Alþýðublaðið - 16.12.1983, Blaðsíða 4

alþýóu-
■ " RT'IL'J
Föstudagur 16. desember 1983
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guðmundsson.
Stjórnmálaritstjóri og ábm. Guðmundur Árni Stefánsson.
Blaðamenn: Þráinn Hallerímsson oe Friðrik Þór Guðmundsson.
Auglýsingastjórí: Helma Jóhannesdóttir
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir.
Ritstjórn og auglýsingar eru að Ármúla 38, Reykjavík, sími 81866.
Setning og umbrot: Alprent hf. Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent, Síðumúla 12.
Askriftarsíminn
er 81866
Afhending friðarverðlauna:
Danuta töfraði Norð-
menn upp úr skónum
„Við berum virðingu fyrir mann-
helgi og mannréttindum hvers ein-
staklings. Leiðin til bjartari fram-
tíöar verður mörkuð með því að
finna sameiginlegan vettvang fyrir
stríðandi hagsmuni, ekki með hatri
og blóöi", sagði Danuta Walesa í
ræðu sinni við afhendingu friðar-
verðlauna Nobels í Ósló á laugar-
daginn. Ekki er ofsagt, að þessi sjö
barna móðir frá Gdansk hafi töfrað
Norðmenn upp úr skónum. Hvar
sem hún fór vakti hún með fram-
komu sinni mikla athygli og fyrir
Pólland var þetta besta auglýsing,
sem hægt var að fá á Vesturlöndum
— og þurfa þeir svo sannarlega á
aðstoð að halda eftir efnahags-
þrengingar og frelsissviptingu lið-
inna ára.
„Þessi verðlaun eru umbun fyrir
mikla og heiðarlega baráttu", sagði
Wika Granovski Nieslav, fyrrum
varaformaður hafnarverkamanna í
Gdansk; hann er persónulegur vin-
ur Walesa fjölskyldunnar. Hann sat
um tíma í fangelsi eftir að herlög
voru sett í Póllandi, en var látinn
laus í sumar og býr nú í Noregi.
Nieslav segir, að Walesa sé enn
viðurkenndur leiðtogi Einingar í
Póllandi. En staða hans til samn-
inga er mjög takmörkuð. Tíminn
sem framundan er mun markast
mikið af bið og við verðum að sýna
þolinmæði, fara með mikilli varúð,
segir hann.
Það var mjög hátíðleg stund í
Ósló, þegar verðlaunaveitingin fór
fram. Fjöldi fólks hafði safnast
saman á háskólasvæðinu til að
fagna Danutu og syni hennar, en
Walesa hlýddi á ræðu konu sinnar
heima í Gdansk. „Ég er hræðilega
einmanna", sagði hann í símaviðtali
til Ósló“. Börnin voru nýkomin í
rúmið.
Bogdan Walesa fékk líka sinn
skammt af athyglinni þegar hann
var spurður hvers konar maður fað-
ir hans væri, þá svaraði hann
snöggt. „Hann er stjórnmálamað-
ur“. Þá var hann spurður, hvort
Walesa væri ekki jafnframt verka-
lýðsforingi. „Ju, en hann hugsar
eins og stjórnmálamaður. Ef þú
gefur honum fimm kosti að velja
úr, þá mun hann örugglega velja
þann rétta. Þannig gera stjórnmála-
menn, sem láta stjórnast af tilfinn-
ingum“, sagði hinn ungi Bogdan í
viðtalið við norska fjölmiðla.
Karvel Pálmason og Páll Pétursson:
35% orkustyrkur
til lœkkunar
álagðra gjalda
Karvel Pálmason hefur ásamt
Páli Péturssyni lagt fram í neðri
deild alþingis frumvarp til laga þess
efnis, að rikissjóður greiði skatt-
skyldum mönnum orkustyrk, sem
nemur 35% af sannanlegum bein-
um kostnaði manns á tekjuárinu
við orkukaup til heimilisþarfa. Skal
styrkurinn ákveðinn af skattstjóra
á grundvelli framlagðra orkureikn-
inga.
Frumvarp sama efnis var flutt á
síðasta þingi, en fékk þá ekki af-
greiðslu. í greinargerð með frum-
varpinu segir meðal annars:
„Með frv. þessu er gerð tillaga
um að farin verði ný leið til þess að
jafna orkukostnað íslenskra heim-
ila, en mikill mismunur á orkuverði
eftir búsetu er án efa það mál, sem
nú stefnir byggðajafnvægi í mesta
hættu og mun án efa, ef svo heldur
fram sem horfir, leiða til mestu bú-
seturöskunar á stuttum tíma sem
orðið hefur á íslandi. Ekkert eitt
mál véldur íbúum landsbyggðar-
innar nú jafnmiklum búsifjum og
einmitt misréttið í orkuverði, eink-
um í húshitunarmálum. Það mis-
rétti verður að leiðrétta ef tryggja á
eðlilega og nauðsynlega byggð í
Iandinu.
Sú nýja leið, sem í frv. er gerð til-
laga um að farin verði til þess að
draga úr stórfelldum mismun á
orkuverði eftir búsetu, er í því fólg-
in, að samhliða einhverri beinni
verðjöfnun og niðurgreiðslu á
orkuverði, eins og átt hafa sér stað,
verði tiltekinn hluti orkukostnaðar
heimila skv. reikningum notaður til
lækkunar álagðra opinberra
gjalda, sem eins konar skattaaf-
sláttur, og nemi orkuafsláttur hærri
fjárhæð en nemur álögðum opin-
berum gjöldum verði mismunurinn
greiddur út til viðkomandi úr ríkis-
sjóði.
Þeim mun hærri sem útgjöld
Framhald á 2. síðu
Solsjenitsyn
vill snúa heim
Verður ekki að setja sjón-
varp í leigubilana svo Dallas-
aðdáendur geti fylgst með...
Það er ekki oft, sem gamla kemp-
an Solsjenitsyn gefur kost á viðtöl-
um í fjölmiðlum nú orðið. Skáldið
og sagnfræðingurinn rauf þó þögn-
ina á dögunum þegar franska sjón-
varpiö tók við hann ítarlegt viðtal.
Nú er næstum áratugur liðinn frá
því, að öryggislögreglan í Moskvu
neyddi Solsjenitsyn í útlegð. Hann
var þá skikkaður upp i flugvél, sem
var á áætlun til Vestur—Þýska-
lands. I dag er rithöfundurinn full-
viss um, að hann muni snúa aftur til
Sovétríkjanna — á lífi.
Solsjenitsyn býr eins og kunnugt
„Svo margt fólk var drepið á þess-
um tíma í heimalandi mínu, að fáir
eru til að segja söguna um það, sem
raunverulega gerðist“, segir hann í
viðtalinu við franska sjónvarpið.
Solsjenitsyn var sannkallað
„vandamál" í Sovétríkjunum með-
an hann bjó þar. Yfirvöld eltu hann
á röndum og ofsóttu þar til hann
var rekinn úr landi. En hann er
heldur ekki hafinn yfir gagnrýni á
Vesturlönd. Hann er haldinn miklu
kommúnistahatri, mjög strangtrú-
aður og lítt hrifinn af því, sem hann
kallar „vestrænt frjálslyndi".
Solsjenytsyn opnaði mönnum nýja sýn að Gúlaginu í Sovétríkjunum i
bókum sínum. Hann var harðlega gagnrýndur á sínum tíma heima fyrir,
en einnig erlendis. Hann hefur nú lýst þeirri skoðun sinni, að hann vilji
snúa aftur til Sovétríkjanna — á lífi.
er í Vermont í Bandaríkjunum.
Hann er nú 65 ára og veitti frönsk-
um sjónvarpsmönnum áheyrn í til-
efni af afmæli sínu á dögunum.
Það varð Iangt viðtal.
„Það er æðsta ósk mín að snúa
aftur til Sovétríkjanna— á lífi—
ekki bara í bókum mínum“, sagði
hann.
Síðan Sovéthöfundurinn flutti
frá Sviss til Bandaríkjanna um
miðjan síðasta áratug, hefur hann
unnið látlaust að gerð sagnfræðirits
um byltinguna í Sovétríkjunum.
Verkið kallar hann Rauða Hjólið.
Solsjenitsyn telur, að með útgáfu
þessara bóka geti hann enn aukið á
þekkingu manna á því, sem raun-
verulega gerðist í Sovétríkjunum
undir stjórn Lenins og Stalíns.
Hann beindi eitruðustu örvum
sínum að stjórnendum Kremlar í
viðtalinu. Einnig gagnrýndi hann
hart flóttamenn frá Sovétríkjunum,
sem ekki tækju undir fordæmingu
hans á stjórnarfari Kremlverja.
Þetta hefur ekki fallið allt í ljúfan
jarðveg meðal landa hans t.d. í
París segja sumir, að Solsjenitsyn
búi ekki fremur en Kremlar valdið
yfir hinum „eina stóra sannleik“.