Lesbók Morgunblaðsins - 15.04.1945, Blaðsíða 6

214
LESBÓK MOROUNBLABSINS
AÐ BAKI VÍGLÍNUNNAR
Eftir Charles Graves
k
Charles Graves, sem fyrir skömmu ferðaðist um Holland
og Belgíu, lýsir hjer í stórum dráttum lífi óbreyttra borg-
ara og hermanna að baki vígstöðvanna.
ÁST-EÐAN til þess. að jeg lagði
leið mína til meginlandsins sem
^tríðsfrjettaritari, var fyrst og
fremst sú, að kynnast starfsemi
breska flughersins og lífinu í
fremstu víglínu í lieild. Þó komst
jeg ekki hjá því að skrifa hjálmjer
langar athugasemdir um samgöngu
mál, ráðstafanir, sem gerðar eru
til þess að varðveita líf og eignir
borgaranna, framkomu hermanna,
sem eru í sólarhringsleyfi, — og
yfirleitt allt hið athafnasama líf
að baki víglínunnar.
Framkoma breskra hermanna
til fyrirmyndar.
EINN þeirra fyrstu, sem jeg átti
tal við, var einn af yfirmönnum
Bandamanna í Brussel. Kvað hann
framkomu breskra hermanna til
fyrirmyndar í flestu tilliti. Þess
væru varla dæmi, að kvartanir bær-
ust um ósæmilega framkomu þeirra
og enda þótt talsverð brögð vsern
að fjarveru hermanna í levfisleysi,
væri slíkt þó svo sjaldgæft, að
furðu sætti, með tilliti til þess hve
mikill munur er á vosbúðinni og
harðrjettinum á vígstöðvunum og
hinu tiltölulega áhyggjulausa alls-
nægtalífi á þeim stöðum, sem her-
menn venja komur sínar á, þegar
þeir eru í leyfi. Ekki kvað hann
verða komist hjá því, að töluvert
bæri á verslun á svörtum markaði,
þar sem selt væri nautakjöt, súkku-
laði og þ. u. L, til borgara, sem
byðust til þess að greiða hátt verð
fyrir slíka vöru. Ennfremur hefði
lögreglan orðið að gera út rann-
sóknarleiðangra á kaffihús og veit-
ingastöðvar, þar sem whisky og gin
var til sölu; því að það eitt, að
slíkur munaður var á boðstólum
benti til þess, að honum hefði verið
stolið úr birgðarskemmum hersins.
Ert eitt var það, sem hann skýrði
mjer ekki frá, og það var fjöldii
þeirra matreiðslumanna hersins, sem
vikulega eru dregnir fyriri herrjett.
vegna sölu þeirra á vistum til hol-
lenskra og belgiskra borgara, en
venjulegvir dómur fyrir slíkt brot
er eins árs fangelsi.
Ilermannakveðjurferu mjög í há-
vegum hafðar bæði í Briissel og á
vígstöðvunum. Enda þótt jeg væri
stríðsfregnritari og ætti því ekki
kröfu á því, að hermenn heilsuðu
mjer að hermannasið, þá gerðu þeir
það j)ó óspart. Smám saman vönd-
ust óbreyttir hermenn á að not-
færa sjer hina tiltölulega nýju
reglugerð, sem leyfir'þeim að ganga
með flegið brjóst, þannig að háls-
lín þeirra sjáist, en slíkt gefur til
kynna, að þeir sjeu foringjar í
hernum
•Jeg vil sjerstaklega geta þess,
að meðan jeg dvaldist á megin-
landinu, varð aldrei einn einasti
drukkinn breskur hermaður á vegi
mínum. Aginn er eips og best verð-
ur á|kosið. Óbreyttir hermenn bera
mikla virðingu fyrjr foringjum sín-
um, þegar þíir hafa tekið þátt í
bardögum með þeim.
Herforingi einn í Hollandi sagði
mjerj frá þvi, að miklu minna bæri
á vinstri-sinnuðum hermönnum held
ur en fyrir 11/2 ári síðan. Aðalá-
hyggjuefni hans var það, að færri
ungir menn með foringjahæfileika
kæmu frá Bretlandi, miðað við það
sem áður var
Skemtistaðir Gyðinga eru vinsælir.
SÁ SKEMTISTAÐUR í Brussel,
sem vakti mesta athygli mína, var
gestaklúbbur Gyðinga. Er hann til
húsa þar sem áður var aðsetur
sendisveitarinnar tvrknesku, en Þjóð
verjar höfðu bygginguna til af-
nota meðan þeir rjeðu ríkjum í
Belgíu og notuðu hana sem menn-
ingarmiðstöð sína. Reistu þeir fyr-
irtaks kvikmyndahús þar á liak-
lóðinni og notuðu það til að reka
áróður sinn meðal Rexista (l)elg-
iskra fasista). Fengu þeir þangað
marga af frægustu listamönnum
Þýskalartds til þess að sj(\ um inn-
anhússskreytingu. Þegar Þjóðverj-
ar urou að hverfa á brott frá Briiss
el, skildu þeir eftir í kvikmynda-
húsinu heilmikið bókasafn um menn
ingu nasista, svo og öll húsgögn
og annan útbúnað
Það kann að virðast kaldhæðni
örlaganna, en fáni Gyðinga blaktir
nii yfir aðaldyrum kvikmyndahúss-
ins, en þar komu jæir á fót fyrsta,
klúbbi sínum á vesturvígstöðvun-
um. Gyðingar hafa í hyggju aði
reisa sams konar samkomustaði um
1