Dagblaðið Vísir - DV - 05.10.1988, Blaðsíða 31

MIÐVIKUDAGUR 5. OKTÓBER 1988.
31
Lífsstfll
Heimilið
Gulur, rauður, grænn ogblár
Ef blár litur er blandaður með
grænu nást fram kaldari einkenni
hans. Sé hann hins vegar blandað-
ur með rauðu nást fram hlýrri
áhrif - meira róandi. Bláa Utinn er
í raúninni hægt að nota í öll her-
bergi. í eldhúsi undirstrikar hann
hreinleika, í svefnherbergi er hann
frískandi og framkallar rómantík
og á baðherbergi táknar hann vatn
og ferskleika.
- Grænt er ferskt og lýsir bjartsýni
og léttum anda. Græni liturinn
passar prýðilega vel við aðra liti,
bæði sem andstæða og bakgrunn-
ur. Þessi htur framkahar þægindi
og ró og notast því gjarnan í vinnu-
herbergjum og í svefnherbergjum.
Með réttri blöndu má vel fá fram eins eða mjög svipuðan lit á vegg og er
á húsgögnum. Græni og guli liturinn eru skyldir og sóma sér vel saman.
í híbýlum er best að hafa rauðan
Ut þar sem hann getur verið ríkj-
andi. Þetta er Utur sem skapar
hlýju - heppilegt er að lýsa rauða
Utinn til að skapa jafnvægi. Bleikur
Utur tengist mjög þeim rauða en
skapar nokkuð öðruvísi tilfinningu
- rómantíska, er jafnvel tákn um
velferð. En bleikt verður væmið sé
það of mikið notað. Djúprauðir tón-
ar notast oft sem bakgrunnur fyrir
húsgögn með þungu yfirbragði en
bleikt hentar vel í svefnherbergi,
bæði h)á fuUorðnum og börnum.
Náttúrulitir
- svartur, hvítur
og grár
- Náttúrulegatóna þekkjum við
úr umhverfi okkar. Þeir ná yfir
aUt frá steinahtum og jarðUtum, til
ljósrar furu, bómuUar og margvís-
legum Utatónum sands. Náttúru-
legir Utir henta mjög víða. Því má
segja að þeir séu nokkuð öruggt
Utaval. Hins vegar njóta þeir sín
best ásamt öðrum tónum.
- Grátt svart og hvítt eru Utir sem
við þekkjum einna best. Þessir litir
eru tákn um sorg og gleði - brúð-
kaup, jarðarfór o.s.frv. Hvítt getur
verið bæði kaldur Utur, sem minnir
á stofnanir, en líka léttur og yndis-
legur. í svarta Utnum er einnig
ákveðið mótvægi. Hann getur í
senn verið skuggalegur og ógnandi
eða hlýr og móttækilegur.
Grái Uturinn er eins konar milli-
vegur svarts og hvíts - eiginlega
skuggatónn á milU þeirra. Sá grái
er oft notaður sem jafnvægisUtur
við andstæðurnar eða bakgrunnur
fyrir aðra liti. Gráir Utir eru gædd-
ir glæsUeika og henta vel hús-
gögnum með sterkt yfirbragð, eins
og gler- og stálhúsgögnum. Með því
móti njóta auðir, gráir fletir sín.
Sami litur en
mismunandi tónar
Það fer mjög vel að nota sama Ut
á málningarfleti en með mismun-
ÁAur en litir eru valdir er ákaflega
mikilvægt að gera sér grein fyrir
því hve mismunandi eiginleikar
þeirra eru með tilliti til birtu - raf-
Ijósa, dagsbirtu, rökkurs o.s.frv.
andi tónum - við „tónum til“ her-
bergið. Með þessu móti er hægt að
gefa sér ákveðinn „þema-Ut“ t.d.
bláan. Þannig væri dökkur tónn
notaöur á dyra- og gluggakarma en
ljós tónn myndi þekja veggi - svona
er hægt að leika sér með Utbrigðin.
En það verður að gæta þess að þetta
passi saman.
Haldi maður sig við einn „þema-
Ut“ er nokkuð öruggt að litir (tón-
ar) passa saman þegar keyptir hafa
verið nýir húsmunir. En þá veröur
að hafa í huga að Ijósir tónar
stækka, dökkir minnka, sterkir Ut-
Einnig er möguleikf á að einn Ut-
ur virki á móti andstæðu litunum
- eða á móti hvítu eða svörtu yfir-
bragði með því að „berjast um at-
hygUna". Með tilUti til þessa
óvissuþáttar er mikilvægt að kaup-
andi taki með sér heim Utaprufu
og máU jafnvel Utið svæði - og beri
saman við húsgögn, gardínur eða
veggi.
í málningarvöruverslunum er
hægt að velja um mjög mörg af-
brigði hvers Utar. Þannig er hægt
með hjálp litablöndunarvéla að ná
fram nákvæmlega því afbrigði sem
óskaö er eftir hveiju sinni. Unnið
er út frá svoköUuðum stofnum þar
sem Uturinn heitir ákveðnu nafni.
Til fá fram réttan tón er visst morg-
um einingum eða dropum blandaö
út í. AUt er þetta gert á mjög ná-
kvæman hátt.
-ÓTT
- Blár Utur er §valur, hreinn og
fínlegur. Þennan Ut er heppilegt að
nota þar sem ætlimin er aö ná fram
fertku eða svölu andrúmslofti.
Dimmur og hlýr Utur hentar fyrir
basthúsgögn og hluti úr náttúru-
legum efnum. Blátt er smekklegt
sem bakgrunnur viö ómálað tré.
Rauður og bleikur Utur fara vel
saman við grænt, dæmi um þaö er
hægt að taka úr náttúmnni þar
sem stórir grænir fletir njóta sín
með rauðum blómum. Noti maður
gulan og appelsínugulan Ut með
grænu næst fram sumartilfinning.
Blátt og náttúrulitir gefa vissa
svalatUfinningu með grænu og
minna einnig á Utasamsetningar
úr náttúrunni. Grænt hentar því í
öU herbergi þar sem ná skal fram
náttúruáhrifum. Með plöntum er
þó mikfivægt að hafa í huga að láta
veggUt vera ljósari svo ekki ríki
samkeppni.
- Guli Uturinn er tákn um eitthvað
jákvætt og skapar jafnvel gleði -
hann er ferskur og nær strax at-
hygU okkar. Hann er stundum
heimfærður á frið - þetta er hlýr
Utur. Ef sá guU er ekki notaöur of
mikið hefur hann róandi áhrif og
gefur innblástur. Sé hann notaður
á marga stóra fleti er heppilegast
að hafa hann daufan.
Rauður Utur passar vel viö gult.
Grænt og gult blandað saman er
ekki heppUegt á stóra fleti, hins
vegar er frískandi að sjá þannig
samsetningu á minni hlutum. Gult
í húsgögnum, áklæði eöa gardínum
fer vel með gulum vegght. Gult er
gjarnan notað í bamaherbergi og
þar sem sumarstemning á að ríkja.
-Rauðihturinn er mjög kraftmikill
Utur og gefur dirfsku, fram-
kvæmdasemi og jafnvel ástríðu til
kynna - þetta er Utur sjálfsöryggis
og vekur ávaUt athygU. í náttúr-
unni er rauður litur sjaldan í miklu
magni, en stingm1 alltaf í augu þar
sem hann sést.
ir ná athygU en daufir Utir afvega-
leiða. Sé hins vegar tónamismunur
svo Utill að þaö vart sjáist getur
herbergið fengið leiðinlegan svip -
það vantar karakter. Þess vegna
verða tónar að vera nógu ólíkir.
TU að ná fram breytingum og
frískleika er heppilegt að nota hvít-
an Ut og/eða svartan eða þá að fara
út í náttúrulega liti. Verði maður
leiður á mismunandi tónum í sama
lit er aUtaf hægt að breyta til og
bæta við með skyldu litunum.
Mikilvægt að vita
þegar valið er
Ekki fer aUt eins og ætlað var í
fyrstu. Litir eru misjafnlega hlýir.
Þess vegna er algengt að Utir á
veggjum verði öðruvísi en til er
ætlast. Orsökin er sú að litatil-
færslur eiga sér stað. Liturinn sem
vaUnn var í versluninni verður
kannski allt öðruvisi í kvöldbirtu
en í dagsljósi. Þannig er möguleiki
á aö Uturinn fái áhrif frá öðrum
nálægum Utum í Utahringnum.
Náttúrlegir litir njóta sín vel með basthúsgögnum og hvers konar tré-
verki. Stundum er talað um að náttúrulitir séu uppáhaldslitir arkitekta.