Þjóðviljinn - 15.11.1984, Síða 8

- Það sem hefur breyst með
samningunum er að láglauna-
stefnu ríkisstjórnarinnar hefur
verið hrundið. Ég blæs á fullyrð-
ingar hagspekinganna um að
kaupmátturinn verði að rýrna
vegna kjarasamninganna. Það er
engin ástæða til þess einsog Al-
þýðubandalagið hefur sýnt framá
með tillöguflutningi sínum.
Spurningin stendur um það hvort
launafólk vill selja sig í einu og
öllu undir lögmái markaðarins
eða ekki. Hið lága kaup snýst
ekki bara um lakari lífskjör fólks-
ins heldur og þá fyrirlitningu sem
vinnuaflskaupendur og ríkisvald-
ið sýna fólki með láglaunastefn-
unni. Þetta er ekki síður spurning
um sjálfsvirðingu fólks, - og slíka
lærdóma má draga af hinni glæsi-
legu frammistöðu BSRB-manna í
verkfallinu. Á flokksráðsfundi
okkar um næstu helgi verða
kynntar ýtarlegar tillögur um það
hvernig hægt er að tryggja kaup-
mátt launa einsog þau eru við
samningagerð og án þess að verð-
bóigan hlaupi af stað.
Margir telja nú vinstra
samstarf raunhæfari kost
en oft áður. í auknum mæii
ber á því að félagshyggju-
fólk vill ríkisstjórnán þátt-
töku Framsóknar- eða,
Sjálfstæðisflokks. Telur
þú það raunhæfan mögu-
leika?
- Já, ég tel að við eigum að
stefna að ríkisstjórn félags-
við iögöism áherslu
þýðubandalaginu í janúar 1982 ,
ályktanir um sjálfstæðari lands-
hluta, kröfur um atvinnulýðræði
á öllum sviðum. Þetta eru hug-
myndir um atvinnulýðræði sem
við eigum eftir að útfæra betur.
En því miður verður að segja þá
sögu einsog hún er, að innan
verkalýðshreyfingarinnar hefur
ekki verið sá hljómgrunnur sem
skyldi fyrir slíkar hugmyndir.
Krafan um lýðræði, frelsi manns-
ins til að ráða lífi sínu gegn ofur-
valdi fjármagsins - og jöfnuður,
eru þungamiðjan í allri stefnu Al-
þýðubandalagsins. Þá er ég að
tala um innihaldsríkara frelsi ein-
staklingsins en það frelsi markað-
arins sem nú á uppá pallborðið
þ.e. freisið til að græða á öðrum,
Hitt er..
ÞJÓÐMÁL
hyggjufólks án þessara fjár-
magnsflokka. Það lá við borð
1978 að þetta tækist og sú kemur
tíð á ný að þetta tekst.
Margir sakna þess aö
ekki skuli nú vera notaö
tómiö til aö vinna aö lýö-
ræöisáætlunum; aukin
áhrif fólks á sitt nánasta
umhverfi, atvinnulýöræöi,
opnun og stríöara upplýs-
ingastreymi, — þ.e. áætlun
um þaö hvernig unnt er aö
breyta þjóöfélaginu í lýö-
ræöisátt hvaö sem þátt-
töku í ríkisstjórnum líöur?
- Ég er sammála um að þetta
væri þarft verkefni, það er rétt.
Við eigum góða stofna í þess hátt-
ar áætlun. Ég minni á niðurstöð-
ur sveitarstjómarmanna í Al-
annaö mál...
Framhald af bls. 7
þarf ekki að nefna önnur dæmi en
endurnýjunarregluna, flokks-
skipulagið sjálft og stefnuum-
ræðuna.
En er forystan of sterk,
miöstýringin of mikil eöa
laumuspil í gangi?
- Flokksforystan hefur ekki
lagst á mál. En hvort forystan sé
of sterk? Það er ekki mitt að
dæma um það.
En ágreiningurinn erfyrir
hendi?
- Um hvað ætti hann að vera?
Landbúnaöarmál, stór-
iðju, efnahagsmál, lýöræö-
ismál, verkalýösmál?
- Það er áherslumunur en ekk
meginmunur á viðhorfum innar
hreyfingarinnar. Þannig eri
skiptar skoðanir um útflutnings-
bætur í landbúnaðinum, en allii
eru á einu máli um markmiðið.
meiri jöfnuð sem nær að sjálf-
sögðu einnig til bænda og búalið;
á landsbyggðinni. Um lýðræðið
eru allir sammála. Um vinnu-
brögð í verkalýðshreyfingu eru
kannski að einhverju leyti skiptai
skoðanir, en margir forystumenn
í verkaiýðshreyfingunni telja, að
hún sé stöðnuð um margt. Við
leggjum áherslu á að hún sé lif-
andi og að þar eigi sér stað endur-
nýjun. Kannski ætti að taka þar
upp endurnýjunarregluna eins og
hjá okkur í flokknum? Alþýðu-
bandalagið er lifandi flokkur í sí-
felldri endurnýjun. Okkar flokk-
ur verður stöðugt að leggja
áherslu á að vinna lýðræðislegar
en áður. Það er eilífðarverkefni.
Formaöur Alþýöubanda-
lagsins lýsti yfir einaröri
andstööu sinni viö samn-
inga ASÍ I febrúar sem
geröu ráö fyrir sama kaup-
mætti og í byrjun slöasta
ársfjóröungs 1983. Nú hef-
ur betur áraö, auknar þjóö-
artekjur og meiri hagsæld.
Engu aö síöur gera hag-
spekingar ráö fyrir aö meö
nýgeröum samningum
veröi kaupmátturinn enn
lægri á næsta ári. Hvaö
hefur breyst, hvaö veldur
því aö formaður Alþýöu-
bandalagsins mótmælir
ekki nýgeröum samning-
um?
árangri kjarasamninga sé sterk
fagleg og pólitísk hreyfing, sem
byggir á sósíalískum forsendum
stéttabaráttunnar. Verkalýðs-
hreyfing sem ekki tekur mið af
þessu er bitlaus og máttvana ...
Óttast þú samstarf
vinstri sinna viö borgara-
leg öfl innan verkalýös-
hreyfingarinnar?
- Já, ég er með það í huga, því
verkalýðshreyfing sem ekki
skorar afturhaldið og fjármagns-
öflin á hólm breytist úr baráttu-
tæki í máttlaust slytti.
Hefur þaö gerst?
- Nei, það hefur ekki gerst, en
það gæti gerst.
Hvernig er aö vera for-
maöur Alþýöubandalags-
ins?
- Þetta er auðvitað erfitt verk-
efni, blessaður vertu, en það er
einnig skemmtilegt. Það er í raun
mikil gæfa fólgin í að fá að tak-
ast á við slík verkefni. Menn eru
hins vegar ekki kosnir til slíkra
starfa ævilangt. Kjörtímabili
mínu lýkur á landsfundi Alþýðu-
bandalagsins 1985 og ef þú ert að
fiska eftir einhvers konar yfirlýs-
ingu, þá kemur engin slík fyrr en
á landsfundi okkar.
Að lokum?
- Alþýðubandalagið er eini
stjórnmálaflokkurinn í dag sem
býður upp á heildarstefnú í þjóð-
málum vinstra megin í hinu pólit-
íska litrófi. Bandalag jafnaðar-
manna er á leið til hægri, en
Samtök um kvennalista hafa
fremur lagt sig eftir einstökum
málum en heildarstefnumótun.
Alþýðuflokkurinn er þessa dag-
ana óskrifað blað, en um margt
hafa sjónarmið okkar nálgast að
undanförnu. Höfuðforsenda þess
að unnt sé að skapa hér á landi
víðtæka vinstrifylkingu með sterk
tengsl við verkalýðshreyfinguna
er að efla Alþýðubandalagið.
Okkar flokkur leggur áherslu á
baráttu launafólks og þjóðfrelsis-
hreyfingar hlið við hlið. í slíkri
baráttu er fólginn lífsmáttur Al-
þýðubandalagsins og um leið von
þessarar þjóðar, sem hefur ekki
efni á hinum hráa kapítalisma og
hiýtur að ieita félagslegra úrræða
ef hún á að lifa af í hinu mikla
umróti heimsins.
-6g
ég er að tala um frelsi mannsins til
að ráða meiru um sitt eigið líf og
umhverfi.
Værir þú reiöubúinn til aö
beita þér fyrir því aö Al-
þýöubandalagiö yröi lagt
niöur til þess aö ná stjórn-
arandstööuöflunum sam-
an?
- Ég tel að það sé kominn tími
til að stokka upp allt flokkakerfið
á íslandi. Áðalatriðið er að
eignast sterkara afl gegn íhaldi
hvort sem það gerist með mikið
öflugra Alþýðubandalagi eða
með öðrum hætti. Ef pólitískar
forsendur væru til þess að aðrir í
stjórnarandstöðunni féllust á
stefnu okkar í lýðræðismálum,
jafnréttis- og þjóðfrelsismálum
þá þarf Alþýðubandalagið ekkert
að vera heilagra en önnur félags-
leg fyrirbæri. Aðalatriðið er að
eiga sterkt stjórnmálaafl sem hef-
ur í fullu tré við afturhaldið í báð-
um stjórnarflokkunum. Það þarf
líka að hafa alla möguleika til að
sækja fram til nýs manneskjulegs
samfélags, stjórnmálaafl sem
þorir að sækja gullið í greipar
ránfuglanna og hefur vit til að
verja fenginn hlut. Alþýðu-
bandalagið er í dag eini
stjórnmálaflokkurinn á vinstri
væng sem getur í sjálfu sér orðið
slíkt afl.
Hver er niðurstaöan aö
kjaradeilunum afstöönum
fyrir verkalýöshreyfing-
una?
- Niðurstaðan er að mínu mati
sú, að fyrsta skilyrði til að halda
Æskulýðsfylking í blóma
Æskulýðsfylking Alþýðu-
bandalagsins héit landsþing sitt
dagana 28.-30. sept. sl. í Reykja-
vík. Þingið sóttu um 50 manns.
ÆFAB hefur nú starfað í tvö ár og
á þeim tíma hefur starf hennar
skotið rótum víða um iand í stað
þess að vera bundið við Reykja-
víkursvæðið eins og reyndin var í
starfi ungra sósíalista á árum
áður. Nú þegar starfa þrjár
deildir utan Reykjavíkursvæðis-
ins og tengslahópar á nokkrum
stöðum til viðbótar. Skipulagi
samtakanna var því breytt á þing-
inu tU samræmis við þessa þróun.
Sett var á fót landsstjórn, sem
sinnir útbreiðslustarfi og ýmsum
verkefnum öðrum, en að öðru
leyti er starfið í höndum deilda
samtakanna.
Á þinginu voru miklar um-
ræður um framtíðarverkefni
ungra sósíalista og viðbrögð við
þeirri hægristjórn sem nú rikir í
landinu. Einhugur var á þinginu
um nauðsyn vinstri samstöðu
gegn stefnu ríkisstjórnarinnar,
þótt nokkur ágreiningur væri um
hvað eðlilegt væri að sú samstaða
gæti orðið víðtæk.
Kosið var 4 manna fram-
kvæmdaráð, sem ásamt einum
fulltrúa hverrar deildar myndar
landsstjórn ÆFAB. Fram-
kvæmdaráðið skipa Guðbjörg
Sigurðardóttir, Guðmundur
Hjartarson, Runólfur Ágústsson
og Ólafur Ólafsson. Með fram-
/
kvæmdaráði starfar Snorri Styrk-
ársson og sinnir hann fjármálum
samtakanna.
Nýverið var kosið í stjórn
ÆFRON, Æskulýðsfylkingar-
innar í Reykjavík og nágrenni:
Formaður: Guðmundur Guð-
laugsson.
Aðalmenn: Ásdfs Þórhallsdóttir,
Sigríður Arnardóttir, Guðrún
Ómarsdóttir, Kristín Lárusdótt-
ir, Hrannar B. Arnarson, Stein-
grímur Ólafsson, Kormákur
Högnason, Óttar Magni Jó-
hannsson, Helgi Hjörvar, Guð-
mundur Auðunsson.
Varamenn: Bergþóra Aradóttir,
Ragnar A. Þórsson, Helgi Krist-
jánsson, Jónína Marta Árnadótt-
ir. -ég
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 15. nóvember 1984