Þjóðviljinn - 05.07.1974, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 5. júli 1974
CAPRICHOS KENJAR
Mynd: Francisco Goya y Lucientes Mál: Guðbergur Bergsson
71.
Þegar
morgnar
þá förum við
Stjörnurnar blika og það er heiðsklrt, og
þegar vel sést upp til guðs I himninum, þá
safnast saman liðið gegn honum, galdra-
lýðurinn, og ráðgast um, hvað helst beri
að gera til þess að létta leiðum þjáningum
af sköpunarverki hans, sem hann hefur
annað hvort yfirgefið eða kemur engu
tauti viö. Meö galdri ætlar nakinn lýður-
inn að færa fólki eins ótölulegan auð og
stjörnurnar uppi á himinhvolfinu, og
smyrja á hverja krónu ást, sem manninn
dreymir um i hjátrú sinni. Ást og auður
ætti að vera hin eina og sanna heimstrú.
En þegar morgnar, þá skriða nornirn-
ar, sem vekja drauminn á meöan maður-
inn sefur, eins og ljósfælnar pöddur. Þær
leggjast til svefns, þegar maðurinn vakn-
ar til strits síns og draumlauss lifs vök-
unnar, og þær sofa i sig nýja hugaróra á
þeim tima, þegar sólin skin.
Galdur og nekt eru nátengd. I æöi slnu
sviptir maöurinn sig klæðum. Galdur er
ævinlega samfara einhverri andlegri og
likamlegri hrörnun, likt og listin, sem
nærist best á þjóðfélagslegri hrörnun.
Hún svifur eins og hræfugl yfir úrkynjuð-
um samfélögum, og þá fyrst þroskast
hún, þegar stjórnmálin hafa ekki lengur
neitt bolmagn gegn henni. Listin er næm á
pestarbæli þjóðfélagsins, og eftir að hún
hefur étið sjúkdóminn, þá batnar þjóðfé-
laginu og það byrjar að berja á listinni að
nýju.
Yfir öllu kukli hvilir náttúruleysi líkam-
ans, sem galdurinn reynir af fremsta
megni að koma aftur i snertingu við nátt-
úruna og hulin öfl hennar. En náttúran er
ekki gædd neinni samúð eða mannúð, og
steinarnir gæðast aldrei neinu viti, hvern-
ig sem maðurinn reynir aö blása þvi I þá
með. andalækningum.
Einn
Bandaríkjaforseti
lýsir öðrum:
„Svikari
°g
b'go-
laupur”
NEW YORK — Nixon varð alls
ekki fyrstur Bandarikjaforseta til
þess að tala inn á segulbönd: það
gerði lika demókratinn Truman,
sem tók við forsetaembættinu
þegar Roosevelt dó í strfðslokin. i
hans tið hófst kalda striðið ill-
ræmda milli Bandarikjanna og
Sovetríkjanna. Truman kallinn
hafði orð fyrir að vera skorin-
orður og var ekkert að skera utan
af hlutunum i viðræðum, sfst i
kunningjahópi.
Nýlega komu nokkrir framá-
menn i demókrataflokknum
saman á veitingahúsi nokkru til
þess að skemmta sér við að hlusta
á eina spóluna frá forsetanum
sinum gamla. Hafa þeir efalaust
notið stundarinnar, meðal annars
fyrir þá sök að á þessari sérstöku
spólu eru umsagnir Trumans um
núverandi Bandarikjaforseta,
Richard M, Nixon. Og að vanda
fer gamli maðurinn ekkert i
launkofa með álit sitt.
— Nixon er svikari við Banda-
rikin, segir Truman þar meðal
annars. — Hann er helvitis lyga-
laupur, enda þorri hann aldrei að
horfast i augu við mann. Þetta er
ekki annað en fólk veit. Aldrei get
ég skilið hvernig hann komst svo
nærri þvi að ná kosningu 1960.
Gréta Sigfúsdóttir:
I.AINAMISIM.MII)
Launamisræmið sem farið
hefur stigvaxandi undanfarin ár á
eflaust rætur sinar að rekja til
rangláts visitölukerfis. Það segir
sig sjálft að mun réttlátara hefði
verið að greiða visitöluuppbætur
á grunnlaun i stað þess að hrúga
þeim si og æ ofan á visitölubætt
laun, þannig að þeir hæstlaunuðu
bera stöðugt meira úr býtum. Að
þessu standa hagsmunahópar
innan launþegasamtakanna sem
réttlæta kröfur sinar um mis-
skiptingu með arfgengum hug-
tökum, eins og siðar verður skýr-
greint.
Viðgjaldamisræmi hefur alltaf
átt sér stað. Lagskipting virðist
HUSNÆÐISMALASTOFNUN
RÍKISINS
ORÐSENDING TIL
LÍFEYRISSJÓÐA
Húsnæðismálastofnun ríkisins býður hér með lif-
eyrissjóðum til sölu verðtryggð skuldabréf Bygg-
ingasjóðs ríkisins. Er hér um að ræða annuitets-
bréf til 15 ára með 5% vöxtum og er sérhver árs-
greiðsla háð breytingum á vísitölu byggingar-
kostnaðar. Verður grunnvísitala þeirra bréfa, sem
seld verða hér eftir, i samræmi við þá vísitölu bygg-
ingarkostnaðar, sem i gildi er hverju sinni. Bréf
þessi eru til sölu nú þegar og eru því þær stjórnir líf-
eyrissjóða, er hug hafa á umræddum skuldabréfa-
kaupum, beðnar að snúa sér til veðdeildar Lands-
banka (slands, Reykjavík, er veita mun allar nán-
ari upplýsingar um skuldabréf þessi og annast sölu
þeirra.
Reykjavík, 4. júlí 1974,
HUSNÆÐISMÁLASTOFNUN RÍKISINS
LAUGAVEGI77, SIMI22453
svo rikur þáttur i eðli mannfólks-
ins að þrátt fyrir árþúsunda þró-
un hefur afstaðan til hennar litið
sem ekkert breyst. Þjóðfélags-
byltingar hafa kollsteypt rikjandi
kerfum, en ný lagskipting hefur
fljótlega risið úr rústunum, að
meira eða minna leyti tengd þeim
fyrri þótt einhverjar mynstur-
breytur hafi átt sér stað. Mat við-
’ gjalda hefur haldist. Mat þetta
byggist á frumskógaleikreglum,
þarsem sá sterkasti ræður lögum
og iofum og notfærir sér aðstöðu
sina til eigin framdráttar.
Til forna og fram á vora daga
voru menn bornir til sérréttinda
sem atkvæðamiklir forfeður
höfðu tryggt eftirkomendum sin-
um á þeim forsendum að ættgöfgi
skipti öllu máli. Lágstéttafólk var
útilokað frá gæðum þessa heims.
Þegar iðnvæðing hófst og borg-
arastéttin komst til vegs og valda
birtist þessi forni draugur i nýj-
um búningi: viðgjöldum hins
frjálsa framtaks. Þá varð til
þjóðsagan um máttarstoðir sam-
félagsins, menn sem fengu hug-
myndir og höfðu aðstæður til að
koma þeim i framkvæmd. Ný for-
réttindaviðhorf mynduðust —
eins og áður á kostnað alþýðunn-
ar. Nærtækt dæmi er fyrsta inn-
lenda togaraútgerðin, þegar há-
setar urðu að leggja nótt við dag
fyrir litið sem ekkert kaup meðan
útgerðarmennirnir byggðu sér
„lúxusvillur” og lifðu i óhófi.
Eins og áður er vikið að, þá
hafa þessi misréttissjónarmið
enn einu sinni klæðst nýjum bún-
ingi og eru ýmsir fagmenn þar i
fararbroddi. Framlag þeirra til
sérréttindakröfunnar er starfs-
greining og ábyrgð. Hvaða
ábyrgð, er ekki hver þjóðfélags-
þegn sem hlekkur i keðju, jafn-
mikilvægur fyrir heildina? Og
væri ekki réttlátara að miða-
kaupgjald við aðstæður allar,
taka með i reikninginn þau hlunn-
indi sem svonefndum ábyrgðar-
hlutverkum eru samfara, t.d. álit,
vald og frjálsræði um stöðuval á-
samt þaraðlútandi skólagöngu
sem að mikly leyti er kostuð af al-
mannafé?
Oft heyrast raddir lofsyngja ’
velferðarrikið Island, raddir
millistéttafólks sem komið
hefur ár sinni vel fyrir borð.
Yfirleitt veitist mönnum
erfitt að miða við annað
en sjálfa sig og' eigin að-
stöðu. Sumir lita þó langt yfir
skammt og vita yfirgang stór-
velda gagnvart vanþróuðum
þjóðum, en gleyma þvi að sams
konar aðferð er beitt heima fyrir
gegn þeim sem minna mega sin.
Gréta Sigfúsdóttir
Þegar aðgerðir verða hafnar til
að rétta við þjóðarbúið opnast
vonandi augu hagsmunahópanna
fyrir þeirri rangsleitni sem hinir
lægstlaunuðu hafa verið beittir.
Ollum má vera ljóst að þjóðar-
tekjur tslendinga duga skammt
til að bæta kjör almennings ef
haldið verður áfram að hlaöa
undir kröfufreka hagsmunahópa.
Gréta Sigfúsdóttir
Tilkynning
fró sýslumanninum í Árnessýslu
og Þjóðhótíðarnefnd 1974
Að gefnu tilefni og vegna fyrirspurna frá
ýmsum aðilum skal tekið fram, að öll
sölustarfsemi á þjóðhátiðinni á Þingvöll-
um 28. júli n.k. er óheimil án leyfis, og slik
leyfi verða ekki veitt nema með samþykki
Þjóðhátiðarnefndar 1974.
Selfossi 4. júli 1974.
Sýsiumaðurinn i Arnessýslu,
Páll Hallgrimsson.
F.h. Þjóðhátiðarnefndar 1974,
Indriði G.. Þorsteinsson.