Þjóðviljinn - 20.04.1985, Blaðsíða 12

QÆGURMÁL
„Smiöirnir”: Johnny Marr (sporðdreki), Paul Morrissey (á mörkum nauts og tvíbura), Andy Rourke og Mike Joyce.
The Smiths
Kjarngóð og markviss
Hljómsveitin The Smiths er
trúlega á meöal þeirra hljóm-
sveita sem njóta hvaö mestr-
ar hylli „ungs” fólks í dag,
hvort heldur hér á landi eöa á
heimaslóðum í Énglandi. Hún
þykir fyrst og fremst sérstæð
fyrirheillandiblönduaf
áheyrilegri músík og meðvit-
uöum, jarðbundnum textum,
sem tveir meðlimir The
Smiths eiga allan heiður af:
Johnny Marr semur melódíur
og Poul Morrissey texta.
Það er sagt að gítarleikarinn
Johnny Marr hafi þefað Morriss-
ey uppi eftir ábendingum vina og
fundið hann í herbergiskytru í
húsi móður hans, kytru fullri af
klassískum bókmenntaverkum,
en mest áberandi og minnst ryk-
fallnar bækur eftir snillinginn
Oscar Fingal O’Flahertie Will
Wilde.
Morrissey segist sjálfur ætíð
hafa haft áhuga á popptónlist sem
möguleika til að segja eitthvað
vitrænt um lífið og tilveruna hér
og nú; neikvætt eður jákvætt
skipti ekki máli svo lengi sem í
felist kjarngóður sannleikur. Og
hann sló til, gekk til liðs við Marr
og skömmu síðar varð til hljóm-
sveitin The Smiths fullskipuð,
með þeim Andy Rourke á bassa
og Mike Joyce á trommur. Þetta
var árið 1982.
Dæmið gekk upp. Flljóm-
sveitin vakti strax athygli og um-
tal, og þá einkum og sér í lagi
málpípa hljómsveitarinnar, hinn
23 ára gamli Morrissey. Textar
hans eru heldur ekkert daglegt
brauð upp á frekar auð og snauð
borð í textadeild poppbransans.
Hann syngur um ást á þann hátt
að augljóst er hann trúir ekki á
það fyrirbæri, alltént ekki eins og
það er framkallað í egósentrísk-
um veruleika. Hinsvegar sagði
Morrissey nýlega í viðtali að hann
reyni nú meðvitað að skrifa ekki
um ástina. Hann er einfari í text-
um sínum, ungdómsárin eru hon-
um hugleikin og sú neikvæða
innræting sem þá á sér stað, eink-
um og sér í lagi í skólum. Hann
segir að ungdómsárin séu þau
mikilvægustu í lífi manns, þá
mótist lífsviðhorf og skoðanir um
sjáifið og framtíð manns ráðist að
mestu leyti af því hvort þessi ár
hafi verið yndisleg eða þvert á
móti kvöl og pín. Æska Morriss-
eys hefur ekki verið björt eða
skemmtileg, beiskir sjálfsævi-
sögulegir textar hans bera þess
glöggt vitni.
Það er einnig afar augljóst að
Morrissey er vel lesinn, textar
hans verða stundum einum of
háðir bókunum sem hann var að
lesa (textar hans meira rit- en
talmál) og áhrifunum sem hann
varð fyrir og þannig of takmark-
aðir af hans eigin reynsluheimi.
Þetta var þó meira áberandi á
fyrstu stóru plötu þeirra félaga,
en nú, tveim stórum plötum síðar
(því miður komst ég aldrei í tæri
við Hatful of Hollow), en þriðja
plata The Smiths, Meat is Murd-
er, er öllu „úthverfari”, og miklu
naktari og pólitískari en fyrsta
platan.
Pólitík gegn drápi á dýrum er
grænmetisætunni Morrissey hug-
leikin og telur hann að rökrétt
samhengi sé á milli dýraslátrunar
og slátrunar á mönnum í stríði; að
þegar alger skortur er á við-
kvæmni gagnvart lifandi verum
þá muni stríðsbröltið halda
áfram.
En þó svo Morrissey segist
vera að springa af reiði útaf
mörgum hlutum (sérstaklega út í
poppbransann og heimskulegt
gildismat sem þar virðist ráða
ríkjum), og að hljómsveitin The
Smiths hafi næg tilefni til að vera
reið útaf, verður ekki með sanni
sagt að sjálfa tónlistina sem þeir
félagar leika skorti léttleika.
Spilamennska þeirra er pottþétt,
mest áberandi er gítarleikur
Marrs sem er mjög svo í stíl við
þær stefnur sem hátt voru skrif-
aðar á sjöunda áratugnum.
Um bassa- og trommuleik þarf
ekki að fjölyrða, hann er einfald-
lega góður, hinsvegar er hægt að
setja út á söng Morrisseys. Þó svo
rödd og lag fléttist oft vel saman
gerist það stundum, að söngurinn
flestur lagið út vegna einhæfni
hans. Persónulega finnst mér að
lögin mættu njóta sín betur á
Meat is Murder, og það fengju
þau að gera ef Morrissey lagaði
sig að laglínunni meira en hann
gerir. Það getur vel verið að
Johnny Marr semji lögin utan um
texta Morrissey, en þá þyrfti sá
síðarnefndi bara að vera ögn
músíkalskari. Tónlist og textar
myndu þá harmónisera betur
saman og heildin verða
kraftmeiri. Bestu lögin finnst mér
vera þau sem Morrissey syngur
án falsettunnar og þenslunnar, þá
nýtur viðkvæmnisleg röddin sín
Tears For Fears
Fjögramanna dúó
Hljómsveitin Tears for Fears
Samanstendur af fjórum
meðlimum. Tveir þeirra, Curt
Smith og Roland Orzabal, eru
andlitsveitarinnar. Roland,
gítar- og hljómborðsleikari,
semur alla tónlist fyrir T ears,
Curt Smith er söngvari og
bassaleikari og að eigin sögn
sér hann um pressuna fyrir
hljómsveitina. Hinir tveir limir
eru lan Stanleyáhljómborð
og Manny Elias á trommur.
En það er samstarf þeirra
Curts og Rolands sem er drif-
fjöður Tears for Fears. Þeir fé-
lagar stofnuðu hljómsveitina
(eftir að hafa verið í hljómsveit
saman, er hét History of Headac-
es) fyrir fáeinum árum, sárir og
þreyttir eftir erfið uppvaxtarár og
eftir Curt að dæma var það skyn-
samlegasta leiðin til að fá athygli
og eftirtekt. En honum fannst
hann vera afskiptur og misskilinn
sem unglingur og leiddi það til
þess að hann gerðist uppreisnar-
gjarn vandræðaseggur.
Þeir félagar gerðu plötu sem
hét The Hurting og fékk vægast
sagt slæma útreið í meðförum
poppskríbenta þar úti. Hún þótti
þung og alvarleg úr hófi að mati
pennamanna og Curt vill meina
að þeir hafi ekki vilj að skilj a hvað
bjó að baki plötunni, þunglyndið
og sársaukann. Þessi neikvæða
gagnrýni hafði mjög niðurdrep-
andi áhrif á þá pilta á sínum tíma,
en þeir hafa nú ástæðu til að
gleðjast ögn, þar sem nýja plata
þeirra Songs From The Big Chair
hefur hlotið nær einróma lof al-
mennings og skríbenta.
Og vissulega eru þetta tvær ó-
líkar plötur. Þessi er full af nokk-
uð sjarmerandi krafti og „róm-
antískum” ryþma. Head Over
Heals og Listen, einkum melódí-
an í því síðara, eru ljúf. Shout er
kröftugur baráttusöngur, og
heyrist títt hér, enn oftar þeirra
vinsælasta lag, Everybody Wants
To Rule The World, sem lík-
legast er þeirra fjörugasta lag og
er skemmtilega útsett. Roland
Orzabal er greinilega efnilegur
lagasmiður, þessi sem prýða
plötuna eru langt frá því að vera
venjulegur söluvarningur.
Textar eru flestir eftir einhvern
úr grúppunni og vitna um „reiða
unga menn” á köflum, einkum í
lögunum Shout, The Working
Hour og Mothers Talk, (sem er
tileinkað Möggu Thatcher) og
það er náttúrlega alltaf sjarmer-
andi þegar réttlætiskenndin svíf-
ur yfir brjóstum ungra drengja
(sagði gamla konan og hló).
betur og verður miklu áhrifa-
meiri.
Þessi gagnrýni kann að vera
tittlingaskítur, en er „fagurfræði-
lega” rétt. Hitt er annað að Morr-
issey er bitur og sár og sér því
kannski ekkert tilefni að gera
melódíunni hátt undir höfði, ekki
enn. En eigi að síður hefur þessi
krítíski einfari fundið miðil fyrir
reiði sína og tjáningarþörf, og svo
lengi sem þessar gáttir halda
áfram að opnast, og samstarf
þeirra Marrs áfram að blómstra,
veit enginn hvað í vændum er í
komandi framtíð.
í það minnsta er spennandi að
fylgjast með hljómsveitinni The
Smiths.
-$
Bara ☆☆
í Hollí
Á sunnudaginn síðasta mættu tvær
hreinar meyjar (þær höfðu haft fyrir
því að fara í bað) og prúðbúnar eftir
mætti í veitingahúsið Hollywood og
hugðust hiýða á hinar margfrægu
Dúkkulísur. Meyjarnar fríðu höfðu
jú heyrt að þær stöllur ættu að spila
það kveldið, en annað var uppi á ten-
ingnum hjá þeim forráðamönnum
hinna svokölluðu „lifandi tónlistar-
kvölda”, sem farið hafa fram með
prýði nokkur fimmtudags- og sunnu-
dagskvöld í Hollí og verður svo von-
andi áfram.
Haldiði ekki að við höfum fengið
að heyra í einhverri óþroskaðri bíl-
skúrsgrúppu, sem átti í raun og veru
að vera upphitunarhljómsveit fyrir
Dúkkuskvísurnar, leika kannski eitt,
tvö lög og svo alltílagibless. Hins veg-
ar fréttum við (fréttanefið í fínu formi
þessa dagana) að einhver úr röðum
framámanna tónlistarkvöldanna hafi
hringt í þær Dúkkulísur og beðið þær
vinsamlega (vonandi) að mæta ekki
þetta kvöld.
Hvernig er hægt að skilja þetta
öðruvísi en að um sparnaðar(óþrifa)-
verk hafi hér verið að ræða? Ja, ég
bara spyr. Og þið strákar, sem viljið
laða að fólk í Hollf, engan svona dörtí
bissniss meir!
Ein alveg gasalega sorrí.
P.S. Hvernig er skriftin?
12 SlÐA - ÞJÓÐVILJINN