Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1960, Side 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
487
gefnir voru í tilefni af endurnýun
hennar 1951. Þar á meðal er út-
skurðarmynd á vegg (táknmynd af
bæninni), skírnarfontur, tveir þrí-
arma kertastjakar úr silfri og núm-
eratafla úrskorin ásamt kassa með
talnaspjöldum. Gjafir þessar eru
frá sóknarmönnum, og má þá um
leið geta þess, að sóknin er nú
stærri en upphaflega. Árið 1879
voru Breiðavíkurþing lögð niður
sem sérstakt prestakall, kirkjan á
Knerri rifin og eiga Breiðvíkingar
síðan kirkjusókn að Búðum.
Búðakirkja er fremur lítil nú
orðið, en hún hefir verið vel við
vöxt þegar hún var reist. í henni
eru nú 8 bekkir að norðan og ein-
um færra að sunnan, því að þar
tekur prédikunarstóll úr. Geta 4
setið í hverjum bekk og eru því
60 sæti í framkirkju. í kórnum eru
tveir bekkir, sinn undir hvorri hlið.
Þar er orgel að norðanverðu, og
þar er söngflokkurinn. Við vorum
þarna við messu hjá séra Þorgrími
Sigurðssyni á Staðarstað; þar voru
og nokkrir aðrir sumargestir og var
framkirkjan þétt setin. Ung kona
lék á orgelið, og þótt það sýndist
gallagripur, náði hún úr því fögr-
um tónum. Söngurinn var góður
og prestur helt skörulega ræðu um
óbifanlegt gildi trúarinnar á öld
tækni og kjarnorku. Og sólin
skein glatt inn í kirkjuna og geisl-
ar hennar fellu á altarismyndina,
sem enginn veit af hverju er.
— ★ —
Það eru furðu mörg minnismerki
í kirkjugarðinum á Búðum. Eg
taldi þar 13 legsteina og auk þess
hefir verið steypt umhverfis tvö
leiði, en minningartöflurnar ekki
komnar á þau.
Einn af fyrstu mönnunum, sem
grafnir voru í þessum kirkjugarði,
ef ekki sá fyrsti, var Guðmundur
Bergþórsson skáld, en á leiði hans
er enginn minnisvarði og óvíst að
það þekkist nú. Guðmundur var
bæklaður frá barnæsku eða visinn
öðrum megin. Var því um kennt,
að móðir hans og fóstra hefði heit-
ast svo heiftúðugt yfir vöggu hans
að það hefði bitnað á honum á
þenna hátt. Og svo kvað hann
síðar:
Býst eg við að gefnar gulls
gustkaldar í orðum,
að mér búi enn til fulls
ekki síður en forðum.
Guðmundur var bráðgáfaður mað-
ur og talandi skáld. Er mikið til af
ljóðum hans bæði prentuðum og
óprentuðum (í Landsbókasafni).
Sagt er að Jón biskup Vídalín hafi
komið að Stapa meðan Guðmund-
ur var þar og setið lengi á tali við
hann. Að því loknu á biskup að
hafa kveðið þessa vísu:
Heiðarlegur hjörvagrér,
hlaðinn mennt og sóma,
yfir hann eg ekkert ber
utan hempu tóma.
Guðmundur var seinast skrifari
hjá kaupmanni á Búðum og átti þá
heima í Klettabúð, (sem sumir
nefna Klettakot). Þar andaðist
hann 1705.
Rétt við suðvesturhorn kirkj-
unnar er einkennilegur legsteinn.
Er það há hella úr íslenzku bergi,
ferhyrnd, og snýr öfugt við alla
aðra legsteina, því að í stað þess
að leturflötur snúi móti austri,
snýr hann gegnt suðri. Sagt var
mér að hellan hefði staðið rétt áð-
ur, en hún hefði eitt sinn fallið í
ofsa veðri. Lá hún svo þannig all-
lengi umhirðulaus. þangað til ein-
hverjir tóku sig til á þessari öld,
steyptu undir hana og reistu hana
að nýu, en sneru henni þá öfugt.
Þetta er minnisvarði Steinunnar
Sveinsdóttur, sem kirkjuna reisti.
Efst á bakhlið steinsins er útflúrs-
bekkur, en að framan hefir verið
stór leturflötur og er mest af því
alveg ólæsilegt. En efstu línurnar
má lesa:
HJER ER LÖGÐ
STEINUNN SVEINSDÓTTIR
KONA
GUÐMUNDAR GUÐ . . .
v
Allt miðbik steinsins er svo hörmu-
lega útleikið, að maður freistast til
þess að ætla að fiskur hafi verið
barinn á steininum á meðan hann
lá flatur. Það er að minnsta kosti
áreiðanlegt að vindur, frost og regn
hafa ekki getað leikið hann þannig,
og allra sízt aðeins nokkurn hluta
af honum. Neðstu línurnar hafa
ekki orðið fyrr þessum skemmd-
um, en þar hafa skófir sezt í staf-
ina, svo að þeir verða ekki hreins-
aðir nema á löngum tíma. Það er
dapurlegt að þannig skuli hafa
farið um minnismerki þessarar
gagnmerku konu.
Skammt austur af þessum steini
er legsteinn séra Þorkels Eyólfs-
sonar, sem seinast var á Staðar-
stað. Hann dó á Búðum hjá
Kjartani syni sínum fyrir jólin
1891.
Þar fyrir austan er stærsta
minnismerki garðsins og var mér
sagt að kapella væri þar undir.
Þetta er legsteinn Finnboga G.
Lárussonar kaupmanns, Bjargar
Bjarnadóttur fyrri konu hans og
fjögurra barna þeirra, Bjarna,
Hólmfríðar, Guðmundar og Þuríð-
ar.
Þar til hliðar er einkennilegasti
legsteinninn í garðinum. Hann er
á leiði Einars bónda Magnússonar
frá Syrði-Knarrartungu í Breiða-
vík, sem lézt 1943. Þetta er íslenzk-
ur steinn, óhöggvinn nema fram-