Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1996, Síða 4

LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 1996
★
4 ★
Tk
fréttir
r ______
★ ik
Dómsmálaráðherra boðar miklar breytingar á skipulagi lögreglumála:
Rannsokn mala og akær-
um Ijúki fyrr en verið hefur
Þorsteinn Pálsson dómsmálaráð-
herra segir.aö ef dómarar hafi tekiö
það illa uþp að hann mæltist til þess
nýlega við þá að nauðsynlegt sé að
þyngja refsingar sé það vegna þess
að „menn kunni ekki nógu mikið í
stjómskipunarrétti“. Það sé auðvit-
að hlutverk dómsmálaráðherra að
setja fram almenn sjónarmið af
þessu tagi - slíkt sé ekki íhlutun
framkvæmdavalds á dómsvaldi.
Hann segir jafnframt að ef réttar-
þróun í ofbeldismálum verði of hæg
geti komið til þess að hann fylgi
þeim málum eftir á Alþingi.
Þorsteinn segir að skipulags-
breytingar í löggæslukerfmu, sem
taka gildi á næsta ári, miði að því
að rannsóknum og ákærum í saka-
málum ljúki fyrr - þannig verði
minni hætta á misræmi í dómum og
að mál safnist upp eins og nýlegir
„afsláttardómar" gefa til kynna.
Dómarar eiga að taka mið af
breyttu þjóðfélagi
- Ætlar þú að fylgja eftir á AI-
þingi ummælum þínum við ópnun
húss Hæstaréttar, að bregðast verði
við breyttum aðstæðum í ofbeldis-
málum - með því að þyngja refsing-
ar?
„Það sem ég var að leggja áherslu
á var að dómarar tækju mið af
breyttum aðstæöum í þjóðfélaginu
með þyngri refsingum. Refsiramm-
amir í núverandi löggjöf eru alveg
lega nógu háir - þar vantar ekkert
á. Mín skoðun er hins vegar sú að
það væri óheppilegt ef við þyrftum
að fara að setja á lágmarksrefsingar
í einstökum brotaflokkum. Það
myndi draga úr því eðlilega svig-
rúmi sem dómstólar eiga að hafa til
að meta hvert atvik fyrir sig.
- telur dómara
En vitaskuld getur til þess komið
ef réttarþróunin er of hæg. Ég vil
ekki útiloka að það geti gerst. Þess
vegna hef ég lagt áherslu á þetta
með þeim hætti sem ég hef gert - til
að flýta fyrir réttarþróun."
- Var viðeigandi fyrir þig að við-
hafa þessi tilmæli sem ráðherra við
nánast alla dómara landsins?
„Það var hvergi betra tækifæri
þar sem dómaramir voru allir sam-
an komnir. Menn voru líka að fara
yfir söguna þama. Það er bæði gam-
alt og nýtt að menn hafa deilt um
þetta. Ég tók einmitt fram í minni
ræðu að á fyrstu áratugum Landsyf-
irréttarins heföu verið miklar deil-
ur milli dómaranna um refsipóli-
tík.“
Misskilningur hjá dómurum
- Nú hefur komið fram veruleg
óánægja úr röðum dómara sem telja
að tilmæli þín hafi verið óviðeig-
andi og feli í sér afskipti fram-
kvæmdavalds af dómsvaldi:
„Það er mikill misskilningur. Ef
svo er þá er það vegna þess að menn
kunna ekki nógu mikiö I stjómskip-
unarrétti. Það er auðvitað hlutverk
dómsmálaráðherrans að setja fram
almenn sjónarmið af þessu tagi.
Ekki síst þegar um er að ræða að
eðlilegt sé að dómstólarnir móti
réttarþróunina, vegna þess að
refsirammamir eru nægjanlega víð-
ir. Með nákvæmlega sama hætti og
þeir hafa mótað túlkun á stjómskip-
unarreglum og mannréttindaá-
kvæðum þurfa þeir að móta þróun-
ina innan þeirra marka sem
refsirammamir setja.
í þessu felst ekki á neinn hátt
íhlutun stjómvalda um einstök mál.
Það mætti eins halda því fram að
misskilja tilmæli sín um refsingar
Þorsteinn Pálsson dómamálaráðherra flytur ræðu sína við vígslu
Hæstaréttarhússins í Reykjavík. Hann segir gagnrýni á ræðu sfna byggða á
misskilningi og boðar aðgerðir sem eigi að hraða rannsókn og ákæru í
brotamálum.
sfjórnmálamenn mættu ekki setja
lög sem dómarar ættu að dæma eft-
ir - því þá væra þeir að blanda sér
í sjálfstæði dómstólanna. Menn sjá
að þess háttar kenningar fá ekki
staðist."
Koma á í veg fyrir
refsiafslátt
- Ef mið er tekið af nýgengnum
dómum þar sem margfaldir ofbeld-
ismenn hafa fengið „refsiafslátt" -
verður þar ekki að koma á meiri
skilvirkni hvað varðar löggæslu- og
ákæruvald?
„Það er einmitt þetta sem við
erum að vinna að núna - með nýj-
um lögum um skipan lögreglumála
sem eiga að taka gildi á miðju næsta
ári. Þá verður gerð mjög umfangs-
mikil skipulagsbreyting hjá lögregl-
unni sem miðar fyrst og fremst að
því að rannsókn og ákæra i megin-
þorra mála geti gengið hraðar fyrir
sig.
Meö dómstólabreytingunni árið
1992 tókst að hraða mjög meðferð
mála fyrir dómstólum - ekki síst í
sakamálum. Það beið hins vegar að
taka á lögreglumálunum. Grannur-
inn að þeirri skipulagsbreytingu
var síðan samþykktur í vor og kem-
ur til framkvæmda á næsta ári. Nú
er unnið að undirbúningi hennar.
Ég get ekki borið nýgengna dóma
saman því ég hef ekki farið yfir þá.
Ég get þó bent á að þessar skipu-
lagsbreytingar, sem við erum að
gera á lögreglumálum, eiga að miða
að því að rannsóknum og ákærum
Ijúki fyrr. Þannig verður minni
hætta á að brot safnist upp. Þetta er
eitt af markmiðunum með skipu-
lagsbreytingunum."
-Ótt
Þrír Islendingar klífa hæsta Qall heims á vori komanda:
Veðrið verður okkar versti óvinur
- segja ballafararnir, bjartsýnir á aö komast á toppinn
Bíiveltur í
Vattar-
nesskriðum
„Það hvarflar ekki að mér að
halda því fram að þetta sé hættu-
laus leiðangur því það er aldrei
hættulaust að klífa Everest. Undir-
búningur okkar miðar þó að því að
lágmarka alla áhættuþætti eins og
mögulegt er. Við teljum okkur hafa
öðlst þaö mikla reynslu af fjallaferð-
um að viö eigum að geta metið það
sem upp á getur komiö til þess að
bregðast við öllum aðstæðum á við-
eigandi hátt,“ segir Bjöm Ólafsson
en hann, Hallgrímur Magnússon og
Einar Stefánsson hafa verið valdir í
hóp leiöangursmanna sem klífur
Everest, hæsta fjall heims, 8.848
metrar, á vori komanda.
Félagamir þrír hafa allir mikla
reynslu af björgunarstörfum á ís-
landi. Þeir eru allir félagar í Lands-
björg en samtökin eru helsti bak-
hjarl leiðangursmanna
og annast faglegan und-
irbúning og fram-
kvæmd leiðangursins
með ýmsum hætti. Sam-
an klifu Bjöm, Einar og
Hailgrímur fjalliö Cho
Oyu í Tíbet en það er
8.201 metri á hæð og er
það hæsti tindur sem ís-
lendingar hafa klifið til
þessa.
Mikil hætta á kali
Leiðangurinn á Ever-
est verður farinn í sam-
vinnu við breskan leið-
angursstjóra, John Tin-
ker, en hann á að baki
um þrjátíu leiöangra til
Himalaya. Tíu aörir
íslendingarnir þrír sem klífa munu Everest, 8.848 m, í maí á næsta ári. Þeir
eru, f.v., Einar Stefánsson, Hailgrímur Magnússon og Björn Ólafsson.
DV-mynd S
vestrænir fjallgöngumenn verða í
hópnum, auk tíu manna burðar-
mannahóps Sherpa. Þeir eru þraut-
reyndir burðarmenn og hefur leið-
togi þeirra klifið fjallið sjö sinnum.
„Við getum átt von á öllum veðr-
um og það verður okkar versti óvin-
ur. í þetta mikilli hæð er blóðið
þykkt og það rennur því ekki greið-
lega út til húðarinnar. Þess vegna er
mikil hætta á kali. Við tökum allt
viðkomandi veðri mjög alvarlega og
munum að sjálfsögðu halda áfram
að undirbúa okkur eins og kostur
er, líkamlega sem andlega," segir
Bjöm.
Leiðangurinn hefst í lok mars og
er stefnt að því að komast á tindinn
á milli 5. og 15. maí. Gert er ráð fyr-
ir að koma niður af tindinum 27.
maí.
Að sögn forsvarsmanna Lands-
bjargar er ferðin góð reynsla fyrir
íslenska björgunarmenn og vonast
menn til að sú reynsla sem þarna
fæst skili sér i starfi þeirra sjálfra
hér heima. Þeir muni síðan að sjálf-
sögðu miðla þekkingu sinni til fé-
laga sinna í björgunarsveitum hér á
landi.
Leiðangursmenn telja góðar líkur
á að þeir komist alla leið á toppinn
og köld tölfræði segir að líkumar á
að einn þeirra komist upp sé 20-30
prósent. Áætlaður kostnaður nemur
hálfri áttundu milljón á hópinn -sv
í DV, Stöðvarfirði:
s Tafir urðu um Vattamesskrið-
| ur aöfaranótt föstudags þegar fisk-
I flutningabíll fór út af, tengivagn
| valt og lokaði veginum, nema
Ihvað jeppar komust fram hjá.
Mikil hálka og hríöarveður
var og þetta er ekki fyrsta óhapp-
ið sem verður á Suðurfjarðavegi
;i hér eystra. Þrír flutningabílar
í fóra út af í Skriðunum sl. þriðju-
| dagskvöld og einn í Krókseyrar-
| mel í Stöðvarfirði. Vegurinn lok-
i aðist við það í fimm klukku-
; stundir eða til miðnættis. -GH
Grundarfjörður:
Sjálfseignaríbúð-
Jr fyrlr aldraða
1 DV, Vesturlandi:
I Átta sjálfseignaríbúðir fyrir
I aldraða verða afhentar þann 30.
I nóvember næstkomandi á vegum
| Eyrarsveitar.
íbúðimar verða tengdar dval-
arheimilinu í Grandarfirði og er
I töluverð eftirspum nú þegar eftir
I íbúðunum. Það er Sprettur hf. í
í Grundarfirði sem sér um fram-
kvæmdirnar.
r: Þá var tekinn í notkun 1. októ-
j; ber sl. 169 fermetra viöbygging
I við grunnskólann. Nýi hlutinn er
L; byggður sem verknámsálma en
I verður fyrst um sinn nýttur und-
i; ir almennar kennslustofur.
i ; Byggingaraðilar voru Sprettur
L og Loftorka hf. ásamt ýmsum
1 undirverktökum í Grundarfirði.
-DVÓ