Þjóðviljinn - 15.04.1958, Blaðsíða 5

888* Ífwíií Jjr
— Þi'iðjudagur
15. apríl 1958
— * ‘ J ÓÐ VILJÍNN — (5
Hafmagn kemur
sf
Fýskimwn verðíir reHrin í ré?1 eins ®«? sanSlé \
Fiskimenn framtíðarinnar munu ekki þurfa að ómaka
sig á beitufjöru, dunda viö aö riöa net eöa beita lóðir.
Þaö er aö sjá, aö veiðarfæri, sem nú eru notuö til fisk--
veiöa, séu aö veröa úrelt og veröi meö tímanum aö
víkja fyrir rafmagninu.
í bók, sem nýlega er komin út | straumi, sem stefní er í vatnið
á vegum FAO — Matvæla- og
laddbúnaðarstofnun Sameinuðu
þjoðanna — er skýrt frá því
livernig hægt er að veiía fisk
með rafmagni. Höfundurinn. sem
heitir P. F. Mayer-Waardén, seg-
ir, að íneð rafmsgni só hægt að
veka' ti'sk Upp í ámiynni. eða á
önnur afmörkuð svæíi. Með öðr-
um orðum sé liægí að reka fiski-
torfur í réttir eins og sauðfé er
rekið af fjalli. — Það kerr.ur þó
iiaM-rff! nahari lssfur* bokar-
irtnar, að enn skortír nokkuð á,
að rafveiðiaðferðin sé reynd tii
þrautar ög að hægt sé að koma
henni við hvar sem er.
Geysiieg veiðiafköst
Fiskveiðar með rafstraumi
hafa þegar sýnt að veiðiafköstin
geta verið g'eysilega mikil og
meiri en „dæmi eru til meo
nokkurri annárri veiðiaðferð,
sem nú þekkist“, eins og segir í
bók FAO.
Höfundur skýrir bæði frá
kostum og löstum rafveiðiaðferð-
arinnar. Hann lýsir því hvernig
mismunandi straumur — riði-
straumur, jafnstraumur o. s. frv.
— . hefur mismunandi áhrif á
fiskinn. T.d. má með því að nota
rafstraum með mismunandi tíöni
og styrkleika „deyfa“ fiskinn,
eða gera hann máttlausan. A
sama hátt er hægt að láta hann
snúa við og synda t. d. á móti
eða með straumi,, eða í þá átt
sem maður vill, Þannig er hægt
að beina torfum af fiski þangað
sem maður vill fá þær. t. d í
net, að dælum eða á afmörkuð
svæði. Og það er ekki nóg með
að hægt sé að reka fiskinn að
vild, heldur er hægt að velia
úr þá stærð fiskj.ar úr torfunni,
sem talin. er æskileg. Alit er
þetta. gert með fjarstýrðum raf-
tækjum, en með ferðum fisk-
anna er fylgzt í fisksjá.
Bragðbetri eti færafiskur..
Höfundur bókarinnar um raf-
fiskiveiðarnar segir, að það hafi
. komið í ljós að fiskur sern veidd-
úr er með rafmagni sé bragð-
betri en fiskur sem veiddur er á
færi eoa í net. Skýrir hann þetta
á þann hátt, að þegar fiskur sé
deyfður með rafmagni sé ekki
um neitt dauðastríð að ræða hjá
fiskinum og þess vegna myndast
engar sýrur í vefjunum, eins og
þegar fískur er dreginn á færi,
eða veiddur í net.
NáJkvæm vísindagreiii
Margs verður að gæta áður en
. menn leggja út í rafveiðar, seg-
ir Meyer-Waaden. Raíveiðar eru
nákvæm vísindagrein, og ef ekki
er farið eftir ákveðnum reglum
er voðínn vís. Eitt af aðalatrið-
unum, áður en byrjað er að
veiða með r.afmagni. er að kynna
sér hvemig vatnið, sem veiða
á í, leiðir rafmagn. Augljóst er
að þetta er mikið atriði, þegar
þess er gætt að saltvatn — eða
sjór -— getur leitt allt að 500
sinnum betur en ósalt vatn.
Jafnvel minnsta breyting á
getur haft öfiig áhrif við þa.ð
sem astlazt var lil. Hæfni vatns
til ao leiða rafmagn gétur
breyízt eftir því hvaða efni eru
fyrir hendi í vatninu t. d. sjávají
gróður. botnlagið. jafnvél við ao
lauf af trjám falla á vatnio.
Hitastig vatnsins er enn eitt at-
riði sem pthuga verður áður éfi
maður rennir fyrir íisk með ral-
magni.
Tafcíiiarkanir og
Enn sem komið er eru rai-
veiðar ekki komnar lengra en
svo -að einungis er hægt að koma J
þeim við á takmörkuðum; Það eru nú liðin rétt rúmlega 25 ár síðan þýzkii nazistarnir kveiktu í þih.ghúsinu í Beriín.
svæðum. Ii’ess verður einnig að
gæta, hvort rafveiðar eru æski-
legar végna fiskstofnsins.
Einnig getur höfundur FAO-
bókarinnar þess, að verið gæti
stórhættuiegt fyrir menn að
stunda rafveiðar, ef þeir hafa
ekki næga þekkingu á rafmagni
og eðli þess. Hann varar menn
eindregið við að nota heimatil-
búin veiðitæki, vegna hættunnar
sem af þeim stafar. Leggur hann
tii, að rnenn reyni aldrei að
veiða með rafmagni nema með
tækjum, sem gerð séu af sér-
fræðingum og hafa góðan örygg-
isútbúnað.
Loks eru yfirvöld hvött til
Lengi undanfarið hefur verið unnið að því að endurreisa húsið sem eyðilagðlst í bai’dögunum
í stríðslokin, og það verk er nú langt komið. Byggingin stendur si mörkum Austur- og Vest-
ur-Berlsnar, en er undir vesturþýzkri stjórn.
emismot æs

7ín
Það verður íyrsta Heimsmótið, sem
haldið er í Vestur-Evrópu
Allar líkur eru fyrir því aö sjöunda Heimsmót æsk-
unnar veröi haldið í Vínarborg á næsta ári. Yfirvöldin
í Austurríki hafa veitt samþykki sitt til þess aö svo
þess að setja regiur um raf- oeti oröiö, en éftii’ er að leysa ýmis vandamál 1 þessu
veiðar hið fyrsta og stungið er sambandi, einkum varðandi húsnæð'i handa mótss;estum.
upp á að krafizt sé sérstaks
leyfisbréfs fyrir þá, sem þessar
veiðar ætla að stunda.
í mörgum löndum hafa þegar
Alþjóðanefndin, sem vinnur sjónarmið, að Austurríki, sem
að undirbúningi næsta Heims- hlutlaust iand, hljóti að vera
móts hélt fyrir skömmu fund vettvangur fyrir allar alþjóð-
í Stokkhólmi og var þar á-
legar ráðstefnur og samkomur,
verið sett log um rafveiðar. Þar kveðið að vinna að því að mót-1 sem ekki eru háðar til að reka
á meðal í Þýzkalandi, Svisslandi
og í Bandaríkjunum.
(Frá upplýsingarskrifstofu SÞ)
ið verði lialdið í Vínarborg
sumarið 1959. Meðal austur-
rískra stjórnarvalda ríkir það
í Ilagskýrslum Sameinuðu
þjóðanna fyrir 1957, sem nýlega
eru komnar út, er talið, að árið
1956 hafi alls verið 315 milljón
útvarpstæki í notkun í heimin-
um og eru þá taldir með hátalar-
ar, sem tengdir eru við „móður“-
tæki.
Af þessum viðtækjafjölda eru
160 milljónir í Norður-Ameríku
(þar af 150 milljónir í Banda-
ríkjunum), 82 milljónir í Ev-
rópu. í Sovétríkjunum eru, sam-
kvæmt opinberum skýrslum, 29,6
milljón viðtæki og þar af eru
22,2 milljónir hátalarar, sem
tengdir eru ,,móður“-tæki.
Áætlað er, að 1956 hafi verið
653 viðtæki á hverja 1000 íbúa
í N.-Ameríku, 220 á Kyrrahafs-
svæðinu, 199 í 'Evrópu, 148 í
Sovétríkjunum, 94 í Suður-Ame-
riku, 16 í Asíu, 15 í Afríku og
115 á hverja 1000 íbúa í öllum
heiminum.
56 milljónir
sjónvarpstækja
Hagskýrslur SÞ telja, að 1956
manna lengií
f Hagskýrslum Sameinuðu
þjóðanna fyrir 1957, sem nýlega
eru komnar út er margskonar
fróðleik að finna, Þar er t. d.
sagt frá því, að meðalaldur
manna haldi áfram að lengjast.
Þar kemur einnig frám, að í
nærri ö’lum löndurrv heims verða
konur eldri en karlar.
Meðalaldur manna er lengstur
í Ilollandi þar sem meðalaldur
kvenna er 73,9 ár og karla 71.
Konur, sem nú standa á sex-
tugu geta búizt við að lifa 19,6
ár ennþá ef þæ>- búa á íslandi,
1.9,45 ár í Noregi, 19,3 í Banda-
ríkjunum, 18,9 ár í Holiandi,
18,64 ár í Kanada og 18,61 i Sví-
þjóð.
pólitískan áróður eða auka hat-
ur og' óvild miiíi þjóða. Heims- 1
mót æskunnar, sem hefur , , . f
, ... j. . r ... . ... i Sextugur karlmadur a Isiandi
barattu fyrir fnði og vmattu 1
rM) „ , . . 1 getur búizt við að hfa .18,2 ar
ungs folks um allan heim að ■ ' ,
, , - r, . . ennþá, 18,39 ef hann byr ) Nor-
takmarki, hljoti þvi að fa mni p ’
egi, 17,8 í Hollandi, 17,38 x Svi-
hafi verið samtals 56 miiljónir
sjónvarpstækja í heiminum.
Þar af voru 45.000.000 tæki í N,-
Ameríku, 8,6 milijónir í Evrópu,
500 000 í Asíu og Suður-Ame-
ríku, en nokkur þúsund tæki í
Afríku og á Kyrrahafssvæðinu.
Reiknað er með, að 184 sjón-
varpstæki komi á hverja 1000
íbúa í Norður-Ameríku, 21 í
Evrópu, 7 í Sovétríkjunum og 4
tæki á hverja 1000 íbúa í Suður-
Ameríku.
Á árunum 1951—1956 jókst
tala sjónvarpstækja í Bandaríkj-
unum úr 15,8 milljón í 42 mill-
jón tæki og í Bretlandi úr 1,16
milljón í 6,57 milljón tæki. í
þessum tveim löndum var 87%
allra sjónvarpstækja í heiminum
árið 1956. Lönd. sem koma næst
í tölu sjónvarpstækja eru þessi:
Kanada 2.450.000, Sovétríkin
1 324.000, V-Þýzkaland 703.500,
Frakkland 442.000, Ítalía 367.000,
Japan 328.000, Kúba 275.000 og
Mexíkó 250.000.
(Frá upplýsingarskrifstofu SÞ)
í Austurríki.
Fundur Alþjcðanefndarinn-
ar í Stokkhólmi gr.f út ávarp
til æskunnar um alian heim. I
því segir m. a.: „Það er ein-
læg ós'k okkar, að allir, sem
unna lífinu og hinni ungu kyn-
slóð, — allir sem vilja ryðja
hindrununum úr veginum til
sátta og vináttu — leggi sinn
skerf til baráttunnar fyrir
aukmun skilningi milli þjóða.
Þessvegna lýsum við yfir því,
að þátttaka í sjöunda Heims-
mótinu er heirnil öllum sem
vilja taka þátt í þessari bar-
áttu, án tillits til trúarlegra og
pólitíslcra skoðana.
Við lýsum yfir þeirri ótví-
ræðu höfuðreglu, að engin
stjómmálaleg eða trúarleg
stefna muni vera ráðandi á
þessu móti.
Hugsjónir og tilgangur sjö-
unda Heimsmótsins krefjast
þess ekki að þátttakendur yfir-
gefi eigin sannfæringu og til-
einlci sér einhverja ákveðna
stjómmálastefnu.
þjóð, 17,1 í Danmörku og 16,9 í
ísrael.
Meðalaldur manr.a hefur lengzt
að miklum mun i mörgum iönd-
um frá því 1920. T. d. hefur
væntanlegur aldur siuikubarna
á Ceylon iengzt um 27.6 ár, 22,2
ár í Trinidad, 12,9 ár í Skoílandi,
12,4 í Finnlandi og 11 9 áv i Eng-
landi og Véales.
InnisetuverkfaU
amarnia
Fyrir nokkru lauk sjö vikna
innisetuverkfalli 65 þúgúnd
bankastarfsmanna í Argentínu.
Verkfallið, sem hófst í janúar-
lok lamaði alla banlcnstarfsemi
í landinu. Milli fhnxn og sex
þúsund menn voru handteknir
vegna verkfallsins.
Ástæðan til þcss að banka-
menn framkvæmdu verkfallið
með innisetu var að þegar
þeir höfðu ákveðið að gera
verkfall og komu ekki til vinnu,
létu stjórnarvöldin sækja þá
með hervaldi og flytja þá í
bankana. Þá tóku bankamenn
það ráð að haíast við í bönk-
unum án þess að vinna.