Lesbók Morgunblaðsins - 15.10.1961, Blaðsíða 6

458
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
yfir rímnamálið. Væri æskilegt að
sem fyrst yrði unt að hverfa að því
að orðtaka þær rímur sem þegar er
búið að prenta, og halda þVi verki
áfram eftir því sem ny bindi bæt-
ast við. Orðabók Finns yrði vænt-
anlega tekin upp í þessa miklu yfir-
gripsmeiri bók.
Hér á landi tíðkast það minna en
skyldi að jafnvel fræðimenn láti
milliblaða þær bækur, sem á einn
eða annan hátt má bæta um. Ein-
tak mitt af orðabók Finns hafði
ég látið binda milliblaðað til þess
að geta innfært í það orð og fá-
tíðar kenningar úr öðrum rímum
en þeim, sem hann safnaði úr, en
ekki var þetta fyr en skömmu áður
en ég fargaði bókasafni mínu. Eins
fór ég með málsháttasafn hans og
var búinn að bæta þar inn tals-
verðu, ekki sízt málsháttum er hon-
um hafði skotist yfir í fornum rit-
um.
Eftir fimmtán til tuttugu ár hér frá
ætti að mega gefa bókina út, og í
síðari útgáfum mundi svo verða
bætt um frumútgáfuna. Það á óum-
flýjanlega langt í land að rímna-
málið verði kannað til fulls, og yfir
það verður alla tíð nauðsynleg sér-
stök orðabók, alveg eins og yfir hið
foma skáldamál. Og vegna orða-
bókarinnar er það æskilegt að skýr-
ingar við hverjar þær r'imur sem
út eru gefnar, séu gerðar sem gleggst
ar og nákvæmastar. í orðabókinni
mundi oft reynast hentugt að vísa
til þeirra. Það kemur löngum fram
í seinna verkinu sem gert er í því
fyrra. Svo segir gamalt orðtak.
Fyrirkomulag það, sem Rímna-
félagið hefir haft á útgáfum sínum,
má heita hreint ágætt. Það er sá
grundvöllur sem Craigie lagði með
útgáfu sinni af Skotlands rímum, að
viðbættum nafnaskrám, sem í hart-
nær hverju tilfelli mega heita nauð-
synlegar og sjálfsagðar. Nafna-
skrárnar við Pontus rímur. eru til
fyrirmyndar. Þó vildi ég leyfa mér
að leggja til að framvegis yrði tek-
in upp sú umbót að stjörnumerkja
í texta þau orð eða þá staði sem
fjallað er um í skýringum og at-
hugasemdum. Þetta hefir Jón Ey-
þórsson gert í sinni merkilegu út-
gáfu af Feröabók Þorvalds Thorodd-
sens og er til stórkostlegs hagræðis.
Þá vildi ég og að aftur yrði tekinn
upp sá háttur að prenta innan á
kápu nöfn og númer þeirra félags-
manna, er við bætast. Ég veit ekki
hvers vegna hann -var nokkru sinni
lagður niður. Gjama mætti líka
prenta þar skrá yfir þá félagsmenn
er út ganga. En ég geri ráð fyrir
að það yrðu þeir einir er látast.
Að endingu tel ég svo það verk-
efni hvers félagsmanns að gera sitt
ítrasta til þess að efla félagið, og
það þá einkum með þvi að draga
inn nýja menn. Slíkt er að vinna
þjóðinni. Rímurnar eru hluti þess
þjóðararfs sem okkur er falið að
ávaxta.
í BANDARÍKJUNUM er stöðugt
eytt meira og meira fé til rann-
sókna á því hvernig kjarnorkan
geti orðið landbúnaðinum að lið>i.
Árið sem leið (1960) var varið 9
miljónum dollara til þessara
rannsókna, og gert er ráð fyrir
að útgjöldin verði hálfu meiri á
þessu ári.
Rannsóknir þessar eru fjöl-
þættar. Með þeim á að komast að
því hvernig hægt muni vera á
auðveldastan hátt að auka gróður
Hér að framan hefi ég hlífðarlaust
átalið það sem ég tel að miður hafi
farið um stjórn Rímnafélagsins. Og
það munu allir játa að þetta sé
harla lítið í samanburði við hitt,
sem vel hefir verið, og sumt raunar
með ágætum. Rétt er svo að ég láti
það verða síðasta orðið að lýsa yfir
þeirri skoðun minni, að þegar tekið
er tillit til féleysis félagsins og allra
hinna mörgu byrjunar-erfiðleika, þá
megi í rauninni segja að það hafi
þegar unnið þau afrek, sem merki-
leg megi kalla, og að ástæða sé til
að vænta mikils af því í framtíð-
inni. Sumir þeirra manna, er bezt
hafa dugað því, taka nú að gerast
rosknir, og því er það höfuðnauðsyn
að glögglega sé skygnst eftir efni-
legum fræðimönnum ungum, er fram
á sjónarsviðið koma. Verkefnin sem
félagsins bíða eru svo ægilega stór
að horfa verður langt fram í tim-
ann og, eftir þvi sem unt er, miða
starfið við ókomna tíð og þær kyn-
slóðir, sem hún kemur með.
jarðar, bæta ýmsar tegundir
nytjagróðurs, og hefja hernað
gegn vágestum þeim, sem stórlega
spilla nú uppskeru á hverju ári.
En rannsóknir þessar hafa ekki
hlotið einskæra ánægju hjá land-
búnaðinum. Ýmsir eru svartsýnir
og telja að þetta muni síður en
svo verða landbúnaðinum til
gagns. Þeir segja sem svo: Land-
búnaður í Bandaríkjunum er nú
þegar kominn á svo hátt stig, að
meira er framleitt heldur en
Kjarnorka
í þágu landbúnaðar