Helgarpósturinn - 14.11.1994, Blaðsíða 4

4
MORGUNPÓSTURINN FRÉTTIR
MÁNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1994
Bréf til
blaðsins
Ábendingum
smekkvísi
morgunpóSTURINN skuldar þeim
fjölmenna hópi íslendinga sem nú
ganga undir nafninu „nýbúar" bæði
skýringu og afsökunarbeiðni. Ég skal
skýra nánar af hverju.
í efnisþættinum „Kjörkassanum" á
baksíðu Morgunpóstsins er einhveni
spumingu varpað til lesenda og þeir
beðnir að hringja inn já eða nei svör.
Niðurstaðan er svo birt í næsta tölu-
blaði. Þetta er ágætis hugmynd og
stundum spennandi að sjá hvað út úr
þessu kemur. Kjörkassinn hlýtur þó
að vera meira til gamans en til þess að
birta raunverulega mynd af skoðunum
fólks. Aðferðin við þessa „skoðana-
könnun" útilokar einfaldlega mark-
tækar niðurstöður. Ég efast meira að
segja um að svörin endurspegli les-
endahóp Morgunpóstsins. Kjörkass-
inn er því öðru fremur leikur til afþrey-
ingar fyrir lesendur og til þess að auka
sölu blaðsins. En það er nauðsynlegt
að hafa í huga að málefni eru misvel til
þess fallin að vera notuð í svona les-
endaleik. Blaðamenn verða að muna
að starfi þeirra fylgir líka ábyrgð og
íhuga afleiðingar þess sem þeir setja á
blað. Engin málefni eru hafin yfir gagn-
rýna skoðun en aðferðin við skoðun-
ina og framsetningin skiptir máli.
Spuming Morgunpóstsins til lesenda
um það hvort nýbúar séu vandamál á
íslandi er bæði vanhugsuð og ábyrgð-
arlaus. Eins og að ofan greinir þá get-
ur þessi aðferð við „skoðanakönnun"
ekki leitt neitt í Ijós um almenn viðhorf
til nýbúa. Leikur Morgunpóstsins get-
ur hins vegar valdið fjölda fólks sárind-
um og óþægindum. Nú hefur Morg-
unpósturinn birt nýbúum það á lit-
skreyttu kökuriti að meirihluti einhvers
óskilgreinds hóps telur að þeir séu
vandamál hérlendis. Hvað á þetta að
segja fólki? Margt af þessu fólki á við
nógu mikla erfiðleika, sem fylgja því
að flytja til ókunns lands, að glíma þótt
svona skilaboð bætist ekki ofan á.
Varia er þetta innlegg í löngu tíma-
bæra vitræna umræðu um ísland og
innflytjendur! Eigi að taka á þeim
vanda sem útlendingahatur eða for-
dómar eru í íslensku samfélagi verður
að gera það af réttsýni, byggja um-
ræðuna á sem nákvæmustum upp-
lýsingum og forðast leikaraskap sem
gæti aukið á vandann.
Ofan á þessa smekkleysu bætist að
draga má í efa að spumingin sjáf sé
rétt fram sett. Hún felur nefnilega í sér
tvenns konar fordóma: Annars vegar
að nýbúar séu líklegir til að vera
vandamál og hins vegar að upp komi
vandamál í tengslum við innflutning
fólks til íslands þá sé það fólk rót
vandans, ekki fordómar okkar í garð
þess. Það er lykilatriði í áróðri nasista
gegn innflytjendum í Evrópu að inn-
flytjendumir séu rót vandans. Fómar-
lömbin sjálf verða að vandamálinu,
ekki hinir fordómafullu gerendur.
Maður var að vona að við gætum lært
eitthvað af biturri reynslu Evrópuþjóða
og reynt að taka á þeim vanda, sem
útlendingahatur og rasismi geta af sér
leitt, af skynsemi, frekar en með slag-
orðum.
í Ijósi alls þessa ítreka ég þá ósk mína
að ritstjórar MORGUNPÓSTSINS birti
afsökunarbeiðni til þess fólks sem
varð fyrir barðinu á vanhugsuðum les-
endaleik blaðsins og útskýri jafnframt
þá fyrirvara sem hafa verður við slíka
leiki.
Amar Guðmundsson
Ábending þegin
Það er rétt athugað hjá Amari, að
„Kjörkassi" Morgunpóstsins er „meira
til gamans en til þess að birta raun-
verulega mynd af skoðunum fólks“.
Þetta hefur Morgunpósturinn reyndar
ítrekað bent á, þótt löng reynsla er-
lendis bendi til að „leikurinn" fari oftast
glettilega nærri raunveruleikanum.
Samt sem áður er það rétt ábending
hjá Amari, að mál eru misjafnlega vel
til þess fallin, að spurt sé um þau á
vettvangi „Kjörkassans".
Hafi umrædd spuming valdið ein-
hverjum „sárindum og óþægindum“
er hér með beðist afsökunar á því.
Það var síst af öllu ætlunin. Ritstj.
Morgunpóstskönnun
SjáHstæðismenn með
hreinan meirihluta
Fylgishnun Alþýðuflokksins sem fengi aðeins þrjá þingmenn. Aðrir flokkar missa einnig fylgi en Jóhanna færsamt
þrefalt meiri stuðning en gamli flokkurinn hennar. Hlutfall óákveðinna hátt sem bendir til þess að mikið nótséá
kjósendum í kjölfar síðustu atburða.
Sjálfstæðisflokkurinn myndi
vinna stórsigur ef gengið yrði til al-
þingiskosninga nú en Alþýðuflokk-
urinn myndi hins vegar bíða af-
hroð. Þetta eru afdráttarlausar nið-
urstöður skoðanakönnunar MORG-
UNPÓSTSINS sem gerð var laugar-
dag og sunnudag. Aðrir fiokkar og
framboð missa einnig fylgi á kostn-
að Sjálfstæðisflokksins. Þessi könn-
un er gerð strax í kjölfar afsagnar
Guðmundar Árna Stefánssonar
og gera verður ráð fyrir að mikið rót
sé á kjósendum vegna þess. En þó er
ljóst að kjósendur refsa Alþýðu-
flokknum harðlega, enda töldu
nánast allir afsögn hans rétta, eins
og fram kemur annars staðar. En
þeir telja síður en svo ástæðu til að
draga samstarfsflokkinn til ábyrgð-
ar.
Sjálfstæðismenn bæta
miklu við sig
Sjálfstæðisflokkurinn bætir við
sig miklu fylgi en 49,3 prósent þeirra
sem afstöðu tóku sögðust myndu
kjósa flokkinn ef gengið yrði til
kosninga nú. Þegar talið var upp úr
kjörkössunum við síðustu alþingis-
kosningar fékk flokkurinn 38,6 pró-
sent atkvæða þannig að fylgisaukn-
ingin nemur meira en tíu prósent-
um. Hún er töluvert meiri ef miðað
er við könnun MORGUNPÓSTSINS
um miðjan október síðastliðinn en
þá mældist fýlgið 34,7 prósent.
Flokkurinn hefur nú 26 þing-
menn en þeir yrðu 32 talsins ef nið-
urstöður könnunarinnar gengju eft-
ir. Það þýðir að sjálfstæðismenn
fengju hreinan meirihluta á Alþingi.
Það er því ljóst að staða Sjálfstæðis-
flokksins er afar sterk um þessar
mundir og mál félagsmálaráðherr-
ans hafa alls ekki skaðað flokkinn.
Vaxandi fylgi við ríkisstjórnina
tengist greinilega þessari fylgisaukn-
ingu flokksins en Alþýðuflokkurinn
á vart nokkurn þátt í henni.
Alþýðuflokkurinn í
sögulegu lágmarki
Ekki er hægt að túlka fylgisleysi
Alþýðuflokksins á annan veg en
þann að flokkurinn sé rúinn trausti
kjósenda, eftir allt sem á undan er
gengið. 4,8 prósent þeirra, sem tóku
afstöðu, sögðust ætla að kjósa flokk-
inn á móts við 15,5 prósenta fylgi í
kosningunum 1991. Þetta þýðir að
þingmönnum flokksins myndi
fækka úr tíu í þrjá og flokkurinn
yrði sá minnsti á þingi. Þingmanna-
fjöldinn næði ekki tíunda hluta þig-
gstyrkur
Að ofan sést hvernig þingsæti skiptust á milli flokkanna miðað við niðurstöðu skoðanakönnunarinnar.
Innan svigans er raunveruleg tala þingmanna hvers flokks, en innst gefur að lita stuðninginn, sem
að baki liggur.
manna Sjálfstæðisflokksins.
Fylgið við Jóhönnu er nú farið að
mælast nokkuð stöðugt en er þó
heldur minna en fýrir nokkrum vik-
um. 13,7 prósent lýstu stuðningi við
ffamboð hennar í könnuninni sem
tryggir átta þingmenn. I síðustu
könnun fékk Jóhanna 16,5 prósent
sem hefði gefið tíu þingmenn. Al-
þýðuflokkurinn er í þeirri stöðu að
vera krataframboð númer tvö á eftir
Jóhönnu og mikið virðist þurfa að
gerast til að breyta því.
Allaballar og Fram-
sókn tapa talsverðu
Sjálfstæðisflokkurinn virðist
vinna fýlgi ffá öllum flokkum. Al-
þýðubandalagið tapar töluverðu
fýlgi hvort sem miðað er við síðustu
könnun eða kosningarnar 1991. Það
mælist nú 9,2 prósent sem myndi
skila floklcnum sex þingmönnum. 1
október var það 14,2 prósent og 14,4
í kosningnum. Alþýðubandalagið
yrði að sjá eftir þriðjungi þing-
manna sinna en þeir eru nú níu tals-
ins.
Fylgistap Framsóknarflokksins er
ekld ósvipað en flolckurinn nær þó
aftur fýrri stöðu sem næst stærsti
flolckurinn vegna fýlgistaps Jó-
hönnu. Hann fengi 14,8 prósent at-
kvæða, ef gengið yrði til kosninga
nú en kjörfýlgið í síðustu kosning-
um var 18,9 prósent. Könnun blaðs-
ins í október sýndi fram á þetta fýlg-
istap sem staðfestist nú en þá sögð-
ust 15,6 prósent að þeir myndu
kjósa flokkinn.
Kvennalistinn nálægt
kosningafylginu
Fylgi við Kvennalistann í skoð-
anakönnunum hefúr jafht og þétt
verið að dala á undanförnum mán-
uðum. Nú er stuðningurinn nálægt
kjörfýlginu fýrir fjórum árum, eða
8,1 prósent á móti 8,3 prósentum þá.
I október mældist fýlgið 10,4 pró-
sent í könnun MORGUNPÓSTSINS
þannig að Kvennalistinn tapar
fimmtungi síns fylgis miðað við
hana. Þingkonurnar yrðu jafnmarg-
ar og þær eru nú, fimm talsins.
Þetta eru athyglisverðar niðurstöð-
ur í ljósi þess að landsþing Kvenna-
listans var haldið um helgina.
Tæpur fjórðungur
óákveðmn
Úrtakið í könnuninni var 600
manns. Framkvæmdin var þannig
að hringt var í slembiúrtak úr síma-
skránni og var svarendum skipt
jafnt á milli kynja og einnig milii
landsbyggðarinnar og höfuðborgar-
svæðisins. Athygli vekur hve margir
eru óákveðnir, eða tæpur fjórðung-
ur úrtaksins. Þar við bætist að 9,7
prósent neituðu að svara og 12,2
prósent höfðu enga skoðun. Þá
segjast 4 prósent ætla að skila auðu,
sem er talsvert hátt hlutfall, sem
skýrist væntanlega af umræðunni
um siðspillingu í íslenskum stjórn-
málum. Raunar er freistandi að
túlka niðurstöður könnunarinnar í
heild út ffá því og þeirri staðreynd
að hún er gerð strax í kjölfar afsagn-
ar félagsmálaráðherrans. Það mál
virðist hafa komið mildu róti á kjós-
endur.
-SG
Ríkisstjórnin enn í minnihluta
Stjómin eykur fýlgi sitl
1 skoðanakönnun MORGUN-
PÓSTSINS kemur fram að 48,1 pró-
sent þeirra sem afstöðu tóku eru
fýlgjandi ríkisstjórninni en 51,9
prósent eru henni andvígir. I
heildina sögðust 36,6 prósent vera
fýlgjandi stjórninni en 39,5 pró-
sent voru henni andvígir.
Óálcveðnir voru 17 prósent, 4 pró-
sent höfðu eklci skoðun og 2,8 pró-
sent neituðu að svara. Stuðnings-
mönnum ríkisstjórnarinnar held-
ur því áfram að fjölga þótt enn sé
meirihluti þjóðarinnar andvígur
henni.
Allir stuðningsmenn Alþýðu-
flokksins voru fylgismenn stjórn-
arsamstarfsins en hjá Sjálfstæðis-
flokknum voru 77,4 prósent fýlgj-
Ertufylgandi eða andvígur
ríkisstjóminni?
andi en 9,5 prósent andvígir. Hjá
Framsóknarflokki og Alþýðu-
bandalagi fannst enginn stuðn-
ingsmaður stjórnarinnar. Einarð-
astir í andstöðunni voru stuðn-
ingsmenn Alþýðubandalagsins en
þeir voru aflir andvígir stjórninni.
Hjá Framsóknarflokknum voru
92,9 prósent andvígir stjórninni en
afgangurinn óákveðinn. Meðal
stuðningsmanna Kvennalistans
voru 23,8 prósent fýlgjandi stjórn-
inni en 76,2 prósent andvígir. Hjá
stuðningsmönnum JÓHÖNNU
SIGURÐARDÓTTUR voru 7,5 pró-
sent fýlgjandi og 62,5 prósent and-
vígir. Hlutfall óákveðinna var hæst
hjá stuðningsmönnum hennar.
Hjá þeim sem voru óákveðnir um
hvaða flokk þeir ætla að kjósa,
skila auðu eða svara ekki, voru
stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar
í miklum minnihluta. -pj
■ Jóhanna veltirfyrir sér hvar baráttusœtið hennar sé ■ Gerbreytt staða í Reykjanesi
Er munur á Birni Önundarsyni og Sturlu Kristjánssyni? ■ Sigrúnfoxill út afyfirlýsingu Ingibjargar
Jl ramboðsmál JóHönnu SlGURÐAR-
Dóttir hafa verið nokkuð í lausu
lofti að undanförnu en í næstu viku
er reiknað með að hún tilkynni
formlega um stofnun nýrra stjórn-
málasamtaka. Menn hafa reiknað
með að hún myndi leiða lista sam-
takanna í Reykjavík en elcki er víst
að af því verði. Sjálf hefur hún viðr-
að þær hugmyndir að
hún settist í baráttu-
sæti listans og hefur
nefnt 3. eða 4. sætið í
því sambandi. Hennar
helstu stuðnings-
menn hafa tekið
dræmt í þá hug-
mynd og telja
vænlegra að hún
leiði listann í
stærsta kjördæmi
landsins...
Ko
osningaslagurinn í Reykjanesi
gæti orðið athyglis-
verður. Guðmundur
árni Stefánsson hef-
ur þegar tilkynnt að
hann ætli í framboð
og stefnir á efsta sæti
listans. Fullvíst er að
ÁGÚST Einarsson pró-
fessor leiði lista Jó-
HÖNNU SlGURÐAR-
DÓTTUR í kjör-
dæminu. Nýir aðilar munu
leiða lista Framsóknarflokks
og Kvennafista í komandi
kosningum. I síðustu kosn-
ingum fékk Sjálfstæðis-
flokkurinn fimm þing-
menn og Alþýðuflokkur
þrjá en hinir flokkarnir
þrír fengu einn hver. í
komandi kosningum
Qölgar þingmönnum um einn þar
sem eitt þingsæti flyst
frá Norðurlandi
eystra til Reykjaness
og verða því 12 þing-
menn íkjördæminu.
Til þess að tryggja ör-
uggt þingsæti þurfti í
síðustu kosningum
2268 atkvæði en Al-
þýðuflokkurinn
átti ellefta þing-
mann kjördæmisins sem kom
inn sem jöfnunarsæti með
2223 atkvæði á bak við sig.
ó,
'l.AI UR RAGNAR
GrImsson hefur gagn-
rýnt Guðmund Árna {
Stefánsson harkalega,
meðal annars fýrir að
fara ekki eftir áliti ríkislögmanns
vegna starfsloka Biörns Önundar-
sonar. Því hafa stuðningsmenn Guð-
mundar Árna rifjað upp samskipti
Ólafs Ragnars við ríkislögmann. Eins
og menn muna var Sturla Krist-
jánsson rekinn sem fræðslustjóri á
Norðurlandi eystra. Hann fór í
skaðabótamál og undirréttur dæmdi
honum 800 þúsund króna bætur.
Ríkislögmaður undi ekki niðurstöð-
unni og áfrýjaði til Hæstaréttar.
Árið 1988 þegar Ólafúr Ragnar
fjármálaráðhcrra ákvað hann
hins vegar, þvert á vilja rík-
islögmanns, að taka málið
úr Hæstarétti og greiða
Sturlu 1,5 milljónir króna
í bætur eða mun hærri
upphæð en undirréttur
hafði áður dæmt...
Oigrún Magnúsdóttir brást
ókvæða við þeirri yfirlýsingu Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur, borg-
arstjóra, að Helga PéTURSSYNI bæri að
sitja áfram í nefndum og ráðum á
vegum R-listans, þrátt fyrir úrsögn úr
Framsóknarflokknum. Með þessu
gekk borgarstjórinn þvert á skoðun
Sigrúnar, sem og Halldórs ÁsgrIms-
sonar, formanns Framsóknarflokks-
ins, en þar á bæ þótti mönnum sem
„kvóti“ Framsóknarmanna í borgar-
apparatinu hefði
minnkað að ófýrir-
synju. Kvað svo
rammt að reiði Sig-(
rúnar að hún mun
hafa hellt séryfir
borgarstjórann
simleiðis, sem
létsérþófátt
um finnast...