Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.2000, Blaðsíða 13

13
FIMMTUDAGUR 6. JÚLÍ 2000________________________________________________________________
X>V__________________________________________________________________________Neytendur
Ellen Mooney húðsjúkdómalæknir:
Styrkur 15 er lágmark
- til að ná þeirri vörn sem nauðsynleg er
Góöur áburður er besta vörnin
Ellen Mooney húðsjúkdómalæknir leggur áherslu á jafna og þétta notkun sól-
varnaráburöar ef verið er í mikilli sól.
Fólk sem verður fyrir þeirri
ógæfu að skaða húð sína, t.d. í
sól, leitar til húðlækna. Einn
húðlæknanna í borginni er
Ellen Mooney. Ellen
fékkst til að spjalla
við neytendasíðu
DV um sólarvörn
og gildi þess að
nota hana.
í upphafl út-
skýrði Ellen þau
áhrif sem sól-
vamaráburður hef-
ur til varnar húð-
inni. „Sólvarnar-
áburður kemur í
veg fyrir að útfjólu-
bláir geislar sólar-
ljóssins fari í gegn-
um hornlagið og í
húðina og valdi þar
skaða. Um er að
ræða útfjólubláa
geisla sólarinnar,
bæði UVA-geisla og
UVB-geisla og fólk
þarf að athuga
hvort viðkomandi
vörn veiti bara vöm
gegn B-geislunum eða hvort hún
veitir bæði vörn gegn A-geislum og
B-geislum. A-geislarnir, sem eru
lengri, fara niður í leðurhúð en B-
geislarnir, sem eru styttri, fara í yf-
irhúðina. Það er því betra að hafa
vörn gegn hvoru tveggja.“
Einnig er til áburður sem veitir
vörn gegn infrarauðum geislum en
að mati Ellenar þurfum við ekki að
hafa jafnmiklar áhyggjur af þeim
og útfjólubláu geislunum þó að
það sé gott að hafa eins breiða
vörn og hægt er. í framtíðinni
ef ósonlagið fer að þynnast enn
frekar segir hún þó
að við þurfum að
huga að vörn gegn
UVC-geislum.
Ellen var beðin
að útskýra þau
skaðlegu áhrif sem
sólin hefur á húð-
ina. „Sólin veldur
breytingum í kjörn-
um yfirhúðarfrum-
anna og sú breyting
getur valdið stökk-
breytingum þannig
að þær verða
krabbameinsfrum-
ur. A-geislar fara
niður í leðurhúð þar
sem er bandvefur
sem þeir geta
skemmt en A og B-
geislar saman geta
valdið krabbameins-
myndun þó að at-
hyglin hafi aðallega
beinst að B-geislun-
um. A-geislarnir hafa einnig áhrif á
ákveðna þætti í ónæmiskerfinu en
það hefur m.a. komið í ljós í rann-
sóknum á fólki sem hefur legið
mikið í Ijósabekkjum."
Að sögn Ellenar er það alls ekki
góður undirbúningur undir sólar-
ferð að taka nokkra ljósatíma.
Vörnin gegn skaðlegum áhrifum
sólarinnar felst fyrst og fremst í því
að nota góða sólarvöm.
Ellen segir
skipta mjög miklu
máli að nota áburð
sem er faktor 15
eða hærra. „Þá
erum við að koma
í veg fyrir skaða
með því að koma í
veg fyrir skaðlegu
áhrif úfjólubláu
geislanna á húð-
ina.“
Margir hafa velt
þvi fyrir sér hvað
skalinn á sólaráburðinum frá 2
upp í 50 merkir. Að sögn Ellenar er
þetta svokallaður sólvamarstuðull,
þ.e. með áburð 15 tekur 15 sinnum
lengri tíma að verða rauður en ef
enginn áburður væri notaður.
Ellen mælir með að alltaf sé not-
aður sami styrkur af sólarvörn og
að alltaf sé notaður faktor 15 eða
sterkari, hann sé borinn á 15 til 20
mínútum áður en farið er i sólina
og svo á tveggja til þriggja tima
fresti. Ef verið er í vatni þarf að
nota vatnshelda vöm. Þeir sem eru
með sterka húð ættu að mati Ellen-
ar að nota áburð 15 en böm og fólk
með viðkvæma húð þaðan af sterk-
ari vöm. -ss
Jón Ingvason lyfsali:
Hattarnir góðir
- nauösynlegt að verja andlit og herðar vel
Ekki í sól yfir hádaginn
Jón Ingvason lyfsali brýnir fyrir fólki að fara gætilega í sólinni.
Sólarvöm má fá í öllum apótek-
um, verslunum og jafnvel í sjopp-
um og á bensinstöðvum. Þeir sem
vilja fá ráðgjöf varðandi val á sólar-
vöm ættu þó að kaupa hana í
apóteki.
Jón Ingvason, lyfsali í Hring-
brautarapóteki, sagði það færast í
vöxt að fólk vildi ekki bara fá sólar-
vöm sem ver það gegn útfjólublá-
um geislum heldur einnig vörn
gegn innrauðum geislum og sífellt
fleiri tegundir sólvamaráburða
veitti vöm bæði gegn útfjólubláum
og innrauðum geislum.
Jón segir útbreiddan misskilning
að fólk taki ekki lit ef það ber á sig
sterka sólarvöm en í raun síi sólar-
vömin aðeins frá óæskilega geisla.
„Hluti af sólargeislanum hefur
áhrif á húðina eftir sem áður,“ seg-
ir Jón sem ráðleggur sólarvörn 25
fyrir böm undir 5 ára aldri og alla
sem hafa hvíta og viðkvæma húð,
t.d. rauðhært fólk.
Jón leggur áherslu á að fólk und-
irbúi sig vel dagana áður en það fer
í sólina með því að bera á sig raka-
gefandi krem eða svokallaðan pre-
sun áburð sem nú er að koma á
markaðinn og undirbýr húðina
undir þá þurrkun sem hún verður
fyrir i sólinni. „Þeir sem eru með
sólarexem þurfa að hefja þessa með-
ferð 2-3 dögum áður
en þeir fara í sólina
en fólki með sterka
húð nægir að bera á
sig nokkrum
klukkustundum
áður.“
Að máti Jóns ætti
alltaf að nota sterka
sólarvörn fyrri
hluta dags en mögu-
legt er að nota veik-
ari vörn síðdegis.
„Miðbik dagsins er
alltaf varasamt og
fólk ætti helst ekki
að vera í sólinni
milli kl. 1 og 4 á dag-
inn. Ef maður er í
sólinni um miðjan daginn er mikil
hætta á að húðin ofþomi og hom-
húðin gangi út eða flagni og þá
koma flekkir.“
Jón segir afar gagnlegt að bera á
sig rakakrem, svokallað after-sun
eða aloe-vera áburð sem gefur raka
inn í hornhúðarlagið að kvöldi sól-
ardags til að húðin nái að rakamett-
ast á nýjan leik. „Barátta húðarinn-
ar er annars vegar gegn miklum
öldrunaráhrifum og húðskemmd-
um sem sólargeislamir valda og
hins vegar gegn þurrkáhrifum sem
heitur geislinn hefur á húðina, hún
missir svo mikinn raka í hitanum."
Jón leggur höfuðáherslu á að fólk
sé ekki í sólinni um miðbik dagsins
og að það verji andlit og herðar vel.
„Það em til þessir fmu hattar á öll-
um sólarströndum, þeir eru
kannski ekki sérstaklega fallegir en
þeir em nauðsynlegir og fólk verð-
ur brúnt og fint eftir sem áður.“-ss
BNflmSESQBmS
ARGENTÍNU
Sælkerasósur
hata slegið í gegn!
ARGENTÍNU
GRÆNPIPAR
SÓSA
ARGENTÍNU
GRÁÐAOST
SÓSA
ARGENTÍNU
SINNEPS &
GRASLAUKS
SÓSA
ARGENTINU
BEIK0N
KARTÖFLUSÓSA
ARGENTlNU
KRYDD0LÍA
FYRIR GLÓDARSTEIKINGU
Á KJÖTI, FISKI & GRÆNMETI
ARGENTINU
Sælkerasósur
fást AÐEINS í
NÓATÚNI