Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1987, Blaðsíða 8

Modeme tider, myndasöguhefti „fyrir
fullorðna “, eittaf mörgum sem útkoma
í Danmörku.
oft velt því fyrir mér frá hverju hann hefði
að segja ef hann fengi málið einn góðan
veðurdag. Svo virðist þó vera, að lesendur
verði að láta sér stöku upphrópunar- og
spumingamerki nægja. Og nú kunna menn
að spyrja, hvað er svona leyndardómsfullt
við Ferdinand? Ég játa að þessu er ekki
auðsvarað því þetta er meira tilfinning mín,
en rökstuddur grunur.
I fljótu bragði virðist hann vera ákaflega
venjulegur meðalmaður. Heimili hans er
dæmigert fyrir neðri mörk borgarastéttar-
innar; Kjartanshús, bifreið í lítilli innkeyrslu,
helstu rafmagnsvélar, ráðrík eiginkona,
stöku gæludýr og einkasonur. Ekki er þó
allt sem sýnist. Hvaða meðalmaður úr borg-
arastétt fengist til að fara út úr húsi með
hattinn hans? Og Ferdinand virðist háður
pottlokinu. Ég fæ ekki annað ráðið úr skelf-
ingarsvipnum þegar vindhviða feykir hattin-
um af höfði hans. En það sem gerir mig
verulega forvitinn er ístöðuleysi hans varð-
andi atvinnu. Hvað ætli sé búið að reka
hann oft úr vinnu og hversu oft hefur hann
sjálfur sagt upp. A.m.k. er hann ótrúlega
laus í rásinni og bera margvísleg störf sem
hann hefur unnið þess merki. Ljónatemjari,
læknir, lögga, skrifstofumaður, verkamað-
ur, málarameistari, strætisvagnastjóri og
margt fleira. Hvað um það, trúlega næði
viðtalsbók um Ferdinand metsölu hérlendis,
í gósenlandi ævisagna.
Dagur Blómsturberg -
Flestir Kannast Þar Við
Sjálfan Sig
Hversdaglegar hetjur finnast víða. Hetjur
sem beijast á launamarkaði, beijast við vísi-
tölulán, tekjuskatt, skapvonda atvinnurek-
endur, vekjaraklukkuna og vanþakklátt
heimilisfólk. Utlu ómissandi tannhljólin í
lífsverkinu. Að mínu viti er Dagur Blómstur-
berg einhver viðkunnanlegasti fulltrúi þessa
hóps. Það þarf heldur ekki að koma mönnum
á óvart að hann er með vinsælustu teikni-
myndahetjum samtímans. Við fylgjumst
með Degi kljást við ýmis gamalkunn vanda-
mál, svo sem að komast á réttum tíma í
vinnuna og að endurheimta garðáhöld frá
nágrannanum og í raun má segja að höfund-
urinn Jim Raymond geri mismunandi
viðbrögð í stöðluðum uppákomum að yrkis-
Höfundurinn bandarískur, en efnið
þýtt og útgefið á dönsku: Erotica, þar
sem ekki dugar minna en hafa alla
Vetrarbrautina undir.
í*WWesx«Ti©< föRSl:, 5drt.
B-ÍLlS€ai5áA$2R. Cé (ffí9tOB€R:-
lS,. LliSB m fíX 5P(S£,„ JB&
«u»»5£. mfkÉ. uofvr/wSí
mm o&
<3úiEtiSSMpyíhSr"'"*"
GI5SUR
fej,GULLRA55
Búin að vera lengi við lýði
í Vikunni:
Gissur gullrass og Rasmína
kona hans
ásamt Andrési önd og fleiri
félögum.
ANDRÉS
öm
Zenaide ermeð talsvert erótísku ívafi
eins og fleiri teiknimyndasögur frá
hendiDana.
efni. Þetta heitir víst á fáguðu máli, tilbrigði
við stef. Þannig kannast flestir við sjálfa
sig þegar Dagur stendur frammi fyrir þeim
gamla vanda að manna sig upp í að segja
nei við sölumenn og að fara fram á kaup-
hækkun. Syrpan er teiknuð á yfirlætislausan
hálfraunsæjan hátt og í sumum tilvikum
verða persónur kannski helst til meinlausar.
Ljóska er gott dæmi um þetta, en hún er
snoppufríð, grannvaxinn kona á besta aldri,
en algerlega sneydd erótískri útgeislun,
jafnvel þegar hún stígur upp úr baðkerinu.
Júlíus forstjóri á hinn bóginn sem svipar til
ónefnds ráðherra að vaxtarlagi (og tottar
að auki til frekari áherslu sígar mikinn),
er groddalegur í fasi og verður lifandi og
minnisstæð persóna fyrir vikið. Sömu sögu
er að segja um eiturbrasarann húðflúraða
og nágrannann laushenta.
Með öðrum orðum; þegar höfundur gefur
sér aðeins lausarí tauminn verður atburða-
rásin groddalegri, óvæntari og fyndnari.
En þetta er að sjálfsögðu smekksatriði.
Þegar Bunuel lét ungan mann sparka í
gamla konu í einni mynda sinna urðu marg-
ir reiðir og hneykslaðir. Aðrir eiga bágt
með að kæfa kvikindishlátur þegar þeir
verða vitni að því að virðulegur eldri maður
missir fótanna á svellbungu. Persónulega
finnst mér Dagur fyndnastur þegar hann
rekur kjaftfora sölumenn á dyr með vel
útilátnu sparki í afturendann, nú eða í hlut-
verki þolandans á skrifstofunni. Samt vildi
ég ekki lenda í því að fá ritvél í hausinn.
SMÁFÓLK - LÍKLEGA
Sú Vinsælasta
Sennilega er Smáfólk frægasta og vinsæl-
asta teiknimyndasyrpa allra tíma, en
höfundur hennar er Bandaríkjamaðurinn
Charles M. Schulz. Syrpan hóf göngu sína
árið 1950 og birtist þá daglega í banda-
rískum blöðum.
Upphaflega snerist söguþráðurinn aðal-
lega um Charlie Brown, hundinn hans
Snoopy og nágrannastúlkuna geðprúðu
Lucy, en með árunum hafa alltaf verið að
bætast við nýjar persónur sem leikið hafa
misstór hlutverk. Þeir sem fylgst hafa
grannt með syrpunni frá upphafí kannast
við hina hægu en markvissu þroskasögu
persónanna efnislega og útlitslega, en hætt
er við því að yngri lesendur ættu bágt með
að þekkja persónurnar eins og þær litu út
í upphafi. Það sem að mínu mati aðskilur
Charles M. Sc.hulz frá flestum öðrum
myndasyrpuhöfundum, er hin geysilega
sterka persónusköpun hans. Þannig lúta
persónumar í Smáfólki lögmálum syrpunnar
og hafa fyrir löngu öðlast sjálfstætt líf, eins
og gerist í vönduðum skáldsögum. Schulz
viðurkennir þetta og segir sjálfur að honum
hafi stundum orðið á mistök einmitt vegna
þessa og hafi sumar persónur orðið að
hverfa af sjónarsviðinu vegna þess að þær
röskuðu jafnvægi spyrpunnar. (Kötturinn
hennar Fríðu, Pig-pen (sóðinn), stúlkan með
taglið o.fl.).
Flestir þeir sem á annað borð renna yfir
myndasyrpuna á morgnana eiga sér eitt-
hvert uppáhald. Oftast Snoopy eða Lucy
(sjálfur hef ég alltaf verið hrifinn af litlu
systur Charlie Browns). Charles M. Schulz
gerir ekki upp á milli persóna, en viðurkenn-
ir að Charlie Brown er að mörgu leyti
sjálfsvæisögulegur. Hann hefur þó sagt að
skemmtilegast sé að teikna Linus þegar
hárin rísa á höfði hans, auðveldast sé að
teikna Snoopy, og lang erfíðast sé að teikna
Charlie Brown.
Charles M. Schulz nálgast nú sjötugsald-
urinn og veit ég ekki hvort hann skrifar
spyrpuna einn síns liðs ennþá. En mér finnst
Smáfólk hafa breyst mikið á undanfömum
tveimur árum, því miður til hins verra.
Freknótta stúlkan Peppermint Patty hefur
tröllriðið syrpunni á þessum tíma og fínnst
mér hún ekki standa undir því, þó að hjálpar-
kokkur hennar Marcie aðstoði hana eftir
bestu getu. Og einhvem tíma hefði hinn
dæmalaust misheppnaði bróðir Snoopys,
eyðimerkurhundurinn, endað daga sína í
ruslakörfunni. Schulz heldur þó enn teikni-
pennanum styrkri hendi, teikningamar hafa
aldrei verið fágaðri en nú.
Eftirmáli
Svona mætti lengi gjamma um einstakar
syrpur og höfunda þeirra. Því er svipað
farið með þá og aðra rithöfunda að þeir eru
eins misjafnir og þeir em margir. En list-
form þeirra hefur stundum verið gagnrýnt
á þeim forsendum að textinn ásamt mynd-
unum skilji ekkert eftir handa hugmynda-
fluginu. Þetta tel ég alrangt og vona að
mér hafi tekist að sannfæra einhverja um
hið gagnstæða, með því að leggja í þetta
ferðalag um afþreyingarsíðu Moggans og
skýra frá persónulegum skilningi mínum á
hverri teikniseríu.
Höfundurinn hefur stundað nám í þjóðhagsfræði
í Berlin, en er nú við nám í heimspeki við Háskóla
(slands.
4
8