Tölvumál - 01.07.2000, Blaðsíða 20

Netfangaskrár
Innbyggt í staðalinn
eru að auki atriði
eins og aðgangsslýr-
ing, lýsing á því
hvernig á að geyma
upplýsingar, stuðning-
ur við alþjóðleg stafa-
sett og möguleikar á
speglun eða fjölföld-
un. Þetta hefur leitt til
mjög víðtækrar notk-
unar og reyndar enn
meiri en virðisf fljótt á
litið
Mynd 2. Samskipti við X.500 skrá
breiðsla var því takmörkuð og oftast innan
fyrirtækis, skóla eða stofnunar. Stöðluð
aðferð var ekki til heldur voru aðferðir
bundnar við til dæmis stýrikerfi eða fram-
leiðanda.
Stöðlun
Því var farið að huga að stöðlum yfir auð-
kenni notenda einstakra samskiptakerfa.
Þessir staðlar skyldu lýsa því hvemig væri
hægt að búa til alheimsskrá yfir notendur
hvaða samskiptakerfis sem væri og hafið
samskipti sín á milli. Útkoman varð
reyndar staðall sem getur innhaldið næst-
um hvaða upplýsingasafn sem er. Staðal-
inn gengur undir nafninu X.500 og var
saminn í sameiningu af ISO (Intemational
Standards Organisation) og ITU
(International Telecomunication Union).
Hann er óháður tegund tölvu- eða stýri-
kerfis. Hann var fyrst samþykktur 1988 en
síðan endurskoðaður 1993 og 1997 og
gert er ráð fyrir nýrri útgáfu 2001. Hann
lýsir uppbyggingu dreifðrar skráar sem
getur innihaldið upplýsingar um notendur
einhvers kerfis og er þá notendaskrá, eða
upplýsingar um viðskiptavini og er þá við-
skiptavinaskrá o.s.frv. Hér á eftir einfald-
lega kölluð skráin. Skráin byggist á lag-
eða stigveldislíkani upplýsingaeininga
(færslur í notendaskrá) sem notendur geta
flett upp í eða leitað í (sjá mynd 1). Stig-
veldisskiptingu má líkja við tré á hvolfi
sem greinist í stofn, greinar og laufblöð.
Það er leitað frá uppgefinni rót, eftir stofni
út á grein þar til komið er að laufblaðinu
sem inniheldur upplýsingarnar sem leitað
er að. X.500 notar safn miðlara skráa (e.
Directory Servers, DSA) sem hver um sig
inniheldur hluta af allri skránni eða upp-
lýsingasafni skráakerfisins (e. Directory
Information Base, DIB). Saman veita
þessir miðlarar aðgang að einni skrá. Því
þurfa notendur skrárinnar ekki að að vita í
hvaða hluta skráarinnar er verið að leita í,
í hvaða landi skráin er né hver á skrána.
I staðlinum er að finna lýsingu á upp-
byggingu skráarinnar og á hvem hátt er
hægt að nálgast upplýsingar í henni. Að-
gangur að einni skrá getur verið á tvennan
hátt. Á milli miðlara er notuð ein sam-
skiptaregla (e. Directory Service
Protocol). Notendur skráarinnar nota að-
gangsveitu (e. Directory System Agent)
sem notar aðra aðferð, Directory Access
Protocol eða DAP. (sjá mynd 2). Notandi
getur verið forrit eða hugbúnaðarpakki,
manneskja eða annað.
20
Tölvumál