Dagur - 16.10.1985, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 16. október 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 360 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 35 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÓRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
FRÉTTASTJÓRI:
GYLFI KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BRAGI V. BERGMANN,
GESTUR E. JÓNASSON, INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík),
YNGVI KJARTANSSON, KRISTJÁN G. ARNGRÍMSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON, MARGRÉT Þ. ÞÓRSDÓTTIR,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDI'S FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
leiðari.____________________________
Aðrar leiðir en
gengisfellingu!
Háværar kröfur hafa heyrst um það frá fulltrúum
fiskvinnslustöðva að gengið verði að fella um
10%, þar sem tapið á stöðvunum nemi 8-9% í
dag. Þetta sé eina leiðin til þess að rétta rekstr-
argrundvöll þeirra við. Þrátt fyrir að tap sé einn-
ig á útgerðinni, hafa forsvarsmenn hennar látið
það álit í ljósi að gengisfelling myndi aðeins gera
illt verra. Ástæðan er sú að svo mikið af skuídum
útgerðarinnar er í erlendri mynt, að það myndi
setja hana í enn meiri erfiðleika ef gengið yrði
fellt.
Það er eiginlega skelfilegt til þess að hugsa, ef
fara á gengisfellingarleiðina einn ganginn enn.
Ætla mætti að þjóðin hefði fengið sig fullsadda
á þeim leik að fella gengið æ ofan í æ. Þetta ætti
einnig að geta átt við eigendur og fulltrúa fisk-
vinnslustöðvanna, því þó svo að gengið yrði fellt
verulega og staðan lagfærð með þeim hætti, er
alveg öruggt að kostnaðarhækkanir í kjölfarið
myndu draga allt niður í sama svaðið. Það er
ekki hægt að reikna með því að t.d. launþegar
sætu þegjandi hjá við slíka aðgerð.
I viðtali sem Dagur átti við Val Arnþórsson
stjórnarformann Sambandsins segir hann að
það sé ljóst, að afkoma fiskvinnslunnar hafi
versnað mikið. Þrátt fyrir auknar tekjur vegna
gengisbreytinga á árinu og styrkingar á mark-
aðsverði erlendis hafi staðan versnað um
a.m.k. 10% vegna kostnaðarhækkana. Það sé því
ljóst að að meðaltali sé fiskverkunin rekin með
halla. Staða útgerðarinnar sé hins vegar ennþá
verri og hún þoli illa gengisfellingu vegna
skulda í erlendri mynt.
„Það er því ekki einhlítt að fella gengið.
Gengisfelling myndi framkalla verðbólgu og
hafa áhrif á komandi kjarasamninga og það yrði
hræðilegt áfall fyrir atvinnuvegina ef riði yfir ný
verðbólguholskefla. Mestu varðar að ná verð-
bólgunni niður. Stöðu útgerðarinnar þarf að leið-
rétta með því að létta af henni vaxtakostnaði og
svipaðra leiða verður að leita til að létta af fisk-
vinnslunni. Það er auðvitað fráleitt að grundvall-
aratvinnuvegirnir, sem skapa fjármagnið í þjóð-
félaginu, séu að kikna m.a. undan allt of háum
fjármagnskostnaði. Á sama tíma raka fjár-
magnseigendur saman peningum vegna geysi-
hárra raunvaxta.
Leita þarf leiða til að rétta grundvöll fisk-
vinnslunnar og útgerðarinnar í gegnum fjár-
magnskostnað og aðra þætti, sem ríkið getur
haft áhrif á, en reyna eftir föngum að halda við
þá gengisstefnu sem ríkisstjórnin markaði, þ.e.
að svigrúm til gengisbreytinga væri öðru hvor-
um megin við 5%, sagði Valur Arnþórsson í við-
talinu.
-Afy-rvœsr £>£rr/t &Æ3/?k.st3or.
/MV, r/l H\/£R& ER RÁ
3Æ3/JRS T3 ÓR///H ?
var það að árið 1978 byrjaði hann
að framleiða allt að 15 tonna báta
úr trefjaplasti. Um áramótin
1982-’83 kaupir hreppurinn hálft
fyrirtækið af Guðmundi og upp
úr því var nýr framkvæmdastjóri
ráðinn. Um þetta leyti hafi Fisk-
veiðasjóður lokað fyrir lánveit-
ingar vegna smíði nýrra báta og
versnaði staða skipasmíðastöðv-
arinnar mjög við það. Þar kom
um síðustu áramót að Guðmund-
ur lýsti yfir þeim áhuga sínum að
selja þann hluta sem hann átti
eftir í fyrirtækinu. Það varð að
ráði að starfsmenn fyrirtækisins
og hreppurinn keyptu hlut Guð-
mundar og jafnframt komu inn
nýir hluthafar með aukið hlutafé.
Þannig komu alls 5 milljónir til
viðbótar inn í fyrirtækið og eiga
starfsmenn u.þ.þ. 51% en hrepp-
urinn og Hólanes hf. skipta af-
ganginum á milli sín. Hreppurinn
stóð svo fyrir því að byggð var
dráttarbraut við hliðina á skipa-
smíðastöðinni sem nú hafði hlot-
ið nafnið Mánavör hf.“
- Hvað er svo framundan hjá
Mánavör?
„Við ætlum að vera komnir í
startholurnar með smíði á trefja-
plastbátum þegar aftur verður
opnað fyrir lánveitingar til ný-
smíða. Það hlýtur að koma að
því áður en langt um líður og þá
ætlum við að vera tilbúnir að
smíða báta allt upp í 40-60 tonn.
Meðalaldur Sáta af þessari
stærð í íslenska flotanum er e.t.v.
einhvers staðar í kringum 35 ár
og viðhaldskostnaður á þeim er
mikill.
Við teljum okkur geta smíðað
þessa báta úr plasti fyrir lægra
verð en það kostar að smíða
álíka stóra báta úr tré eða stáli og
auk þess tekur smíði plastbát-
anna styttri tíma en smíði hinna
sem er mikilvægt þegar litið er til
fjármagnskostnaðar sem kaup-
endur þurfa að bera áður en skip-
in fara að skila einhverju í
kassann.“
- En hvað gerið þið núna á
meðan þið bíðið eftir að geta
byrjað á plastbátunum?
„Við vinnum í hefðbundnum
viðhaldsverkefnum fyrir báta frá
Húnaflóa og þar munar mikið um
að vera búnir að fá dráttarbraut-
ina. Einnig erum við að vinna við
trésmíði í iandi og svo erum við
að ljúka hér við 15 tonna plastbát
sem Fiskifélag íslands. Haf-
rannsóknastofnun og líffræði-
deild Háskóla Islands kaupa af
okkur. Þessar stofnanir ætla að
gera bátinn út til rannsókna og
kennslu. Svo höfum við smíðað
dálítið af rennum og öðru úr
plasti fyrir fiskeldisiðnaðinn.
En framtíðin er í plastbátunum
og ég tel að bátar að 25 metrum á
lengd verði smíðaðir úr plasti í
framtíðinni." -yk.

^viðtal dagsins.
„Framtíðin er í
plastbátunum“
- segir Ómar Haraidsson, framkvæmdastjóri
skipasmíðastöðvarinnar Mánavarar á Skagaströnd.
Á Skagaströnd hefur gamal-
gróiö fyrirtæki, sem heldur var
farið aö halia undan fæti hjá,
verið endurskipuiagt og m.a.
hefur nafni þess verið breytt.
Það hét Trésmíða- og skipa-
smíðastöð Guðmundar Lárus-
sonar, í höfuðið á stofnanda og
lengst af aðaleiganda fyrir-
tækisins. Núverandi fram
kvæmdastjóri heitir Omar
Haraldsson. Hann segir les-
endum Dags frá endurskipu-
lagningu fyrirtækisins og fram-
tíðaráformum.
„Guðmundur Lárusson byrjaði
upp úr engu með bátasmíði og
viðgerðir og árið 1970 er hann
kominn með smíði á eikarbátum.
Hann keypti hálfa mjölskemmu
af Síldarverksmiðjum ríkisins og
breytti henni í skipasmíðastöð.
Næsta stóra skref Guðmundar
Ómar Haraldsson framkvæmdastjóri með plastbát Fiskifélags íslands, líf-
fræðideildar HÍ og Hafrannsóknastofnunar í baksýn. Mynd: -yk.