá er ekki við miklu að búast af þeim og ekki mikið af þeim
heimtandi. Vér þurfum með einhverjum ráðum að fá mann, sem
kann söng, til að kenna þeim, sem veita tilsögn í honum víðs veg-
ar út um land, og það ætti ekki að vera ókleifir erfiðleikar á því
með aðstoð þings eða góðra manna.
Setjum nú svo, að við hvern skóla á Islandi væri spreng-
lærður söngkennari, sem syngi eins og engill. Á meðan marg-
raddaður söngur er kendur nær því eingöngu, þá mundi kennar-
inn ekki koma að hálfum notum. Pað sé fjarri mér að amast
við margrödduðum söng í sjálfu sér, en ég vil ekki, að honum sé
gert svo hátt undir höfði, að alt annað verði að sitja á hakanum.
I fyrsta lagi er mönnum lítil ánægja að því til langframa, þó að
þeir kunni nokkrar milliraddir eða bassa. Peir hafa ef til -vill ör-
sjaldan eða aldrei gagn af þeirri kunnáttu, þegar skólanum slepp-
ur. I öðru lagi er það ætlunarverk skólanna að gera menn svo
úr garði, að þeir geti sungið einir, rétt og laglega. I margrödd-
uðum söng styður hver annan; oft eru aðeins einn eða tveir
menn í hverri rödd, sem halda henni saman, en hinir fleyta sér í
þeirra kjölfari. Og það er ekki nema eðlilegt, þegar alt er kent
utanað, því menn eru misnæmir á sönglög eða raddir eins og
annað. Afleiðingin af þessu er sú, að helmingur allra nemendanna
eða meira kann varla nokkra rödd rétta, ef hann á að bjarga sér
án annarra hjálpar. Til þess að þroska og lagfæra hljóð manna,
er þessi söngkensla óheppileg í frekara lagi. Pó að kennarinn
væri allur af vilja gerður, þá gæti hann ekki tekið það tillit til
raddsviðs hvers nemendanna, sem nauðsynlegt er, til þess að
hljóðum hans sé ekki misboðið annaðhvort með því, að hann er
píndur til að syngja hærra eða dýpra en hljóð hans leyfa, eða þá
með því, að honum gefst aldrei eða örsjaldan tækifæri á að æfa
alla tóna, háa og djúpa, sem hann getur sungið. í þessu sam-
bandi er ástæða til að minnast á og finna að því skeytingarleysi,
sem á sér stað, þegar mönnum er skipað í raddir. Eg þekki
mann, sem var látinn syngja 2. bassa heima, en hefði átt að
syngja 2. tenór; ég þekki annan, sem söng 2. tenór, en hefir
greinilega bassarödd, og svo er um fleiri. Sumpart er þetta af
fáfræði söngkennarans og sumpart af því, að þegar ekki má minna
gagn gera en fjórraddaður söngur, þá eru menn drifnir í þær