Alþýðublaðið - 07.03.1985, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 7. mars 1985
5
Karl Steinar Guðnason:
Aðför að
íslenskum
sj ávarútvegi
Það má ljóst vera að rikisstyrkir
annarra þjóða til atvinnureksturs
kemur samkeppnislöndum afar
illa. Rikisstyrkir eru víða tíðkaðir
og í ýmsu formi. Kanadamenn
styrkja sinn fiskiðnað verulega,
bæðigera fylkin þaðog ríkið sjálft.
Á síðasta ári voru til dæmis í gangi
37 prógrömm til styrktar fiskveið-
um i Nýfundnalandi. Hafa fiski-
menn í Bandaríkjunum af þessu
miklar áhyggjur og hefur Banda-
ríkjastjórn hótað Kanadamönnum
að setja toll á innflutning þeirra,
eða banna innflutning alveg. Fær-
eyingar eru alls ekki stikkfri í þess-
um efnum en 'A af fjárlögum þeirra
kemur frá Dönum, sem óbeint er
notað til slíkrar styrkjastarfsemi.
Einnig mun slík styrkjastarfsemi
vera til staðar í Danmörku. Sann-
leikurinn er sá að styrkjastefna í
sjávarútvegi breiðist út.frekar en
hitt.
Ríkisstyrkir til fiskiðnaðar
í Noregi eru ríkisstyrkir í sjávar-
útvegi meiri en hjá nokkurri
annarri þjóð. Sá er þó munurinn á
Norðmönnum og öðrum þjóðum
að þeir gefa þessa ríkisstyrki upp,
sem aðrar þjóðir gera ekki. Aðeins
5—6% af þjóðarframleiðslu Norð-
manna er sjávarútvegur. Hestu rök
Norðmanna fyrir ríkisstyrkjum til
sjávarútvegs er byggðastefna.
í Noregi skiptir litlu hvert er
markaðsverð fisks. Eina sem skiptir
máli fyrir sjómenn og útgerðar-
menn í Noregi er hvað ríkið styrkir
þá mikið.
Um síðustu áramót náðist sam-
komulag milli Norsk fiskerlag og
norsku ríkisstjórnarinnar um stór-
aukna styrki til sjávarútvegsins. Á
þessu ári fær norski sjávarútvegur-
inn samtals 1.375 milljónir Nkr. eða
samtals um 6,2°7o milljarða ís-
lenskra króna. Samsvarar þetta þvi
að norska ríkið greiði um 60% af
öllu fiskverði þar í landi, auk þess
sem stórar upphæðir fara í hvers-
konar sérverkefni, Ef við tökum
dæmi héðan af íslandi og þá hvað
varðar Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna, sem flytur út stærstan hluta
freðfisks þá flutti Sölumiðstöðin út
á síðastliðnu ári fyrir 5000 milljónir
króna. Af þeirri upphæð má reikna
með að helmingurinn sé hráefnis-
verð. Samkvæmt þessu eru styrkir
Norðmanna 2 Vi sinnum meiri en
aflaverðmætið. Eins og fram kom
áðan er ríkisstyrkur Norðmanna í
ár 6,200 milljónir króna, eða mun
meira en nemur öllum útflutningi
Sölumiðstöðvarinnar.
Menningarþjóðfélag
rekið á sjávarútvegi
Þggar litið er á samninginn um
ríkisstyrki sést að vart er það til í
norskum sjávarútvegi, sem ekki er
styrkt af ríkinu. Þessi styrkjastefna
kemur íslendingum afar illa. Is-
lenska þjóðin er sú eina í víðri ver-
öld, sem heldur uppi menningar-
þjóðfélagi á sjávarútvegi. Það er
staðreynd, sem ekki allir vita að ís-
lenskur sjávarútvegur nýtur engra
ríkisstyrkja. Það fer ekki ein króna
af fjárlögum til styrktar sjávarút-
vegi.
Það er óhætt að segja að styrkja-
kerfi Norðmanna sé aðför að ís-
lenskum sjávarútvegi. Það geri ég
vegna þess að ríkisstyrkirnir gera
samkeppnisaðstöðu okkar á er-
lendum mörkuðum miög erfiða.
Það er óverjandi að Norðmenn,
sem eru vina- og frændþjóð okkar
skuli haga sér þannig gagnvart ís-
lendingum. Ég hefi átt viðræður
við helstu útflutningsaðiia fisks hér
á landi. Alstaðar er því haldið fram
að Norðmenn, sem berjast um
sömu markaði og við íslendingar
komi óheiðarlega fram sem sam-
keppnisaðili.
Áhyggjur íslenskra
fiskframleiðenda
Nýlega var gerð bókun hjá Sam-
bandið íslenskra fiskframleiðenda,
sem komið hefur verið á framfæri
við viðskiptaráðherra. Þar segir:
með leyfi forseta „stjórn SIF lýsir
miklum áhyggjum vegna sívaxandi
opinberra styrkja til sjávarútvegs-
ins i Noregi og hjá öðrum keppi-
nautum okkar.
Vegna þessara rikisstyrkja geta
framleiðendur í þessum löndum
selt framleiðslu sína uridir kostnað-
arverði og halda þannig verði á ís-
lenskum fiski lægra en ella væri.
Stjórn SIF óskar þess að öll tæki-
færi verði notuð til að vekja athygli
viðkomandi aðila á því, hve mjög
þessir ríkisstyrkir skaða hagsmuni
íslands".
Þá segja SIF menn að Norðménn
sæki nú fast á Portúgalsmarkað og
hafi nýlega gert samning við Portú-
gali um mikið magn af saltfiski á
þessu ári.
Árni Tryggvason:
Skemmti-
kraftur
í 30 ár
Miðnceturskemmtun
í Austurbœjarbíói
Um þessar mundir á hinn sívin-
sæli Árni Tryggvason 30 ára afmæli
sem skemmtikraftur og af því til-
efni verður efnt til miðnætur-
skemmtunar nú á föstudagskveldið.
Miðnæturskemmtunin hefst í
Austurbæjarbíói kl. 23.30 og þá er
áætlunin að halda upp á afmælið
með „ægilegu brambolti“ eins og
Árni orðaði það í samtali við blað-
ið.
Fjöldi manna og kvenna taka
þátt í skemmtaninni, þannig munu
koma fram auk Árna, Þóra Frið-
riksdóttir, Róbert Arnfinnsson,
Sigurður Sigurjónsson, Jón Sigur-
•björnsson, Örn Árnason, Jörundur
Guðmundsson, Ómar Ragnarsson,
Haukur Heiðar, Rúrik Haraldsson,
Guðrún Stephensen, Gunnar
Eyjólfsson (verður kynnir), Sigríð-
ur Þorvaldsdóttir (stýrir leikþátt-
um) og einnig tónlistafólk. Þannig
munu Einar G. Sveinbjörnsson og
Jónas Þ. Dagbjartsson spila Rag-
time og sérstök hljómsveit sér um
aðra tóna, en hún er skipuð þeim
Jónasi Þóri, Ólafi Gauk, Stefáni
Jökulssyni og Bjarna Sveinbjörns-
syni. Um ljósadýrðina sjá þeir
Kristinn Daníelsson og Páll
Ragnarsson.
Hér er greinilega um úrvalslið að
ræða og ljóst að enginn verður svik-
inn af því að halda upp á 30 ára
skemmtikraftsafmæli Árna
Tryggvasonar í Austurbæjarbíói á
föstudagskvöldið.
Sömu sögu hafa skreiðarútflytj-
endur að segja. Á þeim mörkuðum
þurfa íslendingar að mæta sífelld-
um undirboðum Norðmanna.
Einnig mun svo vera hvað varðar
frystan fisk. Á öllum fiskmörkuð-
um þar sem báðir eru, finna okkar
útflytjendur fyrir vinnubrögðum
Norðmanna. Til dæmis má nefna
að fyrir nokkrum árum seldu ís-
lendingar verulegt magn af ufsa til
Tékkóslóvakíu. Norðmenn undir-
buðu þann markað og sitja nú einir
að honum. Sá markaður er okkur
íslendingum tapaður vegna undir-
boða Norðmanna.
íslendingar hafa lengi verið aðil-
ar að EFTA. Á þeim vettvangi hefur
ýmisiegt jákvætt átt sér stað er
styrkt hefur hagsmuni íslendinga,
en er það rétt að Norðmönnum líð-
ist það að undanskilja fisk og fiska-
furðir í þessum 'fríverslunarsamn-
ingi?
Við íslendingar höfum einnig
tekið virkan þátt í norrænu sam-
starfi. Það samstarf hefur fært
okkur nær þeirri þjóðarfjölskyldu,
sem er okkur skyldust. Norrænt
samstarf er vissulega mikils virði og
sést víða stað.
Það nær hins vegar engri átt
hvernig Norðmenn haga sér gagn-
vart okkur á fiskmörkuðunum.
Það er bví ástæða til að spyrja:
Kemur norrænt samstarf Islending-
um að engu gagni í þessum efnum?
Það mætti minna Norðmenn þá •
á hve vöruskiptajöfnuður gagnvart
þeim er okkur óhagstæður. Það
mætti krefjast þess að þeirra
byggðastefna verði ekki til þess að
kyrkja íslenskan sjávarútveg. Ég
spyr hvað ríkisstjórnin hafi gert i
þessum efnum og hvað sé fyrirhug-
að að gera.
Nú er þing Norðurlandaráðs
haldið hér í Reykjavík. Ég tel að
nota eigi það tækifæri til að gera
frændum okkar á Norðurlöndum
ljóst að styrkjastefna Norðmanna í
sjávarútvegi getur komið íslenskum
sjávarútvegi á kaldan klaka, og rýrt
lífskjör hér á landi mjög verulega.
Vettvang Norðurlandaráðs á að
nota til að knýja Norðmenn til sam-
starfs á fiskmörkuðunum og koma
í veg fyrir að stórfelldir ríkisstyrkir
Norðmanna grafi undan efnahags-
Iegu sjálfstæði íslendinga.