Þjóðviljinn - 10.04.1984, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐyiLJINN Þriðjudagur 10. aprfl 1984
MOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Framkvœmdastjóri: Guörún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Augiýsingastjóri: Ólafur Þ. Jónsson.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsia: Ðára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Stvrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Ólafur Gíslason, Oskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafróttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Haukur Már Haraldsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Atli Arason, Einar Karlsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Sigríöur Þorsteinsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir.
Símavarsla: Margrét Guðmundsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bilstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtum.: Brynjólfur Vilhjálmsson
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Tónskóli
Sigursveins
Um þessar mundir er tónskóli Sigursveins D. Krist-
inssonar í Reykjavík tvígugur.
Sigursveinn segir í viðtali við sunnudagsblað Þjóð-
viljans frá upphafi skólans í Reykjavík fyrir rúmum 20
árum: „Um þær mundir fór hópur manna, aðallega í
forystu verkalýðsfélaganna að ræða um nauðsyn þess
að stofna alþýðlegan tónlistarskóla...Það er táknrænt
að Tryggvi Emilsson skrifaði fyrstu fundargerðinga og
þarna voru fleiri þekktir verkalýðsleiðtogar sem voru
áhugasamir um menningarþátt verkalýðshreyfingar-
innar“.
Af starfsemi tónskóla Sigursveins er og hefur verið
mikill menningarauki fyrir verkalýðshreyfinguna og al-
menning í Reykjavík. Starfsemi skólans er nú aðallega í
Breiðholti og nemendur orðnir yfir hálft þúsund. Þjóð-
viljinn árnar Sigursveini og skólanum heilla á þessum
tímamótum. Við tökum undir með Sigursveini þegar
hann segir: „Ég lærði það á Siglufirði að foreldrar líta
ekki síst á tónlistarnám sem félagslegt og þroskandi
nám fyrir börn. Þetta er félagsleg upplifun og að vera
t.d. í hljómsveit bindur þau ákveðnum böndum. Við
þurfum endilega að rækta þennan þátt í þjóðfélaginu -
það veitir ekki af því að fólk hafi áhugamál af slíku
tagi“.
Allt gengið eftir
Þegar forystumenn ASÍ og VSÍ undirrituðu sam-i
komulag sitt 21. febrúar sl. áttu formenn stjórnarflokk-|
anna vart orð yfir ánægju sína með samkomulagið.i
Þorsteinn Pálsson kvað mikið afrek á ferðinni og
Steingrímur Hermannsson sagði samkomulagið mikinn
sigur fyrir ríkisstjórnina.
í Þjóðviljanum 23. febrúar kveður við annan tón frá
formanni Alþýðubandalagsins Svavari Gestssyni.
Hann benti á að með samkomulaginu væri ekki hróflað
við kjaraskerðingunni sem orðið hefði frá því ríkis-
stjórnin tók við, hann sagði unglingataxtana fyrir 16 til
18 ára fólk ekki líðandi og hann benti á að engin trygg-
ing væri fyrir því að hin takmarkaða kauphækkun færi
ekki út í verðlagið.
Svavar Gestsson kvað einingu verkalýðshreyfingar-
innar með samkomulaginu stefnt í hættu og brýnt væri
að knýja fram ný samingsúrslit.
Allt hefur þetta gengið eftir. Á fjölmennum fundum
stórra verkalýðsfélaga voru samningarnir felldir:
Dagsbrún, Sókn, verkalýðsfélögunum í Vestmanna-
eyjum. Annar staðar var þeim breytt þannig að ungl-
ingataxtinn fór út og aðrar breytingar gerðar, svo sem
hjá verkalýðsfélögum á Austfjörðum, Hornafirði og
Húsavík.
Verkalýðsfélögunum Dagsbrún og í Vestmannaeyj-
um tókst með dyggum stuðningi frá öðrum verkalýðsfé-
lögum, og víðtækum stuðningi meðal almennings að.
knýja fram ný samningsúrslit, sem m.a. fólu í sér að
unglingataxtinn var lagður niður. Þessi nýju samning-
súrslit voru síðan fengin öðrum félögum og samtökum
launafóls eins og mönnum er í fersku minni.
En sjálf kaupskerðingin situr eftir og me.ðal launa-
fólks er víðtæk óánægja með kaupkjörin. Það er því að
vonum að verkalýðsleiðtogar hafa blásið til nýrrar
sóknar í haust, 1. september. Nú gerist það að verð-
lagið heldur áfram að hækka og ríkisstjórnin íhugar
auknar skattaálögur á almenning. Miðstjórn ASÍ hefur
varað stjórnvöld við og bent á að með slíku áhlaupii
væru forsendur samninganna brostnar.
Forystumenn allra stjórnmálaflokka nema Alþýðu-
bandalagsins sögðu amen við ASÍ/VSÍ samkomulaginu
21. febrúar. Atburðarásin fram að þessu sýnir að af-
staða þeirra átti mjög góðan hljómgrunn meðal launa-
fólks og stöðumatið gat naumast verið réttara.
klippt
Forstjóri Elmskips í góðra vina hóp vló aðmírálaskiptin á herveilinum í Keflavík sl. sumar. (Leifur).
Sjálfstœðisbaráttan
nýja
Síðustu daga hafa risið upp
nýir Fjölnismenn á síðum Morg-
unblaðsins og koma fram með
andvarpi í útvarpi og sjónvarpi.
Þessir mæddu menn eru forystu-
menn stórfyrirtækja í landinu og
vilja heyja nýja sjálfstæðisbar-
áttu í samskiptunum við Banda-
ríkin. Tilefnið er, að bandarískt
skipafélag hefur í huga að taka að
sér flutning fyrir ameríska herinn
hér á landi, sem skipafélög hér-
lend hafa haft með höndum fram
að þessu. Þetta mál afhjúpar
marga þætti í hagsmunum her-
mangsins og bera ekki þjóðlífinu
alltof fagran vitnisburð.
Frjáls verslun
Bandaríska skipafélagið getur
vísað í bandaríska löggjöf frá ár-
inu 1904, þar sem kveðið er á um
að ef bandarísk skipafélög treysti
sér til flutninga fyrir bandarískan
her erlendis beri hernaðaryfir-
völdunum að skipta við þau.
Við stjórnvölinn í Bandaríkj-
unum eru menn sem trúa á hinn
frjálsa ótakmarkaða markað og
fjálsa verslun. Sjaldan flytja þeir
Reagan og fylgismenn ræðu
öðruvísi en minnast á hina frjálsu
verslun. Auðvitað er hér átt við
frelsi fárra til að græða og
stjórnvöldin keppast við að setja
allra handa takmarkandi lög til
að styrkja samkeppnisstöðu
sinna fyrirtækja og sinna manna.
Sama er uppi á teningnum hér
heima. Þeir menn sem hrópa
hæst í hneykslunartóni um hin
öldnu og úreltu einokunarlög frá
1904, skipa sér í flokk með harð-
vítugustu markaðssinnum og ill-
skeyttustu pólitísku öflum hér á
landi. Þeir eru talsmenn „frjálsr-
ar verslunar".
Einokunarpáfar
sjálfir
Sjálfir eru íslendingarnir síst
samkvæmari eigin trúarbrögðum
en skoðanabræðurnir vestan
hafs. Skipafélögin hafa gert með
sér samning um það hvernig
flutningarnir fyrir herinn skiptast
á milli þeirra og í samhengi við
það hvað Framsóknarfyrirtækin í
hermanginu fá fyrir sinn snúð.
Halldór H. Jónsson stjórnar-
formaður Eimskips og fleiri stór-
fyrirtækja í landinu er t.d. einnig
stjórnarformaður Sameinaðra
verktaka sem eiga að helmingi ís-
lenska Aðaiverktaka (hvar Hall-
dór þessi er einnig í stjórn). Það
fyrirtæki hefur einokun á fram-
kvæmdum fyrir herinn og heyrist
sjaldan minnst á „frjáls" viðskipti
í því sambandi.
Menn til sölu
Halldór H. Jónsson sagði um
þetta mál á aðalfundi Eimskips
orðrétt: „íslendingar hafa annast
þessa þjónustu fyrir varnarliðið
með ágætum. Þeir eiga að fá að
annast þessa flutninga áfram með
sama hætti og verið hefur. 80 ára
gömul verndarlög eiga ekki að
ráða stefnunni í þessu efni. Það
væri áfall fyrir samskipti þjóð-
anna ef hér yrði breyting á. Við
verðum að treysta því að hér finni
stjórnmálamenn lausn, sem dugir
til frambúðar“.
Stjórnmálamennirnir úr Fram-
sóknarflokknum og Sjálfstæðis-
flokknum hafa hingað til ekki
brugðist stórfyrirtækjunum og
hermöngurum þegar til hefur
verið kallað. Þessir viðskipta-
hagsmunir segja mikla sögu. Það
segir til að mynda mikið um það
hvernig stendur á því að forstjóri
Eimskips er í Samtökum áhuga-
manna um vestræna samvinnu og
axlar þar ábyrgð stjórnarmanns.
Þetta sýnir allt saman hvernig
persónulegir hagsmundir og við-
skiptahagsmunir eru samofnir
pólitískri stöðu þeirra og fyrir-
tækjanna í landinu.
Land til sölu
Það þarf ekki mikið hug-
myndaflug til að láta sér detta í
hug hvaða hagsmunir eru í húfi
fyrir þessa einstaklinga og fyri-
tæki þegar brottför hersins er á
dagskrá hér á landi. Að hve
miklu leyti voru stórfyrirtækin
með í sjónarspilinu þegar „Varið
land“ lék lausum hala 1974?
Það er enn óhugnanlegra að
„efnahagur" stærstu fyrirtækj-
anna í landinu skuli vera talinn
undir því kominn að útlendur her
sé í landinu og pólitíkin rekin
með þeim takmörkunum sem
þau setja.
Meira að segja ritskoðunars-
innanum á síðdegisblaðinu óar
við þessari tilhugsun í leiðara
blaðsins í gær. Ellert Schram
segir þar: „Sú staðreynd býður
þeim háska heim, að sterk þjóð-
félagsöfl leggi áherslu á dvöl varn-
arliðsins út frá allt öðrum for-
sendum en þeim, hvort varna eða
öryggis er gætt“. Bragð er að...
Suðurnesjafundur
Á dögunum var haldinn al-
mennur stjórnmálafundur í Kefl-
avík, þar sem þeir Steingrímur
Hermannsson, Matthías Á.
Mathiesen, Kjartan Jóhannsson
og Ólafur Ragnar Grímsson átt-
ust við. í „Víkur-fréttum“ er létt
frásögn af fundinum eftir Ó.Þ.E.
Þar er ræðuköppunum gefin
eftirfarandi einkunn:
„Er litið er yfir, nú að loknum
fundinum, skal lagður dómur á
þátttakendur í kappræðunum.
Persónulega telur undirritaður
Kjartan hafa haft vinninginn úr
fyrri umferð með sinni takmarka-
lausu ró og yfirvegun. En höfuð
og herðar yfir aðra bar Ólafur
Ragnar Grímsson, sem í seinni
umferðinni náði slíkum tökum á
áheyrendum sínum, að svo virtist
sem hvert orð væri teygað af
vörum hans af mikilli innlifun.
Hann minnti á einn mesta ræðu-
skörung aldarinnar." -óg