Tölvumál - 01.12.1994, Blaðsíða 27

Desember 1994
Tölvunotkun í skólum, horft til
framtíöar
Gein þessi er byggð á erindi sem flutt var á ráðstefnu SI, Tölvur og nám '94,
22. ágúst 1994
Eftir Hörð Lárusson
Að undanfömu hefur tiltölu-
lega miklum fjárniunum verið
varið til kaupa á tölvum og tölvu-
hugbúnaði, bæði af hálfu hins
opinbera og eins einkaaðila. Þetta
gildir eimiig um skólakerfið enda
þótt þar hafi verið um minni fjár-
festingu að ræða en hjá mörgum
öðrum stofnunum þjóðfélagsins.
í umræðum að undanförnu
hefur nokkuð borið á óþolinmæði,
einkum hjá þeim sem veita skól-
unum fjármagn, hvað varðar
beinan og mælanlegan árangur af
þeirri Qárfestingu sem felst í
kaupum á tölvubúnaði og með-
fylgjandi hugbúnaði. Þessi afstaða
er skiljanleg; hefur árangur af
skólastarfi batnað við tilkomu
tölvanna? Hver og einn getur
svarað þessari spurningu fyrir
sjálfan sig.
Þetta viðhorf hefur komið
greinilega fram á norrænum vett-
vangi í umræðum um áframhald-
andi norrænt samstarf á sviði
tölvunotkunar í skólakerfinu.
Menn hafa þó orðið sammála um
að áfram yrði að halda, en í vaxandi
mæli er stefnt að því að vísa verk-
efnum á þessu sviði frá ríki og til
sveitarfélaga og einkaaðila. Þetta
þarf í sjálfu sér ekki að vera verra
a.m.k. hvað sum verkefni varðar.
Við athugun á því hvemig
þróunin hefur verið að undanfömu
og hvers má vænta í framtíðinni,
er nauðsynlegt að gera sér grein
fyrir því umhverfi sem er ráðandi
í skólastofunni. Hvað varðartölvur
og tölvutækni og beitingu hennar í
kennslu, er umhverfið í skóla-
stofumii allt annað en við þekkjum
frá almennum vinnustöðum eða
einstaklingum sem margir nota
tölvur til afmarkaðra verkefna.
Þetta er nauðsynlegt að hafa í
huga þegar áætlanir eru gerðar
um tölvuvæðingu skóla og notkun
tölva við kennslu. Starfsmaður í
verslunar- eða framleiðslu-
fyrirtæki sem notar tölvu í starfi
sínu vinnur í mjög mörgum
tilvikum tiltölulega einhæf störf.
Tölvan leysir af hendi ákveðin
skilgreind verk og útreikninga sem
em þau sömu frá degi til dags.
Þessi viðfangsefni eru í flestum
tilvikum þess eðlis að þau gera
ekki kröfu um yfirgripsmikla
þekkingu á tölvum eða tölvu-
notkun.
Eigi að bregða út af því ferli
sem þarna er um að ræða í einstök-
um tilvikum getur það haft í för
með sérumtalsverðan kostnað og
jafnvel endurnýjun búnaðar.
Bilanir og tafir em tiltölulega tíðar
og hver þekkir ekki þá stöðu sem
kemur stundum upp í bönkum
þegar allt er stopp og tölvumar
virka ekki. Þeir sem þekkja til
skólastarfs vita að slíkar uppá-
komur í kennslu eru með öllu
óviðunandi (nema sem algjör
undantekning).
Tölvutæknin býður upp á
marga og ónýtta möguleika til að
bæta kennsluna og gera hana fj öl-
breyttari. Margt gott hefur verið
gert og margt hefur breyst í þessu
efni á síðustu ámm en þrátt fyrir
það erum við aðeins komin
skammt á leið í því að nýta mögu-
leika tölvutækninnar í skólum.
Þessi staða gerir miklar kröfur til
kennara. Hann verður að
- vera fær um að leysa tækni-
vandamál sem upp koma,
- þekkja vel notkun margra
ólíkra forrita,
- geta skipulagt tölvunotkun
annarra, þ.e. nemenda,
- verafærumaðhvetjatilsjálf-
stæðra vinnubragða og geta
brugðist við ef nemendur taka
upp á því að fara óhefðbundnar
leiðir við lausn verkefna,
- getatekiðréttarkennslufræði-
legar ákvarðanir við ólíkar og
oft erfiðar aðstæður sem upp
koma í kennslustofunni,
- hafa næga þekkingu ti 1 að geta
valið og til að geta notað réttu
forritin,
- geta kennt nemendum sínum
undirstöðuhugtök og aðferðir
sem korna fyrir í skyldu náms-
efni í tölvufræðum.
Eg geri ráð fyrir að kennarar
sem hafa fullkomið vald á ofan-
töldum atriðum séu ekki margir.
27 - Tölvumál