Dagur - 05.08.1999, Blaðsíða 8

8- FIMMTUDAGUR S. ÁGÚST 1999
. Djtgur
FRÉTTASKÝRING
Passaði ekki í fc
GUÐMUNDUR
! R. HEIÐARS-
SON
— -j
K h
: ͣ. SKRIFAR
Byggðastofnim vann
eftir ákveðnu módeli
þegar 1500 tonna
kvóta var úthlutað.
Tekið mið af íbúaþró-
un, kvótatapi, ársverk-
um í fiskvinnslu og
meðaltekjum. Þingfor-
seti skilur ekki for-
sendur úthlutunarinn-
ar. Fjarvera stjóm-
valda veldur undrun.
Ekkert hólar á nefnd
um sátt í sjávarútvegi.
Þegar stjórn Byggðastofnunar út-
hlutaði 1500 tonna byggðakvóta
til sveitarfélaga á dögunum var
stuðst við ákveðið módel eða for-
múlu sem embættismenn höfðu
unnið fvrir stjórnina. Þar var m.a.
tekið mið af þróun nokkurra at-
riða á sl. fimm árum eins og t.d.
íbúaþróun byggðarlaga, kvóta-
tapi, fækkun ársverka í fisk-
vinnslu og meðaltekjum á árs-
. grundvelli. Fyrstu tvö atriðin
L vógu þó einna þyngst að sögn
, Lilju Rafneyjar Magnúsdóttur frá
f Suðureyri við Súgandafjörð sem á
r sæti í stjórn Byggðastofnunar.
’ Sjálf segist hún vera sátt við þetta
verklag en ósátt við uppsagnir hjá
r Sæunni Axels þar sem fiskverka-
fólki sé stillt upp við vegg. Hins-
vegar hafi alltaf verið vitað að
1 500 tonna byggðakvóti „bjargar
ekki heiminum" og því viðbúið að
, einhverjir séu óánægðir. Hún
segir að þau sveitarfélög sem hafa
r fengið úthlutað eiga síðan eftir að
- gera tillögur til Byggðastofnunar
hverníg kvótanum verður ráðstaf-
að innan héraðs. Þegar þær til-
lögur liggja fyrir mun stjórn
Byggðastofnunar fjalla um þær.
Reiknað er með að þessar tillögur
og afgreiðsla Byggðastofnunar á
þeim liggi fyrir í tíma eða áður en
nýtt fiskveiðiár hefst í byrjun
næsta mánaðar.
Endurskoðað að ári
Sem kunnugt er þá ákváð stjórn
Byggðastofnunar að úthluta þess-
um 1 500 tonna kvóta aðallega til
byggðarlaga á Vestfjörðum og
Austfjörðum. Samkvæmt því virð-
ast þau hafa komið best eða verst
út úr þessu módeli eftir því hvað
miðað er við. I það minnsta fékk
Olafsfjörður ekki neitt og trúlega
mörg önnur sjávarpláss þar sem
I landvinnslan hefur farið illa út úr
kvótakerfinu á liðnum árum.
I Þessi byggðakvóti er óframseljan-
legur og verður úthlutunin end-
urskoðuð að ári. Hinsvegar hafa
aðeins Olafsfirðingar, með at-
hafnakonuna Sæunni Axelsdóttur
fiskverkanda í fararabroddi, mót-
mælt þessari úthlutun. Sæunn
hefur ekki aðeins mótmælt í orði
heldur einnig látið verkin tala og
hefur sagt upp 70 manns sem
hafa unnið hjá fyrirtæki hennar á
Olafsfirði. Hún segir að forsend-
ur rekstrarins séu brostnar eftir
úthlutun Byggðastofnunar. Fisk-
verkun hennar á ekki kvóta og
hefur þurft að afla sér hráefnis til
vinnslu víða að og m.a. frá
Alaska, Kína og jafnvel frá Nýja-
Sjálandi. Samkvæmt þeim upp-
sagnarbréfum sem starfsfólkið
hefur fengið er stefnt að því að fyr-
irtækið hætti starfsemi í lok næsta
mánaðar. Gangi þessar áætlanir
Sæunnar eftir verður þetta án efa
mikill skellur fyrir atvinnulífíð á
Olafsfírði þar sem íbúar voru um
1100 þann 1. desember sl. Obb-
inn af þessu starfsfólki eru konur.
Að öllu óbreyttu blasir atvinnu-
leysi við þessu fólki því fátt er um
önnur atvinnutækifæri handa fisk-
verkafólki á Ólafsfirði þótt þar séu
starfsræktar nokkrar aðrar físk-
vinnslur.
Auknar tekjur
Hinsvegar segjast bæjaryfírvöld
vera með ýmsar hugmyndir á
pijónunum til að efla atvinnulífíð
á staðnum og m.a. íjarvinnslu.
Anna María Elíasdóttir, forseti
bæjarstjórnar, segir að tekjur bæj-
arbúa hafi verið að aukast. Það
hefur svo aftur hefur skilað sér í
meiri tekjum til bæjarsjóðs en
áætlanir hafa gert ráð fyrir. Engu
að síður telur hún að þessi
ákvörðun Sæunnar Axelsdóttir sé
mjög alvarlegt mál sem menn
munu takast á við á einn eða ann-
an máta. Þá séu starfræktar
nokkrar aðrar fískvinnslur í bæn-
um auk þess sem landað sé upp-
úr þremur frystitogurum Þor-
móðs ramma - Sæbergs á Ólafs-
firði. Hún telur einnig að hlutur
heimamanna í áhöfnum þessara
skipa sé eitthvað um 80%-90%.
Þessutan hefur verið iítið um at-
vinnuleysi í bænum, eða eitthvað
um einn tugur manna sl. vor. Þótt
atvinnumálin hafi ekki verið á
dagskrá fundar bæjarráðs, sem
haldinn var síðdegis í gær, þá
taldi Anna María Iíklegt fyrir fund
að þau yrðu eitthvað reifuð í ljósi
þeirra uppsagna sem fýrirtæki
Sæunnar Axelsdóttur hefði til-
kynnt starfsmönnum sínum.
Hinsvegar sé því ekki að neita að
frystitogaravæðingin hefur komið
niður á landvinnslunn vítt og
beitt um Iandið. Af þeim sökum
hefur landvinnslan átt í erfiðleik-
um með að útvega sér hráefni til
vinnslu. A Ólafsfirði sé t.d. ekki
lengur landað neinum ferskum
afla til vinnslu af neinu ráði nema
því sem smábátar koma með yfir
sumarið.
Alvarleg tíðindi
Halldór Blöndal, forseti Alþingis
og fyrsti þingmaður í Norður-
Iandskjördæmi eystra, segir að til-
kynntar uppsagnir fiskverkafólks
á Ólafsfirði séu mjög alvarleg tíð-
indi. Hann segist einnig vera
nokkuð kvfðinn yfir því hver
framvindan verður þar nyrðra.
Hinsvegar segist ætla að vona það
í Iengstu lög að það takist að
finna möguleika til hráefnisöfl-
unar. Þá finnst honum mjög und-
arlegt hvernig staðið hafi verið að
úthlutun Byggðastofnunar. Hann
segist hinsvegar ekki átta sig á
þeim forsendum og reglum sem
lágu til grundvallar þessari út-
hlutun úr 1500 tonna kvóla sem
Byggðastofnun hefur til ráðstöf-
unar.
Undarleg úthlutun
„Ef við horfum á atvinnustigið þá
Um 70 manns hefur verið sagt upp störfum á Úlafsfirði. Úthlutun kvóta Byggðastofnunar kennt um.
finnst mér undarlegt að ísaljarða- komið til álita og kannski fleiri hlutun Byggðastofunar sé til eins
kaupstaðar skuli fá úthlutun til staðir, segir Halldór Blöndal. árs og bindi ekki hendur stjórnar
þriggja staða en Ólafsfjörður ekki Hann segist líta svo á að þessi út- stofnunarinnar í framtíðinni.