Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1988, Page 58

GRÍMUR M. HELGASON
Jón Jónsson í Simbakoti
og handrit hans
Hann var einn af þessum þegjandi fjólda, sem
haldinn var óslókkvandi þrá eftir bókum.
Jón hét hann og var Jónsson, fæddur í Óseyrarnesi við Ölfusárósa 1.
september 1834, sonur hjónanna Ólafar Þorkelsdóttur frá Simbakoti
á Eyrarbakka og Jóns Jónssonar bónda og formanns í Óseyrarnesi.
Jón yngri ólst upp við þau störf, sem í þá daga voru algengust til
sjós og lands, og með það vegarnesti hélt hann að heiman á
tuttugasta aldursári og settist að á Eyrarbakka og átti þar heimili upp
frá því, lengst af í Simbakoti, Jón Jónsson húsmaður í Simbakoti.
Hann dó í Einarshöfn 14. júlí 1912, þurfamaður samkvæmt því sem
segir í kirkjubók, 78 ára að aldri, ókvæntur og barnlaus. Um skeið var
Jón bóndi í Simbakoti, og formaður var hann allmörg ár í Þorláks-
höfn og gerði út skip, sem hét Farsæll.
Foreldrar Jóns voru vel efnum búnir, og í arf eftir þau fékk hann
hlut í Óseyrarnesi, sem hann lét síðar í makaskiptum fyrir Eystri-
Þurá í Ölfusi, en um það er lauk var farið að sneyðast um fémuni
hans.
Bjarni Guðmundsson ættfræðingur kemst á þá leið að orði um Jón í
Simbakoti, að hann hafi veri fræðimaður svo mikill, að enginn hafi
jafningi hans fundist á Eyrarbakka, hann hafi safnað ógrynni miklu af
bókum og handritum, verið maður vel að sér, hagur, stilltur og lítill
vexti.1 Við þetta bætir Guðni Jónsson prófessor, aðjón hafi tíðum
haldið skrifara til þess að rita eftir handritum, sem hann hafi fengið
léð í því skyni; bókasafn hans hafi tvístrast að honum látnum, en
sumum bókanna hafi hann tapað áður í lánum.2 Blaðið Suðurland
gat látsjóns í lítilli frétt hinn 3. ágúst 1912: „Dáinn fyrir skömmu Jón
Jónsson í Einarshöfn, háaldraður bóka- og fróðleiksmaður og mörg-
um að góðu kunnur.“ Að öðru leyti eru prentaðar heimildir fáorðar
um Jón, en þó sammæltar því, sem núlifandi menn kunna gleggst af