Alþýðublaðið - 22.07.1965, Blaðsíða 5

FRAMTlÐ SÞ BYGGIST
ÁSMAWÚÐUNUM
I TILEFNI þess að 20 ár voru
liðin írá undirskrift Stofnskrár
Sameinuðu þjóðanna 26. júní s.l.
Iét framkvæmdastjóri samtakanna,
U Thant, eftirfarandi orð falla:
„Enda þótt 20 ár geti verið veru
legur hluti af athafnalífi einstakl
ings, eru tveir áratugir stutt tíma
Skeið í sögu alþjóðasamtaka eins
og Sameinuðu þjóðanna. Á tuttugu
ára afmæli samtakanna er samt
Viðcigandi að líta yfir farinn veg.
Meginmarkmiðið með stofnun
Sameinuðu þjóðanna 1945 var að
varðveita friðinn og koma.í veg
fyrir styrjaldir. Til að skapa að-
stæður, sem stuðluðu að varð-
veizlu friðarins, fundu stofnend-
Urnir leiðir og aðferði-r til að
treysta friðinn. Sú upphygging út
heimtir fyrst og fremst markvissa
keppni að tveimur markmiðum,
auknum vinsamlegum samskiptum
þjóða á milli og sívaxandi efnahags
Iegum og félagslegum framförum
allra þjóða. Þessi markmið eru
að mínu viti höfuðinntak stofn
skrárinnar.
Til að geta dæmt um þann ár-
angur sem Sameinuðu þjóðirnar
hafa náð á síðustu 20 árum —
hvort sem hann er mikill eða lít-
ill — er ráðlegt að virða fvrir sér
háðar hliðarnar á starfsemi sam
takanna: varðveizlu friðarins og
uppbyggingu friðarins. Það er al
mennt viðurkennt, að skapazt
hafa alvarlegar aðstæour þar sem
Sameinuðu þjóðirnar hafa skorizt
í leikinn með góðum árangri, og að
í öðrum tilvikum hafa afskipti
þeirra af málum ekki borið veru
iegan árangur eða þeim hefur ver
ið bægt frá að láta til sín taka.
Skýringin á þessu er nærtæk. Þeg
ar um er að ræða vandamál, þar
sem eitt eða fleiri stórveTdanna
eiga hlut að máli, er friðárvið-
leitni Sameinuðu þjóðanna annað
hvort veikburða eða ófulTnægj-
andi. Þetta stafar framar öðru af
tilkomu kalda stríðsins, sem ver
ið hefur snar þáttur í alþjóðavið
Skiptum síðustu tvo áratugi.
Þegar sögunni víkur að upp-
byggingu friðarins hefur hlutur
Sameinuðu þjóðanna verið veiga
mikill. ef mér leyfist að :aka svo
til orða. Starfsemi hinna ýmsu
sérstofnana Samelnuðu þjóðanna
og viðleitni sjálfra samtakanna á
sviði efnahags- og félagsmála hef
ur um gervalla heimsbyggðina
verið viðurkennd, þessi starfsemi
hefur verið árangursrík, mikilvæg
og í ýmsum tilvikutn undraverð.
Að því er varðar þróun friðsam
legra samskipta þjóða á milli hafa^ingu þeirra, sjálfstæði og hlut-
Sameinuðu þjóðirnar verið nokk-
urs konar hvati, þær hat'a verið
tæki og vettvangur til að koma á
sættum í deilumálum með friðsam
legum hætti. Enda þótt enn sé
mikið ógert á þessu sviði, er það
almennt viðurkennt, að samtökin
hafa átt drjúgan þátt í að skapa
aðstæður, sem nauðsynlegar eru
•til að koma á umræðum og samn
ingstilraunum milli deiluaðilja.
Það eru grundvallarsannindi um
Samemuðu þjóðirnar, að þær til
heyra fyrst og fremst smáríkjun-
um, því þau hafa mesta þörf fyrir
þær. Framtíð Sameinuðu þjóð-
anna veltur því að verulegu leyti
á smáþjóðunum, ábyrgðartilfinn-
Notkun radíó-
ísótópa eykst
lægni, tryggð þeirra við grund-
vallaratriði stofnskrárinnar, sjálfs
stjórn þeirra og umburðarlyndi í |
samningum, og þeim fasta ásetn
ingi þeirra að draga úr viðsjám
milli austurs og vesturs.“
Öryggisráð Sameinuðu þjóð-
anna ákvað 15. júní sl. að fram-
lengja dvöl friðarsveita Samein-
uðu þjóðanna á Kýpur um sex
mánuði eða til 26. des. 1965. í
samþykkt ráðsins segir, að frið
urinn, sem nú ríkir á eynni, sé
ótryggur, og að bardagar muni
sennilega fljótlega brjótast út á
ný, verði friðarsveitiniar kvaddar
burt. Ráðið hét á deiluaðila að sýna
ýtrustu aðgát.
NOTKUN radíó-ísótópa getur
veitt okkur svo margvíslegar upp
lýsingar um ástand jarðar og gróð
urs, að ekki er fjarri lagi að halda
því fram, að jurtir hafi fengið
mál. Radíó-ísótópar geta t. d veitt
vitneskju um, hve mikill raki og
næring er í jörðinni, og af því
leiðir að nú er hægt að haga á-
burði og vökvun í samræmi við
eiginlega þörf gróðursins.
Hægt er að rannsaka hvernig
jörðin bregzt við mismunandi teg
undum áburðar, bæði lífræns og
ólífræns, hve mikill raki °r í jörð
inni og hvernig honum er jafnað
niður, hvers konar næringar á-
kveðnar jurtir þarfnast og hve
mikið af henni þær taka til sín,
hve oft þær verða að fá áburð og
hve mxkijS hverju sinni, hvaða á-
burðarefni eru nauðsynleg — allt
með ísótópum.
„Mikilvægasta matvæla-upp-
spretta mannkynsins er jörðin,
sem veitir okkur afrakstur sinn
og gerir okkur kleift að halda hús
dýr. Notkun radíó-ísótópa +il rann
sókna á fi-jósemi jarðarinnar og
næringarvinnslu jurta hefur opnað
rannsókxiunum nýjar leiðir, sem,
geta veitt okkur stóraukna og
verðmæta vitneskju um iarðyrkj
una. Við höfum aflað okkur mikil
vægra upplýsinga með tilraunum,
sem hefðu verið óframkvæmanleg
ar án radíó-ísótópa“. Þetta var
meðal þess sem dr. Mauriee Fried
sagði á ráðstefnu um „notkun
radíó-ísótópa við rannsóknir á
næringarvinnslu jarðargróðans“,
sem nýlega var haldin í Ankara.
Ráðstefnan var haldin af AI-
þjóðakjarnorkustofnuninni (LAE
A) og Matvæla- og landbúnaðar-
stofnun S. Þ. (FAO), sem starf
rækja sameiginlega deild til rann
sókna á notkun kjarnorkunnar í
þágu landbúnaðar. 60 þátttakend
ur frá 27 ríkjum sátu ráðstefnuna,
þar sem lagðar voru fram 45 vís-
indaritgerðir á þessu sviði.
Ein hinna vísindalegu rannsókna
leiddi t. d. í ljós, að hægt er að
beita ísótópum til að stilla vatna
magnið í jörðinni, þannig að vatn
ið hættir að renna þegar jörðin
er orðin of rök, en byrjar aftur
að renna þegar hún verður of
þurr. Á svæðum þar sem lítið er
um vatn er þannig hægt að
tryggja, að hver hinna dvrmætu
dropa komi að fullum notum, þeg
ar þeirra er þörf, og á svæðum
þar sem mikið er um saltvatn er
hægt að koma í veg fyrir að óþarf
lega mikið salt setjist í jörðina
með of örri vökvun.
100 millj. tonn
af pappír fram
leidd í heiminum
Samanlögð framleiðsla á papp>
ír og pappa í heimjnum er nú kom
in yfir 100 milljón tonn á ári*
Aukningin hefur numig 5 af hundr
aði árlega síðan 1960, og búizt er
við að sama árleg aukning verði
fram til 1968. Framleiðsluaukning
in virðist svara til eftirspurnar,
en þó virðist vera um nokkra um
firamframleiðslu á pappírskvoðu
að ræða í Norður Ameríku. ÁriS
1960 voru framleidd í he'minum.
93 milljónir tonn af pappír og
pappa, en í ár er framleiðslan 105
milljónir tonna.
Alþjóðaflugmálastofnunin (ICAO)
Ikaus hinn 29. júní sl. nýja með-
limi í framkvæmdastjórn sína,
sem er 29 manna ráð, kosið til
þriggja ára. Svíar voru ein þeirra
8 þjóða sem fengu fultrúa kosna í
stjórnina á grundvelli bess að
þær gegna veigamiklu hlutverki í
lalþjóðaflugmálum.
Þessi gagnmerki bíll mætti víst kallast „vinnupalla-bíll“, því að hann er til þess ætlaður að spara bygg-
ingu vinnupalla við hús, þar sem þarf að vinna í mik:lli hæð, en ekki þykir gott að nota stiga, eða verkið
ekki svo mikið, að æskilegt sé að byggja palla. Myndin er tekin, þegar bíllinn var notaður við máln-
ingu á vörugeymslu S.Í.S. við höfnina fyrr í vikunni.
Eyjóiíur K. SSgurjonsson
Ragnar á. Magnús?on
Löggiltir endurskoðendnr
'dókagötu 65, 1 hæð, síml 17909
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 22. júlí 1965 £