Alþýðublaðið - 16.05.1974, Qupperneq 6
FI óttama nnakonu ngur i n n
lætur af
störfum
Nótt viö landamærin. Varömenn eru á ferli,
vopnaöir vélbyssum. Fólk er á flótta. Tveir
menn hjálpa flóttafólkinu. En það er ekki
hugsjónin ein, sem knýr aðstoðarmennina.
Ævintýraþrá og stórar f járfúlgur skipta miklu
máli. Annar mannanna heitir Hans Lenzling-
er. Til þessa hefur hann hjálpað 150 manns til
að flýja frá Austur-Þýskalandi.
En nú finnst honum nóg komið...
Bréfið var sent af verk-
fræðingi í Hannover.
Hann bað um aðstoð.
„Vinsamlegast hjálpið
konu minni og tveimur
börnum okkar að komast
frá Austur-Þýskalandi.
Ég grátbið yður að hjálpa
mér. Ég skal greiða hvað
sem er."
Bréfið var stílað til for-
stöðumanns stærstu
stofnunar, sem hjálpar
f lóttamönnum, Hans
Lenzlinger, Acker-
steinerstrasse 116 í
Zurich. En hinn 44 ára
gamli ævintýramaður
hafnaði góðu boði. „Ég
tek ekki að mér fleiri
verkefni. Nú hætti ég.
Yfirvöldin leggja hart að
mér að gera það."
ÆVINTÝRAMAÐUR-
INN,
SEM VARÐ FLÓTTA-
MANNAKÓNGUR
Hans Lenzlinger og
Ein helsta brella Lenzlingers
er að fela fólk á bak við
bólstruð aftursætin.
hans nótar hafa gerbreytt
högum þúsunda Þjóð-
verja. En margir þessara
flóttahjálparmanna
vinna ekki störf sín af
góðsemi einni. Þeir geta
krafist hárra launa, og
starfinu fylgir mikil
spenna, og yfirvöld líta
slíka ævintýramenn illu
auga.
Hans Lenzlinger er gott
dæmi um slíka ævintýra-
menn. Hann hafði fengist
við margt og alltaf mis-
tekist, áður en hann hóf
flóttamannahjálpina.
Hann hafði reynt að selja
fílsfætur, og hann hafði
rekið loðskinnaheild-
verslun. Er hann hafði
þvælst um Afríku í ævin-
týraleit, opnaði hann
„eins konar nuddstofu" í
Sviss. Konu hans leiddist
Hans Lenzlinger og sjö
ánægðir flóttamenn, en þeim
var öllum smyglað yfir
landamærin í sama bilnum.
Li FSHAMINGJAN
HEFUR
SITT VERÐGILDI
- I ÞÝSKUM MÖRKUM
Sá, sem þetta ritar,
varð vitni að atburði, sem
lýsir kannski starfi
þessara f lóttahjá Ipar-
manna betur en löng frá-
sögn.
Þetta gerðist á skrif-
stofu Hans Lezlingers.
Ungt par stóð i faðmlög-
um innan um dýrafeldi og
skotvopn. Það voru
ánægjulegir endurfundir.
Hann hafði verið læknir
í Austur-Berlín. Tveimur
mánuðum fyrr höfðu
menn Lenzlingers smygl-
að honum til Vestur-
Berlínar. Unnusta hans
var læknir í Magdeburg.
Henni var einnig hjálpað
að flýja. Lenzlinger fékk
u.þ.b. eina miljón króna
fyrir vikið — i vestur-
þýskum mörkum. Hann
var eins og rogginn kaup-
sýslumaður að loknum
velheppnuðum viðskipt-
um:
„Ég sagðist mundu
skila yður unnustu yðar á
réttum tima. Annars er
hún merkur áfangi í
starfi minu— hún er 150.
f lóttamaðurinn."
Hátt gjaldið, talsmáti
Lenzlingers og húsbún-
aðurinn hafa þau áhrif á
viðskiptavini hans, að
enginn þeirra hefur
getað þakkað honum af
hrærðum hug.
FRIÐARVERÐLAUNA-
HAFINN
WILLY BRANDT AND-
VIGUR
MANNRÉTTINDAYFIR
LÝSINGU SAMEINUÐU
ÞJÓÐANNA.
Svisslendingurinn með
veiðibyssurnar og feldina
mundi hafa haldið áfram
að taka að sér verkefni i
líkum dúr og lokið þeim á
fullnægjandi hátt, ef
stjórnin í Bonn hefði ekki
lagst öndverð gegn starf-
semi flóttahjálparmann-
anna.
Kanslarinn hefur oft
hótað þvi, að hver sá sem
misnotar samgöngurnar
milli Austur- og Vestur-
Þýskalands, skuli sæta
refsingu. Með þessu var
hann í rauninni að viður-
kenna galla á samkomu-
laginu við austur-þýsku
yfirvöldin: Það fékkst
ekki skýrt, hvað væri átt
við með „misnotkun."
Ætlaði sambands-
stjórnin að halda fram,
að það væri brot á lögum
að nota samgöngumögu-
leika til að flytja Þjóð-
verja frá austri til
vesturs? Slikt hefði verið
hrópandi misræmi við eitt
grundvallaratriði Mann-
réttindayf irlýsingar-
innar: Sérhver maður
skal fá að ráða sjálfur,
hvar hann býr!
Læknishjónin ungu hittast aftur aö loknum tveimur velheppnuöum smyglferöum.
svo. En það gekk ekki
heldur vel.
„Ég vissi ekki þá, að
þessir bölvaðir Svisslend-
ingar eru svona for-
pokaðir."
Fyrir fjórum árum
gerði Lenzlinger vini
sínum góðan greiða.
Hann smyglaði unnustu
hans frá Austur-Þýska-
landi í sérstaklega út-
búinni Mercedesbifreið.
Nokkrum mánuðum
seinna hafði ævintýra-
maðurinn Lenzlinger
orðið sér úti um þrjá tugi
aðstoðarmanna og alls
konar hugmyndir um,
hvernig ætti að gabba
landamæraverðina.
EN FAEINIR HAFNA I
GARÐI LENZLINGERS
Lenzlinger faldi flótta-
mennina í hrossaflutn-
ingavögnum og rándýra-
búrum. „En auðvitað sáu
verðirnir aðeins rán-
dýrin."
I viðtalinu við hann
koma sömu orðatiltækin
fyrir aftur og aftur.
„Afhendingartími....
mannböggull... auðvitað
verð ég að fá eitthvað
fyrir snúð minn... Ef
flóttamaður fær hjarta-
slag og geispar golunni á
flóttanum, má það engan
veginn fréttast. Það
verður að urða hann á
laun. Það er best, að
strákarnir, sem vinna í
garðinum hjá mér, geri
það."
Þetta ætti engan að
undra. Þvi að þessi
maður, sem segir sjálfur,
að hann hefði átt að vera
tígrisdýr, hefur búið
furðulega um sig.
EINKENNILEGUR
MAÐUR I
EINKENNILEGU UM-
HVERFI
Við hægri hönd hans er
fullhfaðin skammbyssa.
A brjósti hans hangir
þykk Ijónskló til verndar.
Um allt húsið eru vopn.
Tígrisdýrsfeldur hangir á
vegg og við hlið hans hita-
beltishjálmur. Fyrir
framan útidyrnar er upp-
hitað dýrabúr. Þar býr
hlébarði. Þetta er ein-
kennilegur maður í ein-
kennilegu umhverfi.
En getum við efast um
tilverurétt flóttamanna-
hjálparinnar? Vegur
aðstoðviðl50 flóttamenn,
sem tekist hefur að
hjálpa heilu og höldnu til
Vestur-Þýskalands, ekki
þungt á metunum?
Eru ekki ævintýramenn
best fallnir til þessara
starfa, menn sem eiga
yfir höfðum sér margra
ára f angelsisvist i
Austur-Þýskalandi, ef til
þeirra næst?
Lenzlinger hefur áhuga á vopnum og stórum köttum. „Ég hefði átt að vera
tigrisdýr,” segir þessi umdeildi ævintýramaður. Hann hyggst flytjast til
Suður-Evrópu með hinni fögru, ungu eiginkonu sinni.
Með öðrum orðum:
Samgöngurnar á milli
austur- og vestursvæðis-
ins skulu ganga snurðu-
laust á kostnað sjálf-
sagðra mannréttinda.
FRÁ HATTSETTUM
VINUM I SVISS...
Andúð stjórnvalda í
garð flóttahjálparmanna
hefur farið vaxandi á síð-
ustu mánuðum. Lenzl-
inger segist svo frá:
„Háttsettir embættis-
menn í Sviss segja ein-
faldlega: „Hættið strax.
Að öðrum kosti munum
við gera ykkur lífið
óbærilegt hér."
Lögreglan hefur nú
þegar gert húsleit heima
hjá Lenzlinger þrisvar
sinnum.
„Við erum einfaldlega
beittir ofsóknum. Yfir-
völdin reyna að færa sér í
nyt, að við höfum stund-
um þurft að nota fölsuð
vegabréf til þess að kom-
ast frá Austur-Þýska-
landi til Tjekkóslóvakíu."
Flóttamanna hjálpin
hófst strax, er Berlínar-
múrinn hafði verjð reist-
ur, og alla tið siðan hafa
fölsuð vegabréf verið
einhver algengustu
hjálpargögnin.
ER KANSLARINN
ORÐINN GLEYMINN?
A þeim dögum sagði
borgarstjóri Vestur-
Berlinar, Willy Brandt:
„Þeir , sem starfa að
hjálp við landa vora
handan múrsins, eiga
allan heiður skilinn."
Eru þessi orð ekki
lengur í fullu gildi. Hefur
Brandt kanslari gleymt
því, sem Brandt borgar-
stjóri sagði einu sinni?
Það má geta þess, að
sambandsstjórnin í Bonn
stofnaði nokkurs konar
flóttamannahjálp.
Mörgum miljónum
marka var varið til að
„kaupa" frelsi Þjóðverj-
um, sem búsettir voru á
austursvæðinu.
Einn þeirra, sem hlaut
frelsi á þennan hátt,
heitir Gúnter Voigt.
Honum hlotnaðist vafa-
söm frægð, er hann út-
vegaði Baader-Meinhof-
flokknum vopn á sinum
tíma.
Ungi læknirinn frá
Magdeburg lýsir því,
hver áhrif aðhaldið, að
f lóttahjálparmönnunum
hefur á sjálfa flótta-
mennina:
„Ég var lengi búin að
biða eftir hjálparmönn-
unum, sem áttu að flytja
mig til unnusta mins, sem
var þegar kominn vestur.
Þá flutti háttsettur
stjórnmálamaður í Bonn
sjónvarpsræöu, þar sem
hann ræddi um flótta-
hjálparmenn og sam-
komulagið um sam-
göngur. Ég varð ótta-
slegin. Gat þetta verið
satt? Er hugsanlegt, að
skoðanir Vestur-Þjóð-
verja séu slikar? Þetta
var nákvæmlega eins og
talað út úr munni þræla
skrifstofuveldisins
okkar. Ég varð fyrir
gífurlegum, vonbrigðum,
því að ég hafði einmitt
vonað, að Willy Brandt
yrði kanslari. Og einmitt
hann Willy Brandt, stuðl-
aði að því að gera
fangelsið Austur-Þýska-
land mannhelt með þvi að
neita flóttamönnum um
aðgang."
VIÐ VINNUM OKKAR
VERK VEL
Hans Lenzlinger, sem
er á förum til Afríku,
segir:
„Ég hef skrifað kansl-
aranum bréf og boðið
honum að sitja við skrif-
borð mitt einn dag. Skyldi
hann treysta sér til að
segja: —Því miður, við
getum ekki hjálpað yður
eða unnustu yðar, þvi að
við kunnum að kalla yfir
okkur reiði komm-
únista."
En áður en Lenzlinger
getur tekið sig upp með
vopn sín og skinn, verður
hann að Ijúka 30 verk-
efnum, sem hann hefur
tekið að sér. Eitt þeirra er
að hjálpa eiginkonu sviss-
nesks embættismanns að
komast frá Tjekkó-
slóvakiu. Og hann verður
að vinna verk fyrir for-
ingja i njósnamiðstöð
Austur-Berlinar.
Fyrir einu ári fór þessi
foringi i felur hjá nánum
vini sinum. Þar hefur
hann tvisvar á laun
gengist undir uppskurð.
Læknirinn er einnig góður
vinur hans.
„Það er mjög erfitt að
koma þessum foringja
undan. Við vinnum öll
okkar verk vel eins og öll-
um sómakærum fyrir-
tækjum ber."
Sambandsst jórnin á
e.t.v. eftir að neyða enn
fleiri flóttahjálparmenn
til að leggja upp laupana.
En hverjum verður það
til góðs? Sumir ævintýra-
mannanna verða að leita
á önnur mið, og þessi
verða endalok heitustu
vonar þúsunda, vonar,
sem menn hafa righaldið
sér i árum saman: að
flýja vestur yfir....
0
Fimmtudagur 16. maí 1974.
Fimmtudagur 16. maí 1974.
o