Þjóðviljinn - 25.11.1944, Blaðsíða 4

Laugardagur 25. nóvember lí)44 — WOÐVILJ.INN
ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 25. nóvember 1944
þlÓÐVILJIKN
Utgefandi: Samciningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjórnmálaritstjórar: Einar Olgdrsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstrœti 12, sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 2181+.
Áskriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði»
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja: Víkings'prcnt h.j., Garðastrœti 17.
Ólíkt hafast þeir að
Þegar gengið var til samstarfs um stjórnarmyndun á þessu hausti
olli það, sem kunnugt er, nokkrum ágreiningi innan tveggja stjómmála-
flokkanna. Sósíalistaflokkurinn gekk þar einhuga til verks, áður en
gengið var frá samningi um stjórnarmyndun, var málið rœtt í öllum
félögum innan flokksins, og öll voru þau eindregið fylgjandi stjórnar-
myndun á þeim grundvelli sem fyrir lá. Hinir stjórnarflokkarnir tveir
báru ekki gæfu til að ganga svo einhuga til verks sem Sósíalistaflokk-
urinn, innan vébanda þeirra beggja var neytt meiri hiuta til að fá stjórn-
arsamvinnuna samþykkta.
Við þetta er í sjálfu sér ekkert að afchuga, ef sá þroski er fyrir hendi
hjá minni hlutanum, að hann geri annað tveggja, beygi sig og láti sér
lynda að tala máli sínu innan flokksvóbandanna, eða hverfi úr flokkn-
um. Hitt er ósæmilegt ef minni hluti innan flokks, sem samþykkt hefur
stefnu ríkisstjórnarinnar og tekur þátt í henni, beitir þeim völdum, sem
hann kann að hafa yfir tækjum flokksins, til að torvelda stjórnarsam-
starfið.
Að þessu sinni er sérstök ástæða til að athuga framkomu minni
hluta Alþýðuflokksins í þessu máli.
Eftir því sem Tíminn upplýsir, var þátttaka Alþýðuflokksins í rík-
isstjórninni endanlega samþykkt með 11 atkvæðum gegn 10, fjórir mið-
stjómarmenn hafa samkvæmt því setið hjá. Stefán Pétursson, Sigurjón
Á. Ólafsson og Sæmundur Ólafsson gengu fram fyrir skjöldu í barátt-
unni gegn stjórnarmyndun. Gegn þeim stóðu fremstir í flokki Emil
Jónsson, Guðgeir Jónsson og Ilaraldur Guðmundsson, þeim var Ijós sú
stjórnmálanauðsyn, sem til þess bar að mynda þessa stjórn og þeir og
stuðningsmenn þeirra komu fram sem heiðarlegir og ábyrgir stjórnmála-
menn og sem fulltrúar verkIýðshreyfingarinnar, er gerðu sér ljóst hvað
henni var bezt eins og sakir stóðu.
Þegar menn opnuðu Alþýðublaðið laugardaginn 4. nóvember, það
var fyrsta blaðið sem út kom eftir stjómarmyndunina, blasti við svo-
hljóðandi fyrirsögn:
„Stefna nýju stjórnarinnar mörkuð af róttækum skilyrðum Alþýðu-
flokksins. Ný launalög fyrir opinbera starfsmenn, almennar tryggingar
og stórkostleg nýsköpun á sviði atvinnulífsins í Iandinu“.
Þeir, sem vissu* að ritstjóri Alþýðublaðsins hafði barizt gegn þvi
að Alþýðuflokkurinn tæki þátt í stjórnarmyndun á þeim grundvelli,
sem um var samið og að samþykkt var með aðeins eins atkvæðis meiri
hluta að flokkurinn tæki þátt í að framkvæma hina „róttæku stefnu“,
hugsa auðvitað sem svo: Alþýðuflokkurinn ætlar þá, þrátt fyrir innri
ágreining, að skipa sér fast .á bak við stjórnina, og tileinka sér heiður-
inn af þcirri stefnu, sem mikill hluti hans ekki vildi fallast á. Við þetta
var í sjálfu sér ekkert að athuga, en við lestur greinarinnar, sem bar
þessa sögulegu fyrirsögn, kom brátt í ljós, að minni hluti Alþýðuflokks-
ins hugðist halda uppi fornum og fullum fjandskap við samstarfsflokk-
ana, og Alþýðublaðið hefur síðan verið notað í þessum tilgangi, og þó
berlegast síðan Alþýðusam'bandsþingið kom saman. Það er því fyllsta
ástæða til að athuga hvað það er sem þessi minni hluti ber fram af
sjóði sínum.
Fyrsta fregn Alþýðublaðsins frá Alþýðusambandsþinginu bar fyrir-
sögnina:
„Moskvakommúnisti kosinn forseti Alþýðusambandsþings“. Sú
næsta bar þessa fyrirsögn: „Fyrirlitleg bolabrögð kommúnista á Al-
þýðusambandsþingi“. Þessi „bolabrögð“ eru í því fólgin að meiri hluti
Alþýðusambandsþingsins hefur neitað að taka gild kjörbréf fulltrúa,
sem sannanlega eru ólöglega kosnir.
Svo kemur leiðari blaðsins í gær. í upphafi hans segir:
„Menn spyrja sjálfa sig. Ilvað vakir fyrir þeim fulltrúum verka-
lýðsins, sem vilja heldur Þórodd Guðmundsson fyrir forseta þingsins
en Finn Jónsson félagsmálaráðherra?“ Síðan er leiðaranum skipt nokk-
urnveginn jafnt í svívirðingakafla um Þórodd, og lofgerðarljóð um Finn.
mhfðai leriir ao mrnia alalaoa
mmiöisaiibaiilslis sii lioren slfl
Framsóbn er með aífsfcynns vélabregðum eg bahtíaídamskbí víð er*
índreba sína innan Alþýðusambandsíns að tcyna að cyðíleggjfl eín~
ínguna í Alþýðusambandinu og grafa undan ríkíssljóvnarscmsfarfítiu
Engum dylst nú vald Alþýðusambandsins né heldur hitt að
það vald byggist á einingunni innan vébanda þess, þrátt fyrir
tilraunir klíku einnar til skemmdarverka.
Það dylst möimum heldur ekki að einingin í Alþýðusam-
bandinu er einn homsteinn þess samstarfs, sem nú á sér stað
um ríkisstjóm.
Þetta dylst Framsóknarfoiingjunum heldur ekki.
Þess vegna hafa þeir nú gert ráðstafanir til þess að reyna
að eyðileggja þessa einingu og grafa þannig undan samstarf-
inu um ríkisstjóm.
EFTIR
Boris Davidenko, formann borgarráðsins í Odessa
Það hefur komizt upp að leið-
togar Framsóknarflokksins hafa
skipulagt sína menn um land
allt, — að svo miklu leyti sem
þeir hafa getað ráðið við þá, —
til þess að berjast á móti ein-
ingu og samstarfi í Alþýðusam-
bandinu. Svo hart og einbeitt
hafa Framsóknarleiðtogamir
gengið fram að þegar þeirra
eigin flokksmenn hafa komizt
að hinu sanna um skemmdar-
verk þeirra og neitað að hlýða
þeim, — þá hafa þeir sent á
þá mann eftir mann til þess að
reyna að beygja þá, — og skal
það sagt ýmsum óbreyttum
Framsóknarmönnum til hróss
að þeir hafa ekki bognað fyrir
þessum árásum ,foringjanna“.
*
Það liggur í augum uppi hvað
það er sem Framsóknarleiðtog-
amir sækjast eftir. Þeir höfðu
treyst á erindreka sína í Al-
þýðuflokknum „sálufélaga“-
kompaníið hans Sæmundar Ól-
afssonar, til að hindra núver-
andi ríkisstjórnarsamstarf. —
Og það er heyrum kunnugt að
þeir „sálufélagarnir“ börðust
gegn stjórnarmynduninni og
berjast gegn henni enn.
Og meining Framsóknar er
nú að nota þá til þess að eyði-
leggja stjórnarsamstarfið. Þess
vegna eru harðsvíruðustu fjand
menn stjómarsamstarfsins, eins
og Sæmundur, Sigurjón og
Hannibal, látnir vaða uppi á
Alþýðusambandsþinginu. —
Þeir koma í rauninni alls ekki
fram sem raunverulegir Al-
þýðuflokksmenn, heldur sem
erindrekar Framsóknar til að
reyna að eyðileggja fyrir hana
það stjórnarsamstarf, sem henni
ekki tókst að hindra að kæm-
ist á. Má mikið vera, ef þessir
menn takast ekki líka þá flugu-
mennsku á hendur fyrir Fram-
sókn að „gera í bændahatri" á
þinginu, til þess að gefa Fram-
sóknarleiðtogunum átyllu sem
þá langar til að fá.
★
Fulltrúar verkalýðsins þurfa
að hafa góða gát á þessum
mönnum. Það er of mikið í
húfi til þess að skemmdarverk
þeirra megi takast.
Látið fyrirætlanir Framsókn-
arleiðtoganna um að sundra
kröftum verkalýðsins og byrja
að grafa undan stjómarsamstarf
inu með því að veikja einn
homstein þess — að engu verða.
Sameinuð verður alþýðan að
standa gegn sundrungartilraun-
um, hvaðan sem þær koma.
Þingi Æskulýðsfylk-
ingarinnar lokið
Framhald af 3. síðu.
sem þingið fjallaði um. Á þing-
inu ríkt mikill áhugi fyrir hags-
munamálum æskunnar og vexti
og viðgangi Æskulýðsfylkingar-
innar.
Kosning sambandsstjórnar fór
fram í lok þingríns, en henni
var ekki lokið, þegar blaðið fór
í pressuna, en hennar mun
verða getið síðar.
Sérhverjum sovétborgara þykir
vænt um Odessu, hina glaðværu,
sólríku Odessu mína með þráð-
beinu strætin sín. — Fyrir skömmu
síðan héldum við upp á 150 ára
afmæli hennar og þriggja ára af-
mæli hinnar hetjulegu varnar henn-
ar í þessu stríði.
Saga borgar okkar er auðug af
styrjaldarminjum, en hámarkið
vrar 69 daga orustan 1941. — Allan
þann tíma var okkur mikill styrk-
ur í bróðurlegri aðstoð sovétþjóð-
anna og stuðningi frelsiselskra
þjóða um allan heim.
Ég man eftir deginum, þegar við
fengum kveðju frá Bristol, þar
sem látin var í ljós bróðurleg sam-
úð brezku þjóðarinnar með Od-
essu. Slíkur siðferðilegur stuðning-
ur jók mótspyrnuþrótt okkar og
styrkti trú okkar á lokasigurinn.
Fyrir stríðið var Odessa ein af
aðaliðnaðar- og menningarmið-
stöðvum Sovét-Úkraínu, með um
650.000 íbúa. — Meir en 160.000
mánns vann í iðnaðinum og fram-
leiddu vörur fyrir 1 milljarð og
250 milljónir rúblna á ári. — Við
vorum sérstaklega stolt af mat-
væla- og vélsmíðafyrirtækjunum
okkar.
Við höfum 18 menntaskóla og
háskóla, 25 tækniskóla, 42 vísinda-
rannsóknastofnanir og 122 barna-
og unglingaskóla. — Vjð höfðum
12 leikhús, 11 bíó, 7 söfn og mörg
bókasöfn. — Við höfðum 7 sjúkra-
hús með samtals 4000 rúmum, 7
fæðingarstofnanir, 24 lækninga-
rannsóknastofur, 40 hvíldarheim-
ili og hressingarhæli. — Odessa
var fögur.
Hinir fólsku óvinir eyðilögðu
heimili okkar, menningarstofnan-
ir okkar, minnismerki okkar, iðn-
að okkar. — Þeir Iögðu í rústir %
þeirra bygginga, sem enn voru
uppi standandi, er þeir héldu inn
í borgina. — Þeir sprengdu í loft
upp húsið, sem skáldið Púskin átti
heima forðum, sömuleiðis hús
rauða hersins, Vorontsoff-höllina.
— Þeir eyðilögðu 41 skóla alveg
og 24 að nokkru leyti. — Þeir
sviptu 80.000 manna húsnæði.
Þeir sendu til Þýzkalands allt,
sem var nokkurs virði, allt frá j
dýrmætum vísindaáhöldum til
laka og smyrslabauka úr sjúkra-
húsunum. — Verðmæti bygging- \
anna, samgöngutækjanna og á-
haldanna, sem þeir eyðilögðu, nem-
ur meir en 500 milljónum rúblna.
Þeir stálu hinum dýru vélum
þriggja rafmagnsstöðva, sem sett-
ar höfðu verið upp við Dnéstr og
teknar í notkun snemma á árinu
1941. — Þeir fluttu burtu 108 spor-
vagna, 25 km af sporvagnateinum
og alla strætisvagna með tilheyr-
andi raflögnum. ■— Þeir eyðilögðu
talsímamiðstöð borgarinnar, aðal-
ritsímabygginguna, útvarpsstöð-
ina, rafstöðvarnar, brauðgerðar-
húsin og hveitimyllurnar.
Þcir eyðilögðu hina ágætu höfn
okkar. Þeir skildu járnbrautarstöð-
ina eftir í rústum.
Við erum byrjuð að reisa borg
okkar úr rústum. — Verksmiðjur
okkar eru aftur að risa úr. rústum,
og sumar eru þegar farnar að
framleiða vörur fyrir rauða her-
inn. — Talsímamiðstöðin, ritsím-
inn og póstþjónustan eru aftur
tekin til starfa. — Ein rafstöð er
komin í gang. — Sporvagnarnir
renna aftur á aðalstrætunum. —
Vatnsveitan kemst bráðum öll i
lag."
Þann 1. september voru 70 skól-
ar opnaðir aftur, — gert var við
50 þeirra með aðstoð foreldra
barnanna. — Við höfum nú meir
en 20 vöggustofur. — Ríkishá-
skólinn, læknaskólinn og mennta-
skólar liafa tekið til starfa. — Sýn-
ingar eru byrjaðar í fimm leikhús-
um og sex bíóum.
Við erum búin að stofna þrjú
heimili fyrir munaðarlaus börn.
Við þurfum þrjú í viðbót, því að
enn eigum við eftir að íáðstafa
2000 börnum. — Við höfum 22
dagheimili fyrir börn, sem eru ekki
komin á skólaskyldualdur.
Við erum stolt af því að Odessa
hefur ekki haft neinar farsóttir,
jafnvel ekki á erfiðustu dögum
sínum. — Það eigum við að þakka
læknum okkar og þeim 116.000
borgurum, sem aðstoðuðu við að
ryðja strætin og gera við vatns-
veituna og skolpræsakerfið. —
Skip eru nú aftur fermd og' af-
fermd við bryggjur okkar.
En okkur skortir enn afskap-
lega margt. — Sjúkrahúsin vant-
ar lyf og áhöld. — Ilressingarhæl-
in og barnaheimilin vantar rúmföt
og eldhúsáhöld. — Verksmiðjur
okkar eru enn ekki færar um að
uppfylla allar þarfir borgaranna.
En við vitum, að þetta lagast allt
innan skamms.
Með öllu þessu lýsir minni hluti Alþýðuflokksins sér rétt. Ilann
hefur engin málefni fram að bera. Ekkert nema þýðingarlausan skæt-
ing um einstaka menn. En allt er þetta gert af ráðnum huga. Með
það eitt fyrir augum að vekja úlfúð meðal þeirra flokka, sem standa
að ríkisstjórninni og innan verkálýðssamtakanna, þetta er gert eftir
forskrift frá Framsóknarflokknum.
Það má vissulega segja að ólíkt hafast þeir að hinir einlægu stjóm-
arsinnar og vinir einingar og samstarfs í verkalýðshreyfingunni innan
Alþýðuflokksins og minni hlutinn, sem lýtur forystu Stcfáns Péturs-
sonar, Sigurjóns og Sæmundar. En það er sannarlega mál til komið
fyrir- vinstrimenn Alþýðuflokksins, að tryggja sér völd og forystu í
flokki sínum, því fái hægrideildin að vinna skemmdasfcarf sitt óáreitt
getur illa farið.
BezIii llárriellarhéroðii lái ioroiosrélt
að liðtinarliaðliDii iooaolaoðs
Þíngsályktunartillaga frá Ásmundi Sigurðssyni
Ásmundur Sigurðsson hefur borið fram á Alþingi tiUögu til þings-
ályktunar um skijndag' á framleiðslu kindakjöts fyrir innlendan nnark-
að, og er hún svohljóðandi:
„Neðri deild Alþingis ályktar að skora á ríkisstjómina að láta
rannsaka, hvemig bezt verði tryggt, að þau héruð, sem bezt eru fallin
til sauðfjárrœktar eða vegna legu sinnar verða að stunda hana sem
aðalframleiðslu, fái forgangsrétt að hinum innlenda kindakjötsnmrk-
aði, á svipaðan hátt og viss héruð hafa nú einkarétt til sölu mjóllcur
og rjóma á helztu markaðsstöðum landsins.
Að lokinni rannsókn skal ríkisstjómin láta undirbúa frumvarp til
laga um þessi mál og leggja fyrir nœsta reglulegt Alþingi“.
Greinargerðin er svohljóðandi:
Á síðustu 3—4 áratugum hafa
orðið hraðari breytingar á atvinnu-
lífi vor íslendinga en nokkru sinni
fyrr. Þjóðin hættir að vera frum-
stæð bændaþjóð, sem að mestu
býr við eigin framleiðslu, og fer að
hagnýta sér auðlindir þær, er sjór-
inn hefur að bjóða. Á stuttum tíma
skapast stórútgerð, er fyllilega
jafnast á við það bezta, sem ann-
ars staðar gerist á því sviði. Jafn-
framt eykst iðnaður og verzlun tii
stórra muna. Eðlileg afleiðing af
slíkri þróun atvinnulífsins er þétt-
býli það, sem myndazt hefur í
kaupstöðum og sjávarþorpum. En
samfara þessu hefur hlutverk land-
búnaðarins í atvinnulífinu tekið
miklum breytingum. í stað þess
að framleiða aðallega til eigin nota
á heimilum og lítið eitt til útflutn-
ings hefur skapazt stórkostlegur
markaður í landinu sjálfu. Þar
með hefur landbúnaðinum skap-
azt nýtt verkefni, að fylla þann
markað með svo fjölbreyttum
matvælum sem hægt er að fram-
leiða hér heima.
Ekki þýðir annað . en viður-
kenna })á staðreynd, að skilyrði til
landbúnaðarframleiðslu eru að
ýmsu leyti lakari hér en í
grannalöndum vorum. Nú er sú
stefna mjög ofarlega á baugi úti
um heim, að skipuleggja beri fram-
leiðslu og dreifingu vara með al-
þjóðasamtökum. Verða þá hverf-
andi litlar líkur til þess, að vér
íslendingar getum selt landbúnað-
arframleiðslu á erlendum markaði
fyrir það verð, er skapað geti
bændum og búaliði sæmilega lífs-
afkomu. Þetta þarf þó ekki að hafa
þau áhrif, að landbúnaðarfram-
leiðslan sem heild þurfi að minnka,
því að ennþá er mjög tilfinnanleg-
ur skortur á ýmsum landbunaðar-
vörum til innanlandsneyzlu. Má í
því sambandi benda á mjólkur-
skort þann, er sífellt gerir vart við
sig hér i Reykjavík og víðar.
Smjör er oftast ófáanlegt, og garð-
ávexti þarf að flytja inn í landið
að heita má á hverju ári, og fleira
mætti telja. Aftur á móti er kinda-
kjötsframleiðslan svo mikil, að
selja verður allmikinn hluta dilka-
kjötsins úr landi fyrir verð, sem
óhugsandi er, að geti skapað fram-
leiðendum sæmilega fjárhagsaf-
komu, eftir að stýrjöldinni lýkur.
Ennþá hefur ekkert verið gert
af hálfu löggjafarvaldsins til að
lagfæra þetta ástand. Verðupp-
'bætur ríkissjóðs á útflutt kjöt
munu fremur liafa stuðlað að auk-
inni þróun i þessa átt, með því að
sökum hins háa kjötverðs innan
Iands hafi kjötframleiðslan á sum-
um lielztu mjólkurframleiðslu-
svæðum landsins verið aukin á
kostnað mjólkurframleiðslunnar.
Er auðsætt, hvllík hætta stafar af
slíkri þróun, ekki aðeins fyrir
bændastétt landsins, heldur einnig
þjóðina sem heild. Nú er það við-
urkennt. af öllum, að verðlagsupp-
bætur ríkissjóðs séu vandræðamál
og hljóti að falla niður þegar á
næsta ári. Verði jafnframt verðfall
á erlendum markaði í styrjaldar-
lokin, er bændum þeim, er ekki
geta stundað annað en sauðfjár-
rækt, stór hætta búin fjárhagslega,
ef ekkert er að gert.
Það sem gera þarf því hið allra
fyrsta, er að öeina þróuninni í
gagnstæða átt, fá bændur 'á þeim
svæðum, sem vel eru fallin til
mjólkurframleiðslu og vegna legu
sinnar geta notað mjólkurmarkað-
inn, til að leggja niður sauðfjár-
rækt, og í öðru lagi að tryggja
þeim héruðum, sem ekki geta
framleitt mjólk til sölu, forgangs-
rétt að kindakjötsmarkaðinum
innanlands. í flestum tilfellum
eru það þau héruð, sem bezt eru
fallin til sauðfjárræktar, þótt fyrst
um sinn verði að taka þar með
na' ýms önnur héruð og sveitir, sem
vegna legú sinnar geta ekki stund-
að aðra framleiðslu, eins og nú er
háttað.
Þess ber einnig að gæta, að við
slíka verkaskiptingu innan bænda-
stéttarinnar, þar sem hver hlutinn
leggur eingöngu kapp á fram-
leiðslu þeirra vörutegunda, er bezt
eiga við náttúruskilyrði viðkom-
andi framleiðslusvæðis, notast
bæði starfsorka framleiðenda og
náttúruskilyrði landsins betur en
áður, og er hún því bezta trygg-
ingin fyrir því, áð hægt sé að
lækka framleiðslukostnað og þar
með verðbólguna i landinu.
Þá skal það einnig tekið fram,
að sú aðferð að ákveða verðlag
landbúnaðarvara á innlendum
markaði eftir sérstakri landbúnáð-
arvísitölu hefur orðið mjög vinsæl
meðal bænda, og mun þeim flest-
um þykja öryggi atvinnurekstrar
síns allmikið skert, ef frá því væri
horfið. Slíkri verðlagningu er ekki
hægt að koma við gagnvart út-
fluttum vörum. Eina örugga ráðið
til tryggingar landbúnaðinum er
því það að skipuleggja framleiðsl-
una þannig, að hið allra fyrsta
rnegi takast að fylla innanlands-
markaðinn með gnægð af þeim
vörum, sem hér er liægt að fram-
leiða, og hætta útflutningi vara,
sem vér eruin ekki samkeppnis-
færir með á erlendum markaði.
Samkvæmt lögum nr. 1 7. jan.
1935, um meðferð og sölu mjólkur
og rjóma, er vissum héruðum veitt-
ur ernkaréttur til þess að framleiða
þessar vörur fyrir helztu markaðs-
staði landsins. Það verður því að
teljast full ástæða til þcss að veita
öðrum héruðum, er ekki gefca
stundað annað en sauðfjárrækt,
hliðstæðan forgangsrétt að ini
lendum kindakjötsmarkaði og
þannig verði byrjað að beina þró-
uninni inn á þá braut, sem heppi-
legust mun reynast fyrir framtíð
landbúnaðarins.
SKÁK
VVWWWWVWWS/WWWVWWVWVWVWUWW^rtJVrfVWVWJW
Eins og áður het'ur verið frá sagt i
blöðunum, vann Asmundur Ásgeirsson Is-
landsmeistaratitilinn í skák í einvígi við
Baldur Möller nú í Iiaust. Ásmundur vann
2., 4., 6. og 8. skákina, Baldur vann 1.,'3.
og 7., en 5., 0. og 10. urðu jafntefli. Allar
skákirnar, sem unnust, voru lefldar á hvitt
og fékk hvítt því 8Vj vinning af 10.
Ilér birtist 8. skákin úr einvíginu.
Asmundur Asgcirsson. Baldur Möller.
HVITT:
1. d£—di
2. e2—ei
3. f2—j3
4. diXeð
5. Bcl—fi
6. Rbl—d2
7. Rd'2—b3
8. /3X4
9. Rgl—/3
10. Ddl—d2
11. 0—0—0
SVART:
/7-/5
/öx’4
e7—e5
d7—d5
Bc8—f5
Bj8—c5
Bc5—66
B/5X4
DdS—e7
Rb8—d7
h7—h6
12. Bfl—dS
13. llhl—el
11.. Dd2Xd3
15. Bfi—gS
16. RbSXcð
17. hi—hl,
1S. HxgO
19. Bg.í—hh
20. g5—g6
21. RfSxH
22. Dd3—h3
23. g2Xh3
21.. Ilel—gl
25. Ilgl—gh
26. Hdl—el
27. c2—4
28. Rhh—g2
29. Rg2—/4t
30. Rfh—h5
31. gd—g7
32. llcl—m
33. nfi-m
3h. Ilf6xh6
35. II gh—g5
36. Ilh6—j6
37. IIg5xm
0—0—0
BehXdS
g7—g5
Rd7—c5
Bb6Xc5
Dc7—c6
De6—gh
Bc5—c7
Be7xhh
RgS—c7
DghXhS
Ilh8—gS
HclS—fS
KcS—d7
Hg8—g7
Kd7—c6
dSXch
Ke6—f5
Hg7—gS
Ilf8—c8
Kf5—c6
Ke6Xc5
Re7—f5
Ilc8—d8
HgSXgl
Gcjiff.
Isðfoldðrprentsmiöja gefur út
um 40 bækur á þessu ári
Meðal bóka þeirra sem væntanlegar eru frá ísafoldarprent-
smiðju nú fyrir jólin, eru skáldsögur eftir þrjá unga íslenzka
höfunda, HELDRI MENN Á HÚSGANGI eftir Guðmund Daní-
elsson fra Gutturmshaga, EVUDÆTUR eftir Þórunni Magnús-
dóttur og HAFIÐ BLÁA, eftir Sigurð Helgason. Emnig er vænt-
anleg bók eftir prófessor Ólaf Lárusson sem nefnist BYGGÐ OG
SAGA, og tvær þýddar bækur, ævisaga Byrons, eftir franska
skáldið Andre Maurois, þýðandi Sigurður Einarsson, og Kristín
Svíadrottning eftir F. L. Dunbar, í þýðingu Sigurðar Grímsson-
ar.
ísafoldarprentsmiðja mun á
þessu ári gefa út um fjörutíu
bækur, og eru þessar þegar
komnar út:
Úr byggðum Borgarfjarðar eftir
Kristleif Þorsteinsson, Ileilsufrœði
húsmceðra eftir Kristínu Jónsdótt-
ur lækni, Grímur Thomsen eftir
frk. Thoru Friðriksson, Tíu jndur
eftir frú Guðrúnu Jóhannesdóttur
frá Brautarholti, Rauðskinna 5.
hefti, Goðafrœði Grikkja og Róm-
verja eftir dr. Jón Gíslason, Minn-
ingar Sigurðar Briem fyrrverandi
póstmálastjóra, Nýjar sögur eftir
Þóri Bergsson. Rauðar stjórnur
eftir Jónas Jónsson frá Hriflu,
Samferðamenn eftir Jón II. Guð-
mundsson ritstjóra, Söngvar dala-
stúlkunnar eftir Guðrúnu Guð-
mundsdóttur, íslenzkir sagnaþœtt-
ir eftir Guðna Jónsson, Islenzk
málfrœði eftir Björn Guðfinnsson,
Sumar á fjöllum eftir Hjört
Björnsson frá Skálabrekku, Spœnsk
málfrœði eftir Þórhall Þorgilsson,
Við sólarupprás eftir Hugrúnu,
Menningarsamband Frakka og ís-
lendinga ej'tir Alexander Jóhann-
esson prófessor (íslenzk fræði IX),
Leiðbeiningar um Þingvelli eftir
Guðrú. Davíðsson, Grœnmeti og
ber eftir Helgu Sigurðardóttur,
Ilve glöð er vor œska bárnabók
eftir Frímann Jónasson, tvær
barnabækur þýddar af ísak Jóns-
syni — Svarti Pétur og Sara og
Duglegur drengur, Vegurinn, kver
til fermingarundirbúnings, eftir
Tillöpr um stvinnu-
mái Hotnarfjaiðsr
Framhald af 2. síðu.
sjálfsagt, þar sem aðstæður frá
náttúrunnar hendi gera skilyrði
til bygginga verri hér en víðast
hvar annars staðar, ásamt því
að skipulag bæjarins er næsta
bágborið af sömu ástæðu. Víða
standa klettar á milli húsa í
bænum, beigðar götur eða gerð-
ar bugðóttar vegna kletta. Virð
ist vera tilvalið að þessir klett-
ar verði rifnir og malaðir í grjót
vinnsluvélum og gert að bygg-
ingarefni. Má benda á að
Reykjavíkurbær hefur í mörg
ár starfrækt grjótvinnsluvélar,
svo að fordæmið er að nokkru
fyrir hendi.
Að bærinn byggi nýjar götur
í bænum, munu allir geta ver-
ið sammála um, útþennsla bæj-
arins og stækkun gerir slíkt
nauðsynlegt.
(Niðui-liig greinur þessarar verð-
ur að bíða birtingar þar til síðar.
vegna rúmleysis).
séra Jakob Jónsson, Stwrðfrœði
fyrir menntaskóla eftir Sigurkarl
Stefánsson, Reikningsbók Ólafs
Daníelssonar, ný útg., Vélritunar-
skóli eftir Elís Ó. Guðmundsson,
Skrifbœkur I og II eftir Guðmund
I. Guðmundsson.
Loks má nefna þrjár þýddar
bækur: Öður Bernadette eftir hið
heimskunna þýzka sagnaskáld
Franz Werfel þýdd af Gissuri Er-
lingssyni, SpítaUdíf í þýðingu dr.
Gunnláugs Claessens og Töfra-
heimur mauranna þýdd af Guð-
rúnu Guðmuifdsdóttur.
Virðuleg minningarat-
höfn vegna Goða-
fossslyssins
Virðuleg minningarathöfn
vegna Goðafossslyssins fór fram
í fyrradag, og jafnframt jarð-
arför Eyjólfs Eðvaldssonar loft
skeytamanns. Var mikill mann-
fjöldi viðstaddur athöfnina og
í'ánar í hálfa stöng um allan
bæinn, en skrifstofur og verzl-
anir höfðu lokað.
Hófst athöfnin með því að
strengjahljómsveit Tónlistaffé-
lagsins, undir stiórn dr. Urbants
chitsch, lék sorgarlag, en síðan
söng dómkirkjukórinn, undir
stjórn Páls ísólfssonar, sálminn
„Á hendur fel þú honum“- Séra
Bjami Jónsson vígslubiskup
flutti minningarræðuna, en að
henni lokinni lék strengjasveit-
in með orgelundirleik Páls ís-
ólfssonar. Vígslubiskup las frá
altari nöfn skipverjanna og far
þeganna sem fórust og eftir
þagnarstund söng Guðmundur
Jónsson sálminn „Ó, þá náð að
eiga Jesúm“, kirkjukórinn söng
og að lokum lék st-rengjasveit-
in þjóðsönginn.
Fánar stéttafélaganna, Félags
íslenzkra loftskeytamanna,
Skipstjórafélagsins Öldunnar,
Vélstjórafélags íslands og Sjó-
mannafélags Reykjavíkur voru
bornir í kirkjunni og útúrhenni
á undan kistu Eyjólfs Edvalds-
sonar, en sjómenn stóðu heiðurs
vörð á kirkjugólfi meðan at-
höfnin fór fram. Sjómenn af
Goðafossi báru kistuna úr
I kirkju.
Viðstaddir athöfnina voru
m. a. forseti íslands, Sveinn
Björnsson, og frú hans, ríkis-
stjórnin, forsetar Alþingis,
sendimenn erlendra ríkja, bisk-
upinn yfir íslandi og yfirmenn
! setuliðsins á íslandi.