Þjóðviljinn - 16.07.1957, Blaðsíða 5

í
íhaldið vill verkíöll
en er þó á móti öllum kjarabótum
Þriðjudagrur 16. júlí 1957 — ÞJÓÐVILJINN —, (5
íi
sjálfur í stjórn Eimskipafé-
lagsins ]>ver gegn öllum kröf.
um sjóinannanna. 1 nafni Kim-
skipafélagsins neitar lianijt
jafnvel liinum sjálfsögðustot
kjarabótum til þeirra 'seml
lægst eru launaðir. Þannig Je
heihndi íhaldsforingjanna, .
Áhugi íhaidsleiðtoganna fyr-
ir verkföllum hefur ekki farið
frana hjá neinum siðustu mán-
úðina. 1 öllum stéttarfélögum,
þar sem íhaldið kom því við,
lét það fylgismenn sína krefj-
ast iaunahækkana og boða
verkföll. Tilgangur liinnar
nýju verkfallastefnu íhaldsins
varð fljótt auðsær. Hann var
sá að koma af stað sem flest-
um verkfölluin og þó jafn-
framt að viðhalda verkföliun-
um sem lengst.
Sömu íhaldsforingjarnir,
sem sendu málpípur sínar á
fundí í stéttarfélögunum með
kröfur um hærri laun, fóru
samtímis á fundi vinnuveit-
enda og sögðu þeim að vitan-
lega kæmi ekki til mála að
verSm við kauphækkununi þar
sem verkfall væri skollið á,
því bezt væri að stöðvunin
Stæðl sem lengst.
í félögum þar sem engin
tök voru á að hefja verkfall,
eins og í Iðju, máttu atvinnu-
rekendur samþykkja kaup-
hæklrnn, enda var hún þá
samþybkt eingöngu til þess að
reyna að spyrna af stað verk-
fölliim hjá öðrum félöguin.
TÉr Dagsbrún varaði við
Þegar sendisveinar íhalds-
ins komu á Dagsbrúnarfund
með kröfur um að sagt yrði
upp samningum og lagt út í
verkfall, þá bentu forystu-
menn Dagsbrúnar strax á, að
tilg&mgur íhaldsi.ns með ]>ess-
uin kröfum væri að koma
verkamöimum út í verkfall, en
.stantía liins vegar á móti öll-
um l&unabótum. Ætlun íhalds-
ins væri að fá sem lengsta
vimrastöðvun tii |æss að koma
ríkisstjóminni í’rá.
Dagsbrúnannenn visuðu
eendimönnum Morgunblaðs-
manna algjörlega á bug. Þeir
þekktu vinnubrögð ihaldsins
Og vissu til hvers refirnir vom
skornir.
j
TÉr Hér átti að skella á
verzlunarverkíall
Eitt af stéttarfélögunum,
sem íhaldið hugsaði sér að
íiota í þessari verkfallapólitík
var Verzlunarmannafélagið.
• Þar var íhaldið sterkt og þar
voro margir starfsmenn lágt.
launaðir og skilyrði því góð
til þess að koma af stað
verkfaíli.
f Holsteini var mikill undir-
þúningur hjá íhaldinu og al-
talað var um allan bæinn að
stórkaupmenn jafnt sem aðrir
kaupmenn mundu allir stöðva
tllan sinn rekstur um leið og
derkfall verzlunai’manna hæf-
fst. Slikt verkfall átti að verða
ríkisstjóminni hættulegt. En
þegar til átti að taka lcorn í
ljós að ein alvarleg bilun var
í þessu plani. Sýnilegt var að
Samband íslenzkra samvinnu-
félaga gat staðið utan verk-
fallsins með allan sinn rekst-
rir og að líkur voru til að
Kron semdi strax við Verzlun-
armannafélagið. Þegar kaup-
menn sáu þetta, neituðu þeir
að leggja á sig kostnað af
löngu pólitísku verkfalli gegn
ríkisstjórninni og af þeim sök-
um var samið við Verzlunar-
mannafélagið um smávægileg-
ar lagfæringar og ekkert varð
úr verkfalli íhaldsins.
En vilji íhaldsforingjanna
.vat írtitgljós.. Þeir höfðu undir-
búið verkfallið og í upphafi
látið liklega við launahækkun
verzlunarmanna, en auðvitað
var aldrei ætlun íhaldsins að
bæta laun neinna verzlunar-
manna. Góð sönnun þess er
eftirfarandi kiausa, sem ný-
lega birtist í félagsblaði verzl-
unarmanna:
„Sú fregn er höfð eftir
áreiðanlegum heimildum, að
þegar hið nýja samkomu-
lag við V.R. um kaup og
kjör var lagt fyrir fund í
Félagi íslenzkra stórkaup-
manna, þá hafi risið upp
áhrifaríkur maður í þeim
félagsskap og lagzt ein-
dregið gegn þvi, að samn-
ingsuppkastið yrði sam-
þykkt. Þessi maður, sem
heimtaði verkfall rið Verzl-
unarinannafélag Reykjavík-
ur, var Björn Ólafsson, 2.
þingmaður Reykvíkinga.
Langa hugvekju mætti
skrifa um ástæður fyrir
þessari framkomu. Það
verður þó ekki gert að
þessu sinni, en verzlunar-
menn ættu að festa sér
þetta vel í minni“.
Eða með öðrum orðum: I-
haldsforingjarnir sem hvatt
höfðu sendiineun sína til þess
að segja sem víðast upp
launasamningum og koma af
stað verkfölfuin, vildu ekki
einu sinni samþykkja liinar
minnstu lagfæringar á launa-
kjörum þegar til átti að taka.
Markmið ]>eirra var aðeins
verkfall, — vinnustöðvun, —
öngþveiti, — valdbeiting gegn
ríkisst jórninni.
í ljósi þessara staðreynda
ber að meta þau verkföll, sem
nú standa yfir.
stýrimaður, sem hefur rétt %
af kaupi skipstjóra átti nú að
standa með kaupkröfu þeirra.
Ihaldinu, sein þetta prédik-
aði, var Ijóst að kaupliækkuii
til þeirra sem nú eru með
hæstlaunuðu miinnum i land-
inu, mundi ekki verða sam-
þykkt og af þeirri ástæðu var
nauðsynlegt fyrir ]>á sem
fyrst og fremst vildu verk-
fall — stöðvun, — að binda
menn sem fastast á ]>á kröfu.
★ Þeir lægst launuðu
þuría hækkun
Enginn vafi er á því, að
réttmætt er að hækka nokkuð
laun aðstoðarvélstjóra og ann-
arra undirvélstjóra. Einnig
laun undirstýrimanna og loft-
skeytamanna. Kaup ýmsra
þessara aðila er orðið óeðli-
lega lágt samanborið við aðra.
Og þegar tillit er tekið til
vinnuaðstöðu og vinnudaga-
f jöldans, þá getur ekki verið
deila um það \ið sanngjarna
menn, að þar má hækka kaup-
ið nokkuð.
Hér í blaðinu hefur þessi
afstaða verið túlkuð marg-
sinnis. Miðlunartillagan, sém
báðir deiluaðilar nú hafa fellt,
gerði ráð fyrir að mæta þessu
sjónarmiði að talsverðu leyti.
Hún ráðgerði 12% beina
launahækkun til lægstu vél-
stjóranna auk ýmiskonar
hlunninda. Láta mun nærri að
tillagan hafi gert ráð fyrir
kjarabótum fyrir lægstu vél-
stjórana, sem nam 18—;20%,
yfirvélstjórar áttu hinsvegar
ekki að fá grunnkaupshækkun
og skipstjórar ekki heldur.
'Je Tvískinnungur
íhaldsins
Þó að ýmsir íhaldsforingj-
ar liafi átt drjúgan þátt í því
að koma af stað farmanna-
verkfallinu, þá rilja þeir ekk-
ert gera til þess að mæta
launakröfum sjómanna. Bjarni
Benediktsson, sem manna
mest skrifar um þessa deilu í
Morgunblaðið og ræðst eink-
um á rikisstjórnina fyrir að
leysa ekki deiluna, stendur
En farmenn, sem nú erii
komnir út i kjaradeilu, á séri
staklega óheppilegum tíma,
þurfa vel að íhuga sitt raál.
Þeir eiga ekki að hlusta a!
blekkingarþvælu þeirra Morg-
unblaðsmanna, sem alltaf hafaí
og alltaf munu standa gegn
eðlilegum kjarabótum, jafnt
sjómanna sem aunarra laun:<-
stétta. Þeir eiga auðvitað rð
liafa sem nánast samstarf v'3
önnur launþegasamtök. Þee
munu nú eins og alltaf njótau
skilnings þeirra og aðstoðác,
til þess að koma fram því,
sem eðlilegt er og sanngjarnt.
En þeir ættu ekki að láta
liafa sig út í langvinna launa-
deilu til þess eins að kný 'a,
frain kauphækkun þeirra, se-u
liæst laun liafa í Iandinu. Og
ennþá síður ættu þelr að verða.
við óskum íhaldsins um verk-
fall — aðéins vegna verltfalls-
ins, því íhaldið hefur alltafi
sýnt kjaramálum sjómannai
beinan f jandskap.
Dranoe

^ Farmannadeilan
Ihaldið hefur lengi haft
sterka aðstöðu i Farmanna-
sambandinu. Ásgeir Sigurðs-
son, skipstjóri, varaþingmað-
ur íhaldsins, hefur verið for
seti sambandsins. í samtökum
vélstjóra hefur harðsoðinn í-
haldsmaður, Þorsteinn Árna-
son, lengst af verið einn aðal-
áhrifamaðurinn.
Þessa aðstöðu hefur íhaldið
notað til þess að liggja á rétt-
mætum og sanngjörnum kröf-
um hinna lægstlaunuðu á far-
skipunum til samræmingar á
kjörum þeirra við aðrar launa-
stéttir.
Afleiðingin liefur orðið sii
að nú eru þeir farinenn, sem
lægst eru launaðir með lægri
Iaun en sambærilegar vinnu-
stéttir í landi og á öðrum
skipum. Yfirmenn skipanna,
eins og skipstjórar og yfir-
vélstjórar eru aftur á móti
með launahæstu mönnum í
landinu. í hópi farmanna var
því fyrir hendi allmikil óá-
nægja um laun, einkum hinna
lægstlaunuðu. Þessa óánægju
notfærðu íhaldsforingjarnir
sér, sem allt miðuðu við verk-
föll gegn ríkisstjórninni, og
fengu farmenn til þess að
leggja nú út í verkfall, ein-
mitt þegar ríkisstjórnin beitti
sér fyrir sem stöðugustu verð-
lagi og kaupgjaldi. 1 áróðri
sínum meðal farmanna hefur
íhaldið lagt á það höfuð-
áherzlu, að allir farmenn yrðu
nú að standa saman, að hinir
lægst launuðu vélstjórar yrðu
nú að standa með kröfum yf'
ii'vélstjóranna, sem þó hafa
tvöfalt hærri laun, og þriðji
Framhald af 8. síðu.
legra veitinga hjá Reykjahjón-
um lögðum við af stað út í
Drangey. Fóru sex með mér,
feðgarnir Jóhann og Bragi, Ámi
Gunnarsson, sonur Reykjahjóna,
og félagarnir frá Reykjavík.
Svavar, Ingvar og Þórir. Við
komum undir eyjuna um hálf-
níu, og lentum í Uppgönguvík,
en þaðan er talið að Grettir
hafi synt.
Og er þá bezt að láta fylgdar-
mennina taka við, en þeir undir-
rituðu vottorðið um sundið,
þannig orðað:
„Við undirritaðir lýsum því
hér yfir að við urðum vitni að
því er Eyjólfur Jónsson sund-
maður, af Grímsstaðaholtinu í
Reykjavík, þreytti Drangeyjar-
sund. Lagði hann af stað frá
Uppgönguvík við Drangey kl.
8.30 síðdegis, laugardaginn 13.
júlí 1957 og kom að landi við
Reykjadisk kl. 1.15 um nóttina.
Eyjólfur synti bringusund alla
leið viðstöðulaust og snerti
aldrei bátinn sem fylgdi hon-
um. Þess má geta að hann synti
algjörlega ósmurður af feiti eða
öðrum efnum og í nælonsund-
skýlu einnj fata. Sundmaður-
inn virtist vel hress og óþjak-
aður að sundinu loknu. Við sem
vottum þetta vorum í bát er
fylgdi Eyjólfi á leiðinni“.
Undir þetta skrifa allir fylgd-
armenn Eyjólfs úr bátnum
— Jú, mér fannst sjórinn
snöggtum kaldari, einkum úti
á sundinu. Stórstreymt var og
bar straumurinn mig allmikið
af leið á fyrrihluta sundsins,
svo vegalengdin jókst talsvert
— Hvernig var svo aðkoman?
— Það var komið fólk af
næstu bæjum til að taka á móti
mér við Reykjadisk. Ég fór
beint úr sjónum í laugina, sem
þama er rétt ofan við malar-
kambinn. Setti að mér dálítinn
skjálfta þegar ég kom í hlýja
v,atnið, ein þann hvarf brátt
aftur. Þegar ég gekk heim að
bænum var ég hálf valtur á
fótunum, og studdist við fylgd-
armenn mína. Þar fengum við
enn á ný hinar höfðinglegustu
viðtökur og góðgerðir, ég fór ekki
að sofa fyrr en kl. 5 um morg-
uninn, Tveimur tímum síðar
vaknaði ég og fór að liðka mig
með þvi að hlaupa um túnið.
Við gripum þar í heyskap, en
síðdegis fór Gunnar bóndi með
okkur út í Glerhallavík, og
fylltum við þar vasa af fögrum
steinum til minja.
Þegar úr þessari för kom
beið mín skeyti sem hlýjaði
mér um hjartarætur. Það vafl
svona: Iimileg hamingjuósk treðt
Drangeyjarsundið Velkominn í
hópinn. Pétur Eiríksson. Svo \ ár{
lagt af stað með bíl til Varrriá-*
hlíðar og þaðan til Reykjavik-*
ur, en heim kom ég kl. rúia-*
lega 8 í morgun.
★
Spurningu um sundnám ogg
sundkennara svarar Eyjólfi:rt
fáu, hann sé að mestu sjálf-*
menntaður í sundi, var heilsu-t
laus í æsku, á sjúkrahúsi frá!
sjö til tíu ára aldurs, og gat ekkfi
synt á unglingsárum vegnsí
meiðsla í eyra. Hann byrj aðg
að æfa sund fyrir alvöru 25{
ára gamall, sumarið 1950, elS
Eyjólfur er nú 32 ára, fædduif
18. maí 1925.
Að lokum bað Eyjólfur Þjóð'->
viljann að skila kæru þakklætU
fyrir hlýjar og höfðinglegar)
móttökur til hjónanna á Revkf*
um, feðganna á Daðastöðum, bíl»
stjórans Þorsteins Björnssonait
og annarra sem stuðluðu að þvf
að þessi för varð þeim félög->
um ógleymanleg.
Þeir sem áður hafa synfi
Drangeýjarsund, aðrir en Grett-
ir forðum, eru Erlingur Pálssoil:
(31. júlí 1927), Pétur Eiríkssoui
(27. júlí 1936) og Haukur Ein-
arsson (7. ágúst 1939).
---------------------------—-----i
Síldarskýrsla Fiskifélagsins
— Bar nokkuð til tíðinda á
sundinu?
— Nei, segir Eyjólfur, Ég
varð þess aldrei var að kuldi
og þreyta ásæktu mig. Þarna
var margt af lunda og langvíu,
líka á sundi og var ég að fylgj-
ast með þeim til að drepa tím-
ann. Hins vegar hafði ég tals-
verð óþægindj af marglittum,
sem sjórinn þarna moraði af,
og tókst þeim að brenna mig
dálítið á handlegg. Annars var
slétt í sjóinn, -fagurt veður og
gsólskin, en þó íengum við rign-
ingarskúr og dumbungsveður
nokkurn hluta fararinnar úr
Drangey í land.
★
— Var ekki sjórinn til muna
kaldari en þú ert vanur hér í
Faxaflóa?
framhald af 1. síðu.
Heimaskagi Akranesi 2309
Heimir Keflavík 1737
Helga Reykjavík 3821
Helga Húsavík 3450
Helgi Horniafirði 738
Helgi Flóventsson Húsavík 2672
Hildingur Vestmannaeyjum 1539
Hilmir Keflavík 3135
Hrafn Þingeyri H04
Hrafn Sveinbjarnarson
Grindavík 1156
Hrafnkell Neskaupstað 1047
Hringur Siglufirði 3951
Hrönn Sandgerði 1274
Hrönn II Siandgerði 798
Hrönn Ólafsvík 1555
Huginn Neskaupstað 1120
Hugrún Bolungavík 643
Hvanney Hornafirði 730
Höfrungur Akranesi 1744
Ingjaldur Búðakauptúni' 1430
Ingólfur Hornafirði 1019
Ingvar Guðjónsson Akureyri 2914
ísleifur II Vestmannaeyjum 784
Isleifm’ III Vestmannaeyjum 1412
Jón Finnsson Garði 2088
Jón Kj'artansson Eskifirði 1635
Jón Stefánsson Vestm.eyjum 542
Júlíus Björnsson Dalvlk 2861
Jökull Ólafsvík 3677
Kap Vestmannaeyjum 2297
Kári Sölmundarson Rvík 1836
Keilir Akranesi 2550
Klængur Þorlákshöfn, 1175
Kópur Akureyri 551
Kópur Keflavík 2301
Kristján Ólafsfirði 2393:
Langanes Neskaupstað 2201
Magnús Miarteinsson
Neskaupstað 2631
Mánatindur Djúpavogi 1420
Marz Reykjavík 1024
Merkúr Grindavík 1004
Millý Siglufirði 91S
Mímir Hnífsdal 1164
Mummii Garði 3041
Muninn Sandgei’ði 2077
Muninn II Sandgerði . 788
Nonni Keflavík 17631
Ófeigur III Vestmannaeyjum 1287
Ólafur Magnússon Keflavík 2182
Pálmar Seyðisfirði 768
Páll Pálsson Hnífsdal ' 2513
Páll Þorleifsson Grafarnei 666
Pétur Jónsson Húsavík 3037
Pétur Sigurðsson Reykjavík 700
Reykjanes Hafnarfirði 1411
Reykjaröst Keflavik 1865
Reynir Akranesi 1685
Reynir Vestmannaeyjum 2329
Rex Reykjavík 745
Rifsnes Reykjavík 2887
Runólfur Grafarnesi 1391
Sidon Vestmannaeyjum 891
Sigrún Akranesi 1168:
Sigurbjörg Búðakauptúni 1020
Sigurður Siglufirði 1912
Sigurður Pétur Reykjavík 20231
Framhald á 6. síðu. .
- -..i-ar